De Afspraak 🇧🇪

_id	681a578bca6c7ea471ab0267
url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/de-afspraak/2025/de-afspraak-d20250506
datetime	2025-05-06 20:35:00
description	Dit zijn onze gasten voor vanavond: Geert Mak, Cieltje Van Achter, Lies Craeynest en Pieter Slegers 17 psychiaters, neurologen en andere experts over mentaal welzijn roepen de regeringen in ons land op om strenger te zijn voor het gebruik van smartphones en sociale media bij jongeren. Concreet vragen ze een leeftijdsgrens van 16 jaar. Lies Craeynest, die met haar organisatie Kids Unplugged het initiatief nam voor de open brief, herkent de problematiek van bij haar thuis. Cieltje Van Achter, Vlaams minister van Media, wijst een verbod op sociale media voor jongeren af. De beleggerswereld moet op zoek naar een nieuwe Messias, nu de 94-jarige Warren Buffet zijn pensioen heeft aangekondigd. Beursexpert Pieter Slegers was aanwezig in de zaal toen Buffet zijn afscheid bekend maakte en dat is geen toeval. Slegers is een devote fan van 'het orakel van Omaha' en boekt nu zelf wereldwijd succes dankzij zijn principes. Met 'Wisselwachter' heeft de Nederlandse auteur en journalist Geert Mak na vier jaar schrijven opnieuw een epos klaar. In het boek beschrijft hij aan de hand van de figuur Harry Hopkins, adviseur van Amerikaans president Franklin Roosevelt, de coulissen van de macht in de periode voorafgaand aan en tijdens WOII. De parallellen met de huidige politieke situatie ontstonden volgens hem spontaan, maar kan hij niet negeren.

 

Statements

idx	statement	score
1	Wat denkt u: moeten we sociale media weghouden van jongeren onder de 16 of niet?	30.99
2	We moeten dat alleszins overwegen, zegt Lies Craeynest.	6.51
3	Zij maakt zich als moeder in die mate ongerust dat ze een beweging heeft opgericht om de zaak aan te kaarten.	5.61
4	En ze krijgt steun van verschillende experts, grote namen ook.	6.55
5	Maar de minister van Media, Cieltje Van Achter, is voorzichtiger.	12.35
7	De dames mogen het hier uitklaren, daar zijn we voor.	4.84
8	Ook aan tafel, net geland, terug uit de States, Pieter Slegers.	4.14
9	28 jaar oud, en meer dan een miljoen mensen volgen hem voor zijn beleggingstips.	10.32
12	Jij beter bent net terug van Ohama, van wat uiteindelijk het afscheid is geworden van Warren Buffet?	10.61
14	Rechtstreeks van Zaventem naar hier, naar de studio.	3.95
17	Elk woord dat hij ooit geschreven heeft, heb je gelezen.	4.97
20	En dit is nog een grote naam: Geert Mak, journalist en schrijver, is ook bij ons vanavond.	4.06
21	Hij heeft vier jaar lang aan dit boek geschreven, 'Wisselwachter'.	7.26
22	Vier jaar lang, om ons Harry Hopkins te leren kennen.	11.9
23	Want ik denk niet dat veel mensen in Europa de man al kennen, terwijl hij onze geschiedenis veranderd heeft.	4.24
24	Hij is heel belangrijk geweest, maar het was een rare man die altijd achter de schermen werkte.	3.62
25	Maar dat zijn mannen die interessant zijn voor jou.	4.19
28	Maar dit soort figuren... Voor je het weet, heb je 600 pagina's bij elkaar geschreven.	3.88
31	Zeer welgekomen, iedereen aan tafel, en welkom u thuis, bij 'De afspraak'.	3.52
33	Want wat daar gebeurd is, hebben ze nog nooit meegemaakt.	4.41
34	Een bondskanselier die twee stemrondes nodig heeft om verkozen te raken door zijn eigen meerderheid.	16.05
35	APPLAUS Geert, ik zei net: het is meer dan 20 jaar geleden dat je 'In Europa' hebt geschreven.	7.08
39	Opeens werd het kleedje gemeen onder hem weggetrokken.	5.71
40	Er moet heel wat door zijn hoofd zijn gegaan vanochtend.	3.58
41	Ik zal de Duitse scheldwoorden niet herhalen, die hij stiekem heeft gedacht.	3.54
42	Maar zo'n belangrijke rol, de bondskanselier van Duitsland...	4.44
45	Hij begon en begint ook wel met een heel ambitieus programma.	3.61
46	Hij durft ook echt allerlei doctrines, ook van zichzelf, omver te gooien.	3.66
48	Bijna iedereen in dat Europese circuit verwacht heel veel van hem.	4.0
49	Dat heeft er ook mee te maken dat Duitsland altijd de machinekamer is geweest van Europa, maar het heeft Europa nooit willen leiden.	5.42
51	Ze wilden nooit krachtig de toon zetten, zoals Frankrijk doet.	4.41
56	Maar als je er zo aan moet beginnen... Wat de commentator ook net zei: dit kan over twee weken vergeten zijn, en het kan heel erg aan hem blijven hangen.	3.62
58	In Amsterdam gebeurt het soms dat een huis aan een gracht scheuren vertoont.	19.46
59	En er is een onderscheid tussen zetscheuren en zakscheuren.	4.9
60	Een zetscheur is wanneer een vrachtwagen voorbijrijdt.	90.66
61	Maar bij een zakscheur is de hele ondergrond in beweging.	4.48
62	We weten nog niet of dit een zetscheur of een zakscheur is voor deze coalitie.	4.45
64	Als dat zou blijven hangen... Dan is dat een groot probleem, want die as moet sterk worden.	4.8
65	Zeker in deze tijd hebben we een Europese Unie nodig die krachtig is, initiatieven neemt, en waar het maar mogelijk is met één stem spreekt.	4.23
68	Dat wil je niet meemaken als politicus, mevrouw Van Achter?	6.86
70	Er zijn zoveel verwachtingen, en dan gebeurt zoiets.	3.88
71	We kijken echt naar die Duitse motor, ook voor Europa, voor het leiderschap.	4.27
76	Wetenschappers bij ons luiden de alarmbel over het gebruik van smartphones en vooral sociale media bij kinderen en jongeren.	90.96
77	Ze waarschuwen voor de negatieve gevolgen op het brein en op het mentaal welzijn.	79.74
78	In een open brief aan de overheden vragen 17 psychiaters, neurologen en andere deskundigen dringend een veel strenger beleid rond smartphonegebruik.	59.92
79	Het allerbelangrijkste dat wij willen, is dat debat.	4.14
80	Daarnaast is het reguleren van de techbedrijven voor ons ook een heel belangrijk iets.	5.19
81	Laat ouders, hulpverleners, het onderwijs daar niet alleen mee.	7.38
82	Er moet een soort statement, een meer regelgevend kader komen.	4.52
84	Veel kinderen communiceren via social media met elkaar.	90.17
85	Het zijn niet alleen video's, er zijn ook vaak chats om te communiceren.	5.47
86	Ik denk dat het wel een goede invloed zou kunnen hebben, maar ik denk dat het langzaamaan moet gaan, want nu zijn de kinderen eraan gewend.	4.37
87	Het is heftig om dat in één keer allemaal weg te doen.	4.81
89	Steun dus van verschillende experten, dat zijn geen kleine namen.	3.55
92	De man ernaast is Theo Compernolle, neuropsychiater.	12.87
99	We zijn begonnen met de mensen te contacteren die we zagen in artikels in de kranten.	5.66
100	Al een jaar lang was er telkens, bijna om de twee weken, wel een drama dat gebeurde op sociale media, met ofwel een WhatsAppgroep die uit de hand liep, naaktbeelden die werden gedeeld, cyberpest-verhalen, kinderen die in verslavingen terechtkomen door games op hun smartphones... Ook bij u thuis?	7.26
102	Inderdaad, een jongen van 16 en een meisje van elf.	11.22
103	Wat ik vooral zag bij mijn zoon, die ook een smartphone had gekregen op het allerlaatste moment dat het redelijk was als ouder om het te kunnen uitstellen, namelijk twaalf jaar... Voor de humaniora begint, heeft bijna iedereen in Vlaanderen een smartphone.	20.61
104	Ik vond dat geen goed idee, maar het kon niet anders.	3.67
107	Wat ik zag bij mijn zoon, is die enorme aantrekkingskracht van de smartphone, de sociale media, een heel aantal activiteiten die wegvallen omdat de smartphone interessanter is, dat het moeilijk werd aan de gezinstafel om te eten, om op vakantie te gaan, om het object te kunnen wegleggen.	12.93
108	Een van de grootste problemen was... Wij dachten dat we oké waren met de schermtijd, dat je kan ingrijpen als ouder.	5.43
109	Maar plots op 13 jaar krijg je een melding van Google: je kind is nu 13.	89.97
110	Het hoeft geen ouderlijk toezicht meer te aanvaarden.	6.65
111	Het zal een e-mail krijgen waarin hij beslist, en natuurlijk kreeg ik tien seconden later een e-mail waarin mijn zoon had beslist dat hij geen ouderlijk toezicht meer nodig had.	6.4
112	Dan ben je een vogel voor de kat en moet je met het toestel zelf onderhandelen.	5.05
116	Mijn dochter van elf zit in het vijfde studiejaar, en het begon binnen te druppelen.	5.04
117	Er was een soort WhatsApp voor kinderen, en dat kwam plots op tafel.	4.7
118	Ik hoorde dat de andere ouders al aan smartphones dachten, maar ik wou dat absoluut niet nog een keer.	3.62
119	Ik ben toen online gaan zoeken naar: wat is dit, wat kan, wat is normaal en wat is niet normaal?	5.1
120	Wat er gezegd werd in artikels rond een aantal van die drama's door experten, strookte niet met wat we hoorden vanuit het beleid.	8.96
121	Dat was een aanpak die zei: niet alles is slecht, er zijn positieve en negatieve kanten.	4.31
122	Het goeie is dat het beleid aan uw rechterkant zit.	4.63
126	Wij kennen sociale media niet, wij zijn er niet mee opgegroeid.	6.9
127	Als je vandaag kinderen hebt, moet je je dat eigen maken en moet je gaan meevolgen wat de kinderen doen.	4.78
130	Dat is heel herkenbaar: vanaf wanneer krijg je een smartphone?	21.57
133	Van alle kinderen in de lagere school met een smartphone, is de gemiddelde leeftijd acht.	83.93
135	Maar de helft van de kinderen van elf jaar heeft een smartphone.	87.77
139	Meneer Mak, u heeft kleinkinderen die er ook wel wat van kunnen?	6.41
141	Die wordt er nu vanaf getrokken met tien paardenkracht.	4.48
142	Maar de zuigkracht van het schermpje is waanzinnig.	4.28
147	Als de grenzen niet worden gesteld, zit hij tot twee uur 's nachts op dat ding te rommelen.	3.65
150	Daarom schrok ik wel als beleidsmaker dat een op de twee ouders niet volgt wat hun kinderen online doen.	21.63
152	Ik ben heel blij met dit debat over sociale media en over smartphonegebruik.	5.74
153	Wat ik eerst wil uitklaren... Wat zegt de wetenschap over de negatieve impact?	10.7
154	Ik hoor experts zeggen dat het nefast is voor het brein.	84.46
155	Ik hoor u vandaag ook zeggen in het journaal dat er geen wetenschappelijke consensus is.	11.91
157	Ik begrijp dat psychiaters zich zorgen maken over de kinderen die bij hen komen.	57.45
158	Maar wat zij zeggen, is niet wetenschappelijk onderbouwd, zegt u?	17.06
159	Er zijn heel wat wetenschappers die onderzoek gedaan hebben rond sociale media en duidelijk tegen een verbod op sociale media zijn, omdat er ook positieve effecten zijn en het causale verband... Is de negatieve impact aangetoond?	64.04
160	Het causale verband is niet zo eenduidig aangetoond in de studies die vandaag bestaan.	5.67
162	Vaak stellen zich onderliggende problematieken, die verergerd kunnen worden door sociale media.	6.38
164	Maar ik kan me voorstellen dat psychiaters met problematieken te maken krijgen, maar wetenschappers rond communicatiewetenschappen, bijvoorbeeld aan de KU Leuven of de universiteit van Amsterdam, die heel gerenommeerd zijn rond sociale media, zijn heel duidelijk tegen zo'n verbod.	27.9
166	Bent u zeker van uw stuk als het over de negatieve gevolgen gaat?	5.25
170	Nee, ethisch kan je het niet verantwoorden om zo'n onderzoek op te stellen.	7.78
171	Maar het voorzorgsprincipe betekent dat we ervoor moeten zorgen dat er geen schadelijke effecten zijn voor kinderen.	9.19
172	Er wordt vaak gezegd dat kwetsbare kinderen gevoeliger zijn voor sociale media.	90.34
174	Dat gaat dan over ADHD, ADD, depressieve neigingen, onzekerheid over lichaamsbeeld, twijfelen aan de identiteit... Allemaal kenmerken die heel typisch zijn voor tieners.	45.99
175	Een tienerbrein ontwikkelt zich tussen tien en 25 jaar.	71.59
176	De grootste kloof tussen je impulsbrein en je denkbrein, waar je echt cognitieve krachten begint te ontwikkelen, doelen kunt zetten die niet meteen plezant zijn, of het scrolgedrag stimuleren...	72.4
178	En dat is de leeftijd waarop wij massaal kinderen smartphones geven.	71.53
181	Mijn wens is dat... De boodschap die ouders vandaag krijgen, is: het is niet allemaal negatief.	4.07
184	Maar we krijgen ook boodschappen die zeggen: oké, kinderen kunnen zich connecteren online, maar daar wordt geen leeftijdsgrens op geplakt.	60.04
185	Wanneer is het dan nodig voor een kind om online te connecteren?	6.99
191	Die staat nu op 13 jaar, maar werd heel weinig gecommuniceerd.	6.91
194	De leeftijdsgrens van 13 jaar is er nu voor sociale media, maar daar wordt slap mee omgegaan.	14.39
196	Ouders moeten weten dat je niet je kind vanaf zes jaar op TikTok zet.	88.95
198	Bij het GDPR-beleid van de EU staat de grens op 16.	69.61
203	Als we de kloof zien tussen het denkbrein en het impulsbrein... We willen de cognitieve capaciteiten van kinderen behouden.	16.47
204	We willen niet continu het reflexbrein aanvuren met sociale media.	9.84
205	Laten we dat beschermen en wachten tot een kind meer in staat is om de impulsen te beheersen.	16.89
208	En we moeten aan ouders meegeven: aanvaard geen account op sociale media voor 13 jaar.	29.84
209	Je hebt daar ook wel iets over te zeggen als ouder.	4.2
211	30 procent van de kinderen zit al op TikTok voor 13 jaar.	88.64
213	TikTok heeft al aangegeven dat ze 20 miljoen accounts per kwartaal stopzetten voor kinderen.	66.5
214	Er wordt dus wel wat rond gedaan, maar... Moet er meer controle komen?	4.99
217	Onze Europese dienstenverordeningen is nog maar een jaar geldig.	12.05
219	Zoals: reclame is niet toegelaten voor minderjarigen.	82.08
220	Of: je moet kunnen uitvinken dat de algoritmes heel persoonlijk worden.	5.43
221	Maar om ze daar echt af te houden tot hun 13e, is dat haalbaar?	12.67
223	Ik denk het wel, maar er is werk aan de winkel, zeker wat mediawijsheid betreft bij ouders.	4.32
224	Een 13-jarige kan je nog uitleggen: na je 13e mag het pas.	9.76
225	En wat Caroline Gennez voorstelt, dat koppelen aan Itsme, de minister van Welzijn in de Vlaamse regering?	41.25
228	Itsme heb je aan je 18 jaar, of soms vroeger met een bankaccount.	6.21
229	Tussen 13 en 16 jaar... Ik ben geen voorstander van een verbod tot 16 jaar.	4.68
231	Ze maken vrienden op sociale media, je komt uit het sociale isolement, je bereikt informatie die je anders niet bereikt.	83.21
233	En bovendien is die handhaving tussen 13 en 16 jaar heel moeilijk.	18.92
235	Je hebt VPN's die je kunt installeren... Handhaving is moeilijk.	45.72
236	Al bij 13 jaar, daarop moeten we echt inzetten, maar tot 16 jaar, daar geloof ik niet in.	3.93
240	We hebben echt werk aan de winkel om ouders mediawijs te maken en om onze kinderen mediawijs te maken, en om hen op te voeden over hoe je omgaat met sociale media.	4.51
244	Maar ik ben grootvader, ik sta er alweer een eind van af.	3.41
247	Het enige dat ik zie in de praktijk bij mijn kleinkinderen, is dat het stellen van grenzen, met name wat lossere generaties in het verleden hebben geen grenzen gesteld, alles moest vrij zijn, ongelooflijk belangrijk is in dat geval.	4.04
250	De rol van de overheid zou kunnen zijn... Handhaving lijkt me heel lastig.	5.6
253	Al deze internetbedrijven spelen daar zelf ook een rol in.	7.82
254	Je kunt je voorstellen dat je ook de zenders van dit soort bagger, want dat is het vaak, toch ook begint aan te pakken?	5.51
256	Heeft u een positief gevoel met wat u van de minister heeft gehoord?	6.92
257	Ik ben blij dat het debat op tafel ligt, en dat u zegt dat het een probleem is dat de helft van de ouders niet weten... Over die 16 jaar zitten we nog niet op dezelfde lijn.	6.15
258	Maar voor mij is echt de vraag: waarom moet een 13-jarige of 14-jarige nieuwe vrienden maken online?	10.9
259	Dat is een wereld waar heel veel figuren verschijnen over wie je totaal geen controle hebt.	4.28
260	Ze zitten op school, in de basket, op de scouts... Dat is helemaal niet nodig.	3.91
261	Die opvoedingsvrijheid waarover u spreekt, de vrijheid om te kunnen kiezen, die is er niet.	4.4
262	Want de druk is zo groot dat je moet meegaan in het verhaal.	4.25
263	Onze oplossing is... Niet alle ouders willen hierin meegaan.	5.37
264	Wij willen een soort verbintenis aangaan: wij willen geen smartphone geven aan ons kind tot 14 jaar.	47.12
266	De grote toegangspoort tot permanente sociale media kunnen we zo uitstellen en zo de hersenen van ons kind beschermen.	84.06
267	Als daar ook een soort groepsgevoel ontstaat, kan het ook werkzaam zijn.	4.63
269	Het is geen petitie, het is het online tekenen van een smartphonepact, waarbij je zegt: ik, ouder van een kind uit het vierde leerjaar, verbind me ertoe geen smartphone te geven tot het einde van het tweede middelbaar.	16.52
270	Je kan per school zien hoeveel mensen er hebben getekend.	39.84
272	Hoe meer ouders er tekenen, des te meer weet je dat je niet alleen bent.	10.88
273	Je wil niet dat je kind alleen op de speelplaats staat zonder smartphone.	67.91
274	We hebben met de Vlaamse overheid besloten dat het niet de bedoeling is dat de kinderen op de speelplaats met hun smartphone staan.	89.35
275	Nog niet helemaal op dezelfde lijn, maar er is nog tijd.	3.56
278	We hebben ook een heel aantal dokters, kinderartsen, die mee tekenen aan de open brief.	6.75
279	Vandaag alleen al hebben we 70 nieuwe artsen en psychologen die tekenen.	20.87
281	De minister is nog niet van jullie af, en ze laat ook het causaal verband onderzoeken.	12.5
285	Diehardfan van misschien wel de meest gerenommeerde belegger ooit.	4.1
286	Afgelopen weekend heeft hij gezegd, op zijn 94e: Het is goed geweest, ik hou ermee op.	5.25
287	Eén keer per jaar wordt Omaha Nebraska een bedevaartsoord voor beleggers.	9.91
288	Dan komen de aandeelhouders van Berkshire Hathaway een heel weekend bijeen voor de jaarlijkse vergadering.	6.16
289	Het is een gigantisch evenement met meer dan 40.000 bezoekers die vanuit de hele wereld komen.	8.47
290	Die grote belangstelling heeft veel te maken met de bedrijfsleider van Berkshire Hathaway, Warren Buffett, wellicht de bekendste en meest succesvolle belegger ooit.	9.21
291	En al vele jaren een van de rijkste mensen ter wereld.	10.37
292	Van zo iemand wil de kleine belegger wel iets leren.	4.04
293	Als je met zoveel gelijkgestemden hier aanwezig bent, is het heel leuk om te netwerken, om met andere beleggers te praten.	4.05
294	Hier worden ook heel wat zaken gedaan, afspraken gemaakt.	5.11
298	Mag ik dit jouw Rock Werchter of Tomorrowland noemen?	5.3
299	Dat is het derde jaar op rij dat jij ernaartoe trekt.	3.55
301	Naar Omaha, in het centrum van de Verenigde Staten, dan een trip naar Washington en zo naar Londen.	5.72
310	Voor mij is dat heel dankbaar om aanwezig te mogen zijn, omdat hij mijn rolmodel is, om van hem te leren.	3.92
311	Alle evenementen rond die aandeelhoudersvergadering zijn wel uniek.	4.74
312	Ik stond na te praten met iemand in het hotel, en dan zie je letterlijk Bill Gates uit de lift komen en naar buiten wandelen.	12.8
313	Iedereen is daar om één zaak: de aandeelhoudersvergadering van Warren Buffet, de beste belegger aller tijden.	4.71
314	Bill Ackman zegt jullie waarschijnlijk minder, maar hij heeft een vermogen van zo'n 9 miljard.	11.12
315	Als je daar mee de hand kan schudden en tips kan uitdelen, is dat uniek.	4.89
317	Ik las hier en daar dat het een verrassing was dat hij ermee stopte, maar jij zei een jaar geleden al dat het misschien weleens over zou kunnen zijn.	3.98
319	Ik wil dat mijn grootvader weleens zien doen om zes uur aan een stuk voor 30.000 mensen vragen te beantwoorden.	4.28
320	Zijn rechterhand Charlie Munger is twee jaar geleden overleden op 99-jarige leeftijd.	15.19
321	Het was te verwachten, en het is ook een heel sterk signaal.	3.8
322	Berkshire Hathaway, zijn beleggingsfirma, daarmee heeft Warren Buffet iets fantastisch opgebouwd.	11.75
325	Gaat Able, zijn gedoodverfde opvolger, wel even goed zijn?	11.48
329	Je hebt het klassieke verschil tussen Wall Street, de Amerikaanse handelaars enzovoort, en Warren Buffet.	6.26
330	Warren Buffet denkt meer op lange termijn en Wall Street meer op korte termijn.	53.13
331	Nu is het heel duidelijk geworden dat als je kijkt naar wat er nu gaande is, die importtarieven van Donald Trump... Het is belangrijk om te beseffen dat het een beetje als een handelsoorlog aanzien kan worden, en andere landen kunnen dat ook echt als een oorlog ervaren.	10.14
333	Net zoals bij een gewone oorlog wint niemand in zo'n handelsoorlog.	7.14
334	Dat is slecht voor de VS, slecht voor Azië, slecht voor Europa.	14.31
335	Om nu het voorbeeld van schoenen te nemen: vandaag worden veel loopschoenen geproduceerd voor twee à drie dollar in Vietnam.	18.62
336	In Europa, of in de VS, is dat absoluut niet mogelijk.	14.52
338	Die zorgen voor meer onzekerheid, meer inflatie, meer werkloosheid.	60.81
341	Dat heb ik ook geleerd door met Amerikanen te praten: de consensus is dat niemand echt goed begrijpt wat Trump wil bereiken met die importtarieven.	19.95
342	Anderzijds hoor je hem ook wel zeggen, en dat is een van de dingen die jij wellicht hebt meegepakt, want elk woord dat hij ooit heeft geschreven, heb je gelezen... Ik laat hem even horen.	3.84
344	Als het dan gaat over het gevaar van deze momenten en deze tijden, zet hij dat allemaal een beetje in perspectief.	3.66
345	De geschiedenis leert ons vaak om dingen in perspectief te zetten.	6.29
349	Een van zijn stelregels is: als je lang genoeg wacht, kan je op de beurs weinig verkeerd doen.	10.49
351	Op korte termijn is het potentieel risicovol om te beleggen.	33.52
353	Met de importtarieven is de Amerikaanse beurs met ongeveer 17 procent gestegen.	59.96
354	Maar hoe langer je belegt, hoe groter de kans dat je geld verdient.	8.68
357	Op vijf jaar stijgt het naar 75 procent, op 20 jaar, sinds 1919 ongeveer, is er nooit een reden geweest dat de beurs niet is gestegen.	25.55
358	De belangrijkste consensus is dat als je belegt: kijk ernaar zoals de aankoop van je eigen woning.	6.0
359	Je vraagt je ook niet elke maand af of je woning elke maand 3000 euro meer of minder waard geworden is.	27.98
361	En als de beurs daalt, is het een uitstekende opportuniteit om een beetje bij te kopen.	4.24
367	Jij hebt meer dan 1 miljoen mensen die jouw beleggingstips volgen op je sociale media en je nieuwsbrief.	6.23
371	Dat is de kracht van sociale media, waarschijnlijk, dat de wereld jouw speelveld is en dat het snel kan gaan.	4.52
372	Wat je met heel veel passie doet, doe je beter en liever.	4.98
373	En dan ben je bereid om 17 uur naar the middle of nowhere te reizen voor zo'n aandeelhoudersvergadering.	3.48
374	Hoe oud was je toen je voor het eerst aandelen kocht?	3.98
379	Na een jaar verkocht met een verlies van 50 procent.	13.09
380	Ik zeg altijd: dat is het beste wat me ooit is overkomen.	4.12
382	Je kan zeggen: de beurs is gevaarlijk en ik blijf ervan weg.	4.46
384	Thomas Edison zei: Ik heb 10.000 manieren gevonden waarop het uitvinden van de lamp niet werkte, ik heb geen 10.000 keer gefaald, maar ik heb 10.000 manieren gevonden die niet werkten.	11.08
387	In het begin ga je fouten maken, en er zijn veel andere oplossingen die je kan gebruiken.	3.73
388	We hadden een periode gehad van heel hoge inflatie.	21.43
389	Dan wordt er gezegd dat je geld verliest op je spaarboek.	34.36
390	Wat is de eerste tip die jij meegeeft aan mensen met geld op een spaarrekening in deze tijden?	6.37
391	Op korte termijn is het risicovol om te beleggen, maar op lange termijn is het risicovol om niet te beleggen.	17.88
392	Elk jaar wordt het geld op je spaarboekje minder waard.	80.26
395	Als je elke maand een deel van jouw salaris gaat beleggen, ga je die hobbelingen van de beurs op korte termijn eruit filteren.	5.99
396	En dat kan je vandaag bijvoorbeeld doen in een wijdgespreid mandje aan aandelen, zoals ETF's.	4.82
397	Dat staat voor Exchange Traded Fund, waarbij je met één muisklik verschillende aandelen kan kopen.	8.9
398	Laten we hopen dat de wereldeconomie het goed zal doen op lange termijn.	5.19
402	14-jarigen volgen jou ook, en die willen al beleggen.	9.99
404	Net zoals bij alcohol bij volwassenen... Ik kom uit een generatie die groot is geworden met een smartphone.	7.24
405	De generatie die na mij is gekomen, nog eens te meer.	3.64
406	Het wordt moeilijk om de sociale media te bannen, maar de vraag is hoe we daar een positieve ervaring van kunnen maken.	4.19
407	Als je bijvoorbeeld praat over beleggen: hoe kunnen we die sociale media op een heel speelse manier gebruiken om te gaan uitleggen wat een spaarboekje is, en wat een aandeel is, en wat het verschil is tussen een spaarboekje en een aandeel?	9.26
408	Ik voel een joint venture komen straks in de foyer.	3.78
417	Een van de weinigen, schrijft u, die onze geschiedenis, ook onze geschiedenis in die mate mee bepaald hebben?	11.61
420	Maar Harry Hopkins was een belangrijk figuur achter de schermen op vitale momenten.	4.76
424	Het is een figuur... Ook de jongere generatie kent die man helemaal niet meer.	6.71
425	Maar het is iemand die vroeger letterlijk bij een wissel stond.	3.69
427	Die bepaalde of een trein, hier de trein van de geschiedenis, deze of deze kant werd opgestuurd.	3.62
429	En welke kant heeft Harry Hopkins de trein opgestuurd?	7.7
431	Voor mij was dit boek, dit project... Want aan de hand van Hopkins ben ik door zijn geschiedenis en zijn tijd gaan wandelen.	3.5
433	Als wij in Europa terugkijken op de jaren 30 van de vorige eeuw, is het allemaal fascisme, ellende, toenemende oorlog et cetera.	9.78
434	Wij vergeten vaak naar de Amerikaanse kant van de geschiedenis te kijken, van diezelfde jaren 30.	4.67
435	Amerika verkeerde net als Europa in een hevige crisis in 1933.	37.02
438	En in Europa werd duidelijk gekozen voor autoritaire, antidemocratische bewegingen.	7.89
440	In de Sovjet-Unie was er al communisme aan de gang.	26.63
441	Roosevelt koos bewust voor de democratie, voor een project om de democratie overeind te krijgen.	12.91
442	Verkozen in 1932 als president in de Verenigde Staten?	5.4
443	In 1932 werd hij verkozen, in 1933 begon het feest.	6.34
445	Hopkins... Hopkins was een voormalig maatschappelijk werker.	10.14
449	Dat is belangrijk in de politiek, dat je een karakter bent dat de meeste mensen wel mogen.	5.23
451	Hij kon door een geweldig kluwen heen kijken en zeggen: precies hier ligt het probleem, en daar ligt de oplossing.	3.7
453	Hij kon niet meer lopen, want hij had polio gekregen.	49.07
456	Roosevelt had twee enorme behoeften: namelijk aan verhalen over de wereld, sterke, leuke verhalen.	4.25
458	En hij had iemand naast zich nodig die dat scherpe inzicht had en zijn ideeën kon uitvoeren.	3.82
463	Nee, Roosevelt was echt de president, maar hij werd wel schaduwpresident genoemd, ja.	29.52
466	Het had ook te maken met het feit dat Roosevelt op zijn manier een geniale politicus was.	9.96
468	Hij had een enorm charisma, maar hij was ook een artiest.	5.33
470	Naast hem waren mensen nodig, met name Hopkins, die hem als het ware disciplineerden.	4.38
471	Die hem konden zeggen: meneer de president, fantastisch.	3.78
472	Maar ook: meneer de president, volgens mij is dat een krankzinnig idee.	5.21
474	Eleanor, de vrouw van Roosevelt, zei: De president heeft geen vrienden.	25.8
475	En dat klopt waarschijnlijk wel, maar ik denk dat Hopkins heel lang heel dicht bij hem in de buurt was.	4.47
476	Het had er ook mee te maken dat zowel Roosevelt als Hopkins heel erg ziek waren.	28.34
478	Met name tijdens de oorlog hingen die twee tegen elkaar aan.	6.1
480	Hoe komt het dat wij de naam Roosevelt zo goed kennen en die van Hopkins niet?	11.9
482	Ik liep hem al in de jaren 30 tegen het lijf, toen ik de brieven las van Martha Gellhorn, een beroemde, toekomstige journaliste.	4.63
483	Als jonge vrouw, 22 was ze, werd ze door het Witte Huis op pad gestuurd om te kijken hoe de New Deal uitpakte, het grote sociale project van Roosevelt.	52.66
484	Drie keer per week schreef ze goed geschreven brieven aan dat Witte Huis, altijd gericht aan een zekere meneer Hopkins.	7.83
487	Bij Amerika-liefhebbers, zeker historici, is hij wel bekend.	5.66
489	Ik kwam hem ook tegen toen hij naar Engeland werd gestuurd om te kijken of Engeland Amerika kon helpen en om uit te zoeken wat voor man die Churchill was.	17.08
491	Harry Hopkins is samen met Winston Churchill... Dit zijn de beelden.	19.22
494	Die rare maatschappelijk werker en die oude aristocraat Churchill zijn heel dikke vrienden geworden.	6.09
495	Churchill was zo blij dat die Amerikaan op zijn pad kwam, dat hij, nadat ze weer een avond hadden gezopen, met zijn dikke lijf rondedansjes begon te maken.	9.07
496	Toen dacht ik: die Hopkins moet heel speciaal zijn.	3.86
500	Waar we natuurlijk niet rond kunnen... U beschrijft de situatie.	4.13
501	We zitten ook in een heel moeilijke periode voor de Verenigde Staten, gepolariseerd.	4.78
505	De tragiek van wat we nu meemaken, is toch wel het hele werk van Roosevelt en ook Hopkins.	4.0
506	Die twee zijn vanaf 1943... Voor die tijd waren ze bezig een coalitie op te zetten om de oorlog te winnen.	14.26
508	Die ontwikkelde wonderbaarlijk genoeg ook een goede relatie met Stalin.	9.1
510	Na '43, helemaal in '44, hebben Roosevelt en Hopkins zich vooral gericht op: we zijn niet meer bezig met de oorlog te winnen, maar we willen nu het begin van de oorlog voorkomen.	11.48
511	En dus zijn ze begonnen met de Verenigde Naties op te zetten, en een Veiligheidsraad, een IMF, een Wereldbank.	9.58
512	Uit dat stelsel van instituties is ook de Europese Unie voortgekomen.	13.67
513	Dat ging allemaal uit van de gedachte: met overleg, wederzijdse steun, een wisselwerking tussen landen... Dat is een dynamiek waar de wereld veel beter van wordt dan bruggen op te blazen en elkaar te bestrijden.	4.07
514	Dat heeft heel goed gefunctioneerd, zeker in West-Europa heeft dat echt voor 80 jaar vrede gezorgd.	4.2
515	De Europeanen hebben elkaar voor de Tweede Wereldoorlog elke generatie de hersens ingeslagen.	26.79
516	Dat was over na '45, en dat had heel erg te maken met al die constructies, en die worden nu onderuit getrokken.	6.43
518	De parallellen die we zien in wat u schrijft over die periode en de dag van vandaag, zijn die al schrijvend gekomen?	4.98
521	Als je een boek schrijft, ben je heel geconcentreerd bezig en zit je onder een soort stolp.	6.8
522	Rond halfzes 's avonds kruip je er weer uit om ook nog een beetje gezellig te zijn.	3.48
524	De wereld waarin ik verkeerde onder die stolp, met name in 1938, 1939... De wereld begon steeds meer te lijken op die wereld in die stolp.	3.94
526	Diezelfde Martha Gellhorn schrijft aan haar vriendin Eleanor na het instorten van de Spaanse Burgeroorlog: het fascisme verslaat de democratie niet, de democratie gaat aan zichzelf ten onder.	11.86
528	En op zo'n moment kan het fascisme, die ongelooflijke zwendelpartij, de historische plaats innemen die ze niet verdient.	4.35
529	Dat citaat had gisteren ook geschreven kunnen worden.	8.93
530	Heel de tijd kom je momenten tegen waarop je denkt: hm, dit lijkt er wel veel op.	3.91
531	Alleen, dat is wel een verschil: geschiedenis lijkt soms op mekaar, rijmt op mekaar, maar het was ook heel anders toen.	3.92
532	Die fascistische bewegingen, hoe beroerd en verderfelijk ook, waren gericht op vernieuwing, op moderniteit.	4.03
533	Het nationaalsocialisme... Men wilde naar de toekomst.	5.01
536	Zowel Trump en Poetin als het hedendaagse ultrarechts, dat zijn allemaal sterk nostalgische bewegingen die terug willen naar een meestal niet bestaand verleden.	5.95
537	Waar we ook altijd aan denken als het over Franklin Roosevelt gaat, en dankzij u nu ook over Harry Hopkins, is natuurlijk die New Deal, wat een enigszins verbindend project was en een gemeenschap in zijn geheel mobiliseerde.	8.24
539	Ik zou bijna zeggen: kijk heel goed naar die New Deal.	5.23
542	Ik hoop dat hij niet definitief onderuit zal worden getrokken.	4.18
544	Maar als hij toch zijn plannen kan doorzetten... Hij had een soort mini-New Deal in zijn kop.	4.81
545	Een hele reeks plannen om die lethargie van Duitsland te doorbreken.	5.19
546	Het goeie van die New Deal was ook dat het niet alleen een economisch stimulerend project was, maar ook de mentaliteit van de Amerikanen veranderde.	13.03
547	Ze kregen veel meer vertrouwen in elkaar, in de politiek, in het land.	3.86
548	Economisch was het maar half een succes, maar in de mentaliteit heeft het ontzettend veel goeds gedaan.	4.61
549	Dat is ook een heel belangrijk onderwerp van vorige week.	3.97
550	Als je kijkt naar de Verenigde Staten, is er een grote discrepantie aan het ontstaan tussen welvaart, maar ook de leeftijdsverwachting van mensen met minstens een bachelor versus mensen zonder bachelor.	42.86
551	Hoe je nu naar die situatie kan kijken, is... Stel: jij bent burgemeester van een klein dorp.	5.86
552	Laten we zeggen dat 60 procent van heel jouw dorpje aan het werken is in één bedrijf dat heel goed draait.	35.77
553	Dat is dan de vergelijking met de mensen met minstens een bachelor.	12.7
554	Anderzijds heb je 40 procent mensen in het dorp zonder bachelor, daar gaat het sociaal en economisch iets moeilijker.	88.07
555	Wat met die importtarieven van Trump gebeurt, is dat hij zegt als burgemeester van het dorp: de 60 procent die het goed heeft in mijn dorp, moet meer afgeven.	27.2
556	We gaan de kip met de gouden eieren slachten om ervoor te zorgen dat de 40 procent die het minder goed heeft, te helpen.	89.7
557	De New Deal was anders, namelijk: we gaan veel investeren in de economie, de kip met gouden eieren, dus het goede bedrijf, niet slachten.	12.52
559	En door te investeren in de economie en infrastructuur, gaat ook die 40 procent floreren.	15.1
560	Maar dat is waarschijnlijk vandaag heel moeilijk om te doen, gezien de schuldenproblematiek en het tekort in de VS. En ook de verdeeldheid in het land.	15.59
561	De New Deal was een op-en-top publiek project, een openbaar project voor iedereen.	8.42
562	Het bedrijfsleven heeft daar ook heel enthousiast vrij snel aan meegewerkt.	3.88
563	Want die allesblokkerende crisis werd zo wel opgeheven.	30.58
564	Hopkins had uitstekende banden met de toppen van het bedrijfsleven, en trouwens ook met de toppen van het militaire apparaat.	3.79
565	Dat heeft ervoor gezorgd dat Amerika vrij snel dat hele industriële systeem kon omschakelen in militaire productie.	74.71
566	We zullen moeten zien of Friedrich Merz dat klaarkrijgt.	4.4
570	Opnieuw, je kunt het in veel opzichten nu niet meer doen, maar je kunt er misschien wel inspiratie uit putten, uit die periode.	3.67
577	Er staat een nieuwe reeks klaar op VRT Canvas, 'Therapie'.	11.27