Ter Zake 🇧🇪

_id	67cb4493703f58e6ed2ff53d
url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/terzake/2025/terzake-d20250307
datetime	2025-03-07 20:00:00
description	Hoeveel geld zal naar defensie en Oekraïne gaan? Op de speciale EU-top gisteren werd een akkoord gevonden over het versterken van defensie. Met het 'ReArm Europe' plan mikt Von der Leyen op 800 miljard euro aan investeringen. Maar hoeveel geld hiervan komt uit België? Gwendolyn Rutten, Vlaams parlementslid van Open VLD, en Axel Ronse, federaal fractieleider van N-VA, gaan in debat over de noodzaak van deze maatregelen. Gaza ligt onder het puin Terwijl de ogen van de wereld op Oekraïne gericht zijn, hangt het bestand in Gaza aan een zijden draadje. Alle humanitaire hulp is stopgezet en de bevolking leeft er tussen het puin. Onze collega's van Nieuwsuur volgden een vader die met zijn blote handen het lichaam van zijn zoon opgraaft. Midden-Oosten-expert Erwin van Veen bespreekt de situatie tussen Israël en Hamas.

 

Statements

idx	statement	score
1	Europa raakte het gisterenavond eens over fors meer geld voor defensie.	0.56
2	Willem Van Mullem legt uit hoe de overeenkomst in elkaar zit.	0.02
3	Intussen stelt Gwendolyn Rutten van Open Vld vragen bij het eenheidsdenken over de oorlog.	0.01
5	In Gaza graven vaders met blote handen in het puin naar hun dode zonen.	99.99
6	Erwin van Veen, Midden-Oostenexpert, komt naar de studio over de stand van zaken in het wankele bestand tussen Israël en Hamas.	0.04
8	Vannacht heeft Rusland opnieuw verschillende plaatsen in Oekraïne gebombardeerd.	99.52
9	Onder andere in Odessa en Charkiv werden elektriciteits- en gascentrales geviseerd, maar ook woningen en een groot appartementsblok zijn getroffen.	0.02
11	Ongeveer op hetzelfde moment beklonken de Europese regeringsleiders in Brussel een akkoord over een fors investeringsplan voor de Europese defensie.	0.01
12	President Zelensky roept vandaag op tot een staakt-het-vuren in de lucht en op zee.	0.02
13	Intussen klinken ook stemmen die zich vragen stellen bij de doortastendheid en vooral de snelheid waarmee deze Europese beslissingen worden genomen.	0.01
17	De 27 EU-lidstaten hebben gisteren dus een akkoord gevonden om miljarden te pompen in de Europese defensie.	0.06
18	De staats- en regeringsleiders sturen Commissievoorzitter Von der Leyen nu terug naar de tekentafel om haar voorstel ReArm Europe, 'herbewapen Europa', verder uit te werken.	0.01
20	Von der Leyen rekent op een duizelingwekkend bedrag van 800 miljard euro aan Europese defensie-investeringen.	0.16
22	De Commissie wil een nieuw Europees financieel instrument maken, zodat lidstaten tot 150 miljard euro kunnen lenen voor defensiecenten.	0.01
23	Het EU-budget moet de kredietwaardigheid van deze leningen garanderen.	0.02
24	Daarnaast wil de Commissie de strenge begrotingsregels versoepelen als het over investeringen in defensie gaat.	0.01
25	Als alle 27 lidstaten de komende vier jaar 1,5% meer uitgeven aan defensie en veiligheid, dan moet dat volgens de Europese Commissie 650 miljard euro opleveren.	0.06
27	En de landen mogen die miljarden dan wel uit de begroting houden, de centen moeten natuurlijk wel gevonden worden.	0.02
28	Ons land hamerde er op de Europese top wel op dat deze versoepeling niet eindeloos mag zijn.	0.03
29	Hoeveel van die 800 miljard komt er straks van België?	0.01
31	En staat elke regeringspartij nu even hard te popelen om van defensie een topprioriteit te maken?	0.01
33	Maar toch blijven er na gisteravond nog enkele vraagtekens over.	1.09
35	Welkom aan mijn gasten, Axel Ronse, federaal fractieleider voor de N-VA, en ook u welkom, Gwendolyn Rutten, Vlaams Parlementslid voor Open Vld.	0.01
36	Mevrouw Rutten, ik begin bij u. Gisteren postte u een tweet, opmerkelijk, met een aantal bedenkingen bij wat er in Brussel gaande was.	0.01
37	U hebt het over de collectieve waanzin en het kritiekloze eenheidsdenken.	0.53
40	Het is goed dat er gehandeld wordt, laat me dat er al bij zeggen.	0.01
41	Maar het kwam eigenlijk uit mijn hart, als politica, maar ook als moeder en burger.	4.01
43	Heel lang is er niks gebeurd, en nu heb ik de indruk dat iedereen ineens oorlogsspecialist is, dat we niet kunnen wachten om naar het front te gaan.	5.36
44	Er wordt met miljarden gegoocheld, nadat er maanden geen geld was.	99.34
45	Je voelt dat iedereen echt wel achter dat verhaaltje loopt.	0.01
46	Ik wil daarvoor waarschuwen, met een goeie waarschuwing in oorlogstijd: keep calm and carry on.	0.01
47	Ik vind die kalmte heel belangrijk om toch nog eens goed na te denken.	0.01
48	Ja, we zullen meer moeten doen, maar hoe doen we dat het best?	0.01
50	Ook na die zogenaamde historische top blijf ik op mijn honger zitten.	0.01
51	Bezorgd over de 'frenzy', de koortsachtigheid waarmee dit gebeurt.	0.01
55	Denk alsjeblieft niet dat Poetin zal zeggen: oh, ze hebben goede diplomaten, als hij de Baltische staten zou willen binnenvallen.	0.01
56	We hebben niet enkel goeie diplomaten nodig, maar ook een defensie die er staat.	0.01
57	Weinig mensen betalen graag een premie voor hun verzekeringen, zeker als het risico laag is.	0.2
58	Maar vraag de burger wat een kerntaak van de overheid is, en ze zeggen: de veiligheid van de mensen beschermen.	0.56
60	België leeft al heel lang op de kap van belastingbetalers in Nederland, Spanje, Duitsland, heel Europa, ook Amerika, tot grote frustratie van die collega-lidstaten.	0.07
61	Het is nu het moment om onze investeringen op peil te houden.	0.01
63	Maar voor de duidelijkheid: er stonden twee zaken op het programma gisteren in Brussel.	0.01
69	Het gaat dus in essentie over wat we doen met die investeringen in defensie.	0.02
70	Ik hoor meneer Ronse zeggen: We hebben veel te lang veel te weinig gedaan.	0.02
74	Maar opnieuw: ik besef dat die hoogdringendheid er is.	1.79
76	Maar de vraag is niet hoeveel meer er gegeven moet worden.	0.01
78	België kwam nog niet eens aan de beloofde 2 procent.	0.11
80	Er is nu een akkoord om dat naar 2 procent te brengen.	0.02
82	Maar de vraag is vooral hoe je dat als Europese Unie uitgeeft.	0.01
85	Voor je het weet bekampen de lidstaten elkaar en zoeken ze op hetzelfde moment met veel te veel geld op een oververhitte markt, en dan krijg je niet de beste deals.	5.19
87	We moeten van dit moment echt het moment maken om te zeggen: We maken hier een Europese defensie en we bekijken wat in het collectieve belang is, en we moeten niet in het individuele belang handelen van de individuele lidstaten.	0.01
91	Ze hebben afgesproken om te werken aan een Europese defensieindustrie.	0.02
93	Het is vandaag voor een defensiebedrijf moeilijk om investeerders aan te trekken.	0.02
94	Pensioenfondsen mogen vaak niet investeren in een defensiebedrijf.	0.29
98	Hoe gênant is het niet dat Europa zelfs niet aan tafel mag zitten, in Saudi-Arabië, waar de Verenigde Staten, Oekraïne en Rusland samenzitten?	0.02
100	En dat is niet door agressief te zijn, maar wel door een sterk leger uit te bouwen.	0.02
101	President Roosevelt zei ooit: Speak softly, but carry a big stick.	0.02
102	Ik denk dat het nu meer dan ooit actueel is, zeker voor België, want wij lopen compleet achter.	0.01
104	In de vorige regering hebben wij met premier De Croo al de kentering ingezet.	18.98
105	Ik denk dat de meeste mensen wel weten dat er meer geïnvesteerd moet worden.	0.01
107	Wat we de afgelopen dagen gehoord hebben... De ene dag gaan we grondtroepen sturen, de ene dag moet Oekraïne grondgebied afgeven, de andere dag niet... Dan gaan we plots 4 miljard halen tegen het eind van het jaar.	0.02
108	Als je vecht voor de Europese waarden, doe je dit over de grenzen van oppositie en meerderheid heen.	0.01
109	Dergelijke uitleg in het parlement over de bedoelingen.	0.01
112	Kom niet met hijgerige boodschappen die mensen bang maken.	0.02
113	U zou verschieten van de reacties die ik vandaag heb gehad.	0.01
114	Hoeveel moeders er denken dat hun kinderen naar het front moeten in Oekraïne.	0.3
115	Dat was niet de communicatie, wel het resultaat van wat er gebeurd is.	1.1
116	Bart de Wever heeft inderdaad gezegd op de vraag of België troepen zou sturen, dat het logisch is dat we ons deel doen, toch als er een vredesbestand is en goede afspraken.	0.04
120	We krijgen felicitaties in het parlement van de Open Vld-parlementsleden.	0.01
125	Als er een vredesakkoord is tussen Oekraïne en Rusland, dan kan België in Europees verband en NAVO-verband troepen sturen.	21.35
127	Het is niet nodig om mensen daar bang voor te maken.	0.01
133	Wij beveiligen die internationale wateren het minst.	6.22
135	En wie twijfelt aan die verzekering, vindt het niet nodig om de bevolking te beschermen.	0.04
137	Gisteren op Russische televisie is gezegd dat de Baltische staten in het vizier komen.	0.06
140	Als je een andere stem laat horen of een terechte vraag stelt, dan ben je ineens tegen de verzekering.	0.01
143	Wij werken inderdaad goed samen met Nederland als het over de marine gaat.	1.43
145	Maar doe dit volgens onze eigen waarden, met kalmte en waardigheid.	0.01
148	Maar hoe zou u het dan aanpakken, behalve met meer Europese samenwerking?	0.01
149	Het is goed dat de Europese leiders op dezelfde lijn zitten.	0.01
150	Maar het is jammer dat ze de kans gemist hebben om er een Europees verhaal van te maken.	0.02
152	U schreef ook dat we meer moeten investeren in diplomatie en slimme oplossingen.	0.03
153	We moeten Amerika niet achterna lopen, en we mogen niet in de kaart spelen van Trump.	0.01
154	Trump roept dat het altijd maar meer moet zijn, en we gaan in Europa in een opbod van centen, zonder dat de markt kan volgen, zonder dat we een strategie hebben, zonder dat je weet dat er meer teruggaat naar de Europese belastingbetaler.	2.01
158	Begin je dan niet te gedragen als een pestkop zoals Trump of Rusland.	0.01
161	We moeten een inhaalbeweging maken met budgetten voor defensie.	0.01
162	Iedereen is het erover eens dat die verzekering noodzakelijk is.	0.02
165	Steven Vandeput heeft alle moeite van de wereld gehad.	0.01
170	Dat is al 75 jaar de bron van vrede, die zorgt dat we hier veilig leven.	29.47
174	Maar Europa stelt nu wel voor om investeringen voor defensie buiten de begroting te houden.	0.04
181	Dat gaat over infrastructuurwerkzaamheden die na één keer klaar zijn.	0.01
182	Dit gaat over een structurele inspanning om minstens naar 2 procent te gaan.	0.03
186	U maakt er een partijpolitiek spel van, wat het niet hoeft te zijn.	0.01
187	Ik wil net dat hier democratisch over gesproken kan worden, over de partijgrenzen heen.	0.01
189	Gaat u 3 van de 4 miljard nog vinden tegen eind 2025?	0.01
196	Je zou dan denken: de overheid heeft tenminste betaald waarvoor die moest betalen, zijnde defensie.	0.05
198	Wij hebben bekomen dat we dat buiten de Maastricht-norm kunnen houden.	0.01
201	En doordat het buiten die norm is, riskeren we geen sancties en heeft het geen impact op onze intrest en rating.	0.88
205	Naar Europese toppen en naar de NAVO blijven gaan, om de anderen te laten betalen voor onze veiligheid?	0.01
206	Onder Zweeds was de minister van Defensie een N-VA'er.	0.01
207	Alles werd gestopt, het is altijd de schuld van een ander.	0.23
210	En als je weken en maanden zegt dat het een drama is met ons budget, en dat mensen moeten inleveren op hun pensioen, maar dat je nu met de miljarden kan zwaaien... Wees eerlijk tegen de mensen.	0.02
212	Anders heb je die 3 miljard niet tegen het einde van het jaar.	0.02
213	Gwendolyn Rutten zei ook dat het tegengeluid wordt gesmoord.	0.01
215	Vindt u ook dat het debat meer en openlijker gevoerd moet worden?	0.01
218	Als een regering miljarden investeert in Defensie, we gaan van 7 naar 12 miljard om aan die 2 procent te raken.	3.55
219	Dat verdient uiteraard een deftig debat in het parlement.	0.01
221	Maar uw Open Vld-parlementslid in de Kamer, Kjell Vander Elst, is de grootste fan van Bart de Wever en Theo Francken.	0.01
222	Hij zegt het tegenovergestelde, namelijk fors investeren in Defensie.	0.03
224	Een heel goed parlementslid van ons heeft u deze week gevraagd om Theo Francken op het matje te roepen in het parlement.	0.01
226	Ik denk dat we het begin hebben gezien van een langdurig debat.	0.01
229	Het bestand in Gaza was altijd wankel maar hangt nu aan een zijden draadje, lijkt het, ergens tussen fase 1 en 2 in.	0.03
230	Nog niet alle gijzelaars zijn vrij en de Israëlische troepen zijn nog niet weg.	0.06
231	De hulpkonvooien mogen al dagen niet meer binnen, tegen alle regels en afspraken in.	0.02
232	Onze collega's van 'Nieuwsuur' volgden Mohammed en Majd in Jabalia, in het noorden van Gaza.	0.03
233	Het leven zoals is het is te midden van puin en pijn om verloren geliefden.	0.01
237	Dit is de buurt van Mohammad en Majd middenin Jabalia.	0.01
242	Zeven lichamen liggen er nog onder het puin, onder wie zijn zoon en zijn broers.	0.04
243	Over de aanval op zijn woning op 5 december, waarbij zijn zoon dus omkwam, is weinig bekend.	0.1
244	Israël zegt op deze locatie geen aanval te hebben uitgevoerd, maar wel 100 meter verderop.	0.46
246	En in de laatste maand voor het staakt-het-vuren is hier nog veel gebombardeerd.	0.01
247	Terwijl ze hier dus met de hand op zoek zijn naar dierbaren, wordt op andere plekken de toekomst van Gaza besproken.	0.01
248	De Arabische landen communiceerden deze week hun vijfjarenplan voor de regio als reactie op wat president Trump eerder bekendmaakte.	7.35
249	Trump verspreidde deze eerder online verschenen AI-gegenereerde video.	7.34
250	* No more tunnels, no more fear * Trump Gaza is finally here * Trump Gaza shining bright * Golden future, a brand new life * Feast and dance, the deal is done * Trump Gaza number one * Veel vertrouwen in een verlenging van het huidige bestand heeft Majd niet.	0.02
251	Toch hoopt hij dat het opruimen en de wederopbouw snel kunnen beginnen.	0.01
252	En dan na drie weken zoeken, vind hij eindelijk meer dan alleen botten.	14.7
255	Erwin van Veen, Midden-Oostenexpert bij het Instituut Clingendael.	0.01
256	Het zijn vreselijke beelden, vreselijke situatie in Gaza.	0.01
257	Dit is het verhaal van één man, maar dat geldt voor het hele gebied.	0.02
259	Het verwoestingspercentage van de gebouwen in bebouwde kom loopt van 70 à 80 procent in het noorden tot 40 procent in het zuiden.	0.02
260	Alle 2,1 miljoen inwoners zijn gedwongen moeten vluchten of meerdere keren.	0.01
261	De schattingen van het aantal doden lopen uiteen van 50.000 directe doden tot 200.000 indirecte doden, misschien een kwart miljoen.	0.04
263	Dat komt allemaal door de Israëlische militaire campagne, en niet een of andere natuurramp.	24.89
264	Intussen komt er ook geen humanitaire hulp meer binnen in Gaza, terwijl dat volgens het bestand, of die eerste fase, wel zou moeten kunnen.	3.94
265	Er is zelfs een basale grondverplichting, ongeacht welk bestand dan ook, dat je humanitaire hulp binnenlaat in een oorlogsgebied.	0.01
266	Israël heeft die verplichting nog sterker, omdat het Gaza natuurlijk bezet, volgens de conventie van Genève.	0.06
269	En ook hier gebruiken ze humanitaire hulp gewoon als oorlogswapen.	0.01
270	Daarmee gaan we terug naar de middeleeuwen, met vrij barbaarse tactieken om druk te zetten op Hamas, maar dan via de Palestijnse inwoners van Gaza, waarvan het grootste deel niet achter Hamas staat.	4.04
271	Israël zegt dat Hamas hulpgoederen achterhoudt en dat ze Hamas niet sterk en gezond willen houden.	1.49
273	In elk gewapend conflict bedienen de gewapende partijen zich het eerst.	11.49
275	Maar dat is geen reden om de hele bevolking te straffen.	0.01
276	Israël had dan maar beter moeten nadenken voor ze een massaal offensief in gang hadden gezet, met een soort tactiek van de verschroeide aarde.	0.01
277	De eerste fase van het bestand is vorig weekend afgelopen.	0.01
279	Een soort van impliciete verlenging van de eerste fase.	0.01
280	Die is terecht afgelopen, maar er is niks in de plaats.	0.95
281	Zolang niemand begint te schieten, kabbelt de eerste fase door, met het verschil dat er geen gijzelaars meer worden uitgewisseld.	0.02
283	Israël heeft het uitstel van de eerste fase uitgelokt, omdat er over de tweede fase onderhandeld moest worden tijdens de eerste fase.	0.02
285	Nu ligt er een plan voor zes weken uitstel, met verdere uitwisseling van gijzelaars.	0.01
287	De tweede fase was oorspronkelijk de definitieve ruil van de gijzelaars, in ruil voor volledige Israëlische militaire terugtrekking.	0.01
289	Ik haal er een tweet bij van Donald Trump, die zich rechtstreeks tot Hamas richtte en zei... Van de Amerikaanse president.	0.02
294	Maar de beelden die we net zagen... De Israëli's hebben de hele trukendoos opgebruikt.	0.09
297	Ik weet niet wat Trump in gedachten heeft, of de vijfde vloot bombardementen op Gaza gaat uitvoeren, dat is natuurlijk allemaal hypothetisch en utopisch.	0.02
299	Intussen heeft hij ook beelden vrijgegeven gisteren, waarbij hij Amerikaanse gijzelaars die zijn vrijgekomen ontving in de Oval Office.	0.03
301	Die gijzelaars zijn cruciaal bij de overgang naar de tweede fase.	0.08
302	Maar de Arabische wereld denkt natuurlijk ook wel na over hoe het verder moet.	0.01
304	Wat weten we over de plannen die ze daar gemaakt hebben voor de toekomst?	0.01
305	Ze hebben een soort tegenvoorstel gedaan, aan de Amerikanen met name, maar ook aan Israël en de rest van de internationale gemeenschap.	0.02
306	Het cruciale verschil met het Gaza Rivièra-plan van Trump... Waarvan we de beelden zagen in de reportage.	0.05
310	Het verschil is dat de Palestijnen niet gedwongen worden Gaza te verlaten in dit scenario.	20.63
311	Iedereen in de regio weet dat je nooit meer terugkomt als je weggaat.	2.86
312	Dat vormt een existentiële dreiging voor Egypte en Jordanië.	0.03
313	Van hen wordt verwacht om meer dan 2 miljoen Palestijnen op te nemen.	0.02
316	Egypte... Dat soort beslissingen kun je met je leven bekopen als regeringsleider.	0.11
317	Dat zijn heel grote maatschappelijke en politieke risico's.	0.01
318	Verder hebben de Arabische landen voorgesteld om een fonds van 53 miljard dollar op te richten, met daaraan gekoppeld een vredesmacht van de VN voor zes maanden.	0.05
319	En ze willen daaraan een technocratisch bestuur koppelen, individuen die onafhankelijk zijn.	0.01
322	In ieder geval voor een korte periode, toewerkend naar de herintroductie van de Palestijnse Autoriteit in Gaza.	0.01
324	- Het zou realistisch kunnen zijn, ware het niet dat Netanyahu al van het begin aangeeft dat hij na de heropbouw van Gaza noch Hamas, noch de Palestijnse Autoriteit aan de macht wil daar.	10.18
325	En dat is een probleem, want wie gaat het dan doen?	0.01
326	Als dat een externe instantie wordt, dan krijg je ruzie met Hamas.	0.04
328	Dat zelfbeschikkingsrecht van de Palestijnen is in 1974 erkend door praktisch alle landen ter wereld.	0.01
329	Op die manier zeg je dat je de Palestijnse Autoriteit niet meer accepteert als de legitieme vertegenwoordiger van het Palestijnse volk, waar Israël nota bene zelf de Oslo-akkoorden mee heeft gesloten.	0.06
331	Ik geef nog mee dat Hamas vandaag terug naar Caïro is getrokken om verder te onderhandelen.	0.04
333	Want hier wordt een mens natuurlijk niet vrolijk van.	0.01
334	De cruciale variabele is de druk van de Amerikanen.	0.01
336	Die is de huidige misère in Gaza laten voortduren, in de hoop dat zo veel mogelijk Palestijnen op termijn vertrekken.	0.01
337	En als dat militaire herbezetting vergt, meer gevechten, meer humanitaire hulp die wordt afgeknepen, dan zal dat gewoon gebeuren.	0.01
338	Het paradoxale is dat de rest van de wereld toekijkt en niets doet.	0.02
339	Maar de Verenigde Staten spreken wel rechtstreeks met Hamas.	0.03
344	Ik heb geen kristallen bol, maar het is wel potentieel een goede ontwikkeling.	0.69
347	Ze zouden elkaar ergens moeten vinden, op een manier die de Amerikanen verleidt om serieus druk te zetten op Israël, om deze mensonterende situatie zo snel mogelijk te verbeteren.	0.01
350	U kunt nu kijken naar een reportage van nomade Loula Burnus over vier vrouwen uit West-Europa die in het spoor van de liefde naar Caïro trokken.	0.03
352	Mooie avond verder en een zonnig weekend, en graag tot maandag.	0.01
353	Vanavond en vannacht blijft het overal lichtbewolkt tot helder.	14.75
355	Lokaal, vooral in de Ardennen, zijn er negatieve minima mogelijk.	0.1
356	Daar kan er lokaal ook wat mist ontstaan deze nacht.	0.64
357	Morgen wordt het opnieuw overal zonnig met maxima die kunnen oplopen tot 19 graden in het centrum van het land.	95.36
361	Vanaf maandag koelt het opnieuw af en wordt het stilaan wisselvallig, met in de tweede helft van de week opnieuw nachtvorst en maximumtemperaturen rond 7 graden.	0.11
362	Ondertitels: Thomas Coppieters (2025) Ik ben Loula en ik heb een documentaire gemaakt over vier vrouwen die naar Egypte geëmigreerd zijn uit liefde.	0.01
363	En in de documentaire onderzoek ik wat de impact is van die levenskeuze op hun westerse identiteit.	0.02