Ter Zake 🇧🇪

_id	68150a83ca6c7ea471b0c8df
url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/terzake/2025/terzake-d20250502
datetime	2025-05-02 20:00:00
description	Zesvoudig moordenaar Freddy Horion heeft euthanasie aangevraagd. Onze journalist Bart Aerts kreeg telefoon van hem vandaag. Waarom wil hij euthanasie en komt hij in aanmerking? Bart Aerts en criminoloog Sonja Snacken (VUB) komen naar de studio. De Verenigde Staten en Oekraïne hebben een grondstoffendeal bereikt. Wat staat erin en welke impact heeft dit op de oorlog met Rusland? Professor David Criekemans (UAntwerpen) geeft duiding. Komt er einde aan het conflict tussen Rwanda en Congo? Beide landen heeft een intentieverklaring getekend die op termijn moet leiden tot vrede, mede door bemiddeling van de VS. Stijn Vercruysse sprak erover met minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot (Les Engagés), Congolees journalist Daniel Mishombero en Erik Kennes van het Egmontinstituut.

 

Statements

idx	statement	score
1	Wat een mooi weer buiten, en daarom is het extra fijn dat u kijkt.	3.97
4	Horion belde vandaag vanuit de gevangenis naar onze redactie.	5.85
6	Dan toch een miniralendeal tussen Amerika en Oekraïne.	19.23
9	Daar werken de Amerikanen aan een toenadering tussen Congo en Rwanda.	30.57
12	De zesvoudige moordenaar is intussen 77 jaar, en het lijkt erop dat hij nooit meer zal vrijkomen.	26.72
15	Het is in het historische kader van het Brugse gerechtsgebouw dat dit proces plaatsheeft, een proces dat om verscheidene redenen uitzonderlijk is.	6.29
16	De aparte persoonlijkheid van de eerste beschuldigde, Horion... Is hij de gevaarlijke misdadiger die de procureur in hem ziet of is hij veeleer een zieke die in onze maatschappij niet de nodige verzorging en opvang heeft gekregen?	5.79
18	Freddy Horion wordt veroordeeld tot de doodstraf wegens zesvoudige moord, later omgezet tot levenslang.	38.54
19	Twee jaar daarvoor vermoordde hij al een winkelierster en even later autohandelaar Roland Steyaert en zijn hele gezin.	11.44
20	Als de verkoop gesloten wordt, staat Horion recht, haalt een wapen boven en zegt dat het om een overval gaat.	15.4
21	De garagehouder biedt Horion een vluchtwagen aan, maar in de garage wordt hij doodgeschoten.	35.46
22	Nadien stopt hij de vrouw en de jongste dochter van de autohandelaar in de kelder en schiet hij later ook hen dood.	25.57
24	De verloofde wordt naar de garage gebracht en vermoord.	74.85
25	Ook de oudste dochter wordt doodgeschoten, na een mislukte verkrachtingspoging.	83.03
26	Horion zit intussen 46 jaar in de cel, maar probeert al vanaf het begin vrij te komen, in de jaren 80 nog op onconventionele wijze.	11.14
27	Nadat ze in de wand van hun cel een gat hadden gemaakt, slaagden de twee erin om hier met een touw over de gevangenismuur te kruipen, maar Horion werd gevat.	6.64
28	Hij was niet gewapend en werd meteen in de boeien geworpen.	3.76
29	Twee keer probeert Horion te ontsnappen, maar telkens wordt hij gepakt en weer naar de cel gebracht.	10.59
30	Sinds 1993 dient Horion aanvragen in om vervroegd vrij te komen, altijd tevergeefs.	6.55
31	Voor de familie van de slachtoffers is zijn vrijlating ondenkbaar.	36.54
33	Niet iedereen kent de details van het onderzoek en de dossiers.	5.05
34	Ik weet ook niet alles, maar wat ik weet... Het is echt veel te gruwelijk.	4.36
37	Kans op recidive is te groot, zo klinkt het al tientallen keren, maar Horion geeft de strijd niet op.	7.68
39	Zesvoudig moordenaar Freddy Horion moet binnen de zes maanden de gevangenis kunnen verlaten.	76.13
41	De Belgische staat werd tot twee keer toe verplicht om Horion vrij te laten.	17.29
42	Experten had namelijk geoordeeld dat opsluiting niet langer nodig was.	36.83
46	Meneer heeft inderdaad twee uitspraken gekregen, een van het Europees Hof in 2023 en een van het hof van beroep.	7.1
47	In beide gevallen stelt men duidelijk dat meneer niet meer in de gevangenis thuishoort en vrijgelaten moet worden.	14.78
48	Desondanks heeft men beslist hem nog steeds in de gevangenis te houden.	7.73
49	Meneer wordt zelf wat ouder en heeft inderdaad ook de nodige kwalen.	4.73
50	Met andere woorden, meneer bereidt zich een beetje voor op het ouder worden en op de kwaliteit van het leven dat hij in de gevangenis nog kan hebben.	3.82
52	Goeienavond, Bart Aerts van onze 'Terzake'-redactie en Sonja Snacken, criminologe, verbonden aan de VUB.	5.84
53	Bart, je kreeg vandaag telefoon vanuit de gevangenis.	8.16
55	Hij belde me op omdat ik zijn advocaat had gevraagd of ik uit zijn brief mocht citeren.	8.46
57	We zijn altijd brieven blijven uitwisselen, zo bleef ik op de hoogte van zijn situatie.	4.44
58	Hij klonk heel nerveus vanmiddag omdat hij heel verbaasd was over de heisa die ontstaan is omdat hij euthanasie heeft gevraagd.	19.44
59	Hij vraagt dat al jaren en heeft altijd gezegd: de dag dat ik voel dat ik niet meer vrijkom, vraag ik euthanasie.	17.83
60	Mevrouw, kan dit, euthanasie wegens psychisch lijden?	20.93
63	Het psychisch lijden moet ondraaglijk zijn en rechtstreeks het gevolg zijn van een ongeneeslijke aandoening.	56.37
65	Ik heb de indruk dat het voornamelijk te maken heeft met zijn uitzichtloze situatie.	4.02
66	En dat hij daarom euthanasie aanvraagt, dat past niet in de wet.	57.43
71	Hij zit al meer dan 45 jaar vast en weet dat dat psychisch ondraaglijk is.	22.85
72	Daarom vindt hij dat hij recht heeft op euthanasie.	44.96
75	Euthanasie bij mensen in de gevangenis, dat zal gevoelig liggen bij slachtoffers en nabestaanden van slachtoffers, die mogelijk een vorm van vergelding willen en willen dat daders hun straf uitzitten.	58.96
76	Je moet begrijpen dat slachtoffers verschillend reageren.	5.13
77	Sommige slachtoffers gaan in gesprek met de dader tijdens de detentie.	63.79
79	Bij de zaak-Dutroux hebben vier slachtofferverenigingen een tekst gemaakt die heel pakkend is, met nuance.	7.61
80	Wat ons overkomen is, is het ergste, maar we kunnen ons eventueel verzoenen met een voorwaardelijke invrijheidstelling als er met die mensen gewerkt is tijdens de detentie.	6.64
81	Horion heeft al vaak geprobeerd uit de cel te raken.	34.01
82	Hij heeft alle manieren geprobeerd, alle procedures, omdat hij zelf vond dat hij recht heeft om vrij te komen.	5.87
84	Hij is naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens gestapt.	7.94
85	Zij deden een opmerkelijke uitspraak, ze gaven hem gelijk.	5.49
86	Ze zeiden dat het een onmenselijke detentie is, die in strijd is met artikel 3 van het Verdrag voor de Rechten van de Mens.	36.1
87	Niemand mag onderworpen worden aan folteringen of vernederende behandelingen.	41.38
89	Is het een probleem dat mensen levenslang in de cel blijven?	38.88
90	Een levenslange straf is volgens het hof geen schending van de menselijke waardigheid.	58.54
91	Het is wel een probleem wanneer er geen mogelijkheid is om ooit vrij te komen.	5.25
92	Sommige mensen zijn te gevaarlijk om ooit terug te keren, maar er moet hoop zijn, een procedure waarbij elk individu zijn zaak kan voorleggen.	5.83
93	Wat hier gebeurd is, is dat Freddy Horion voorwaarden is opgelegd om vrij te komen: opgenomen worden in een forensisch psychiatrisch centrum of ziekenhuis.	26.05
96	Hij valt niet onder de criteria waarvoor zij gesubsidieerd worden.	11.56
97	Het hof oordeelde: hij kan niet aan de voorwaarde voldoen omdat het systeem dat niet toelaat, dat kan niet.	34.96
101	Nee, ik denk niet dat hij gelooft dat het ooit nog zal lukken.	4.17
102	Hij komt tot het besluit dat hij nu zelf moet kunnen kiezen hoe hij uit het leven stapt.	4.32
103	Ik denk dat België met het probleem zit... Het is een uitzonderlijke situatie.	7.08
107	In de toekomst zullen we nog veroordeeld worden bij dergelijke cases.	5.78
108	Los van dit dossier wordt ons land vaak op de vingers getikt als het gaat over psychiatrische patiënten die in de gevangenis zitten en in de psychiatrie thuishoren.	37.05
110	België is al 22 keer veroordeeld door het Europees Hof.	77.32
111	Internering van mensen met een psychiatrische ziekte is bij ons van een onbepaalde termijn.	74.47
112	Je kan je vrijheid maar terugkrijgen als je genezen bent.	27.49
113	Maar je hebt een behandeling nodig, en die is er bijna niet, of onvoldoende.	4.24
114	We sluiten mensen op zonder mogelijkheid om te weten wanneer ze ooit vrijkomen en zonder aangepaste behandeling.	22.02
115	We hebben ondertussen forensisch-psychiatrische centra waar een deel van de mensen naartoe zijn gebracht, maar die zitten nu ook overvol.	11.83
117	Al vele jaren wordt gezegd dat er iets zou gebeuren.	6.94
118	Ik heb nog altijd 600 geïnterneerden in de gevangenis.	8.6
119	Antwerpen en Gent zijn geopend, binnenkort openen we in Bierbeek nog een nieuwe inrichting voor mensen met een verstandelijke beperking die geïnterneerd zijn.	20.64
121	Er zijn in Masterplan III nog drie bijkomende inrichtingen gepland, zodat we de gevangenis bijna helemaal, er zullen altijd mensen in transit zijn, maar bijna helemaal kunnen leeghalen wat geïnterneerden betreft.	8.11
123	Nu zitten we met 1000 psychiatrische patiënten in de gevangenissen.	54.89
125	Opeenvolgende ministers van Justitie hebben hun tanden stukgebeten op het dossier.	23.5
126	Minister Geens heeft het meeste getracht om er iets aan te doen.	13.47
127	Minister Verlinden heeft aangekondigd dat ze het dossier zal bekijken.	25.1
133	We praten ook over de rechten van mensen die zaken hebben gedaan die ze beter niet hadden gedaan.	5.08
135	Ik kan me inbeelden dat mensen denken: vervroegd vrijkomen of andere zaken... Mee, hij moet in de cel blijven, levenslang.	4.08
137	Het zou kunnen dat hij op een bepaald moment kanker krijgt of zo.	16.69
138	Als mensen ongeneeslijk ziek worden of aan zelfdoding doen, ontlopen ze ook hun straf, natuurlijk.	74.39
139	De wet op de voorwaardelijke invrijheidstelling is gemaakt voor alle mensen die veroordeeld zijn.	64.53
140	Dat is een betere bescherming van de samenleving, wanneer je mensen geleidelijk van de gevangenis laat overgaan naar de samenleving.	8.76
150	De uitzichtloosheid, daar kan hij niet meer mee om.	4.18
157	Hij zit al langer vast dan dat hij ooit op vrije voeten was.	4.06
161	Het was een hobbelig parcours, maar het is dan toch gelukt.	3.46
162	Amerika en Oekraïne hebben een deal over mineralen.	87.89
163	Zowel de Amerikanen als de Oekraïners verkopen het akkoord als een groot succes.	25.82
164	Zo krijgt Amerika toegang tot Oekraïense grondstoffen.	88.24
165	In ruil komt er een fonds om Oekraïne herop te bouwen.	62.12
166	Maar er zijn toch nog wel wat gaten in dat akkoord.	4.24
168	In het Oekraïense parlement is vandaag de deal besproken tussen de VS en Oekraïne.	61.81
170	Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad voor de deal rond was.	3.55
172	En dan is het weer bijgelegd bij de begrafenis van paus Franciscus vorige zaterdag.	10.32
174	President Zelensky is tevreden, zegt dat het een evenwichtig akkoord is.	45.48
175	De interesse is groot voor wat er in Oekraïne onder de grond zit.	6.85
176	Een grote voorraad aan aardmetalen, edelmetalen, ertsen, gas, olie en steenkool.	17.72
177	Veel van die grondstoffen bevinden zich wel in gebied dat door Rusland bezet wordt.	11.86
179	Lithium en grafiet is nodig voor batterijen van smartphones en elektrische auto's.	89.93
180	Kobalt voor medische hulpmiddelen en beryllium in de lucht- en ruimtevaart.	78.83
181	De grondstoffen zijn van groot belang voor de toekomst.	6.78
182	Naar schatting zal de vraag naar grafiet in 2050 500% hoger liggen dan in 2018.	75.08
183	Ook voor lithium en kobalt zal de vraag explosief stijgen.	43.09
184	Nu staat China in voor 80% van de wereldwijde productie van aardmetalen.	86.26
185	Het Westen wil die afhankelijkheid voor de toekomst zo klein mogelijk houden.	11.78
186	En de Verenigde Staten hebben nu dus een bevoorrechte positie voor ontginning in Oekraïne.	62.26
187	Daar tegenover staat een investeringsfonds voor de heropbouw van Oekraïne.	48.28
189	De veiligheidsgaranties die Zelensky gevraagd had, staan er niet in.	33.03
195	En gebeurt vermoedelijk pas wanneer de oorlog voorbij is.	5.97
199	Ze is interessant, de Verenigde Staten kiest duidelijk een kant, de kant van Oekraïne.	8.31
201	Het staat los van de gesprekken die gaande zijn over de zogenaamde vrede.	3.95
203	De ontmoeting in de marge van de begrafenis van de paus, hoe belangrijk was die?	7.57
204	We waren er niet bij, maar het is duidelijk dat dat een laatste zetje heeft gegeven aan de onderhandelingen.	5.4
206	Donald Trump had al lang gezegd: we hebben miljarden... Het ene na het andere getal sprak hij uit.	37.22
207	We hebben veel militair materiaal uitgeleend aan Oekraïne en we willen dat terugbetaald krijgen.	50.05
209	Wat wel nog in het akkoord zit, is dat de militaire hulp die de VS nog zal geven aan Oekraïne, meegeteld kan worden als een investering in het fonds.	71.1
211	Er is dus een opening voor nieuwe militaire steun van de VS aan Oekraïne.	44.57
212	De mineralen, waar de Amerikanen hun oog op hebben laten vallen, hoe vervelend is dat voor Europa?	46.7
213	Dat is lastig omdat we op dit moment niet mee aan tafel zitten.	3.68
215	Als Oekraïne nieuwe verplichtingen krijgt in het kader van haar wens om lid te worden van de Europese Unie, zullen een aantal modaliteiten heronderhandeld moeten worden.	16.29
216	Mijn vermoeden is dat de Europese Commissie aan Zelensky heeft gezegd: zet dat erin, want dat creëert een opening.	25.54
220	Als Oekraïne lid wordt, zijn de regels van toepassing op Oekraïne.	58.75
221	Ik heb met een aantal Europese diplomaten gesproken in de afgelopen week.	5.24
226	Maar in het akkoord is het grondgebied niet gedefinieerd.	17.53
227	We gaan ervan uit dat dat op het grondgebied is van heel Oekraïne.	28.16
228	Poetin heeft op een bepaald moment gezegd: ik wil ook wel een deal maken met meneer Trump.	15.1
229	De Russen hebben niet het kapitaal om aan mijnbouw te doen.	72.06
230	Ze willen dat het Westen geen toegang heeft tot de grondstoffen.	70.9
231	Die zijn van belang omdat we weten dat de energie- transitie opgeschaald zal worden en er een hogere nood zal zijn aan deze grondstoffen.	7.58
234	De Russen gaan nog altijd uit van de maximale positie.	7.16
235	Ze stellen de regering van meneer Zelensky in vraag.	13.9
239	Hij heeft bewust gewacht tot zijn 100 dagen voorbij waren.	5.11
241	Het gaat om de nationale veiligheidsadviseur, Mike Waltz.	10.34
242	Het gaat om de Signal-groep die hij gemaakt had en waar hij per ongeluk een journalist van The Atlantic aan had toegevoegd.	12.64
245	Zij heeft een meeting gehad met Donald Trump waarin ze zei: er is van alles gaande in het team van Mike Waltz.	7.68
248	Daardoor kwam Waltz alleen te staan en is zijn positie ondergraven.	6.15
249	Nu krijgt hij de post in de Senaat als ambassadeur van de VS bij de Verenigde Naties.	6.8
250	Hij zal nog op de pijnbank gelegd worden, want hij moet nog passeren in de Senaat.	4.21
254	De Amerikaanse kiezer heeft vooral voor de portemonnee gekozen.	10.22
259	Ik denk dat er nog andere dingen zullen spelen binnenkort, ook de positie van meneer Hegseth, de minister van Defensie.	3.9
260	We zullen moeten afwachten wat de onderhandelingen zullen brengen.	3.88
261	Als dat langer loopt dan gedacht, en ik denk dat dat het geval zal zijn, zullen de tarieven blijven doortellen.	4.07
264	Net zoals in Oekraïne spelen ook daar de Amerikanen een belangrijke rol.	21.44
265	In Centraal-Afrika werkt de regering-Trump aan een grondstoffendeal en vrede.	36.45
266	De Amerikanen proberen de Congolese en de Rwandese presidenten te overhalen een vredesakkoord te ondertekenen.	44.58
267	En ook proberen ze zo toegang te krijgen tot de kritieke mineralen daar.	13.56
269	Sinds de rebellen van M23 met Rwandese steun de miljoenensteden Goma en Bukavu hebben ingenomen, is de situatie daar verslechterd.	22.93
270	Ik neem contact met Daniel Michombero, die ik twee jaar geleden ontmoette in Goma, en die nu als een van de weinige journalisten is gebleven.	5.28
272	Het economische leven is nog niet hervat, de banken zijn nog altijd gesloten.	11.9
273	De situatie wordt dus steeds nijpender in het rebellengebied en de mensen snakken naar vrede, maar talloze bemiddelingspogingen zijn tot nu toe mislukt.	3.74
274	Eén man gelooft dat hij wel een vredesdeal kan afdwingen.	8.74
275	Vorige week tekenden de Rwandese en de Congolese ministers van Buitenlandse Zaken onder het toeziend oog van de Amerikaanse buitenlandminister een princiepsakkoord, waarin staat dat ze vrede willen.	15.74
276	En in ruil voor vrede beloven de Amerikanen investeringen.	5.0
277	Net zoals in Oekraïne willen de Amerikanen natuurlijk toegang tot Congo's bodemrijkdommen, zoals kobalt en coltan.	81.87
278	Volgens wat er geweten is, gaat het inderdaad eerder in die richting.	4.4
279	De Amerikaanse administratie is enkel bekommerd om business, om zakendoen in Centraal-Afrika en om zich te verzekeren van controles over de grondstoffen die zij nodig hebben.	11.71
281	Behalve natuurlijk een soort stabiliteit die het mogelijk zou maken om zaken te doen en te investeren, wat op zich natuurlijk niet zo slecht is.	4.49
282	De Belgische minister van Buitenlandse Zaken Prévot sprak er maandag nog over in Kinshasa met de Congolese president Tshisekedi.	8.56
283	Ook in Congo wordt dus bijzonder kritisch gekeken naar de vredesdeal die in de maak zou zijn, vooral omdat Rwanda hier bijzonder goed uit zou komen.	25.32
284	Volgens mijn informatie is er een begeleidend document bij dat princiepsakkoord, waarin staat dat men aan Rwanda de mogelijkheid zou geven om de mineralen uit Congo te bewerken, te raffineren.	59.61
285	Je mag niet vergeten dat het akkoord, de principeverklaring die in Amerika werd ondertekend, heel veel geeft aan Rwanda.	21.98
286	Die geeft aan Rwanda eigenlijk een groot deel van wat ze willen.	20.15
287	Daarom wordt die ook zeer sterk gecontesteerd in de Congolese publieke opinie, wat niet meer dan logisch is.	4.3
288	Een vredesdeal sluiten zal niet kunnen zonder alle Congolese partijen erbij te betrekken, net wat de Congolese kerkleiders op dit moment proberen te doen.	14.71
290	Men kan niet zomaar oplossingen ondergaan die van buiten komen of die worden opgelegd door politieke of militaire elites.	4.4
291	Het moet echt opgelost worden op het niveau van de bevolking.	5.44
294	Ivan De Vadder zit klaar om de week... U weet het wel.	3.56