WNL op Zondag 🇳🇱

_id	66265bc8d60c8cad5b1e4b77
url	https://npo.nl/start/serie/wnl-op-zondag/seizoen-8_3/wnl-op-zondag_391/afspelen
datetime	2024-04-21 08:00:00
description	Demissionair minister van Defensie Kajsa Ollongren over de militaire conflicten in Oekraïne en het Midden-Oosten. * Voorzitter van VNO-NCW Ingrid Thijssen over het mogelijke scenario van een oorlogseconomie. * Hoogleraar internationale betrekkingen Rob de Wijk over zijn nieuwe boek Het nieuwe IJzeren Gordijn. * Amerika-kenner Raymond Mens over de hitfilm Civil War, over een hedendaagse burgeroorlog in de Verenigde Staten. * Een update van de rechtszaken tegen oud-president Donald Trump.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Gisteravond stemde het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden dan eindelijk in met 60 miljard aan militaire steun voor Oekraïne.	0.05
1	Maar is dat nog op tijd om de Russische opmars te stoppen?	0.01
3	Ik vraag het defensieminister Kajsa Ollongren, in WNL Op Zondag!	0.01
4	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Welkom allemaal.	0.01
5	Dit is WNL op Zondag, live vanuit het Vondelpark in Amsterdam.	0.01
8	We gaan het deze zondag hebben over de verschillende conflicten in de wereld.	0.01
11	Een drukke week voor defensieminister Kajsa Ollongren.	13.81
12	U vloog mee in een F16 en leverde die hoogstpersoonlijk af in Roemenië.	0.02
13	U bezocht Qatar, Bahrein en de Verenigde Emiraten over de aanvallen van de Houthi's.	0.02
14	En u had spoedoverleg met de defensieministers over Oekraïne.	0.02
15	En u had spoedoverleg met de defensieministers over Oekraïne.	0.02
18	Rob de Wijk is hier, over zijn nieuwe boek: 'Het nieuwe IJzeren Gordijn'.	0.02
19	Op de achterflap van een boek staan vaak van die aanbevelingen, blurps noemen ze die.	0.01
20	Marcel van Roosmalen zegt over Rob de Wijk: De beste duider in oorlogstijd.	0.11
24	Waarom het IJzeren gordijn weer tot ons is gekomen.	0.06
25	Over oorlog gesproken: Moet Nederland zich voorbereiden op een oorlogseconomie?	0.01
29	En in Amerika is het de best bezochte en meest besproken film van het moment: Civil War.	0.03
30	Over een burgeroorlog in de VS in de zeer nabije toekomst.	0.01
33	En natuurlijk praten we over de eerste van vele rechtszaken tegen Donald Trump Uiteindelijk draait alles weer om Donald Trump.	0.01
37	Gisteravond stemde het Huis van Afgevaardigden in Amerika eindelijk in met 61 miljard financiële steun voor Oekraïne.	0.03
38	van de Republikeinse voorzitter van het Huis, Mike Johnson.	0.02
45	Maar de VS is de grootste macht het is belangrijk dat zij blijven steunen.	30.76
47	Beide partijen en ook de republikeinen zijn er velen van overtuigd dat Amerika niet minder maar meer moet doen.	15.17
51	En omgekeerd, dat is ook wat Johnson zegt, is het ook in het belang van de VS om Poetin hiertegen te houden.	0.11
55	We hebben het er met de minister van Defensie over gehad.	0.02
57	Alles wat we kunnen doen we, ook de generaal van de NAVO heeft daartoe opgeroepen.	0.03
58	Wij deden het al maar het is goed dat dat is gebeurd.	0.02
59	En het betekent dat nu de Amerikanen meedoen dat er een extra stap kunnen zetten en Oekraïne echt in staat kunnen stellen om aan het front weer stand te kunnen houden en de Russen terug te dringen.	0.01
63	Je ziet nu al in de bezette gebieden dat de zaak worden ontregeld.	3.49
66	Uiteindelijk kan een grotere tegenstand en het leven zuur maken.	0.01
67	We zagen netvoorzitter Mike Johnson die was niet enthousiast en hij is nu helemaal om.	0.01
71	Het draait nu ook weer een beetje door Donald Trump.	0.04
75	Ze zeiden: vergeef niet alleen steun aan Israël maar ook aan Oekraïne en Taiwan.	0.02
77	Wat ook veranderd is is een veiligheidsmaatregel zoals ze dat noemen namelijk het verbod op TikTok.	0.02
79	In het huis is het opgeknipt maar daardoor kwam het allemaal erdoorheen.	0.01
81	Hij zet zijn voorzitterschap wel een klein beetje op de tocht.	0.01
82	Maar hij zegt het gaat om Amerika's nationale veiligheid.	0.03
83	Hij zegt ook: ik geloof de informatie van de diensten.	0.02
84	Inderdaad geven de diensten informatie over wat er echt aan de hand is.	0.04
85	Hij heeft nu blijkbaar informatie gekregen die hem over de stand van zaken.	0.01
87	Als je de steun nodig hebt van de democraten dat is hier aan de hand.	0.01
88	De democraten hebben hem geholpen dat is niet goed voor zijn positie.	0.02
89	Hij krijgt breed lof maar in zijn eigen partij het kan zijn dat zijn achterban hem het moeilijk gaat maken.	0.01
91	Treinen, trams, en bussen stonden gisteravond in 't hele land 3 minuten stil.	0.01
92	Uit protest, want medewerkers zijn het toenemende geweld in het openbaar vervoer meer dan zat.	0.79
93	Ik hoop dat de rotte appels zich hier aangesproken voelen.	0.01
94	Dat heeft te maken met de mishandeling van een conducteur en machinist vorig weekend.	0.06
95	Vorig weekend werd een NS-conducteur in de trein geschopt, geslagen en van de trap geduwd.	0.02
97	U moet hier bij u achterban ook vaak horen dat het moeilijk wordt voor mensen om gewoon hun werk te doen zeker als mensen geconfronteerd worden met mishandeling en agressie dat is het ergste wat er kan gebeuren.	0.05
98	De NS zette alleen bij dodenherdenking op 4 mei de trein in het hele land stil.	0.44
99	Dus dat het gisteren gebeurd is, vind ik een belangrijk en goed signaal.	0.01
102	Ik ga me hier niet bemoeien met het beleid van de NS.	0.01
103	Zeker niet als je er zelf ooit verantwoordelijk voor bent geweest.	0.01
104	Ik wens ze veel goed overleg en onderzoek naar welke dingen wel of niet goed kunnen werken.	0.01
105	Wel of niet pepperspraybusjes daar dan keuzes in maken.	0.01
108	Die zei, ik citeer: 'We zullen niets nalaten om te voorkomen dat Wilders in dit land aan de macht komt.'	0.02
109	'Niets nalaten', Wilders ziet het als een dreigement en wil aangifte doen.	0.01
110	Geert Wilders zegt dat hij aangifte gaat doen tegen Frans Timmermans.	0.08
111	Wilders interpreteert het als een oproep tot geweld en verwijst naar de moord op Pim Fortuyn die in 2002 werd doodgeschoten door een milieu-activist.	0.05
112	Hij roept iedereen op om aangifte te doen tegen Frans Timmermans.	0.01
114	De PvdA en GroenLinks opereren binnen de grenzen van de rechtsstaat.	0.48
115	Ik kan me niet voorstellen dat ze iets anders bedoelen.	0.01
116	De PvdA komt met het excuus dat het anders in de autocue stond.	0.05
117	Je moet oppassen dat je niet mensen laat geloven dat hij er iets anders mee bedoeld had.	0.01
119	Deze partij opereert alleen binnen de grenzen van de rechtsstaat.	0.1
121	Wilders gaat hier vol op het orgel natuurlijk over.	1.84
124	Het is met name pijnlijk als je spindoctor van PvdA GroenLinks bent.	0.01
125	Maar als ze dit niet was, dan was het wel de persoon die iets wilde zeggen over het conflict in de Gazastrook en daar niets over mocht zeggen.	0.04
126	Het is natuurlijk pijnlijk als het ergste wat je niet wil gebeurt.	0.01
127	PVV op 50 zetels, net zoveel als nummers 2, 3 en 4 samen.	0.01
128	Volgens Maurice de Hond zou het aantal zetels voor de PVV zelfs kunnen oplopen naar 60 zetels.	0.03
129	Mevrouw Thijssen in wat voor bonnetje het landschap zitten we te kijken?	0.01
131	Ik kijk naar het bord achter u. Je ziet een verschuiving.	0.01
135	Ik vind het vooral opvallend inderdaad dat het blijkbaar ten koste gaat van de VVD en NRC.	0.02
137	We gaan kijken hoe het verder loopt en of er in de vorm nog iets gebeurd een kabinet of niet.	0.01
138	Terug naar Oekraïne en zo direct naar het Midden-Oosten met defensieminister Kajsa Ollongren.	29.17
139	Toen u hier de laatste keer was, afgelopen december, zei u: 'Het gaat om luchtafweer, luchtafweer, luchtafweer.'	0.01
140	Nederland heeft deze week per direct 200 miljoen extra voor luchtverdediging toegezegd.	0.09
141	Mooi, maar Zelensky zegt: Ik wil nog een Patriot-installatie van jullie.	0.01
144	Afgelopen vrijdag hebben we ook afgesproken wat we bij elkaar kunnen krijgen het gaat niet alleen om Patriots Dicht bij de Russische grens.	0.03
147	We praten met een aantal landen om te kijken of er meer kunnen krijgen.	0.01
148	Het zou kunnen dat wij als onderdeel van de coalitie bijvoorbeeld nog een installatie gaan leveren aan Oekraïne.	0.02
149	We gaan kijken wat er mogelijk is maar het zal in samenwerking moeten.	0.01
150	Zijn er nog Nederlandse generaals die tegen u zeggen: ho we hebben die spullen, hopelijk niet maar misschien wel nodig.	0.03
154	Maar tegelijkertijd moeten we onze krijgsmacht op productie krijgen.	0.01
155	Dankzij Nederland en Duitsland en een aantal andere landen is het duidelijk dat ze meer nodig hebben dat soort oplossingen kunnen we alleen maar samen krijgen.	0.03
156	Het is een goed voorbeeld waarbij Europa sterk staat samenwerking met de VS maar ook dat we kijken naar het Duitse systeem.	0.03
157	We hebben ook een Europees schild nodig in de luchtverdediging.	1.52
160	Hoe precair is de situatie op dit moment aan het front?	0.01
161	Het is precair aan het front vanwege het munitietekort.	0.01
162	Maar ook in Odessa door de voortdurende luchtaanvallen.	0.05
165	Ze hebben meer nodig van alles en dus ook meer munitie maar vooral verdediging in de lucht kunnen we ze versterken door het F-16 project zo snel mogelijk af te ronden en ook een aantal andere systemen te leveren.	20.43
166	De Russen worden ook wat slimmer dan ze in het begin waren.	85.63
167	We hebben met Rob de Wijk ook wel daarover gesproken 'De patiënt is in levensgevaar, maar wij geven een druppelinfuus.'	0.03
178	En het zijn natuurlijk dingen die gebouwd zijn om schade aan te richten.	0.01
179	Maar het is ook wel vrij bijzondere ommekeer zijn vlucht mee te maken.	0.01
184	Het was heel bijzonder dat mens en mee kunnen vliegen en het ook in een gevecht kunnen beheersen.	0.01
185	U bracht drie gevechtsvliegtuigen naar het F16-trainingscentrum in Roemenië.	0.01
186	Werd zelfs tegemoet gevlogen door uw Roemeense collega.	0.01
189	Het is een heel lang traject en dat moet ook mensen moeten het tot in de puntjes beheersen en het moet veilig zijn.	0.02
192	En ook het onderhoudspersoneel en de technici jet alleen maar iets aan als je het helemaal beheerst.	0.01
196	Wijzelf gebruiken ook het bedrijfsleven om werk voor ons te doen.	29.19
197	We hebben onderhoudscontracten met onderhoudsbedrijven.	0.01
198	Het kan heel goed dat Oekraïne ook op contractbasisbedrijven instelt om onderhoud uit te voeren.	0.15
200	Dat zou ik ook verstandig vinden juist omdat je op die manier het onderhoud efficiënt kunt organiseren.	0.01
202	Ik zag beelden van Rusland die hadden vrij spel boven Oekraïne ze hadden glijbommen.	99.99
205	Daarna hangt het van de Oekraïense luchtmacht af hoe efficiënt ze zijn.	1.48
208	We moeten zorgen dat de productie fors omhoog gaat van de munitie ondertussen kopen we munitie en dat wordt die kant opgestuurd.	0.01
210	Maar we zijn wellicht wel in staat om het te herstellen.	0.01
211	We hebben nu ook de Duitsers waarbij wij nu fors erop inzetten om die te ondersteunen, de situatie is kritiek.	0.01
216	Tegelijkertijd hebben we ook successen gezien bij Oekraïne ze hebben bij de Zwarte Zee de vloot helemaal teruggedrongen.	0.35
217	De Oekraïners zijn heel goed in nieuwe technieken zoals drones.	50.7
218	Ze hebben het vertrouwen nodig dat we het blijven steunen en dat de toevoer van munitie blijft komen.	0.01
225	U was ook in het Midden-Oosten, onder meer om te kijken naar de operatie om de Houthi's ervan te weerhouden schepen in de Rode Zee te bestoken.	0.02
227	De Tromp is al in het gebied, bevoorradingsschip de Karel Doorman vertrekt vandaag naar de Rode Zee.	0.02
232	Het is een bevoorradingsschip het heeft ook medische capaciteit.	0.01
236	De Doorman is geen offensief schip, maar bevoorraadt andere schepen met brandstof.	0.02
237	Loopt zo'n schip niet extra risico te worden aangevallen door de Houthi's?	0.01
238	Er zijn ook andere luchtverdedigingscapaciteiten de Amerikanen en Britten en Europese landen die beschermen de bevoorradingsschepen.	0.01
239	Je dus beide nodig je hebt de luchtverdediging nodig en de bevoorrading.	0.01
240	Is dat schip van ons alleen maar bezig om de Houthi's uit de lucht te schieten?	0.01
241	Zijn onze schepen daar alleen ter verdediging van de scheepvaart.. of ook ingezet worden om bases van de Houthi's uit te schakelen?	0.01
243	Het beschermt tegen de drones die afgeschoten worden door de Houthi's.	99.99
244	En ze geven ook door wat er op de radar te zien is aan de anderen.	0.69
246	We zagen dit weekend weer een aanval van Israël op Iran, zij het een kleine.	0.25
247	Hoeveel zorgen maakt u zich over een verdere escalatie van de oorlog in het Midden-Oosten?	0.01
249	Het is bijzonder dat de drones die ingezet zijn tegen Israël dat dat dezelfde zijn die Rusland inzet tegen Oekraïne.	3.06
250	Het is niet overdreven om dat te zeggen bij de oorlog in Gaza Iran die aan de touwtjes trekt in die regio en een eigen aanval heeft georganiseerd op Israëlisch grondgebied dat is escalatie op escalatie.	7.84
251	Het is heel belangrijk om te de-escaleren niemand is erbij gebaat als er een nog groter conflict uitbarst.	0.01
255	Rob de Wijk komt met een nieuw boek, Het nieuwe IJzeren Gordijn.	0.02
256	Ik moest direct denken aan 1989, de val van de Berlijnse Muur.	0.11
258	Op deze historische dag een extra Journaaluitzending.	0.02
260	De doorgangen in de Berlijnse muur staan wagenwijd open.	0.02
261	Het zwaarbewaakte IJzeren Gordijn is opengeschoven na 28 jaar.	0.02
263	DDR-burgers die gehoord hadden dat de doorgangen door de Muur waren opengezet, gingen zelf kijken.	0.05
267	Als eerste gingen de Oost-Duitsers naar McDonald's om daarna in hun Trabantjes weer naar huis te rijden.	0.01
269	Wij dachten dat de Koude Oorlog voorgoed over was.Het was wel Wij dachten dat de Koude Oorlog voorgoed over was.	0.01
276	Van de machtspolitiek in de koude oorlog, dat werd weggeschoven.	0.01
280	Dan zie je dus dat in de maatschappij worden militairen steeds meer gezien als sociaal werkers.	44.74
281	En dat zijn ze absoluut niet er zijn misvattingen geweest over wat internationale politiek zijn.	0.02
282	En dan kom je met zo'n uitgangspunt terecht in iets wat heel sterk doet denken aan de koude oorlog.	0.01
283	Met andere woorden je moet weer andere politiek gaan voeren.	0.01
288	Dat we 30 jaar hebben geprobeerd met een opgeheven vingertje dat hier of daar de situatie niet functioneert volgens ons.	0.03
289	Ik heb veel gereisd in mijn leven naar China en Rusland ben ik veel geweest.	0.06
290	Je zag in de loop der jaren zag je de animositeit opbloeien.	0.01
291	Omdat wij afdwongen hoe wij de zaken zagen, Kosovo is bijvoorbeeld een situatie waar iets verschrikkelijks gebeurde.	0.12
293	Landen als China en Rusland zien het als uitbreiding van de westerse invloedssfeer.	0.02
295	Dus je zit daar met een situatie waar eigenlijk alleen de de spanningen aan het opbouwen zijn.	0.02
296	In Rusland of kattig stand probeer je uit te leggen waarom wij dat doen.	0.01
297	Waar ik op zich achter sta, dat wordt niet geloofd.	0.01
300	Ik moest bijvoorbeeld denken aan Libië Kadafi zat opgeeft met in zijn hok.	0.01
301	Als je probeert iemand te verwijderen krijg je misschien iets slechters ervoor in de plaats.	0.01
303	Ik begrijp dat je bepaalde lijdensweg wil hebben maar het gevolg is instabiliteit.	0.01
304	Dat weet je ook uit de geschiedenis dan blijkt keer op keer dat je grotere instabiliteit krijgt.	0.35
308	De defensienota daarin is letterlijk gezegd en dat heeft ook defensie intern discussie opgeleverd dat de Krim een groot probleem zou worden.	0.07
310	Rusland zou nooit accepteren dat een ander land bij de Zwarte Zee een vloot zou installeren.	0.06
313	Het duurde 20 jaar voordat de Russen daar invloed hadden.	0.06
314	We werden ook niet uit de slaap gehaald door de annexatie van de Krim toen bleven we lekker doorsudderen.	14.31
319	Maar je ziet nu dat er al enorme veranderingen plaatsvinden.	0.58
321	En wat Jaap de Hoop Scheffer heeft gezegd: veiligheid en welzijn dat zijn geen natuurtoestanden.	0.02
323	En door wat er nu gebeurt in de Oekraïne en in het Midden-Oosten zie je dat de morele situatie overheerst dat we gaan winnen terwijl dat helemaal niet kan. Je hebt dit soort doelstellingen en dit soort capaciteiten.	0.06
325	Het grappige is dat we in Europa enorme doelstellingen hebben.	0.01
329	Er is een boek met de titel: Vrede is het alleen in de pauze.	0.01
330	Zijn we in slaap gesust omdat we niet veel conflicten hadden en hadden we niet doordat de rest van de wereld op een hele andere manier denkt als wij?	0.01
331	Ik ben het eens met de geopolitieke analyse van de hele wereld.	0.01
332	We hadden te maken met oorlogen waar we aan mee konden doen, naar keuze.	0.07
333	Door de val van de Muur hebben we dit gezien als een geslaagde afronding van de geschiedenis.	0.01
334	Ik denk dat we moeten opletten om stabiliteit en vrede te bewaken.	0.01
340	En nog een enorme opgave omdat de wereld instabieler is geworden.	0.01
342	Tegelijkertijd moet je nu als Europa ook denken: We zijn een factor van betekenis, ook in machtspolitiek.	0.01
343	Maar we kunnen niet meer denken van onze nationale defensiebelangen want die hebben we niet.	0.01
349	Het is niet alleen maar tanks kopen en dan ben je er.	0.02
351	Je begrijpt wat er aan de hand is en die niet over een sneeuwvlokje als er een beetje zon is, onmiddellijk verdwijnt.	0.04
355	En je bouwt aan je defensieindustrie die we verwaarloosd hebben de afgelopen decennia.	0.01
362	En over twee of drie jaar komt er dan een boek Tut tut, waar moesten we over reageren?	0.01
364	Een vriend van mij in het leger zei: De sneuveldbereidheid is nul in Nederland.	0.02
367	Als je verder naar het oosten gaat, wordt het aantal mensen dat bereid is hun land te verdedigen, groter.	2.26
368	In het westen van Europa zijn we echt postmodern geworden.	0.01
371	Maar we hebben te maken met een tegenstander die niet zo denkt en die er gewoon volop ingaat.	28.81
373	Dat is nog een ijzeren gordijn, waarvan je zegt Als je reis naar de Baltische staten, zie je voor je ogen dat het wordt opgebouwd.	0.03
376	Rusland wordt eigenlijk gewoon ontkoppeld van Europa.	0.68
377	Ook dat is een enorme klap geweest, ook in het Duitse denken waar bondskanselier Merkel altijd heeft gezegd: We moeten zorgen dat we handel blijven voeren en dan komt het allemaal goed.	0.05
379	Maar Europa was de belangrijkste handelspartner voor Rusland maar zich dat er nu wel een streep doorheen.	0.02
381	We gaan nu naar een nieuw tijdperk toe dat misschien ook wel 30 jaar duurt.	0.42
382	En voordat we echt weer met elkaar kunnen spreken dan zijn we echt wel een tijdje verder, denk ik.	0.02
383	Rob de Wijk, je schrijft: Soldaten zijn geen sociale werkers.	0.03
384	Op je eerste werkdag op het Ministerie van Defensie kreeg je te horen: Kijk, als jij fouten maakt, gaan wij dood.	0.01
386	Die zei: Rob, je hebt verder niet veel verstand van zaken.	0.02
387	Ga even zitten, je moet wel even luisteren wat hier gebeurt.	0.01
388	Als jij fouten maakt straks, en de minister dan gaan wij dood.	0.01
396	Straks praat ik met Raymond Mens over de film Civil War.	0.01
397	Over een Amerikaanse burgeroorlog in de zeer nabije toekomst.	0.01
404	Ja, we volgen in de film een groep persfotografen die op een roadtrip zijn van New York naar Washington om de president, die binnenkort afgezet wordt nog te interviewen.	0.02
408	Het Nederlandse bedrijfsleven moet zich serieus voorbereiden op een scenario waarin we in een oorlog terechtkomen.	0.01
409	Dat benadrukken werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland deze week in hun visie voor de komende jaren.	0.02
410	Ook vanuit de politiek klinkt de roep om meer te investeren in een defensie-industrie.	0.01
411	In het uiterste geval moeten fabrieken in het landsbelang overschakelen op de productie van wapens.	0.15
414	Ik denk wel dat het een reëel iets is dat in onze economie er een punt komt dat je wel keuzes moet maken.	0.01
415	Dat bepaalde productiecapaciteit niet voor consumptiegoederen meer beschikbaar is maar meer wordt ingezet voor defensiespullen.	1.51
416	De kwestie luidt: Moet Nederland zich voorbereiden op een oorlogseconomie?	0.01
420	Laten we beginnen met een stukje context van deze boodschap.	0.01
421	Drie jaar geleden hebben wij een nieuwe koers ingezet.	0.04
422	Een strategie waarbij we gezegd hebben: We moeten ons niet meer alleen richten op de economie maar ook op duurzaamheid en sociaal beleid.	0.02
423	Drie jaar later gingen we kijken of die koers nog steeds zo verder moest of dat er andere accenten nodig zijn.	0.07
425	Hebben toen gezegd dat er een aantal dingen waren die we zelf zouden doen.	0.01
428	Vandaar dat er meer inkomenszekerheid moest komen voor de Nederlanders.	0.01
429	We hebben daarover afspraken gemaakt met de vakbonden.	0.01
431	Maar we moeten koers houden op die drie thema's nu om er na drie jaar.	0.01
434	Wij hebben gezegd: De weerbaarheid van Nederland moet als vierde thema hoog op de agenda komen.	0.03
435	Niet een volledige oorlogseconomie.. Laten we hopen dat dat niet nodig is.	0.01
438	Die was iets uit zijn context gehaald in dat interview.	0.02
441	Over onze fysieke veiligheid daar hebben Rob de Wijk en de minister het ook over gehad.	0.02
442	Het gaat over de defensieindustrie en het op schalen daarvan.	0.01
443	En we moeten kijken: Als de bestaande defensieindustrie niet genoeg kan doen, welke bedrijven kunnen dan helpen?	0.01
445	Veel bedrijven zijn wat dat betreft nog niet ver genoeg.	0.01
449	Die hele fysieke veiligheid noem ik dat dan en waar het bedrijfsleven zich in Nederland beter op moet voorbereiden.	0.01
453	Men zegt: Als jij voor 90 procent van je grondstoffen afhankelijk bent van mij, dan heb ik een machtspositie.	0.02
454	Je ziet ook dat er een toeleveringsproblemen is vanwege de oorlogen in het Midden-Oosten.	0.07
458	Als je zegt: Wij moeten de oorlogs-effort meer steunen.	0.01
462	Het kan ook over gaan dat defensie bijvoorbeeld meer AI-specialisten nodig heeft.	0.01
463	Kunnen bedrijven dan hun specialisten afstaan aan defensie?	0.01
464	En als dit soort vragen worden gesteld aan bedrijven moeten houden dan in onze samenleving onze economie draaiende?	0.01
465	Als er mensen uit jouw bedrijf weg zijnomdat ze bij defensie nodig zijn hoe houden we dan de normale dingen ook aan de gang?	0.01
466	U doet ook een oproep: Als het nou toch geld aan het uitgeven zijn om in defensie te steken zorg er dan ook voor dat die investeringen in Nederland worden gedaan.	0.02
467	In de oorlog gedane investeringen gaan vaak ook over innovatie.	0.02
468	Die kunnen later in de civiele wereld ook een belang hebben.	0.01
469	Dat is een belangrijke reden om te zorgen dat het ook voor een goed deel bij het Nederlandse bedrijfsleven terechtkomen.	0.01
470	Dit is een onderdeel van het proces van wakker worden waar Rob het over heeft.	41.92
471	Ons bedrijfsleven zit goed in de high tech-kant van de defensieindustrie.	28.69
474	Wij zijn toeleveraars van de industrieën in Frankrijk en Duitsland.	0.01
476	Moeten we ook niet gewoon zeggen: Die miljoenen granaten leven, dat lukte voor geen meter.	0.12
477	Moeten we niet gewoon zeggen: Jullie gaan nu granaten maken?	0.01
479	De snelste manier om meer granaten te maken is te zorgen dat de bedrijven die dat al doen er nog een lijntje naast gaan zetten.	0.01
481	Drones spelen een hele belangrijke rol in de oorlog in Oekraïne.	99.99
483	Daarom heb ik Nederlandse bedrijven gekoppeld Daar is high tech cruciaal bij.	6.22
484	Daarom heb ik Nederlandse bedrijven gekoppeld met Oekraïense Daar is high tech cruciaal bij.	0.13
485	Daarom heb ik Nederlandse bedrijven gekoppeld met Oekraïense bedrijven.	0.01
491	Ik ben wel blij mee dat dat een doel is van VNO-NCW.	0.02
493	Ik denk ook dat we dat ons echt moeten gaan beseffen.	0.01
494	Ik krijg wel van mensen terug: Je maakt ons wel bang.	0.01
495	Maar we moeten niet bang zijn, we moeten voorbereid zijn.	0.01
497	Het duurt altijd even voordat er wakker geworden wordt.	0.01
501	Het gaat heel erg over bewustwording, het gaan doen.	0.01
502	En daar over de samenwerking van de overheid en bedrijfsleven om de dingen goed te doen.	0.01
503	Een ding die ik nog eruit pik U zei: We moeten ook op voedselgebied onafhankelijk zijn.	0.01
506	Als je het allemaal wilt doen, heb je ook de beschikking nodig over grondstoffen.	0.01
508	Voor een groot deel komen die nog via slinkse routes uit Rusland tot ons.	0.03
509	Maar je zit met een mondiaal systeem waarin die goederen allemaal verspreid worden en de grondstoffen worden aangevoerd.	0.01
511	Hoge energieprijzen is een geweldig probleem voor Europa.	0.01
513	En dat betekent ook dat je op dit punt minder ideologisch moet worden.	0.01
514	Je krijgt een nieuwe balans denk ik ook tussen allerlei sociale opgaven van bedrijven en de noodzaak om voor je eigen veiligheid en je eigen welvaart een aantal dingen te gaan doen.	0.01
518	We moeten zorgen dat we publiek en privaat samen kijken waar we de grondstoffen vandaan halen en hoe we ze op een andere manier bij ons kunnen krijgen en minder afhankelijk worden.	0.01
521	Decennialang is het alleen maar gegaan over handel dus over zaken doen, makkelijk zaken doen.	0.09
524	Maar je moet daar ook met een geopolitieke bril nakijken.	0.01
526	Handelsrelaties en handelsakkoorden helpen daarbij.	0.42
527	Het is in Europa bijna onmogelijk om een handelsakkoord geaccordeerd te krijgen.	95.85
528	Het akkoord met Canada werd maar kantje boord gesloten.	0.02
529	De gemene deler in het betoog van u beiden is: Zet nou die andere bril op.	0.01
530	Je hoorde de voorzitter van het Huis van afgevaardigden in Amerika weer praten over de as van het kwaad.	0.02
532	Een week geleden hoorde ik op televisie over Oekraïne: Wij sturen onze wapens daarheen en dat betekent dat wij onze industrie kunnen vernieuwen.	0.03
534	Aanvallen op onze digitale veiligheid, die zijn er wel.	3.13
536	China en andere landen gebruiken dat elke dag om hun doelen te halen.	14.59
540	In de Verenigde Staten zorgt de film 'Civil War' voor volle zalen en veel opwinding.	9.87
541	De film vertelt het verhaal van een burgeroorlog in de Verenigde Staten in de zeer nabije toekomst.	0.03
543	Dat is natuurlijk de vraag waar al die columnisten zich over buigen: kan dit gebeuren, of is het absolute fictie?	32.74
545	Maar dan hebben we het niet over dit jaar en de komende presidentsverkiezingen.	0.12
547	Maar de komende verkiezingen hebben alles in zich om toch grimmig te worden.	0.01
549	De boodschap is: Als de polarisatie in de VS zich door zegt zoals dat nu gebeurt Het gaat niet over dat de andere kandidaat het budget wat anders wil beheren.	0.01
551	Als dat zo blijft toenemen, kan dat in een burgeroorlog uitmondde.	0.01
552	Het gaat nu in de Amerikaanse politiek al een beetje over de vraag: Welke soort Amerikaan ben jij?	6.3
555	Deze verkiezingen gaan ook niet over verhoging of verlaging van de belasting maar aan welk kamp je staat wat betreft Amerika.	25.06
556	Daar doen beide partijen aan mee, niet alleen Donald Trump.	0.02
558	Maar we hebben in Trump wel een kandidaat die nog nooit in zijn leven een verlies heeft toegegeven.	0.08
561	Hij was ooit genomineerd voor een Emmy en toen hij die niet kreeg, zei hij ook: Doorgestoken kaart.	0.02
563	In de tv-serie God, Jesus, Trump volgt collega Tijs van den Brink zogenoemde 'preppers' die zich voorbereiden op een burgeroorlog.	0.08
567	Ik kan me voorstellen, dat je als Nederlander denkt: Mag dat allemaal?	0.01
570	Ja, het is bijna een wonder dat de bestorming van het Capitool zo rustig is afgelopen.	0.01
572	Als we naar de politieke situatie van Donald Trump kijken daar staat meer op het spel voor hem dan alleen de verkiezingen winnen en terugkomen in het Witte Huis.	0.03
573	Hij krijgt de ene na de andere rechtszaak om zijn oren.	40.57
575	Het ging om het afkopen van onder andere Stormy Daniels een pornoactrice waarmee hij een affaire zou hebben gehad.	0.05
578	Als hij dan president wordt, kan hij al die zaken als sneeuw voor de zon laten verdwijnen.	0.01
580	Hij Kan Meer Dan 700 Jaar Cel Krijgen als hij veroordeeld zou worden voor alles waar hij van verdacht wordt.	1.6
581	Er is discussie over of hij zichzelf gratie kan verlenen.	0.01
584	En dat heeft Trump natuurlijk allang gedaan dus dat zou goed kunnen.	1.0
585	Je weet zelf ook van dat soort straffen als je alles optelt dat het neerkomt op honderden jaren dat dat voorkomt.	14.61
587	Al zou hij veroordeeld worden, dan is de kans heel groot dat de geheime dienst zegt: Iedere oud-president dat geldt ook voor Jimmy Carter en Obama heeft voor de rest van zijn leven bescherming van ons.	0.08
589	Dus geef hem dan huisarrest in zijn huis in Florida.	1.02
590	Je zou denken, ik zat de Amerikaanse media ook goed te volgen de laatste weken je zou denken: Zijn wel een keertje klaar met Trump.	0.01
591	Maar al 10 jaar lang houdt hij alle media in zijn greep.	0.01
593	Hij weet dat hij de komende weken voor die strafzaak bijna dagelijks in de rechtbank moet zijn.	0.02
594	Dat er daarna nog mogelijk andere zaken gaan volgen.	0.01
595	Hij denkt: Laat ik dan maar campagne gaan voeren vanuit de rechtszaak.	0.01
598	Een aantal van die openbare aanklagers zijn politiek gemotiveerd.	0.02
599	Die zijn ook aangesteld omdat ze Trump willen gaan aanpakken.	0.01
600	Neem die zaak met Stormy Daniels, waarvoor hij nu in de rechtbank zit.	0.01
603	Hij heeft ook dingen gedaan die door allerlei vastgoedmagnaaten dagelijks gedaan worden.	0.01
604	Dus de vraag is waarom hij daar nu voor aangepakt wordt.	0.01
605	Hoeveel zorgen moeten we maken over het feit dat als Trump vindt De New York Times had een lang artikel deze week: Als Trump gaat winnen, gaan we een hele andere Trump zien.	0.25
606	Die zich niks meer gelegen laat liggen aan democratische regels.	0.01
608	Daar maken mensen zich wel zorgen over dat hij als een soort halve dictator gaat regeren.	0.01
609	Terwijl de achterban van Trump dat met veel enthousiasme tegemoet ziet.	0.01
610	Trump heeft al jaren de Republikeinse partij in zijn greep.	12.13
611	Maar in het begin moest hij wel wat lijmwerk aan te pas te komen.	0.01
612	Dus hij omringde zich door traditionele republikeinen.	0.01
613	Mensen die geloofden in en grote rol van Amerikanen uin het wereldtoneel.	0.01
617	Dus als hij nu terugkomt, zie je een veel scherpere versie van hem.	0.01
619	En de beslissing in november zal zijn die kleine groep kiezers in het midden die eigenlijk moet kiezen tussen twee kwaden Vroeger had je wel eens kandidaten zoals Reagan, Obama Kennedy, waar mensen uit volle overtuiging voor kozen.	0.08
621	Het Amerikaanse volk in zijn geheel, is mijn stelling vormt eigenlijk de jury in alle zaken die rond hem spelen.	0.27
623	Ik probeerde vrolijk te eindigen,, maar ik weet niet precies hoe.	0.03