De Afspraak 🇧🇪

_id	692f42f3bb77f162b3f8b06d
url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/de-afspraak/2025/de-afspraak-d20251201
datetime	2025-12-01 20:35:00

 

Statements

idx	statement	score
0	Hoe een gynaecoloog Vlaanderen op zijn kop kan zetten, het is nogal wat.	6.3
1	Ik ga er met Elisabeth-Ann Vandenwyngaerden over praten, zij heeft onderzoek gedaan naar gynaecologisch geweld.	23.79
3	En ook met Mariam Harutyunyan, voorzitter van de Vrouwenraad.	5.76
5	Met Jan Balliauw heb ik het over dat statement van Vladimir Poetin vandaag na zijn ontmoeting met de Verenigde Staten: Als Europa oorlog wil, dan zijn we klaar, zo klinkt het hoopvol.	14.45
7	En ook aan tafel: Dirk De Wachter, die komt ons warm maken om wat meer te wachten in het leven.	3.45
14	Het is een beetje zwoegen soms, maar het is met genoegen.	3.72
17	Blij dat u psychiater bent en geen gynaecoloog dezer dagen?	14.61
18	Ja, dezer dagen... Ik ben sowieso blij dat ik psychiater ben.	4.29
19	Maar weet dat ik vele jaren geleden ook vanuit de psychiatrie moest getuigen over grensoverschrijdend gedrag enzovoort.	4.05
21	Ik kan me voorstellen dat zulke verhalen elke arts wel in zijn hart raken?	5.73
24	Ik denk dat dat tot nadenken stemt: hoe moeten we dit aanpakken?	5.93
25	En het is natuurlijk goed dat er over wordt nagedacht.	3.99
26	Op een manier is het goed dat het benoemd wordt, dat er grenzen worden aangegeven.	4.36
27	Ik hoor u ook zeggen dat we niet alles op één hoop mogen gooien?	4.81
29	Maar we gaan de dingen natuurlijk ook benoemen, en dat doen we met jullie.	3.54
32	Er zijn getuigenissen verschenen in de kranten, op de radio en op tv.	7.98
34	Na het gynaecologische onderzoek moest ik helemaal naakt op de weegschaal staan, want hij wou weten hoeveel ik woog.	8.42
35	En plots kwam hij achter mij staan en keek hij precies mee over mijn schouder naar het gewicht.	3.51
36	Hij zei plots tegen mij dat ik nog goed in de markt lag en hij gaf me een klets op mijn poep.	3.79
38	Als ik dan in de stoel lag, streelde hij altijd de binnenkant van mijn dij.	3.69
40	Strelen aan de linkerbinnenkant van mijn dij, terwijl ik in die stoel lag na het onderzoek.	4.34
42	Ik wil even meegeven, ik krijg net te horen in mijn oortje, dat de toezichtcommissie beslist heeft het visum van de dokter in te trekken en op zijn minst voor acht dagen te schorsen.	14.11
43	Dat is wat je zou kunnen verwachten van een toezichtcommissie?	7.7
45	Ik heb de casus niet in detail gevolgd, ik durf me er niet over uit te spreken.	3.84
48	Mevrouw Harutyunyan, u bent voorzitter van de Vrouwenraad.	6.32
49	Dat is een koepelorganisatie van hoeveel vrouwenorganisaties?	9.3
51	Is dit een verhaal dat nu overal rondgonst bij die organisaties?	6.22
53	Wat wij bij de Vrouwenraad zelf proberen te doen, is die verschillende signalen opvangen.	7.32
54	Wij maken problematieken of structuren die verborgen zijn bekend en zetten die om naar beleidsvoorstellen.	4.28
55	Er is heel veel gaande binnen de verschillende organisaties.	3.71
56	Bijvoorbeeld met het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen werken wij aan een erkende definitie voor gynaecologisch en obstetrisch geweld.	36.9
57	We benoemen dat wel, maar er is geen gedragen definitie, waardoor je de omvang van deze problematiek ook niet kan meten.	5.89
59	Veel mensen denken dat het een afzonderlijk probleem is, dat is niet zo.	6.5
60	De verschillende organisaties krijgen verschillende meldingen binnen.	7.22
62	Niet van deze dokter, maar van een andere gynaecoloog?	17.85
64	Omdat heel veel vrouwen zich veilig voelen om hun getuigenissen naar ons te sturen... Wij zijn geen meldpunt, we gaan geen hulp verlenen, maar wij verwijzen ze wel door.	12.78
65	Sommigen sturen een mail met eigen ervaringen of met ervaringen van zovelen rondom hen, en dat is heel lang onder de radar gebleven.	4.11
66	Mevrouw Vandenwyngaerden, straks praten we over uw onderzoek.	4.93
67	Maar de term 'gynaecologisch geweld' heb ik ontdekt via jullie.	11.04
69	Tot ik een paar jaar geleden aan mijn onderzoek begon, wist ik dat ook niet.	3.84
71	Het onderzoek is tot stand gekomen.. Ik ben vandaag huisarts, maar toen ik stagiaire geneeskunde was, heb ik een consultatie meegemaakt in de gynaecologische setting die niet oké voelde.	16.65
73	Dat was een gynaecologische consultatie waar het al misging van in het begin.	7.33
74	Er was een gebrek aan goede communicatie door een grote taalbarrière.	7.61
76	Het ging dus al fout bij het uitleggen wat er ging gebeuren.	7.48
77	Er was een misverstand over welke kledij zij moest uittrekken voor het onderzoek, laat staan er goed uitgelegd kon worden wat er ging gebeuren en waarom.	11.17
78	Er was dus al een scheiding van haar patiëntenrecht om geïnformeerde toestemming te kunnen geven.	23.5
79	Toen de arts de vaginale echo inbracht, kromp zij helemaal ineen.	87.74
80	Ik stond naast haar, ze nam mijn hand vast, zij draaide weg, ze begon te trillen.	4.61
84	Het is die term... Zoals de collega al aanhaalde, is er geen erkende gevalideerde definitie.	5.23
87	Het is een parapluterm, waar veel dingen onder vallen.	4.08
88	Het is een heel spectrum van dingen die ogenschijnlijk minder ernstig lijken: opmerkingen, te weinig informatie geven, pijnstilling niet geven, nalatigheid van zorg, tot het andere einde van het spectrum, zeer grensoverschrijdend seksueel gedrag, criminele feiten.	4.45
89	Dat is een heel spectrum waar ook een grote grijze zone zit.	4.35
90	Maar om op uw vraag terug te komen: waar ik toen getuige van was, valt onder de definitie waar we vandaag mee werken van gynaecologisch geweld.	6.04
91	U heeft toen heel veel reactie gekregen toen u dat onderzoek deed.	6.82
96	Hoe komt het volgens jullie dat het zo lang duurt vooraleer zoiets naar buiten komt?	5.69
97	Het is heel moeilijk om hierover te spreken, er heerst een heel groot taboe.	3.89
98	Er is niet genoeg maatschappelijke ruimte om hierover te spreken.	4.97
99	Er is ook veel schaamte om hiermee naar buiten te komen.	4.19
100	Anderzijds is er ook wat de collega aanhaalde: het niet begrepen worden, pijnklachten die worden geminimaliseerd... Je voelt je niet begrepen.	4.45
102	Maar dat is ervan uitgaande dat je weet dat er iets verkeerds gebeurt.	4.25
103	Je komt bij een gynaecoloog terecht als vrouw, dat is al bijzonder.	22.88
104	Dat is heel anders dan bij dokter De Wachter of een huisarts langsgaan.	4.9
105	Is het voor een vrouw niet veel moeilijker om daar echt te kunnen zeggen: dit is echt los over de grens dan pakweg bij een huisarts?	14.13
106	Ik wil wel nuanceren: huisartsen doen ook aan gynaecologische zorg.	27.17
107	Ik voer ook gynaecologische onderzoeken uit, en ook in mijn onderzoek kwamen er getuigenissen van bij huisartsen.	6.9
113	Dus inderdaad, het is moeilijker om daar grenzen aan te geven.	4.14
116	Je moet weten wat normaal is in een consultatie en wat niet.	4.31
117	Ik denk dat dat minder gebeurt dan bij andere zorgen, inderdaad.	4.33
120	Want bij een dokter, als er een hand op de dij of zo voorkomt, dan krijg je onmiddellijk een draai om de ogen, denk ik.	10.86
121	dan krijg je onmiddellijk een draai om de oren, denk ik.	4.13
122	Maar zou het moeilijker kunnen zijn per definitie voor een vrouw bij de gynaecoloog?	21.56
124	Ik denk dat er de laatste jaren veel meer aandacht is voor die zaken en dat het ook meer wordt meegenomen in de opleiding.	3.92
125	De man in kwestie, die ik niet ken, is van mijn generatie.	3.84
126	In mijn studententijd en opleiding waren die dingen geen issue.	4.77
127	Terwijl nu... Ik geef zelf nog wat communicatieopleiding.	3.4
129	Ik geef natuurlijk geen gynaecologisch onderzoek, maar communicatie.	3.8
130	Moeilijke gesprekken over seksuele thema's horen bij de opleiding.	69.13
131	Specifiek voor gynaecologen meer dan bij andere artsen?	9.26
132	Ik denk dat daar meer aandacht aan besteed wordt in de opleiding, en terecht.	4.12
133	Maar in mijn studententijd was het nog veel minder een issue.	4.18
135	Ik ben stagiair geweest op de dienst gynaecologie, ik heb onderzoeken meegedaan met de supervisor en bevallingen mogen doen.	9.14
136	Ik heb veel geluk gehad dat ik dat allemaal heb mogen doen met een professor die heel strikt en correct was in al die dingen.	3.76
138	Maar ik denk dat er nu veel meer aandacht is in de opleiding voor dit soort zaken.	3.7
140	Dat heb ik ook zo ervaren, en dat is een positieve evolutie in heel de geneeskunde.	4.08
142	Vroeger gingen we vaker uit van een model waarin de arts besloot voor de patiënt.	87.55
145	Je maakt samen in overleg met de patiënt een beslissing, waarin communicatie centraler staat.	5.82
146	Die hiërarchie en machtsverhouding: ik zal wel beslissen als arts wat goed is voor jou, en je hebt er niet veel over te zeggen, is voorbijgestreefd.	3.61
147	Bij die gunstige evolutie komt natuurlijk het prominentere belang van communicatie.	5.2
150	Want bij gynaecologen moet dat toch extra benadrukt worden, net omdat ze elke dag in een setting zitten die voor een vrouw extra kwetsbaar is?	69.83
151	Maar elke geneeskundestudent krijgt les over het gynaecologische onderzoek, en daar begint het al.	19.94
152	Want het gaat niet enkel over gynaecologen, ook radiologen, huisartsen... Zij komen daar ook mee in aanraking.	10.09
153	Dus ja, elke geneeskundestudent krijgt les over het gynaecologische onderzoek, over hoe dat correct te doen.	30.63
154	Ik ben al een paar jaar klaar met de opleiding geneeskunde, maar daar is altijd maar meer aandacht voor.	4.0
155	Zelfs bij mij een aantal jaar geleden was dat een heel mooie opleidingsvorm met veel aandacht en respect.	3.91
156	Wat er verder in de gynaecologische specialisatiejaren gebeurt, vraagt u best aan de studenten gynaecologie.	4.99
157	Wat zit er juist in de opleiding buiten informed consent?	12.99
158	Bijvoorbeeld over specifiek omgaan met deze problematiek.	4.42
161	Waarom kunnen vrouwen op dat moment bijvoorbeeld niet meegeven wat ze wel of niet oké vinden?	28.17
162	Omdat je niet weet wat op dat moment oké is of niet.	5.96
164	Veel artsen doen dat goed, maar in veel gevallen weten vrouwen niet of iets oké is.	37.52
165	Heel veel vrouwen nemen veel zaken er gewoon bij omdat er meegegeven is: dit hoort er nu eenmaal bij.	4.92
167	Het duurt gemiddeld acht jaar voor er een diagnose is voor endometriose.	42.18
170	Het vertrouwen tussen arts en patiënt is heel belangrijk.	13.14
171	Er wordt gesproken over machtsverhoudingen en de evolutie daarin, maar de arts wordt nog altijd gezien als een autoritair persoon tegen wie je niet gemakkelijk nee durft te zeggen.	8.35
172	Zelfs als de vraag wordt gesteld of er een stagiaire mag komen, is het niet gemakkelijk om te zeggen: nee, laat die maar naar buiten gaan.	4.24
174	Ik sprak net over het algemene zorgmodel tussen arts en patiënt, maar uiteraard blijft die machtsdynamiek bestaan.	3.97
177	Dat maakt je per definitie afhankelijk van die arts.	27.76
178	Je hebt een uitstrijkje nodig of zit met een gynaecologische klacht.	9.05
180	Daardoor zit je met een ongelijkheid waardoor het moeilijk is om je grenzen aan te geven.	5.92
181	Het is dus de prioriteit voor de arts, in welke context dan ook, om die veilige omgeving te creëren voor het consult.	4.42
182	En dat is des te belangrijker in de gynaecologische zorg.	7.36
184	Meer dan 200 klachten, iemand van uw generatie... Je hoort die vrouw dat dan beschrijven, dat ze op de weegschaal moet gaan staan, hij zegt dat ze goed in de markt ligt, klets op de poep... Heeft u daar een verklaring voor?	5.14
185	Dat iemand met een uitstekende reputatie dat kan doen?	5.83
186	Misschien ook daarom, dat die uitstekende reputatie ergens een gedrag initieert dat een beetje te vlot is, om het voorzichtig uit te drukken.	4.25
187	Ja, ik kan het moeilijk verklaren als ik de man niet gezien of gehoord heb.	3.74
188	Maar ik kan me er wel iets bij voorstellen dat mensen vanuit een soort succes denken: ik kan me dat hier permitteren.	4.32
190	Stel... Het gerechtelijke onderzoek moet nog gevoerd worden.	4.54
191	Er zijn heel veel meldingen, wat het al een beetje problematisch maakt.	4.43
193	Is dit desondanks dan het moment om het toch een beetje breder te bekijken?	4.8
195	Hoe kom je erbij om als student geneeskunde een thesis te maken door de ervaring bij die ene gynaecoloog naar gynaecologisch geweld?	51.38
198	Ik zat eerst na te denken over wat er precies was misgegaan.	4.18
200	Maar ik dacht ook: misschien had deze dame negatieve seksuele ervaringen gehad in het verleden, misschien was het haar eerste gynaecologisch onderzoek... Ik was veel dingen aan het koppelen aan de patiënt om dit te verklaren.	6.26
201	Een beetje later, toen in de media aan bod kwam dat senatoren vroegen om onderzoek naar gynaecologisch geweld, had ik een aha-moment en viel de puzzel samen: dit is wat ik heb gezien.	16.19
210	Ik heb een oproep gedaan naar negatieve ervaringen tijdens een gynaecologisch onderzoek.	18.3
212	Ik wilde het nog niet sturen naar gynaecologisch geweld, want dat is een heel zware term.	4.5
213	Wat de vrouwen mij hebben toevertrouwd, waren heel verschillende dingen.	4.04
214	Dat ging van ongepaste opmerkingen, een veroordeling, niet luisteren naar pijnsignalen... Een voorbeeld was dat iemand die een eerste gynaecologisch onderzoek had en dat de arts zei: Amai, dat is hier nogal smal.	31.64
216	Achteraf bleek die dame een bekkenbodemprobleem te hebben.	68.54
218	Iemand die zich wat terugtrok omdat het een bruut onderzoek was, kreeg de opmerking: het is niet dat het je eerste abortus is.	75.35
219	Een dame had klachten en kreeg een gynaecologisch onderzoek.	45.57
221	De arts vroeg: Hou jij anders de eendenbek open en deed dan een telefoongesprek van vijf minuten kijkend in haar vagina-ingang.	47.88
223	Er kwamen zowel ervaringen bij gynaecologen als bij huisartsen aan bod.	16.3
228	Het was ook een te klein onderzoek om conclusies te trekken.	9.07
232	Het bleef een thesisonderzoek, de capaciteit wat beperkt.	4.13
233	Ik heb acht vrouwen geselecteerd met een zo divers mogelijk verhaal om te beschrijven wat er gebeurt en dan aanbevelingen te kunnen doen voor verder onderzoek.	6.3
235	En ook om na te denken: hoe kan het dat dit gebeurt?	4.71
236	Ik ben ook zelf gaan nadenken: hoe komt het dat zoveel onderzoeken blijkbaar toch mislopen?	6.97
238	Een paar ideeën die natuurlijk in onderzoek verder verklaard moeten worden.	4.39
239	Maar ik denk dat uitzonderlijk... En ik hoop nog altijd dat de ernstige zaken een minderheid is, de rotte appels waar u naar verwees.	4.16
240	Maar de meerderheid van de zaken die gebeuren tijdens een consultatie gebeuren door zorgverleners die elke dag hun best doen, die het beste voor hebben met de patiënt, die aan kwalitatieve zorg willen doen met aandacht voor communicatie.	3.93
241	Maar vergeet niet dat zij werken in een bepaald zorgsysteem dat het moeilijk maakt om voor elke patiënt de tijd en de empathie op te brengen die nodig is.	5.37
242	Voor hen is het dagelijkse kost, maar voor de patiënt is dat een heel intiem gebeuren.	4.12
243	Je moet kijken: waarmee komt de patiënt naar mij... Maar dat verklaart bepaalde opmerkingen niet.	4.12
245	Maar dingen als tijdsdruk, niet kunnen ingaan op pijn, opmerkingen, die telefoon opnemen... Dat is natuurlijk niet oké.	5.32
246	Maar als je meer dan twintig patiënten op een dag ziet, verantwoordelijk bent voor allerlei urgenties... Ik ga het niet vergoelijken, maar het valt te begrijpen waarom je onder onder tijdsdruk, personeelstekort... waarom je onder tijdsdruk, personeelstekort... Het gaat om een heel spectrum.	4.38
248	Maar dat toont ook aan dat we het probleem wel moeten erkennen en dat het veel breder is dan enkel dit geval.	5.09
249	Er zijn nog verschillende andere gevallen geweest de voorbije jaren die gewoon onder de radar zijn gebleven.	6.45
250	Die zelfs tot een veroordeling zijn gekomen waarbij de dokters in hun privépraktijk nog altijd konden doorgaan.	17.4
253	Maar de vraag is ook: waarom werd er niks gedaan met de signalen die worden gegeven door zoveel vrouwen?	30.03
254	Het is een uitnodiging om te luisteren als maatschappij.	4.83
255	Ik hoorde daarstraks iemand op de redactie zeggen: na deze case, omdat die zo groot is, en het komt als een vloedgolf over ons, zal er een voor en na zijn.	4.47
256	Is dit een momentum voor de Vrouwenraad om dat vast te nemen?	7.4
257	Het is een bizar gegeven dat het een positief moment is.	5.39
259	Het komt op de radar, er wordt veel over gesproken.	3.6
260	Omdat wij er publiekelijk over spreken, voelen veel vrouwen: er is erkenning, en ik ben niet de enige.	4.77
262	Ze herkennen zichzelf daarin, waardoor ze erover durven te spreken.	67.65
263	Dat momentum willen wij grijpen om er iets aan te doen.	3.74
264	Wij willen dat vertalen naar beleid, en ook kijken in de opleidingen: wat wordt er wel en niet gegeven?	6.69
266	Als het voldoende was, hadden we dat geïmplementeerd.	3.76
267	Dus daar ook durven onze eigen processen in vraag te stellen.	3.78
270	Er is al een weg afgelegd, maar we zijn er nog niet.	3.81
271	Ook niet wat betreft van ons gezondheidszorgsysteem dat dit mogelijk maakt.	19.77
272	Als je alle artsen perfect opleidt, met aandacht hiervoor... Ik ga er nog altijd van uit dat de meerderheid goede intenties heeft.	4.52
273	Ik kan zelf ook niet de zorg geven die ik heel graag wil geven.	4.1
276	Niet enkel op vlak van de patiënt of zorgverlener, maar ook op het vlak van het systeem.	4.44
278	Maar laten we ook even... Want dat zal de overgrote meerderheid zijn.	4.23
279	...de hardwerkende, integere gynaecologen die goed hun werk doen vermelden, want zij zijn bang dat zij de prijs zullen betalen, en dat is ook niet de bedoeling.	39.41
281	Ik heb altijd gedacht dat er wereldvrede zou zijn als Jan Balliauw met pensioen zou gaan, maar helaas.	4.23
284	Als Europa plots oorlog wil met ons, zijn we klaar.	6.58
285	Waarop baseert hij zich op om dit statement te maken?	8.63
286	Poetin wil enkel zaken doen met de Verenigde Staten, hij zet Europa zo veel mogelijk op een zijspoor.	48.37
290	En dat klinkt raar uit de mond van iemand die zelf een oorlog is begonnen, tegen alle internationale rechtsregels in besloten heeft om zijn buurland binnen te vallen.	8.75
291	Natuurlijk, Europa is op dit moment de trouwste bondgenoot van Oekraïne.	8.87
292	Dat kunnen we niet meer zeggen van de VS. En dus is Europa ook in het vizier van Moskou gekomen.	8.18
293	Want nu gaat het natuurlijk weer daarover, over wat hij gezegd heeft, terwijl ze het al dan niet aangepaste vredesplan gingen bespreken.	8.14
294	Steve Witkoff, Jared Kushner, de schoonzoon van Trump.	13.42
297	De ontmoeting is met drie uur vertraging begonnen, naar goede gewoonte van Poetin.	4.49
299	Kushner en Witkoff zijn even op het Rode Plein gaan wandelen om op Poetin te wachten.	20.31
300	We zullen morgen of later vandaag pas weten wat er gezegd is.	3.7
301	Maar het oorspronkelijke plan dat op tafel lag, het 28 puntenplan dat Washington had uitgewerkt, was veel gunstiger voor Rusland dan wat nu op tafel ligt na Oekraïense en Europese tussenkomst.	16.08
302	Europa heeft meegewerkt om dat plan af te zwakken en mee om te buigen in de richting van wat Oekraïne nodig heeft.	37.46
303	Het oorspronkelijke plan was min of meer een vertaling van een aantal Russische eisen.	6.66
305	Marco Rubio, die wel oren had naar dat afgezwakte plan, die is er nu niet bij.	30.78
307	Want hij is wel de minister van Buitenlandse zaken.	24.79
309	Hij zou de spin in het web moeten zijn in de gesprekken tussen Oekraïne, Europa en Rusland.	5.46
310	Donald Trump vertrouwt zijn golfmaatje Steve Witkoff meer om te gaan praten met Poetin.	85.89
311	Niet alleen vandaag, ook toen Trump net president was, heeft hij Witkoff naar Poetin gestuurd.	22.99
312	Witkoff, de man die in het Kremlin is gaan vertellen hoe men Trump het beste kan paaien.	27.41
314	Zijn contactpersoon, Kirill Dmitriev, de beheerder van het welvaartsfonds in Rusland, is een beetje de go-between.	6.24
315	Tegen hem heeft hij gezegd: Ik zou zeggen aan Poetin: Bel vlug Trump op en paai hem met het vredesakkoord in Gaza.	28.49
318	Als je Poetin laat bellen met Trump, kunnen wij dat nog tegenhouden.	18.45
319	Die telefoon lekt dan, dan denk ik: dat komt ook bij Trump terecht, die zal toch ook niet leuk vinden dat zijn gezant vertelt hoe ze hem kunnen inpakken?	16.56
324	Nu wordt er gezegd dat het vooral over zakendoen gaat.	6.94
325	Ik denk dat dat het grote verschil is op dit moment.	4.01
326	In het verleden dacht de Amerikaanse administratie veel meer aan de geopolitieke veiligheidsbelangen van de VS en minder aan economische belangen.	17.29
328	En nu zie je dat voor Trump die strategische veiligheidsbelangen eigenlijk onbelangrijk zijn.	8.43
329	Hij denkt: wij moeten daar economisch voordeel uit halen.	6.86
332	Ik wil een filmpje laten zien van een maand geleden, denk ik.	3.88
333	Het gaat over een joint venture die zou kunnen gebeuren tussen Rusland en de Verenigde Staten.	11.3
334	Vooral dat laatste natuurlijk, de Poetin-Trumptunnel.	13.33
336	Een tunnel die Dimitriev heeft voorgesteld om te laten bouwen tussen Rusland en Alaska.	31.33
337	Een tunnel van niets naar niets, want er woont niemand in Alaska of Siberië.	24.12
339	Die tunnels zou 7 miljard kosten, iets meer dan de tunnel voor metro drie in Brussel.	20.72
340	Dat is dus totaal onrealistisch, een waanzinnig project, dat komt er nooit.	4.67
341	Het zou toch wat zijn om eens naar de psyche van die mensen te kunnen kijken.	4.68
345	Heeft er bij de Europese Unie al iemand gereageerd op dat statement van Poetin?	32.4
347	Het is natuurlijk ook niet de eerste keer dat Poetin Europa aanvalt.	19.35
350	Maar we weten dat Poetin Europa zeker niet gunstig gezind is.	10.79
352	Maar er is natuurlijk Euroclear, de Russische tegoeden die in ons land bevroren zitten.	6.39
355	Normaal gezien komt er morgen een juridisch plan van de Europese Commissie om die miljarden bevroren Russische tegoeden te gebruiken voor een herstellening aan Oekraïne.	78.97
356	De Europese Centrale Bank heeft vandaag gezegd dat zij geen borg zullen staan daarvoor.	21.87
360	Het is de sterkste hefboom die Europa in handen heeft, België eigenlijk, want het is een Belgisch bedrijf waar de Belgische staat mede-aandeelhouder van is.	10.08
361	De discussie gaat er vooral over: gaan we die miljarden gebruiken om Oekraïne op twee jaar tijd voldoende financiering te geven om te kunnen overleven?	79.14
362	De aanval van Poetin is daar ook op gericht, om de Europese bevolking angst aan te jagen en hen ervan te overtuigen dat vooral niet te doen.	56.84
363	We hebben gezien dat premier De Wever ook twijfels heeft.	14.53
364	Dit soort statements zijn bedoeld om die twijfel nog groter te maken.	4.35
365	Hoe denk je dat het afloopt met de Europese solidariteit?	7.53
367	België wil sluitende garanties dat alle kosten die zouden kunnen ontstaan door het toch gebruiken van die Russische bevroren miljarden door alle Europese Unie-landen worden gedekt.	56.3
368	Voor premier De Wever zijn die garanties nog niet voldoende.	11.16
369	Maar je merkt ook bij andere Europese landen dat men vindt dat België toch wel heel veel vraagt.	6.27
370	Men wil België geen carte blanche geven om het oneindige te eisen, oneindige tijd.	5.26
371	Er moet een limiet op staan, maar dat zijn moeilijke onderhandelingen.	4.03
374	Dat is bijna evenveel als wat onze sociale zekerheid kost op één jaar.	25.47
376	De risico's zijn ook groot voor het financiële systeem, en het kan het vertrouwen ondermijnen in het hele financiële stelsel.	5.01
377	Euroclear is een heel belangrijke speler in het financiële stelsel.	14.44
378	Als landen niet meer zeker zijn dat hun geld er veilig staat, zouden ze weleens kunnen beslissen om het daar weg te nemen.	11.42
381	Anderzijds: het is oorlog, en dat is nooit zonder risico's.	3.9
383	Je kunt dat bijna niet doen zonder risico's te nemen.	5.31
385	Dat kadert ook in de pogingen van Rusland om België ervan te overtuigen dat verzet niet op te geven.	35.44
386	Want de boodschap van Rusland is duidelijk: jullie zijn kwetsbaar.	17.13
387	Intussen reist Zelensky de wereld maar rond, een beetje bedelend.	4.3
388	Gisteren zat hij bij Macron, vandaag bij de Ierse premier, Micheál Martin.	7.77
389	Heb je zicht op hoelang hij en zijn leger het nog kunnen volhouden als die centen er niet komen of er niks fundamenteels verandert?	9.4
390	Als de centen er niet komen, stopt het voor Oekraïne in het tweede kwartaal van volgend jaar.	61.31
391	Er is voldoende geld voor het eerste kwartaal, maar niet voor het tweede.	6.56
392	Als Oekraïne ook vanuit Amerika... Stel dat de Amerikanen beslissen Oekraïne onder druk te zetten door geen inlichtingen of wapens meer te geven, vooral Patriot-luchtafweer, wordt het voor Oekraïne ook moeilijk.	43.05
394	Maar ook voor Rusland is het niet allemaal rozengeur en maneschijn.	4.75
395	Ook daar begint de oorlog zwaar te wegen, vooral economisch.	6.42
396	Daarom moet Rusland morgen niet stoppen met vechten, maar ook Rusland kan deze oorlog niet oneindig lang volhouden.	6.05
397	Zeker niet als het verdienmodel van Rusland, olie en gas, nog meer in het gedrang komt.	9.28
400	Een aantal cruciale punten zijn uit dat 19 puntenplan gehaald.	5.65
401	Zoals de erkenning van het grondgebied, de Krim, de Donbas, Rusland wil dat volledig Russisch maken, Zelensky niet.	40.24
403	En de veiligheidgaranties die Oekraïne wil, zitten ook niet in het vredesbestand.	22.06
404	De gesprekken moeten op een hoger niveau plaatsvinden.	3.97
406	Je zou kunnen zeggen dat het positief is dat er gepraat wordt, maar meer is het momenteel ook niet.	3.87
407	Niet dat ik het erg vind, maar we zijn nog niet van jou af.	3.98
420	En dat is natuurlijk het laatste waarop we zitten te wachten.	3.75
422	Het is dus nog altijd afwachten, al bijna vier uur.	4.69
427	* Wat een heerlijke introductie om het te hebben over het nieuwe boek van Dirk De Wachter: 'Wachten, een levenshouding'.	4.3
431	Het is uw vrouw die zegt: Eigenlijk vertel je altijd hetzelfde, Dirk.	4.28
432	Het is goed om een partner te hebben die je met je beide voeten op de grond houdt.	6.58
434	Ik heb vijftien jaar geleden een boek geschreven, 'Borderline times', waar ik de problemen van de wereld een beetje heb uitgelegd.	4.9
435	De andere boeken zijn altijd aanzetten tot oplossingen.	4.17
437	Dit boek kon ik niet laten liggen, in die zin dat mijn naam ertoe uitnodigt.	3.63
439	Het is naar aanleiding van een filosofisch seminarie jaren geleden, waar we een boek van Heidegger aan het lezen waren die sprak over 'das Warten ohne Erwartung', dat dat de essentie van het bestaan is... Wachten zonder verwachting?	33.75
443	Hoewel het beter zou zijn dat beide partijen even wachten en praten.	4.76
444	Zou het hier iets bijbrengen, als wij wachten met het gesprek voort te zetten?	4.78
445	Ik denk dat het ook, dat valt hier wel mee, in dit soort programma's goed is om bedachtzaam te zijn, om de vragen niet op een bombarderende manier te stellen, zoals dat in sommige programma's gaat.	4.79
446	Eigenlijk is heel mijn pleidooi voor geduld, bedachtzaamheid, nadenkendheid, voorzichtigheid, tegen de impulsiviteit, die een van de borderlinestoornissen is.	4.18
450	Het gaat erover: hoe kunnen we de tijd laten zijn zonder altijd maar alles te willen regelen en te willen verwachten?	4.94
451	Hoe kunnen we met open blik, niet op een cynische manier en heel erg zorgzaam en hoopvol, de tijd laten komen?	5.25
453	Hoe kunnen we in de wereld bedachtzaam, voorzichtig, verbonden, hoopvol zijn zonder altijd maar van alles 'doelig' te willen?	6.06
454	Mijn cultuurkritiek is dat we te veel in een doelmodus zitten in onnadenkendheid.	4.96
455	Het gaat ook om een consumptiemaatschappij die consumeert zonder na te denken: heb ik dit nodig?	6.01
457	Wij hebben iets nodig, wij tikken, en de witte bestelwagen komt reeds aan.	3.47
458	En als dat een kwartiertje duurt, worden wij ongeduldig.	3.62
462	Wij leven in zo'n snel vooruitgaande de maatschappij.	5.18
463	En er zijn bepaalde verwachtingen die de maatschappij, maar ook wij, op onszelf leggen, mijlpalen die je voor je dertigste of veertigste moet halen.	3.49
465	Ik geloof wel in zaadjes planten waarvan je de vruchten pas over vijf jaar kan plukken.	7.14
468	Ik zie dat de versnelde tijd mensen zwaar vermoeit, en dat het te veel wordt.	3.75
469	Dat hele burn-outgegeven heeft er ook mee te maken: niet kunnen wachten.	5.22
472	De consumptiemaatschappij creëert ook verwachtingen die mensen ongelukkig maakt omdat ze niet haalbaar zijn en zelfs niet wenselijk zijn.	55.09
474	Wat ik doe met mijn boeken, is de zaken opwerpen en dan aan mensen vragen: hoe zouden jullie dat dan invullen?	4.89
475	Ik ben een psychiater die niet alle antwoorden heeft en geen zelfhulpboek schrijft met tips en tricks, maar die vragen stelt waarvan ik hoop dat mensen, zoals u dat doet, er eigen bedenkingen bij hebben.	4.4
478	Zijn dat afgebakende momenten of is het een levensfilosofie?	5.24
480	En ik hoop dat ik daar in mijn vakgebied een voorbeeld van kan zijn.	3.99
481	Mijn vakgebied is geduldig luisteren, en niet te vlug gemakkelijke oplossingen presenteren.	3.66
482	In de geneeskunde... Ik spreek over het 'watchful waiting'.	8.28
483	Ik vind dat de meest essentiële quote voor de moderne geneeskunde.	5.29
484	Natuurlijk, als ik met een polytrauma op de spoed terechtkom, wil ik niet wachten.	4.13
486	Het voorbeeld dat u daarstraks gaf: de dokter die zich niks aantrekt van hoeveel hij over van tijd zit, maar zijn tijd neemt voor zijn patiënt, kan misschien een voorbeeld zijn?	19.98
489	Huisartsen hadden een vrij spreekuur en je zit daar tot je aan de beurt bent.	4.2
490	Dat is dan ook de verwachting: ik wacht hier tot de anderen hun tijd hebben gekregen, en ik vertrouw erop dat ik ook mijn tijd zal krijgen.	3.45
491	Dat vertel ik als ik over tijd ga. Als jij het nodig hebt, neem ik ook die tijd voor jou.	3.6
495	Het gaat over Kairos en Chronos, kloktijd en de belevingstijd.	9.96
496	Jan Balliauw is al vijf minuten aan het wachten om zich te mengen in dit gesprek.	4.54
499	Ik denk dat Jan Balliauw, zoals ik hem ken, een uitstekend luisterend, wachtend mens is.	3.7
500	Nochtans ben ik zeer ongeduldig in het dagelijkse leven.	3.73
503	Maar dus wel qua luisteren... Toen ik nog werkte als journalist, was het bekijken van de realiteit natuurlijk heel belangrijk.	3.71
505	Ook bijvoorbeeld om rond te wandelen in Oekraïne tijdens de oorlog, om alle informatie die je krijgt rustig te verwerken.	6.43
506	Ook alle autocratische leiders zouden toch beter wat wachten.	4.7
507	Niet impulsief reageren op elke prikkel, maar nadenken.	5.68
508	Zij beschikken over adviescomités met grote intellectuele kracht.	5.31
510	Dat is misschien ook het voordeel van onze democratie, dat we soms verplicht worden om te wachten.	4.77
511	Absoluut, het is een beetje paradoxaal, maar in dit land met een regeringsvorming die lang duurt, waar men moet overleggen, geduldig en voorzichtig moet zijn, is dat nog niet zo'n slecht maatschappijmodel.	4.44
514	Het wachten is ook het juiste moment: geduldig, voorzichtig, met open geest, en alle informatie die nodig is goed meenemen.	3.9
518	Het wachten dat ik beschrijf, is een vertrouwvol wachten.	4.25
520	Het is aan de wachten in de overtuiging dat we er wel komen.	3.91
521	In de geneeskunde wederom... Dat is de belangrijkste diagnostische tool die we hebben als huisarts.	6.55
522	Mensen zijn dan vaak gefrustreerd, maar... Ik citeer vaak de Franse filosoof Emmanuel Levinas: attendre sans attendu.	5.41
525	Maar, en mijn vrouw zal zeggen dat het altijd hetzelfde is, in verbinding.	3.74
528	We wachten nog wat af, want er is geen onmiddellijke oplossing, maar ik ben er.	3.5
531	Ook in de palliatieve zorg, ook als het naar het einde toe gaat.	6.51
532	Een ondersteunende rol en een weg die je bewandelt.	5.34
536	Niet lui zitten wachten op je berg in Frankrijk in de zon.	6.13
538	Het heeft mij veel moeite gekost, en vermoeidheid ook.	3.68
543	Dank aan iedereen om hier bij ons te zijn vanavond, ook mijn andere gasten.	3.44
544	Ik geef nog even mee: 'Wachten, een levenshouding' van Dirk De Wachter.	4.85
547	Het ligt ongetwijfeld zeer kortelings in de winkel.	3.6