Ter Zake 🇧🇪

_id	68111608ca6c7ea471efa6b8
url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/terzake/2025/terzake-d20250429
datetime	2025-04-29 20:00:00
description	Trump staat 100 dagen aan het roer van de Verenigde Staten. Welke impact heeft de Amerikaanse president in die tijd al gehad? Thomas De Graeve sprak met enkele ambtenaren die hun job verloren door Trumps besparingen. Bart Kerremans geeft duiding vanuit de VS. 50 jaar geleden vertrokken de Amerikanen uit Saigon. Dit betekende officieel het einde van de Vietnamoorlog. Maar een halve eeuw later blijven de gevolgen van de oorlog enorm. Agent Orange, een giftig ontbladeringsmiddel dat tijdens de oorlog veelvuldig gebruikt werd door het Amerikaans leger, maakt tot op vandaag nieuwe slachtoffers. Tom Vandeweghe maakte een reportage. Op dit moment vindt in Valencia een groot congres van de Europese Volkspartij plaats. Op het congres krijgt Manfred Weber officieel zijn tweede mandaat als voorzitter van de partij. Wie is Weber en hoeveel macht heeft hij binnen de EU? Rob Heirbaut kon hem interviewen.

 

Statements

idx	statement	score
1	Het is moeilijk om de eerste 100 dagen van Trump samen te vatten, maar we gaan het toch proberen, met Thomas De Graeve en Bart Kerremans.	5.2
3	Intussen zit de giftige stof Agent Orange nog altijd in de bodem.	45.64
4	En wat is het geheim van EVP-voorzitter Manfred Weber?	6.78
5	Hoe maakte hij de Europese christendemocraten weer succesvol?	6.33
7	Ze raasden in sneltempo voorbij, de eerste 100 dagen van president Trump, en een zachte landing lijkt er voorlopig niet in te zitten.	5.23
8	100 dagen, dat betekent in de VS traditioneel het einde van de wittebroodsweken voor de nieuwe president.	21.83
9	Al lijkt die omschrijving niet zo te passen bij Trump.	7.75
12	Trump heeft letterlijk een lawine aan nieuws in gang gezet.	10.93
16	Dat is natuurlijk te verwachten in dit erg gespleten land.	3.9
17	De voorstanders prijzen Trump om zijn doortastendheid, de snelheid waarmee hij handelt.	19.19
18	Tegenstanders zeggen dat hij afbraakwerken aan het doen is die mogelijk decennialange gevolgen hebben.	15.77
19	Ik ga erover praten met professor internationale politiek Bart Kerremans.	4.53
24	Het is een lawine geworden aan maatregelen waarvan sommigen waren aangekondigd en andere misschien drastischer genomen zijn dan verwacht.	4.0
26	Ik had verwacht dat het hele verhaal rond Musk niet zo'n vaart zou lopen.	5.26
27	Wel dat er dingen zouden gebeuren in de openbare administratie, maar niet dat het zover zou gaan.	4.27
28	En ten tweede: de extreme manier waarop er wispelturigheid in het handelsbeleid is.	5.0
29	Tijdens zijn eerste ambtsperiode hadden we gezien dat er wispelturigheid was, maar deze periode is veel verregaander.	5.42
30	We zien dat de helikopter van de president overvliegt.	60.44
32	Veel mensen vrezen dat hij zich ontpopt tot een autocratische leider, en dat het Congres hem al laat doen.	4.81
36	Trump zelf, maar ook de mensen rondom hem, zijn mensen die aanhangers zijn van de Unitary Executive Theory, die zegt: alle uitvoerende macht is in handen van de president.	29.54
37	Het Congres moet dat respecteren, en ook de federale rechtbanken.	5.61
38	Als je dat doortrekt, betekent dat dat federale rechtbanken bepaalde zaken niet meer mogen beoordelen vanuit grondwettelijk perspectief.	12.05
39	Dat maakt dat men vreest voor autocratische trekken en dat er geen grenzen meer staan op de presidentiële macht, terwijl het systeem net ontworpen is om daar wel grenzen op te zetten.	4.42
40	Ik sprak met mensen die zich niet meer durven uit te spreken uit vrees voor ontslag.	3.67
41	Ik hoor journalisten zich luidop afvragen of ze nog mogen zeggen wat ze willen, en wat voor gevolgen dat zal hebben voor hun visum.	7.78
42	Hoort u dezelfde bekommernissen in de academische wereld?	5.68
43	Ja, dat heeft me nog het meeste verbaasd: dat er bij academici een vorm van angst is, dat men niet meer durft uit te komen voor de eigen mening.	5.57
44	Er is ook een vorm van fatalisme, soms opgewekt door angst, waarbij mensen zeggen: we komen uit een regering-Biden die niet goed was, nu zitten we bij een chaotische president.	5.95
45	Waarschijnlijk moeten we het maar een aantal jaar uitzweten.	4.3
49	We spraken al over remmingen die er eventueel niet meer zullen zijn, maar ook zijn populariteit is aan het zakken.	3.92
51	Onrechtstreeks wel, in die zin dat het de kansen van de Republikeinen in het Amerikaanse parlement bij de verkiezingen van november 2026 kan verkleinen, om verkozen te worden.	11.22
52	Dat kan een invloed uitoefenen op het gedrag van de Republikeinen.	16.88
53	Maar het is niet evident dat dat zal gebeuren, omdat de Republikeinen zelf kunnen worden geconfronteerd met Republikeinse tegenkandidaten.	4.73
54	Elon Musk is iemand die enorm veel financiële middelen klaar heeft om op te treden tegen Republikeinen die weerstand bieden tegen Trump.	69.97
55	Je zou ook denken dat er tegenstand kan komen vanuit de oppositie, vanuit de Democratische Partij.	4.94
56	Maar zelfs bij het dalen van de populariteit van Trump gaat de populariteit van de Democraten niet omhoog.	37.36
57	We zijn nog geen zes maanden na de verkiezingsnederlaag van de Democraten.	18.2
60	Zelfs mensen die kritiek hebben op Trump, zeggen: de Democraten zien wij op dit moment niet als een alternatief.	20.68
61	Als de Democraten opnieuw een stem willen hebben waar een groot deel van de kiezers naar luistert, zullen zij een boodschappen moeten brengen die overtuigend is voor de kiezer die nu twijfelt aan Trump.	10.21
63	Ze hebben daar misschien nog tijd voor, want we zitten nog maar 100 dagen ver.	5.25
67	Jij had ook nog een reportage voor ons gemaakt over de ontslagen die gevallen zijn bij de federale ambtenaren.	9.3
70	De professor gaf het ook al even aan: dat gaat over die enorme ontslagrondes in de federale overheid.	18.84
72	Daar zitten vaak heel dramatische, persoonlijke verhalen achter van mensen die zonder veel verklaring plots een job verliezen.	9.53
73	Ik ben naar Georgia gereisd om te praten met een aantal van die federale ambtenaren die hun job verloren zijn.	8.07
74	Alex Troutman is bioloog en een fervente natuurliefhebber.	8.99
75	Een job bij de dienst die de nationale parken beheert was hem dan ook op het lijf geschreven.	6.42
76	Maar op Valentijnsdag dit jaar kreeg hij, net als duizenden andere ambtenaren, het bericht dat hij werd ontslagen.	8.73
77	Overheidsdiensten die abrupt ontmanteld worden, het was een van de centrale thema's van de eerste 100 dagen van Donald Trump.	21.76
78	Er werd zelfs een speciaal departement voor opgericht met aan het hoofd, de rijkste man ter wereld, Elon Musk.	11.32
80	In veel departementen vielen er massaontslagen, werd personeelsleden aangeboden om met pensioen te gaan of een genereuze ontslagregeling te aanvaarden.	8.08
81	Er zijn geen exacte cijfers van hoeveel personeelsleden de afgelopen maanden opgestapt, ontslagen of met pensioen gegaan zijn.	7.47
84	We zijn aan het hoofdkwartier van het CDC, de Amerikaanse dienst voor ziektebestrijding.	34.96
86	Sarah en Aryn zijn twee van de mensen die in februari het bericht kregen dat ze ontslagen werden.	11.68
87	De regering-Trump stelt dat er enorme verspilling is binnen de overheidsdiensten.	78.09
88	Volgens de website van DOGE werd al 160 miljard dollar bespaard, al worden die resultaten betwist.	19.25
89	In het geval van Alex bijvoorbeeld was zijn ontslag niet meteen een besparing.	7.29
90	En ook bij Sarah en Aryn is er door hun ontslag niet veel bespaard.	5.42
91	Na 45 dagen werkloos te zijn, werd het ontslag van Alex ingetrokken.	11.98
92	Zijn job heeft hij terug, maar helemaal gerust is hij niet.	3.63
93	Precies 50 jaar geleden, toen er officieel een einde kwam aan de oorlog in Vietnam, konden de laatste Amerikanen en ook Vietnamese vluchtelingen ontkomen uit het toenmalige Saigon.	69.85
94	Ze werden met een helikopter ontzet uit de tuin van de Amerikaanse ambassade.	15.82
95	Op 29 april begint een grootscheeps opgevatte evacuatie waarbij het Amerikaanse leger wordt ingezet.	16.32
96	Na veel pramen heeft Ford eindelijk wat kredieten kunnen loswrikken voor de financiering van de hele onderneming.	5.66
98	Sinds de Watergate-affaire is het overwegend Democratische Congres steeds minder geneigd een Republikeinse president zijn zin te geven.	68.98
100	De overname van Saigon is nog slechts een kwestie van dagen.	17.93
103	Maar de opnamecapaciteit van helikopters en marineschepen is niet onbeperkt.	34.7
104	Wanneer de laatste Sikorsky uit de tuin van de Amerikaanse ambassade opstijgt, zijn 5000 Amerikanen en 70.000 Vietnamezen geëvacueerd.	57.53
105	De bloedige oorlog tussen het communistische Noord-Vietnam en het zuiden, gesteund door de Amerikanen, ontspoorde totaal en kostte aan miljoenen mensen het leven.	86.82
106	Ook vandaag zijn de gevolgen van die oorlog nog altijd duidelijk merkbaar in de Vietnamese samenleving.	11.39
107	Amerikaanse troepen gebruikten geregeld de giftige chemische stof Agent Orange, een ontbladeringsmiddel dat de vijand in de jungle zichtbaarder moest maken, met desastreuze gevolgen.	84.31
109	We zijn in een zorginstelling net buiten Ho Chi Minhstad.	18.4
110	De meeste kinderen zijn hier achtergelaten door hun ouders.	80.77
111	Dit is de derde en vierde generatie al van de kinderen van Agent Orange.	26.25
112	Niemand in Vietnam weet beter dan generaal Nguyen wat Agent Orange aanricht.	12.77
113	Als directeur van het grootste militaire ziekenhuis heeft hij zich de voorbije 40 jaar gespecialiseerd in de gevolgen ervan.	6.55
114	Tijdens de Vietnamoorlog sproeide het Amerikaanse leger liters en liters Agent Orange boven de jungle.	67.48
115	Het middel moest de bossen ontbladeren en dus de dekking van de Vietcong-strijders wegnemen.	13.05
116	Maar de chemische cocktail bevatte dioxine, een van de meest giftige stoffen ter wereld.	83.68
117	Vandaag is een gebied zo groot als België nog altijd zwaar vervuild.	62.6
118	En niemand is ooit verantwoordelijk gesteld voor de schade bij de Vietnamese slachtoffers.	25.32
119	Tran To Nga verloor niet alleen haar eerste kind door Agent Orange, ook haar andere kinderen zijn ziek.	63.58
120	En ze heeft zelf ook een hele medische lijdensweg achter de rug.	5.77
121	Tran werkte als jonge oorlogscorrespondente in de jungle van Zuid-Vietnam, midden in het gebied waar de dodelijke nevel werd gesproeid.	10.39
122	In tegenstelling tot de meeste andere Vietnamezen die ziek werden of misvormde kinderen op de wereld zetten, weigert Tran zich neer te leggen bij het onrecht.	39.02
123	Ze voert al jarenlang een juridische strijd tegen de producenten van Agent Orange.	10.08
124	Amerikaanse chemiereuzen zoals Monsanto en Dow Chemical, nu overgenomen door Bayer en DuPont.	50.74
126	Terwijl de Amerikaanse slachtoffers van Agent Orange intussen een vergoeding hebben gekregen, moeten deze Vietnamezen er nog altijd op wachten.	39.87
127	Het is intussen 50 jaar geleden dat die oorlog is afgelopen, maar de gevolgen voor deze kinderen zijn nog altijd voelbaar.	10.09
129	Zelfs officiële excuses zijn er nooit gekomen uit Amerika.	8.97
130	En ook van de regering-Trump moeten ze niks verwachten.	6.29
133	Ze gelooft dat de kans klein is dat ze zelf nog mag meemaken dat gerechtigheid geschiedt.	4.22
134	De gigantische stroompanne dreigde even roet in het eten te gooien, maar het belangrijke congres van de Europese Volkspartij, vandaag en morgen in Valencia, kan dan toch doorgaan.	6.31
135	De Europese christendemocraten blaken van zelfvertrouwen.	77.33
136	Op dit moment zijn ze de machtigste politieke familie in de EU, en ook Ursula Von der Leyen, hoofd van de Europese Commissie, komt uit hun rangen.	7.28
137	Het groeiende succes is mee mogelijk gemaakt door EVP-voorzitter Manfred Weber, hij krijgt dan ook een nieuw mandaat.	4.87
140	Er is weer elektriciteit, de roltrappen werken weer.	17.51
141	Manfred Weber is opgelucht, het congres van de Europese Volkspartij kan doorgaan.	5.83
142	Weber leidt de grootste Europese politieke partij EVP.	10.93
143	Maar wat ben je daarmee als nagenoeg niemand die kent?	6.06
144	Een paar jaar geleden zaten de Europese christendemocraten nog in een dip, nu is de EVP met voorzitter Weber opnieuw oppermachtig.	9.22
145	In de Europese Commissie zijn 14 van 27 de commissarissen van de EVP, een van hen Commissievoorzitter Ursula von der Leyen.	7.65
146	In de Europese Raad heeft de EVP 13 van de 27 regeringsleiders, als we toekomstig Duits bondskanselier Merz al meetellen.	9.15
147	En in het Europees Parlement heeft de EVP de voorzitter Roberta Metsola en de grootste fractie met 188 van de 720 leden, geleid door Manfred Weber.	7.24
148	Heeft Manfred Weber evenveel macht als mevrouw Von der Leyen?	9.82
151	Mevrouw Von der Leyen is het gezicht van Europa, ook ten aanzien van de wereldleiders op andere continenten.	7.77
152	Manfred Weber is erin geslaagd om van de EVP, dat jarenlang de oprichter en inspirator was van Europa, weer groter maken en te doen meetellen, ook in de Commissie.	6.32
153	De Europese socialisten en groenen lopen minder hoog op met Manfred Weber.	60.86
154	Ze begrijpen niet waarom de EVP samenwerkt met de conservatieve partij van Giorgia Meloni, of waarom de EVP stemmingen doordrukt met de steun van radicaal- en extreemrechts.	8.21
155	We hebben in België en in Vlaanderen een cordon sanitaire tegen het Vlaams Belang.	27.25
156	Wij wensen helemaal niet samen te werken met partijen die niet pro-Oekraïne zijn, niet voor de rechtsstaat en ook niet voor Europa.	7.69
157	Wij vinden dat zeer belangrijk en we hebben daar intern inderdaad zeer zwaar op gedrukt.	4.11
159	Les Engagés, uw zusterpartij, zijn vertrokken naar de liberalen.	10.45
160	Wij voelen ons alleszins helemaal thuis in de Europese Volkspartij.	4.14
161	Wij zijn een van de founding fathers van die Europese Volkspartij.	5.78
162	Als u het programma van die partij zou leggen naast het programma van Arizona op Europees vlak, is dat een een-op-eenrelatie.	5.64
163	Daarmee hebt u heel 'Terzake' gehad, zo meteen volgt 'De afspraak'.	4.45