Ter Zake 🇧🇪

_id	67c8a1930673b6f8abd059a9
url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/terzake/2025/terzake-d20250305
datetime	2025-03-05 20:00:00
description	Duitsland neemt drastische maatregelen Toekomstig Duits bondskanselier Merz stelt een nieuw akkoord voor dat de schuldenrem achterwege laat. Het land zal zo ongelimiteerd kunnen investeren in defensie. Er komt ook een enorm fonds van 500 miljard euro voor de infrastructuur en economie. Maar wat zijn de risico’s van zo’n ingrijpende beslissing? Correspondent Chiem Balduk licht toe vanuit Berlijn. Tarievenoorlog van Trump In zijn toespraak aan het Amerikaanse Congres gisteren herhaalde president Trump zijn maatregelen om Amerika terug groot te maken. Eén van zijn stokpaardjes zijn de handelstarieven. De importtarieven tegen Canada, Mexico en China zijn al ingegaan. Trump kijkt ook naar de Europese Unie. Wat zullen de gevolgen zijn? En houdt Trump nog bondgenoten over? Annelies legt het voor aan Bart Kerremans, professor Amerikaanse politiek (KU Leuven), en Ferdi De Ville, professor politieke economie (UGent). Toespraak Macron Om 20u spreekt president Macron de Franse bevolking toe. Correspondent Frank Renout geeft een update.

 

Statements

idx	statement	score
3	Er is veel geld nodig voor defensie en infrastructuurwerken.	0.01
6	President Trump blaakte van zelfvertrouwen tijdens zijn speech voor het Congres.	99.98
7	Professor Amerikaanse politiek Bart Kerremans en professor politieke economie Ferdi De Ville zijn onze gast.	0.01
9	Aan de vooravond van de Europese defensietop morgen in Brussel houdt de Franse president Macron op dit moment dus een toespraak.	0.01
10	Onze correspondent in Frankrijk luistert mee en geeft ons tegen het einde van de uitzending de essentie mee.	0.01
11	Eerst naar Duitsland, daar heeft de winnaar van de verkiezingen, CDU-leider Friedrich Merz, beslist het schuldenplafond voor overheidsuitgaven deels op te heffen.	0.02
12	Zowel binnen- als buitenlandse noden vereisen uitzonderlijke maatregelen is de redenering.	2.74
14	Nog geen nieuwe Duitse regering, maar wel al een historisch akkoord.	0.25
15	Want de uitdagingen zijn gigantisch en oude bondgenoten zijn plots niet meer te vertrouwen.	0.19
17	Voor grote investeringen in de Bundeswehr wil Duitsland daarom het begrotingstekort laten stijgen.	0.01
18	De ooit zo heilige schuldenrem gaat dus voor een deel op de schop.	0.45
20	Ook voor de afbrokkelende Duitse infrastructuur is er een enorme pot geld gevonden.	0.05
23	In de Duitse politiek gaat het vaak traag, en dan plots heel snel.	0.03
25	We gaan naar Chiem Balduk, NOS-correspondent in Berlijn.	0.02
27	Een deel van dat schuldenplafond opheffen, dat wordt historisch genoemd.	0.01
28	Vanwaar het belang van dat plafond van bij oorsprong?	0.01
30	Angela Merkel liet dat in de grondwet vastleggen dat Duitsland maar beperkte schulden mocht aangaan.	0.05
31	Midden in de crisis wilde zij een stap zetten dat Duitsland er nog strengere regels zou hanteren.	0.02
34	Maar die schuldenrem werkte ook als een strak korset.	0.01
35	De vorige regering, die ministeries lagen voortdurend met elkaar overhoop om om geld te vechten.	0.06
36	Maar er was geld nodig om investeringen op te voeren.	0.02
38	Zij deden grote beloftes tijdens de campagne, maar legde niet uit hoe ze dat zouden financieren.	0.02
39	Nu blijkt dat er niets anders opzit dan meer schulden aangaan.	0.01
40	Er is dus geen andere keuze dan de schuldenrem loslaten.	0.01
41	Dat het zo snel zou gaan, dat heeft veel mensen verrast.	30.39
45	In Berlijn was een wake-upcall door de afgelopen weken, wat er gezegd is door de Amerikaanse president Donald Trump.	0.02
46	Het besef is dat Duitsland op eigen benen moet kunnen staan.	0.01
47	Maar juist op defensiegebied kan Duitsland zichzelf onvoldoende verdedigen in geval van oorlog, er moet dus iets gebeuren.	1.02
48	Wat nog belangrijker is, is dat er een derdemeerderheid nodig is om die grondwetswijziging door te voeren.	0.01
50	In het oude parlement is die er wellicht wel, maar dan moeten die wel snel gebeuren.	4.52
51	De twee andere partijen gaan niet zomaar tekenen, zij willen iets anders terugzien in de plaats.	22.61
53	Dat schuldenplafond op loslaten, brengt dat geen gevaar met zich mee dat er een begrotingstekort ontstaat en de schulden zich opstapelen?	0.01
54	Kritiek is er zeker, ook vanuit de partij van Friedrich Merz.	0.01
55	De CDU-jongeren zeggen: er worden schulden aangegaan waarvoor wij straks de rekening moeten betalen.	0.02
57	Het gaat om het grootste schuldenpakket sinds het bestaan van de Bondsrepubliek Duitsland.	0.02
58	Tegenstanders vinden dat daar doordacht over nagedacht moet worden.	0.01
59	Ze vinden niet dat dat binnen een week beslist kan worden.	0.02
60	De kiezers zijn hier wel in een ruime meerderheid voor.	0.01
61	Iedere Duitser heeft bijna dadelijk iets te maken met het achterstallige onderhoud in het spoor, op de wegen, in ziekenhuizen, in scholen.	98.64
62	Er is geld nodig om dat weer op de been te krijgen.	7.79
63	Zo'n vernieuwingsprogramma voor Duitsland wordt dan verwelkomd door heel wat Duitsers.	0.01
65	Welkom, Bart Kerremans, professor Amerikaanse politiek en Ferdi De Ville, professor politieke economie in Gent.	0.01
70	En dat zorgt voor te weinig investeringen in infrastructuur, de vergroening van de Duitse industrie, de digitalisering.	0.02
71	Daardoor groeide de Duitse economie al een aantal jaar heel traag.	0.02
72	Het zou goed zijn voor de Duitse bedrijven dat er nu meer geïnvesteerd wordt.	0.01
74	Maar ook andere Europese lidstaten zullen profiteren.	0.01
75	Duitsland is en blijft de motor van de Europese economie.	0.01
77	Maar als we meer gaan investeren, hopelijk ook in de groene transitie... Het feit dat de groenen die mee moeten goedkeuren, zou kunnen betekenen dat dat wordt meegenomen.	0.01
78	...gaan misschien ook andere bedrijven daar mee van profiteren.	0.01
79	Maar een groot deel van deze operatie moet dus ook dienen om meer geld voor defensie mogelijk te maken.	0.01
80	Dat heeft natuurlijk te maken met de oorlog in Oekraïne.	0.02
81	Is dat iets waar president Trump in de VS ook met grote ogen naar kijkt?	0.01
83	Ondertussen zal hij wel weten dat hij de aankomende kanselier is.	0.72
84	Er is natuurlijk die Amerikaanse vraag, om niet te zeggen eis, naar de verhoging van de defensiebudgetten van de NAVO-lidstaten boven de huidige twee procentnorm.	0.03
87	Donald Trump wil dat men naar een hoger percentage gaat.	0.02
89	Maar ik denk dat men aan de kant van de Duitsers deze stap in grote mate zet vanuit het besef, de indruk die men heeft dat de vervaldatum van de NAVO en de Amerikaanse veiligheidsgarantie voor Europa in zicht zou kunnen zijn.	0.01
91	Aan de andere kant is het zo dat binnen de Republikeinse Partij, dus dat is breder dan enkel Donald Trump, er ook verdeeldheid bestaat over de wenselijkheid van een grotere Europese defensieautonomie.	0.04
95	Trump is nog maar twee maanden officieel president van de Verenigde Staten.	0.03
96	Maar het was wel zijn eerste speech voor het Amerikaanse Congres sinds zijn aantreden en de stormvloed aan maatregelen die hij ontketende.	0.01
97	Zes weken na zijn eedaflegging kijkt Donald Trump tevreden terug.	0.01
98	In die korte tijd heeft hij tientallen decreten ondertekend en op die manier tientallen veranderingen in gang gezet.	0.01
99	Trump vult zijn eigen bevoegdheden ruim in, maar dat mag ook, zegt hij.	0.03
100	Dat de beurzen het niet meer zo goed doen en de eieren in de winkelrekken nog altijd heel erg duur zijn, dat is niet zijn fout, volgens Trump.	0.36
101	Trump belooft beterschap voor de consument en een begroting in evenwicht.	0.02
102	Hij gaat, zoals bekend, het overheidsapparaat te lijf.	0.1
103	En dan volgt een lange opsomming van subsidies en ontwikkelingsprojecten die zouden moeten aantonen hoe dom er met geld is gegooid en waar Elon Musk komaf mee maakt.	0.14
104	Maar het wantrouwen van Trump tegenover overheidsprogramma's is algemener.	0.01
105	De federale ambtenaar lijkt wel een vijand van het volk.	0.01
106	Een ander stokpaardje van Trump zijn de tarieven, want volgens Trump profiteert zowat heel de wereld van zijn land door meer te verkopen aan de Amerikanen dan te kopen van de Amerikanen.	99.39
107	De Democraten protesteerden tegen de speech, met roze kleren en met bordjes, maar al bij al zaten ze er wat machteloos bij.	0.04
108	De kloof tussen de twee partijen in Washington is dieper dan ooit, en Trump spot er een beetje mee.	0.52
109	Professor Kerremans, om even bij het begin van de reportage te blijven: Donald Trump en Elon Musk in zijn spoor gaan als een sloophamer door de overheid en de ambtenarij.	35.65
112	Op dit moment zien we dat de benadering zo met de sloophamer is dat er ook maatregelen genomen worden die de efficiency duidelijk ondermijnen.	0.07
113	Ik geef een voorbeeld: mensen die onder proefcontracten waren die men massaal aan de deur heeft gezet, die stonden in voor de veiligheid van de nucleaire wapens.	0.01
114	Men heeft dan moeite gehad om die mensen terug te vinden en ze opnieuw aan te werven, omdat men besefte dat er problemen waren met het aan de deur zetten van deze mensen.	1.9
115	Het is ook zo dat Elon Musk met DOGE werkt met jonge mensen.	0.02
116	Dat is geen probleem, maar dat zijn mensen die eigenlijk in de sectoren waar ze worden ingezet om zwaar te bezuinigen, en van die sectoren weten ze eigenlijk niks af.	0.03
118	Republikeinse leden in het Huis of in de Amerikaanse Senaat gaan dan lobbyen om er voor te zorgen dat die mensen weer in dienst worden genomen.	0.39
120	Ik snap de redenering wel, maar er doorgaan met de botte bijl is niet altijd de meest efficiënte methode.	0.01
121	Ook op handelsgebied spaart hij de roede niet, zal ik zeggen, en neemt hij de vlucht vooruit.	0.02
123	Heeft hij de macht om dat te doen of heeft het Congres daar een zeg in?	0.01
124	Grondwettelijk is het Congres bevoegd voor handelsbeleid, maar de voorbije decennia heeft de president veel macht gekregen op handelsvlak, en Donald Trump eigent zich die macht nog meer toe.	0.01
125	Hij gebruikt vaak de motivatie van nationale veiligheid.	0.05
126	Dat is dan een economische noodsituatie die je uitroept.	0.01
127	Zo heeft de president veel autonomie om die tarieven in te voeren.	0.02
128	25 procent bijvoorbeeld op Europese goederen die worden geïmporteerd in de VS, dat stelt hij in het vooruitzicht.	0.1
135	We zien nu al die schok met de tarieven die hij heeft op Mexico en Canada van 25%.	97.88
137	Als hij dat ook nog eens ten aanzien van de EU doet, dan zou dat een enorme schok zijn die ons en onze bedrijven erg zou treffen.	0.01
141	Op macroschaal is dat heel beperkt, mocht hij die spiegeltarieven heffen.	0.01
142	Wij hebben een tarief van 10 procent op de import van auto's, in de VS is dat minder.	0.02
143	Dat zou dan betekenen dat de VS dat ook naar 10 procent zou heffen.	4.2
144	Maar dat is nog altijd beperkter dan die 25 procent.	0.01
145	Met betrekking tot DOGE, ook hier wordt er elke dag of om de paar uur iets anders gezegd.	0.1
149	Mijn interpretatie, maar ik kan fout zijn, is dat het voor een stuk een verhaal is waarin een stuk van impulsiviteit meespeelt en dat de leden van zijn kabinet achteraf een stuk ratio geven aan die wispelturige voorstellen.	0.02
153	Daar sprak hij over de Europese Unie die erop gericht was om Amerika, sorry voor het werkwoord, te naaien.	0.01
155	In die speech wordt niet meer gesproken over 25 procent.	0.05
157	Er worden een aantal belangrijke handelspartners genoemd, waaronder de Europese Unie.	0.02
159	Dat is misschien wat anders dan wat we vorige week hoorden.	0.01
160	Wat zal het dan effectief op 2 april zijn wanneer die wederkerige tarieven in werking zouden treden?	0.01
162	Dat is op dit moment een probleem voor investeerders.	0.01
164	Dat is een klacht aan het worden vanuit het Amerikaanse bedrijfsleven.	0.01
168	We hebben een fragment gevonden van een interview in 1987.	0.02
169	Dit is dus 1987, lang voor er sprake van was dat hij president wou worden.	0.01
171	Eigenlijk kan hij zo de Amerikanen zelf ook schaden?	0.01
173	Hij sprak over het spook van inflatie, dat hij de Amerikanen lagere prijzen zou bieden.	0.03
174	Maar het heffen van zulke hoge heffingen... Vandaag hebben ze die voor Canada, Mexico en China.	0.08
175	En waar hij nu, zodat ik u onderbreekt, bepaalde sectoren zoals auto's voor een maand buiten die verhoging zou houden.	0.33
177	Zonder twijfel zal dat tot hogere prijzen leiden in de VS.	0.01
178	In zijn vorige termijn had hij ook tarieven ingesteld voor China.	0.01
179	Maar consumptiegoederen werden buiten beschouwing gelaten.	0.01
181	Nu niet, dus de Amerikanen gaan hogere prijzen moeten betalen.	0.03
182	Dat gaat in tegen zijn belofte dat hij de inflatie naar beneden zou halen.	0.01
185	De verwijzing naar de zogenaamde 'disturbances' die zich zouden voordoen.	4.54
186	Dat was naar de Amerikanen toe: op korte termijn zullen die tarieven een ongemakkelijk effect hebben op die inflatie.	20.4
190	Eerst nog een vraag aan u. Wat kan de EU hier tegenover stellen?	17.36
191	We kunnen proberen toegevingen te doen, in de hoop dat hem dat gunstig stemt en hij die tarieven toch niet invoert of op een laag niveau zet.	0.01
193	Dan versterk je hem in zijn geloof dat chantage werkt.	0.01
194	En dan vrees ik dat hij dat vaker zal doen in de hoop meer concessies te krijgen.	0.01
195	We kunnen hard terugslaan door zelf tegenmaatregelen in te voeren met importtarieven.	0.07
196	Dat is het antwoord waar Donald Trump het meeste naar luistert: macht tonen.	0.01
197	De derde optie is voor de lange termijn: onze afhankelijkheid van de VS afbouwen.	0.48
198	Zelf meer produceren en betere relaties hebben met andere landen, zoals India.	0.01
199	Zo zijn we minder afhankelijk van de VS voor import en export.	0.02
203	Professor Kerremans, heeft u in alles wat hij gezegd heeft over Oekraïne iets nieuws gehoord?	0.01
204	Nee, ik heb voor een stuk de weergave gezien van een standpunt dat binnen de administratie van Donald Trump ten aanzien van de kwestie in Oekraïne, hoe die zaak moet worden aangepakt.	0.03
206	...dat het blijven geven van financiële middelen aan Oekraïne om de oorlog te blijven voeren een benadering is die op termijn weinig aan de zaak zal veranderen.	0.01
208	De Europeanen willen dat wij daar veel geld in steken.	0.01
209	Er wordt dan beweert dat de Europeanen er veel minder geld in steken.	0.02
210	Maar eigenlijk hebben die Europeanen geen visie op wat er dan moet gebeuren op termijn.	0.01
212	Dan gaat die oorlog een jaar verder en dan verandert er niks op het terrein.	7.0
213	De mening van Donald Trump, en zeker Rubio, is: de enige manier om die oorlog te stoppen is niet door Oekraïne verder te financieren, maar wel om Oekraïne en de Russen ertoe te brengen aan tafel te zitten en daarover te onderhandelen.	0.03
215	Hij onderneemt nu duidelijk een poging om ervoor te zorgen dat hij mee aan tafel zal zitten.	0.01
216	Er is heel wat boosheid binnen de administratie van Donald Trump over Zelensky.	10.57
217	Zelensky zegt: een akkoord sluiten met Poetin, we hebben dat gezien met de Minsk- akkoorden, is onbetrouwbaar.	0.04
219	De irritatie binnen de regering-Trump over het feit dat Zelensky op diezelfde nagel blijft staan.	0.01
220	Hij heeft excuses aangeboden in een brief aan Donald Trump.	0.03
221	Het lijkt er dus op, wordt hier en daar gezegd, dat er een nieuw gesprek in de maak zou zijn tussen Zelensky en anderen.	0.02
223	Wat daarmee te maken heeft, is voor een deel wat er afgelopen weekend in Londen is gebeurd.	0.2
225	Er werd gezegd: We gaan Europese troepen gebruiken voor de veiligheidssituatie.	0.01
228	Daar heeft Donald Trump heel meesmuilend op gereageerd.	0.07
230	Ik steun de uitleg van Bart 100 procent, maar zijn we hierin nu ook niet weer de houding van Donald Trump aan het rationaliseren.	27.13
231	De steun opgeven aan Oekraïne, brengt Poetin in een goeie situatie.	0.01
232	Het is niet mijn redenering, het is die die vooral door Marc Rubio naar voren is geschoven.	0.02
236	Intussen spreekt de Franse president Macron het Franse volk toe.	0.01
238	Ik richt mij tot jullie naar aanleiding van de huidige internationale situatie.	0.01
239	Tegenover deze gevaren mogen we niet zomaar blijven toekijken.	0.01
240	We moeten beslissingen nemen voor Oekraïne, voor de veiligheid van Frankrijk en van Europa.	0.01
242	Alle vredesinitiatieven gaan de goeie richting uit.	0.01
244	In Frankrijk zullen verschillende stafchefs samenkomen om hun verantwoordelijkheid daarin op te nemen.	0.02
245	Dat is om een plan te maken om een duurzame vrede voor te bereiden.	0.01
246	We hebben die voorbereid samen met Oekraïne en andere Europese partners.	0.02
247	Ik heb dat plan ook verdedigd in de VS twee weken geleden.	0.02
249	We zullen nieuwe keuzes moeten maken wat het budget betreft.	0.01
250	Ik heb aan de regering gevraagd om zo snel mogelijk te werk te gaan.	0.01
251	We zullen nieuwe investeringen moeten doen die privé investeringen en publieke investeringen met zich meebrengen zonder de belastingen te verhogen.	0.01
252	Daarvoor zullen hervormingen nodig zijn, en keuzes.	0.01
253	Het was werk tegen de klok, vandaar geen ondertitels.	0.05
257	President Macron wilde de Fransen vooral geruststellen.	0.03
261	Hij wilde tekst en uitleg geven over wat er allemaal aan de hand is, en wat Frankrijk doet en wil.	0.07
262	Om een paar punten te noemen: de Russische agressie stopt niet in Oekraïne, zei hij.	0.1
265	Hij noemde cijfers om te tonen dat Frankrijk daarmee bezig is.	0.03
266	Dat is morgen ook het gespreksonderwerp in de Europese top.	0.01
268	Duitsland heeft gevraagd of de Fransen en de Britten hun kernwapens beschikbaar willen stellen om andere Europese landen te beschermen als de Amerikaanse bescherming wegvalt.	0.09
270	Maar als geruststelling naar de Fransen toe zei hij: als die kernwapens gebruikt worden ter bescherming van Europa, dan blijf ik de enige die beslist wanneer die worden ingezet.	0.01
272	Het is allicht geen toeval dat Macron deze speech nu houdt.	0.01
276	Macron neemt een leidende rol in in Europa als het gaat over onderhandelingen en een vredesbestand.	0.08
279	Zij zien Frankrijk als een grootmacht die moet meespelen.	0.01
280	Ze verwachten dus ook dat Macron zich daarvoor inzet en een stempel drukt op de onderhandelingen.	0.01
281	Een tweede factor zijn de verschuivende verhoudingen in Europa.	0.12
283	Ze bemoeien zich niet te veel met wat er in de wereld gebeurt.	0.01
284	En je ziet dat de Britten, die staan buiten de EU, zich ook naar voren werken.	0.02
285	Macron heeft de handen ineen geslagen met de Britse premier.	0.02
286	De Britten en de Fransen zijn de twee kernmachten in Europa.	0.01
288	Tot slot: er was ook sprake van dat Macron, Starmer en Zelensky samen naar Washington zouden gaan.	0.02
291	Heel snel zei het Elysée dat er nog niets zeker is.	0.02
293	Specialisten zeggen dat het wel waarschijnlijk is dat Macron op korte termijn naar Washington gaat.	0.08
295	Frank Renout vanuit het mooie Parijs op de achtergrond, bedankt.	0.02
298	Blijft u vooral bij VRT Canvas, want u kunt nu kijken naar een documentaire van 'De nomaden' over een Mexicaanse oma die na 35 jaar even naar de VS mag om haar zoon en kleinkinderen in de armen te sluiten.	0.49
299	Een ontroerend verhaal tegen de achtergrond van een harde grenspolitiek.	0.01
301	Het is standvastig weer, dus heb ik weinig te vertellen.	0.01
303	De minima in Vlaanderen blijven positief en er is weinig wind.	0.01
304	Morgen wordt het opnieuw heel zonnig, met enkel wat hoge wolkenvelden.	9.69
305	Een matige zuidenwind brengt nog wat zachter weer met zich mee, we halen morgen maxima tot 17 graden.	0.02
306	Ook vrijdag en zaterdag blijft het vrijwel helder en is het bijzonder zacht, met zaterdag zelfs 18 graden.	97.22
307	Zondag en maandag meer wolken, maar het blijft droog en ook zacht.	0.04
309	We krijgen veel wolken, met regen, en nog maar een graad of 8.	0.47
310	Mijn naam is Itza en we maakten een film over Bernardina, die haar zoon terugziet na 35 jaar.	0.01
311	In Mexico zijn meer dan vijf miljoen oudere mensen vervreemd van hun kinderen.	99.95
312	Zij wonen als illegale migranten in de Verenigde Staten.	99.85
313	Veel ouders hebben dus hun kinderen al tientallen jaren niet meer gezien.	0.08
314	Het initiatief Cabecitas Blancas wil 90 moeders en vaders de VS laten bezoeken om ze te herenigen met hun kinderen.	0.01
315	Bernardina moet straks op visumgesprek in het Amerikaanse consulaat.	91.41
317	Ze is een van de 96 ouders die deelnemen aan het programma.	0.01