Ter Zake 🇧🇪

url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/terzake/2025/terzake-d20250326
datetime	2025-03-26 20:00:00
description	Geen deal tussen Oekraïne en Rusland? Rusland en Oekraïne sloten gisteren een akkoord over een staakt-het-vuren op de Zwarte Zee en in de energiesector. Poetin eist echter dat de Europese sancties tegen Rusland deels worden opgeheven vooraleer hij instemt met het bestand. De EU houdt voet bij stuk: pas als alle Russische troepen Oekraïne verlaten, zullen ze de sancties opheffen. Hoe moet het nu verder? We gaan live naar Geert Groot Koerkamp in Moskou en Steven Decraene in Parijs. Amerikaanse braindrain Columbia University in New York stemde dit weekend in met enkele hervormingen die president Donald Trump had opgelegd. Enkele weken voordien had Trump 400 miljoen dollar aan subsidies ingetrokken omdat de universiteit te weinig zou doen om antisemitisme in te perken. Staat de academische vrijheid in de VS op de helling? KU Leuven-rector Luc Sels en enkele Amerikaanse studenten aan VUB reageren. Pensioenplannen uitgelicht De Arizona-partijen bereikten begin dit jaar een akkoord over pensioenhervormingen. Vandaag lichtte minister Jan Jambon (N-VA) zijn plannen toe. Pensioenen boven 5.000 euro bruto zullen niet langer geïndexeerd worden, maar over de rest van de hervorming blijft onduidelijkheid bestaan. Marc De Vos geeft uitleg in de studio.

 

Statements

idx	statement	score
1	Zelensky zit bij Macron, Poetin beweegt eigenlijk niet.	0.03
3	Wat zijn de gevolgen van Trumps beleid voor de Amerikaanse universiteiten?	0.01
4	Dit is wellicht de grootste aanslag op de academische vrijheid sinds de strijd van Joseph McCarthy in het begin van de jaren 50 tegen de bronnen van communisme binnen de universiteiten.	20.88
5	Voor een westerse democratie is dat eigenlijk ongezien.	0.01
6	En minister Jambon stelt zijn beleidsnota over de pensioenen voor.	0.01
9	President Zelensky is op bezoek bij president Macron, aan de vooravond van een top over Oekraïne, morgen.	0.07
10	Zelensky is opnieuw heel sceptisch over de oprechtheid van president Poetin.	0.01
11	Die wil het staakt-het-vuren op de Zwarte Zee alleen aangaan als de sancties tegen Rusland worden opgeheven.	5.8
12	De EU heeft al laten weten dat er dan een volledige terugtrekking van de Russische troepen uit Oekraïne moet komen.	0.07
15	Het begin van een warm onthaal op het Elysée, aan de vooravond van een nieuwe bijeenkomst van de 'coalition of the willing'.	3.92
16	Op de agenda: financiële en militaire steun voor Oekraïne, een alternatief staakt-het-vuren, en het moeilijkste punt, Europese vredestroepen.	2.22
17	Want ook de voorbije nacht vlogen de drones weer over en weer.	0.05
18	Volgens Zelensky het bewijs dat de Russen geen staakt-het-vuren willen.	0.05
19	Voor het tot een echt staakt-het-vuren komt Want Moskou wil eerst een einde aan de westerse sancties.	0.01
20	Zo eist Rusland weer toegang tot het internationale SWIFT-betaalsysteem.	0.02
21	De VS lijkt voorlopig akkoord, maar de Europese Unie staat nog op de rem.	0.03
22	Vooral op het vlak van handel in graan en meststoffen willen de Russen dus een verregaande versoepeling van de sancties.	43.42
23	Maar ook Kiev vraagt garanties en wil geen Russische oorlogsschepen in het westelijke deel van de Zwarte Zee, een gebied waar de Oekraïense marine momenteel de bovenhand heeft.	5.14
25	Benieuwd of er in Parijs wel resultaat geboekt wordt.	0.01
26	Steven Decraene in Parijs en Geert Groot Koerkamp in Moskou.	6.17
28	Wat is er verder nog uit dat overleg met Macron gekomen?	0.01
29	De Franse president heeft herhaald dat Frankrijk en Europa zich volledig achter Oekraïne scharen en Oekraïne niet zullen lossen in de strijd om de oorlog te beëindigen.	0.13
30	En dat de voorwaarden niet alleen door Amerika en Rusland gedicteerd worden.	0.93
32	Ze willen voor twee miljard euro extra defensief materiaal, en legereenheden, toevoegen aan Oekraïne.	0.02
34	Zelensky heeft op dit moment het gevoel door die vredesonderhandelingen in Saudi-Arabië dat Rusland tijd aan het rekken is.	54.78
35	Ze willen een defensiebeleid uittekenen, zodat ze de Russische agressie zonder Amerika tegen kunnen houden.	0.03
36	Zelensky heeft opnieuw gezegd dat Poetin onbetrouwbaar was.	0.07
37	Poetin vraagt in ruil voor het staakt-het-vuren dat die deal nooit rondgeraakt.	0.03
40	We tasten in het duister over wat er precies is besproken in Saudi-Arabië.	0.02
43	En de Russen komen met eisen over de aansluiting van banken bij het internationale betaalverkeer, namelijk dat die sancties worden opgeheven.	0.05
44	Ze proberen het onderste uit de kan te halen, wetende dat dat de afgelopen jaren niet gelukt is en nu waarschijnlijk ook niet zal lukken.	0.01
45	Die gesprekken in Saudi-Arabië zijn gevoerd met Amerikanen, niet met Europeanen.	0.06
47	Het is niet voor niets dat Trump heeft verzucht dat hij de indruk heeft dat Poetin tijd wil rekken.	10.82
48	Wat de sancties betreft, het gaat onder meer over Russische graan- en mestbedrijven.	0.07
49	Hoe belangrijk zijn die voor de Russische economie?	0.01
51	Het gaat om een deel van een procent van de inkomsten voor de Russische staatskas.	0.03
52	De gesprekken met Saudi-Arabië hebben ongeveer een uur geduurd.	0.02
53	Ze denken dat dit er bij het slot met de haren bij is gesleept.	0.01
55	De Amerikanen willen resultaat, Poetin wil de band met Trump goed houden.	0.01
56	Alles is daar nu op gericht, in Moskou en in Washington.	0.02
59	Het gaat om het intrekken van bepaalde sancties, ook al is het maar ten dele.	0.01
60	Dat zou een precedent kunnen scheppen en daar zou Rusland op kunnen voortborduren.	0.01
61	Steven, morgen is er in Parijs de vergadering Wat komt daar precies aan bod?	0.01
62	De 'coalition of the willing and able', wordt hier gezegd.	0.01
63	De landen die kunnen bijdragen aan een vredesakkoord en duurzame vrede in Europa.	0.01
65	Maar ook Turkije, het Verenigd Koninkrijk en Canada.	0.01
67	Onmiddellijke hulp aan Oekraïne in de vorm van militair materieel.	3.27
69	Alle landen moeten zeggen hoeveel geld ze op tafel willen leggen om de verdediging in Oekraïne te laten gebeuren.	0.01
70	Ten tweede willen ze het Oekraïense leger op termijn uitbouwen omdat de verdediging begint in Oekraïne.	0.19
71	Ze willen Oekraïne verdedigen tegen Russische agressie.	0.11
72	Het gaat niet over Europese troepen langs de frontlinie bij een mogelijk staakt-het-vuren, maar wel als een mogelijke strategische reserve om Rusland af te schrikken om opnieuw te proberen.	0.62
73	Of bijvoorbeeld bij andere landen, zoals de Baltische staten.	36.25
74	Iedereen verwacht dat er concreet over gesproken zal worden of dat sommige landen het voortouw willen nemen.	0.01
75	Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk willen troepen leveren, andere landen niet.	0.01
77	Iedereen gaat bekijken wat hij kan doen om een steentje bij te dragen tot een meer duurzame vrede in Oekraïne en bij te dragen tot meer stabiliteit in Europa.	0.18
78	En dat allemaal in de wetenschap dat we minder kunnen steunen op de Amerikanen.	0.01
80	NAVO-baas Mark Rutte heeft Rusland vandaag nog eens uitdrukkelijk gewaarschuwd dat de NAVO verwoestend zal reageren als Moskou Polen zou binnenvallen.	99.86
82	In Moskou maken woorden doorgaans niet heel veel indruk.	0.01
84	Toen is er ook danig gewaarschuwd vanuit Washington en Europa: als Rusland Oekraïne binnenvalt, zullen de zwaarste sancties ooit worden doorgevoerd.	0.02
85	Dat heeft Rusland er niet van weerhouden om Oekraïne binnen te vallen.	0.01
86	In deze situatie gaat het om een theoretische aanval op bijvoorbeeld Polen, die in de toekomst plaats zou kunnen vinden.	33.76
87	Op dit moment heeft Rusland andere problemen aan zijn hoofd.	0.01
88	Het heeft het ongetwijfeld bijzonder zwaar in Oekraïne.	0.01
89	Het is duidelijk dat Rusland qua materieel en financiën zwaar lijdt.	0.01
90	Het is dus niet iets dat vandaag of morgen staat te gebeuren.	0.01
91	Wat Rutte betreft, kunnen we uit de woorden van Sergej Lavrov, Wat Rutte betreft, kunnen we afleiden uit de woorden van Sergej Lavrov, minister van Buitenlandse Zaken, dat ze geen hoge pet ophebben van hem.	0.1
94	Lavrov verbaasde zich erover dat Rutte niet opkwam voor Oekraïne, wat toch een deel is van Denemarken.	0.45
95	Steven, straks zou Zelensky nog een groot interview geven.	0.01
98	Zelensky zal een groot interview geven aan de publieke omroepen van Europa.	0.01
99	Dat zal afgenomen worden door een journalist van de Franse zenders, de Britse en de Duitse.	0.01
100	Dat is om te laten zien dat we ook een antwoord moeten hebben in de media, dat is vooral bedoeld voor de Amerikaanse vrienden, om het zo te zeggen.	0.15
102	Hij wil onderstrepen dat Europa klaar moet zijn met zijn eigen defensiebeleid.	0.01
103	Het enige woord dat Rusland en Moskou begrijpen, zijn zware acties die ertoe kunnen leiden dat Rusland in de problemen komt.	0.01
106	President Trump weegt niet alleen nadrukkelijk op het internationale beleid, ook in de VS zelf is er zijn eigengereide aanpak, en in de academische wereld kunnen ze daarvan meespreken.	0.03
107	De regering-Trump heeft de financiering van verschillende universiteiten en onderzoeksinstellingen ingeperkt, vaak om ideologische redenen, met heel wat ontslagen tot gevolg.	0.02
108	Leidt dit nu al tot een braindrain, en zijn de Amerikaanse onderzoekers hier bij ons welkom?	0.01
110	President Trump snijdt in de financiering van academisch onderzoek, schaft hele onderzoeksinstellingen en diversiteitsprogramma's af en laat de University of Columbia plooien voor zijn politieke eisen.	0.02
111	De academische vrijheid in de VS staat onder druk, voelen ook deze Amerikaanse studenten aan de Brussels School of Governance op de VUB.	0.01
112	Niet alleen de vrijheid van onderzoek, maar ook het niveau van de Amerikaanse universiteiten zal dalen, vrezen ze.	0.04
114	Een gevoel dat ook KU Leuven-rector Luc Sels waarneemt bij zijn Amerikaanse collega's.	0.01
115	Er is heel veel ongerustheid bij de directe contacten op het niveau van de rectoren binnen de VS. Er is ook heel veel terughoudendheid om daar openlijk over te communiceren.	0.01
117	Er zijn heel weinig collectieve standpunten vanuit de academie.	0.03
118	We zijn ook nog maar negen weken ver op dit moment.	0.55
119	Ik denk vanuit een vrees voor represailles en om de volgende in de rij te worden die aangepakt wordt.	0.01
120	Dit is de motor, misschien wel de hoofdmotor, van het wetenschapsbedrijf.	0.01
121	Als die begint te sputteren, voelen we dat ongetwijfeld over de hele planeet.	0.01
122	En die motor zou nog meer kunnen gaan sputteren, wanneer academici en studenten massaal de VS zouden verlaten, 'the American braindrain'.	0.01
123	Ik moet eerlijk bekennen dat ik die braindrain nog niet zie.	0.01
124	Wij zijn tot hiertoe heel weinig gecontacteerd door Amerikaanse onderzoekers die proactief zeggen: we willen jullie kant uit komen.	0.06
126	Als wij die golf nog niet voelen aankomen, dan ben ik er bijna zeker van dat anderen die ook niet voelen aankomen.	0.01
128	Verschillende universiteiten starten nu initiatieven om Amerikanen aan te trekken, maar daar zal de KU Leuven niet in meegaan.	0.02
129	Wij zullen geen prioriteit geven aan Amerika boven andere landen waar academische vrijheid onder druk staat.	0.01
130	Die openheid ten aanzien van alle getroffen landen houden we graag hoog.	0.01
131	Een specifiek programma, gericht op een 'braingain' van talenten uit de Verenigde Staten is geen prioriteit bij ons.	0.01
132	Het was aangekondigd bij de vorming van de Arizonaregering dat er zou ingegrepen worden in de pensioenen, en helemaal in die lijn heeft minister van Pensioenen Jambon vandaag in de Kamercommissie zijn beleidsverklaring voorgesteld.	0.02
133	Maar er blijven nog behoorlijk wat elementen onduidelijk.	6.34
134	Uit bezorgdheid daarover organiseren de vakbonden volgende maandag, dat is u zeker niet ontgaan, een algemene staking.	0.01
137	Vandaag gaat het in het parlement over de beleidsverklaring van Jan Jambon, en vooral dan over zijn pensioenplannen.	0.02
143	Ik heb nog nooit een minister gezien die zoveel moedige maatregelen nam waarvan er zo weinig opbrengsten zijn in de legislatuur waarin hij minister is.	99.85
146	Dat het allesbehalve evident is om deze structurele pensioenhervormingen door te voeren.	0.01
147	Dat mocht ik de voorbije weken als kersvers minister van Pensioenen al ervaren, met veel ongeruste berichten, mails, en brieven van burgers.	0.27
148	Jambon wil de band tussen effectief werken en de opbouw van het pensioen versterken.	0.61
149	Maar hij benadrukt hier vandaag: wie zorgt voor anderen, mag niet boeten.	0.02
150	Alle periodes van zorgverloven... Dan heb ik het over moederschapsrust, zorgkrediet, geboorteverlof.	0.02
151	...worden hierbij gelijkgesteld aan effectieve arbeidsprestaties.	0.08
152	Ondanks alle andere onheilspellende geruchten die de wereld ingestuurd worden, staan wij er wel voor garant dat het verlenen van zorg wordt gelijkgesteld met een effectieve arbeidsprestatie, om de zeer eenvoudige reden dat het verlenen van zorg ook effectief een arbeidsprestatie is.	41.09
153	De Kamerleden hebben heel wat concrete vragen, maar ook over de grote principes.	0.01
154	Vlaams Belang bijvoorbeeld als het gaat over de wettelijke pensioenleeftijd.	0.2
155	Onder de Zweedse coalitie werd deze verhoogd naar 67 jaar tegen 2030.	0.01
156	U weet dat onze partij voorstander is om deze terug te brengen naar de leeftijd van 65.	0.02
157	Tijdens de regeringsverklaring antwoordde u negatief op mijn vraag.	0.01
158	Misschien hebben de voorbij weken u tot bezinning gebracht.	0.01
159	Daarom stel ik u toch opnieuw de vraag: wordt de pensioenleeftijd teruggebracht?	8.5
160	Meneer Ronse zei in het begin van het debat: over tien jaar zullen er parlementsleden klappen voor meneer Jan Jambon, voor de moed die meneer Jan Jambon aan de dag heeft gelegd voor de pensioenhervorming.	0.02
161	Ik denk dat er inderdaad parlementsleden gaan klappen, want er staat niks in het regeerakkoord over de privileges van de parlementsleden.	22.56
164	We hebben gehoord en gelezen in de pers dat ze zegt: Ik heb een periode niet gewerkt en ik heb moeten bezinnen.	0.02
168	Maar dat is 100 procent gelijkgesteld voor het pensioen.	0.01
170	Zal u dat aanpassen en zeggen dat ook die privileges aangepakt zullen worden?	0.01
171	Heel wat vragen vandaag, antwoorden kwamen er niet.	0.01
173	Marc De Vos, professor arbeidsrecht aan UGent en verbonden aan Itinera.	0.01
176	Is het normaal dat er bij het voorstellen van zo'n beleidsplan nog zoveel losse eindjes zijn?	0.01
178	De hele situatie is abnormaal omdat de hele vergrijzingsgolf zo lang is voorspeld, de recepten zo lang op voorhand werden voorbereid, en we hebben nagelaten om een goede strategie voor te bereiden.	0.11
179	Er was steeds protest en de ontkenning dat er iets nodig was.	0.09
180	Het water staat boven onze lippen, we hebben de afgrond van onze begroting en we moeten ingrijpen.	0.01
181	Deze regering is objectief ambitieuzer dan de vorige regeringen wat betreft het lijstje van de veranderingen.	0.01
182	Dat laat je los op een stelsel waarover verschillende regeringen deelmaatregelen in hebben genomen.	0.01
183	Je doet daar een schepje bovenop, je maakt overgangsmaatregelen.	0.01
185	Maar om een concreet voorbeeld te geven waar heel veel rond te doen is: die ziekteperiodes, of die nu al dan niet meetellen bij de pensioenmalus die wordt opgesteld.	0.04
186	Dit kan heel veel effect hebben, dit is iets belangrijks.	0.01
187	De invulling van de modaliteiten is heel belangrijk.	0.01
188	Het regeerakkoord is veel preciezer dan dat van de voorgaande regeringen, maar je moet het loslaten op een complex systeem en een complexe beroepsbevolking.	0.3
190	We moeten de kerk in het midden krijgen, er zijn veel te veel periodes waarin niet gewerkt wordt en waar ze toch nog pensioenrecht verkrijgen.	0.17
191	Dan creëer je een bovengrens, dat staat in het regeerakkoord.	0.03
192	De toepassing daarvan brengt een ellenlange lijst van subvragen.	0.01
193	Ik vind het niet abnormaal dat die nog niet allemaal beantwoord zijn.	0.01
195	De pensioenuitgaven zullen door het plafond blijven gaan.	0.01
196	Tegelijkertijd moeten we de begroting op orde krijgen.	0.01
198	We zitten met een ton aan maatregelen die de inflatie onder controle moeten houden.	3.74
199	Er is een duidelijke filosofie, maar dat is altijd om langer werken aan te moedigen.	0.06
200	Wat er nu bij komt, is om de verschillen te nivelleren.	0.03
201	Dat is normaal en is de logica van heel veel regeringen sinds 2000.	0.04
202	De tweede pijler is voor mij een beetje het licht aan het einde van de tunnel.	0.01
203	De sociale partners, als die zouden zeggen: we willen de lat omhoog leggen bij de tweede pijler.	0.01
205	Wat je kan opsparen, zodat er een veel positiever verhaal rond pensioenen ontstaat.	0.01
208	De mogelijkheid om het heel geleidelijk te doen zou dan bijna weg zijn.	0.01
209	Het moet al snel beginnen, het is relatief kort dag.	0.06
210	Het punt is vooral: laten we pensioenen omarmen als iets wat het in essentie is, de vrucht van de welvaart die we samen creëren.	0.01
213	In die wereld moeten wij de welvaart van de toekomst veiligstellen.	0.01
214	We krijgen productievere arbeid, een nieuwe loonnorminfrastructuur voor het sociaal overleg.	0.01
215	Mijn oproep aan mensen die staken en bezorgd zijn, is: waar liggen de opportuniteiten om iets positiefs te bouwen?	1.83
216	De tweede pijler van zelf sparen, collectief sparen, laten we die uitbouwen.	0.04
219	Kunnen we investeren in economische ontwikkeling, zodat de groei kan toenemen?	0.01
220	Want als we dat niet kunnen realiseren, staat heel dat pensioenverhaal op drijfzand.	0.01
221	Ik begrijp de positieve boodschap, tegelijkertijd hebben veel experten hier al gezegd dat het een enorm complex dossier is en dat we de tweede pijler niet zomaar kunnen organiseren in alle sectoren.	0.03
224	Maar als je de doelstelling hebt, kan je verdergaan.	0.01
225	Het creëert een positief perspectief en rendeert geleidelijk aan steeds meer.	0.06
226	Voor vele mensen is pensioenen iets waar je naartoe werkt, dat is een mooi moment.	0.01
227	Dat zijn we kwijtgeraakt met die 25 jaar toxische oppositieconfrontatie rond pensioenen.	0.05
228	We moeten dat zien als de bekroning van onze welvaart.	0.01
229	Helaas zitten we in de begrotingssituatie, met de nieuwe uitgaven rond defensie en veiligheid, in een heel moeilijk parket.	0.02
230	U verdedigt hier duidelijk een andere langetermijnvisie.	0.01
231	We horen ook dat heel wat jongere mensen zich grote zorgen maken.	0.22
234	We moeten het zien als een normale bekroning van een land dat economisch goed draait.	0.01
236	Niet aan een erfenisvraag, maar aan de vruchten van onze welvaart.	0.01
241	Die tweede pijler in sociaal overleg moet losgetrokken worden.	0.01
243	Een duidelijke oproep aan de sociale partners en ons allemaal.	0.01
244	Daarmee zit 'Terzake' erop, maar in 'De afspraak' zit veel schoon volk: Fly, Gustaph en ook Phara.	0.02
247	In de loop van de nacht kan wat nevel of mist ontstaan bij minima tussen -3 en +4 graden.	91.48
248	Na het lokale ochtendgrijs krijgen we morgen veel zon en maxima tussen 12 en 16 graden.	0.21
249	Vanaf vrijdag wordt het wisselvalliger met lichte neerslag en de maxima liggen iets lager, rond 11 of 12 graden.	0.07
250	Begin volgende week blijft het droog en wordt het zonniger en zachter.	0.13
252	Kijk maar eens wie er aan tafel zit: ik ga met Fly die campagne bekijken die de Europese Commissie deze week heeft gelanceerd.	0.02
253	Een campagne die ons weerbaar moet maken, weerbaar en paraat voor wat zou kunnen komen.	0.01
254	We hadden Tom Waes gebeld en die zei: Zet zeker Fly erbij, maar nemen dan zeker ook een angstpsycholoog bij.	0.01
255	Dus Bram Vervliet is hier ook voor als het nodig zou zijn.	0.01
256	Het blijft toch een belangrijk aspect, het juiste perspectief.	0.01
259	Kijk eens wie hier nog is vanavond, ze zit wel op de verkeerde stoel.	0.01
262	In dat geval moest ik eigenlijk wel dit doen: * Happy birthday to you * Happy birthday, dear Phara * Happy birthday to you * Dank je wel.	0.01
267	En u heeft hem al gehoord en gezien, wel degelijk de jongeman die voor dit feestelijke moment zorgde twee jaar geleden.	0.02
268	* And when the world got me going crazy * I'll carry on * And it's all because of you * Because of you * Come on * Het zit toch nog een beetje in het geheugen.	0.01
272	Je doet het Songfestival, een belachelijk goeie stem.	0.01
274	Een samenloop van omstandigheden, maar good things come to those who wait.	0.01
277	Maar eerst eens die campagne van de Europese Commissie.	0.01
278	Laten we eerst even kijken naar een campagnespot van de Europese Commissaris voor Paraatheid en Crisisbeheer.	0.25
279	Dat durf je nu toch eigenlijk niet te vragen aan een instructeur van de Special Forces, zijn dat de dingen waar je aan denkt als je drie dagen moet overleven?	0.01
280	Ik weet niet of je daar drie dagen mee overleeft, maar het gaat vooral om de juiste mindset en weerbaarheid.	0.04
283	En dat helpt om mensen de juiste klik te laten maken?	0.01
286	Het geeft een soort urgentie over wat er ons te wachten zou kunnen staan.	0.01
287	Het gaat over oorlog, maar het gaat verder ook over rampen die ons kunnen overkomen met klimaatopwarming en dergelijke.	0.02
288	Wees wakker, want de wereld is niet meer zo'n veilige plek.	0.01
292	Het filmpje eronder vind ik ook een bijzondere keuze.	0.01
296	Dit is gebaseerd op een rapport van de voormalige premier van Finland.	0.03
297	Finland heeft een heel efficiënt verdedigingssysteem opgebouwd, gebaseerd op een goede interdepartementale samenwerking.	0.42