De Afspraak 🇧🇪

_id	691f70f3bb77f162b3e7446a
url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/de-afspraak/2025/de-afspraak-d20251120
datetime	2025-11-20 20:35:00

 

Statements

idx	statement	score
0	Journalist Arnaud De Decker is net terug uit Oekraïne.	38.08
2	Ik wil heel graag weten van hen hoe de Oekraïners kijken naar het vredesplan dat werd aangekondigd en naar alles wat er gebeurt in hun land.	12.83
3	De COP30, de klimaattop in Brazilië is bijna afgelopen.	90.12
5	Even was er een brandje, dat is intussen geblust, maar wat is daar beslist?	7.41
6	Ik vraag het aan klimaatwetenschapper Valerie Trouet.	8.82
7	En na 'Wil' en 'Wildevrouw' waagt Jeroen Olyslaegers zich opnieuw aan een boek met de w, 'De wonderen'.	6.61
19	Ik ga al bijna vier jaar naar Oekraïne en naar het front.	6.5
21	Ook voor journalisten wordt de situatie met de dag gevaarlijker.	36.33
25	Wie jou volgt, heeft je al bezig gezien aan het front.	3.48
27	Went het ooit om beelden van je land op die manier te zien?	7.56
30	Gisteren was er weeral zo een aanslag in het westen van Oekraïne.	86.86
31	Je ziet een gebouw midden in de stad dat verwoest is.	39.79
33	Er waren weer 26 mensen gestorven en mensen vermist.	19.59
41	We spreken over 1000 doden of zwaargewonden per dag en dat al bijna vier jaar lang.	45.15
43	Niet alleen mensen die aan het front sterven of door een bombardement, maar ook mensen die zijdelings geraakt zijn.	18.09
44	We kennen iemand die gestorven is aan hartfalen nadat hij vrienden verloren had aan het front.	88.43
45	Ik denk niet dat er nog een familie is in Oekraïne die niemand kent die van dichtbij of veraf gewond is of gesneuveld is.	21.89
46	In een land met 40 miljoen inwoners geeft dat aan... Het is inderdaad ernstig.	35.83
47	Met tussenpauzes, sinds de start van de oorlog, ben je daar geweest.	4.07
51	De delen die in controle van Oekraïne zijn althans.	75.89
54	Ongeveer 25 procent van de provincie Donetsk blijft in Oekraïense handen.	66.28
55	We zien dat de druk met de dag groter wordt op de Oekraïense linies.	55.31
56	We zeiden het net: jij bent ook aan dat front geweest, samen met militairen.	3.87
58	Twee jaar geleden was het nog mogelijk om heel dicht bij de frontlinie te gaan.	6.93
59	Dan heb ik het over 400 of 500 meter van de Russische loopgraven.	6.59
69	Daar kan je heel nauwkeurig geraakt worden door drones.	79.31
70	Dat is ook gebeurd met journalisten die echt wel geviseerd worden door Rusland.	25.91
71	Vorige maand zijn drie of vier Oekraïense journalisten getroffen door een drone.	84.6
73	Die drones zijn zo nauwkeurig dat ze gaten kunnen vinden.	21.71
74	Ook auto's kunnen door die tunnels, drones dus ook.	73.92
87	Ze hebben per dag zeven uur stroom, maar dat is vaak 's nachts.	37.31
88	En ze moeten blijven werken, want het leven moet doorgaan.	5.21
96	Ze weren ze af, maar er zijn de hele tijd ontploffingen.	4.58
97	Stel je voor dat je in je huis zit en de hele tijd een alarm en ontploffingen hoor.	5.94
99	Het lijkt vanzelfsprekend, maar als je 's nachts zonder elektriciteit gewekt wordt door het luchtalarm en bombardementen en de volgende dag om zeven uur opstaat, je auto neemt en naar je werk gaat, is dat echt een heldendaad.	13.95
101	Veel respect voor die samenleving die ondanks die omstandigheden probeert verder te leven.	4.54
102	Dat is een mooie daad van verzet tegen de agressie.	4.29
105	Het plan was aangekondigd door de Verenigde Staten.	13.51
107	Maar helaas, het is zonder de Oekraïners zelf tot stand gekomen.	6.53
110	Als we op de kaart even bekijken over welke regio dat gaat.	5.21
115	Van Donetsk is nog 25 procent onder Oekraïense controle.	57.87
117	Daar zijn twee belangrijke steden, waaronder Kramatorsk, waar ik enkele maanden heb gewoond.	8.77
122	Dan zou Rusland de controle krijgen over heel beschermde steden en die als springplank kunnen gebruiken om verder het land in te gaan en verder op te rukken in Oekraïne.	64.63
126	Het is één ding om van mijn veilige plek hier te zeggen dat dat niet mag en dat we dat niet mogen aannemen.	4.87
127	Maar zij zegt ook: Hoeveel hebben we verloren en hoeveel schade is aangericht omdat te verwerken?	6.9
129	Dat zijn de twee regio's die hij volledig wil, maar dan is hij dicht bij Zaporija en Petrovsk.	9.23
133	Iedereen zegt: als we de Donbas afgeven en stoppen met vechten, hebben we op dit moment geen enkele garantie dat Poetin stopt.	43.43
138	Hij zei dat er nog gesproken ging worden met president.	9.63
139	Over Zelensky gesproken: vandaag is er weer nieuws bekendgemaakt over een groot corruptieschandaal.	23.31
145	Vorige week is aan het licht gekomen dat binnen het kernenergieagentschap, een staatsbedrijf, 100 miljoen dollar achterover gedrukt is door mensen uit de entourage van president Zelensky.	67.49
147	Mensen vragen zich af of het mogelijk is dat Zelensky daar niet op zijn minst van op de hoogte was.	35.43
149	Er blijven ook maar namen bekendgemaakt worden over dat corruptieschandaal.	8.78
152	Hij heeft al twee ministers ontslagen, maar er is nog een grote onvrede, ook binnen zijn eigen partij.	7.54
153	Vanavond zou rond deze tijd een overleg plaatsvinden binnen de partij van Zelensky, nadat ook tien van zijn eigen fractieleden een open brief van de oppositie hadden gesteund waarin een herschikking van de regering wordt geëist.	9.11
154	Het is dus niet ondenkbaar dat Zelensky harde beslissingen zal moeten nemen over herschikkingen en ontslagen die grote gevolgen zullen hebben voor de regering en de vredesonderhandelingen die zullen plaatsvinden.	9.25
161	Ik weet niet of je het kan zien, maar de straatverlichting achter mij is uit.	3.73
162	Een uurtje geleden is er een grote stroomonderbreking begonnen in het centrum van Kiev.	16.25
163	Grote delen van de stad zaten vandaag 18 uur zonder stroom door grote aanvallen op de energie-infrastructuur.	29.02
164	Dat er binnen die sector zulke grote fraude mogelijk is, beroert de gemoederen.	4.67
166	Het schandaal zou zich kunnen uitbreiden naar de defensiesector.	4.22
169	Het geld dat in de zakken van mensen verdwijnt, gaat niet naar de militairen aan het front en de verdediging van de bevolking.	6.72
170	Veel Oekraïners zullen voor een stuk blij zijn dat het aan het licht is gekomen.	6.25
171	Dat is ook de verwezenlijking van veel Oekraïners die hier in de zomer in Kiev op straat zijn gekomen tegen corruptie.	35.75
172	De anticorruptieagentschappen hebben dit aan het licht gebracht.	10.64
173	Ik denk dat veel Oekraïners verwachten dat er iets zal veranderen.	6.41
174	Zeker dat de stafchef van Zelensky ontslagen zou worden.	23.66
175	Die man is heel controversieel en veel Oekraïners steunen hem niet.	29.99
176	Hij is de rechterhand van Zelensky en heeft veel macht.	7.5
177	Hem wordt aangewreven dat hij verschillende misstappen begaan zou hebben bij het proberen opstarten van vredesonderhandelingen in de contacten met de VS. Dat hangt allemaal samen.	19.09
178	De meeste Oekraïners willen bekwame mensen in de regering die ervoor kunnen zorgen dat de vredesonderhandelingen goed verlopen.	90.21
179	Zeker vandaag, op een crisismoment waar blijkt dat de VS de Russische eisen weer op tafel legt en Oekraïne onder druk probeert te zetten.	18.71
181	Intussen moeten de Oekraïners weer aan de bak en zie ik hen achter jou thuiskomen.	4.03
199	Ik praat daar vaak over met militairen aan het front.	4.23
202	Ze vechten om hun eigen families, hun grondgebied, huis en tuin te beschermen.	10.47
206	De meeste soldaten vechten voor hun grondgebied en familie.	44.56
207	Dat hoor ik hier nog altijd van mijn Belgische vrienden.	3.47
208	Veel respect en bewondering voor Oekraïners, maar mocht er hier oorlog zijn, zou ik me neerleggen.	4.67
213	Zelensky tot daaraan toe, maar wij doen het voor... Beseffen wij genoeg wat daar gebeurt?	8.57
214	Ik zei het daarnet tegen jullie, toen we spraken buiten de studio.	4.57
215	We krijgen meestal beelden en verhalen over militair-strategische doelen die geraakt zijn.	13.1
221	De Oekraïners doen het goed en kunnen het wellicht nog een aantal maanden of jaren volhouden.	14.17
229	We kunnen niet zeggen dat het het ergste is in het oosten.	5.62
230	Gisteren was het nog in het uiterste westen van Oekraïne.	22.49
231	Ik was vorige week in het oosten aan het praten met een commandant die al sinds 2022 aan het front zit.	4.6
232	Ik vroeg hem hoeveel mensen van zijn eenheid toen nu nog in het leger zaten.	5.11
235	Hier is het zover dat we het vanzelfsprekend vinden.	3.82
236	Vergeten we de Oekraïners of hebben jullie het gevoel dat jullie gesteund worden?	7.03
239	Ik lees in statistieken dat de Europese Unie voor meer miljoenen goederen heeft geïmporteerd vanuit Rusland dan ze steun hebben gegeven aan Oekraïne.	84.0
246	Geef je over, dan is het gedaan en kunnen wij slapen.	4.37
247	Soms beseffen we niet ten volle dat als de linies in Oekraïne breken en Rusland oprukt, we het ergste nog niet gezien hebben.	16.13
249	Hebben jullie ook het gevoel dat het wat wegdeemstert?	4.67
251	Ik denk dat veel mensen toen de oorlog begon verwacht hadden dat het snel gedaan zou zijn.	5.56
252	Dan wacht er ons het nieuws... Het nieuws dat we krijgen, is soms heel verwarrend.	4.08
255	Ik denk dat dat ook invloed heeft op de perceptie in het algemeen van die oorlog.	4.87
256	Mensen weten het niet en houden het ver van zich weg.	5.26
258	Maar het is weer lang geleden dat ik zoiets voelde daarover.	3.46
259	Ik vind het belangrijk dat jullie die dingen zeggen.	3.98
260	Dan is het onze collectieve verantwoordelijkheid in de samenleving.	4.7
261	Is het niet belangrijker om te wijzen op de risico's als het fout afloopt en als de Oekraïners toch breken en de Russen oprukken?	28.7
262	Dan zitten we hier ook... We hebben geen stabiele vrede of een stabiele economische situatie.	4.17
263	Telkens als het gaat over onderhandelingen komen de voorwaarden van Rusland.	13.66
266	Ze hebben totaal geen benul meer van wat rechten en akkoorden zijn.	3.48
274	Ik wil jullie bedanken voor jullie getuigenis over wat er echt leeft in Oekraïne.	5.16
276	En zo is de 30e internationale klimaattop van start gegaan, in Brazilië.	84.06
281	Het lijkt wel een optimistisch of positief sfeertje te zijn.	4.57
285	Er komen onderwerpen aan bod waarin vooruitgang gemaakt wordt.	4.73
288	Maar ook wel kritiek, dat zagen we ook in het filmpje, zoals altijd.	4.59
290	De inheemse volkeren die aan het protesteren waren.	34.54
294	De intermenselijke interactie om dingen te bespreken... Het gaat over het grootste globale onderwerp dat de hele wereld aanbelangt.	4.32
295	Dan moet de hele wereld ook af en toe samenzitten om daarover te praten.	4.53
297	Ik ga het er niet over hebben of dat elk jaar moet.	4.06
299	De COP kan je ook online volgen, maar dat is niet hetzelfde.	12.55
301	Er is het belang, maar of het zo groot moet zijn als het is en of al die mensen daar aanwezig moeten zijn... Het is een hele organisatie.	4.15
302	Als je weet dat er congressen zijn... Mijn vakgebied organiseert twee keer per jaar een congres.	4.49
303	Waarom zou het klimaat, dat op wereldschaal besproken moet worden, geen congres mogen hebben?	36.24
309	Het gaat voor mij persoonlijk ook over bewustwording.	4.01
311	Je voelt nu, ik althans, maar ik zal niet de enige zijn, dat de interesse in het grote probleem afneemt.	3.84
314	En dat heeft ook te maken met oorlogen en defensie.	6.17
321	Het is ook zo dat je voelt dat mensen... Ik ga het grof zeggen.	4.19
326	Wanneer het gaat over klimaat is het niet zo dat de mensen het geen probleem vinden.	6.51
327	Als je de mens ondervraagt, vindt 90 procent van de Belgen dat klimaatverandering een groot probleem is en dat onze regering daar veel meer voor moet doen.	88.72
328	Als je mensen bevraagt zijn ze bereid om daarvoor te betalen uit hun eigen portemonnee.	23.36
329	In de Verenigde Staten, waar ik woon, heb je zelfs in de meest Republikeinse staten nog altijd 60, 70 procent van de bevolking die vindt en dat er meer beleid moet komen.	75.4
330	Ik vind het dus moeilijk om te zeggen dat mensen niet geven om de klimaatverandering.	6.72
332	Mensen geven er wel om en vinden het wel een probleem.	5.7
333	Het idee dat er geen draagvlak is, is ook een idee dat gecreëerd wordt.	4.86
337	Er is absoluut een draagvlak, maar dat moet de hele tijd worden gedragen en uitgedragen.	4.35
345	Vanavond kwam het nieuws binnen dat het daar even in mineur dreigde te eindigen, met een brand eerder op de avond.	8.7
346	Ik weet niet of jullie die beelden hebben gezien in het journaal.	4.9
348	Het zag er dramatisch uit, maar er zijn geen gewonden gevallen en iedereen kon rustig geëvacueerd worden.	4.35
353	Brazilië heeft als gastland een voorstel gedaan rond een overeenkomst ter bescherming van de tropische bossen.	59.11
358	Het klimaat is aan het veranderen en gaat nog blijven veranderen.	14.77
359	Die veranderingen gaan meer impact hebben op landen die minder weerbaar zijn en op bevolkingsgroepen die minder weerbaar zijn.	16.19
360	De armste landen zijn het meest onderhevig aan de klimaatverandering.	90.5
361	Een paar jaar geleden is op een COP een overeenkomst gesloten.	29.68
362	Er gaat financiering van de meer gegoede landen naar de armste landen om die landen weerbaarder te maken tegen de ergste gevolgen van de klimaatverandering.	39.66
363	Ze hebben niet per se het geld om te investeren in de energietransitie.	50.96
364	Er is toen een getal overeengekomen, maar daar zijn we bijlange nog niet.	4.65
365	Nu ligt op tafel dat het getal verhoogd kan worden.	4.08
366	Ik hoorde ook positieve geluiden rond China, de Chinezen en hun inbreng.	3.76
373	China ziet economische belangen in de markt van de hernieuwbare energie en de technologie daarvan.	31.47
377	De grootste merken van elektrische wagens zijn Chinees.	38.12
378	China investeert ook nog altijd in fossiele brandstof.	82.95
380	Wereldwijd zien we dat hernieuwbare energie zoveel goedkoper geworden is.	89.74
381	In de voorbije vijf jaar is hernieuwbare energie op veel fronten goedkoper geworden dan fossiele brandstoffen.	90.27
382	Maar het vervangt de fossiele brandstoffen nog niet.	57.17
383	Hernieuwbare energie kent een enorme groei en gaat blijven groeien, maar tot nu toe gebruiken we die groei alleen om nog meer energie te gebruiken in plaats van om fossiele brandstoffen uit te faseren.	88.32
384	En laten we de olifant, die officieel niet in de kamer was, ook benoemen.	4.0
398	Bij ons zeggen ze dat het veel meer 'in your face' is.	4.22
399	De klimaatverandering is daar reëler dan in een gematigd klimaat, zoals hier in België.	68.98
401	Heel gelijkaardig als hier in België beseft de meerderheid van de mensen dat het een probleem is en dat we in de problemen gaan komen.	17.44
403	Maar dat vertaalt zich niet in het gedrag aan de stembus.	6.86
404	In het begin van het gesprek zeiden we al dat de urgentie lijkt te zijn gaan liggen.	3.91
406	Bill Gates vindt dat we niet zo alarmistisch moeten spreken over klimaat.	58.53
407	Jos Delbeke, de hoofdonderhandelaar in Parijs, formuleert het als volgt.	6.42
408	Het glas is halfvol of halfleeg, het is hoe je het bekijkt.	9.01
410	Een opwarming van 3,5 à 4 graden Celsius is vermeden tegen het einde van de eeuw.	76.6
411	Maar het is nog altijd hoger dan wat we in Parijs hebben afgesproken.	6.68
417	Die 1,5 graden globale opwarming is niet uit de lucht gegrepen.	50.06
419	Als je onder 1,5 graden blijft, kan je een stabiel klimaat verwachten, zoals we dat 15.000 jaar gekend hebben.	88.95
420	Daar hebben hele menselijk samenlevingen zich in ontwikkeld.	16.03
421	De voorbije 10.000 jaar is het nooit twee graden warmer of kouder geworden.	90.33
422	Onze landbouw en onze samenleving rekent op zo'n stabiel klimaat.	23.86
423	Als je daarboven gaat, zoals we nu aan het doen zijn, komen we terecht in omstandigheden die we niet kennen.	4.1
425	Maar 2,3 of 2,8 graden... Je triggert ook... Er is veel sprake over tipping points.	4.35
426	Eens je boven de 1,5 graden zit, verhoogt het risico dat de golfstroom vertraagt, dat de ijskappen smelten op Groenland, dat het noordpoolijs er niet meer is in de zomer en dat je tropische bossen geen CO2 meer kunnen opslaan.	90.73
427	Als ik dat hoor, is de communicatie een beetje te geruststellend.	3.99
428	Andere mensen zeggen dat wat ik zeg allemaal alarmistisch is.	3.89
429	We hebben nog nooit zoveel CO2 in de atmosfeer gaat.	85.7
431	Delbeke was wel onze hoofdonderhandelaar in Parijs.	6.78
437	Hectaren land komen onder water te staan en alles komt in de rivieren en de zee terecht.	58.3
438	Alle munitie die uit de lucht valt en blijft liggen, dat zijn geen groene blaadjes.	7.54
445	We wilden het ook hebben over iets positiefs, bomen.	5.62
457	Het boek is oorspronkelijk in het Engels verschenen.	7.56
458	De Nederlandse vertaling is 'In de ban van de jaarring' geworden.	5.97
459	Het zijn de verhalen van tien wetenschappers die in de ban zijn van jaarringen.	6.52
460	Tolkien, die 'In de ban van de ring' schreef, heeft ook een mooie scène met grote bomen.	21.06
462	In het boek leer je ons ook dat we als mens veel van bomen kunnen leren.	8.25
464	Voor de mensen die dat niet weten: een van de oudste bomen die beschreven zijn wordt meer dan 5000 jaar oud.	27.35
465	Die leefden al en sloegen al verhalen op in hun hout toen wij nog piramides aan het bouwen waren.	5.37
467	Ik las ook over een boom die nog joodse families verborgen heeft voor de nazi's.	9.72
477	En van 'In de bang van de jaarring' naar 'De wonderen'.	5.28
479	Het is eigenlijk met de d. Mijn eerste gedachte was: het is een titel voor een groots boek.	3.9
488	Ik kan me voorstellen dat dat voor u geen gemakkelijke lectuur was.	3.8
490	Het is zo actueel geworden omdat je het menselijke ziet.	9.87
493	Dan moest ik even... Maar wat ik wel waardeer en heel interessant en boeiend vind: oorlog bestaat uit strategische gebeurtenissen, maar ook uit mensen.	4.65
494	Het zijn niet enkel helden en antihelden, maar ook alles daartussen.	3.69
499	Het boek gaat over een tweeling die opgroeit in een bankiersmilieu.	26.74
506	Toen voelde ik al dat zij zin had om ook aan het woord komen.	3.44
515	Is het wat jou betreft ook een boek over kolonialisme?	12.93
519	Het gaat ook over ongehoorzaamheid en verzet en hoe je je kan verzetten tegen een systeem.	5.43
520	En hoe hebzucht ook vervreemding en verdringing introduceert.	4.97
522	Die van columnist... De romancier in mij is toch een ander dier.	3.73
524	De columnist wil snedig zijn en heeft 172 woorden ter beschikking.	4.89
526	De romancier wil mensen op lange termijn verleiden en ervoor zorgen dat ze blijven lezen.	59.66
528	De 16e eeuw bestaat voor mij uit herbergtaferelen en Breugel.	5.35
529	Bij 'De wonderen' is het spiritisme, seance's, absint en bordelen.	15.67
531	Die werken zijn op die manier met elkaar verbonden.	4.57
532	Het verhaal van Amandine en haar tweelingbroer speelt zich af op de achtergrond van de industriële revolutie.	15.14
533	Gen Z'ers zijn helemaal into die periode blijkbaar.	22.55
539	Dat valt ook te kaderen in een interesse in geschiedenis in het algemeen.	4.28
541	Historische periodes zijn ook een vorm van escapisme.	66.48
542	Ik gebruik graag clichés omdat ik daarmee de lezer lok.	3.6
544	Ik hoop dat ik ervoor zorg dat mensen blijven lezen en dat ik hen ook iets kan vertellen wat minder geweten is of verdrongen is.	4.02
548	Een verteller is op een of andere manier altijd een wereldschepper en een oplichter.	12.79
550	Ik vind het fantastisch dat ik lezers heb gevonden die me volgen in dat avontuur.	3.83
552	Ik begin een boek ook meer en meer te beschouwen als een antischerm.	3.69
553	We zijn omgeven door schermen en erdoor geobsedeerd.	3.9
554	Ik zie meer en meer de behoefte om te kunnen uitloggen, ik zal het zo zeggen.	3.63
557	Het is in 2D, maar je opent het boek en het wordt een 3D-ervaring.	4.45
561	In Oekraïne is het een uitdaging om altijd op een andere manier uit de hoek te komen.	8.0
563	Hoe heeft u het beeld van Antwerpen in de 19e eeuw voor uw ogen kunnen scheppen?	9.64
566	Een boek ontstaat bij mij altijd op een heel mysterieuze manier.	4.77
568	Ik heb het gevoel dat verhalen mij zoeken in plaats van dat ik naar verhalen zoekt.	4.14
569	Dingen worden aan mij kenbaar gemaakt en ik kan daar iets mee doen.	3.94
570	De oorlog in Oekraïne heeft dit boek ook geïnformeerd.	38.01
572	Amandine vertelt haar verhaal in het voorjaar van 1915.	8.28
573	Ze blikt terug en weet dat haar wereld waarover we zullen lezen, zal verdwijnen door de wereldoorlog en dat haar verzet tegen die wereld zal verdwijnen.	4.27
576	In augustus stonden ze nog allemaal te roepen dat het vlug gedaan zou zijn.	6.34
580	In het voorjaar beseffen ze dat het waarschijnlijk lang zal duren.	3.79
582	Dat is voor mij expliciet een verwijzing naar de oorlog in Oekraïne en ook hoe die gewenning optreedt.	7.35
584	Mijn collega-redacteur die het ook las noemde het 'slay'.	10.96
590	Je hebt iets met de w. Onze eindredacteur vandaag is Wouter Willems.	3.82
596	U kan ons altijd beluisteren via de podcast van 'De afspraak'.	5.09
597	Morgen is er Ivan De Vadder, met 'De afspraak op vrijdag'.	5.96
598	Maandag is mijn goede vriend Bart Schols hier weer.	3.91