Ter Zake 🇧🇪

_id	681ba203ca6c7ea471f0a9f5
url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/terzake/2025/terzake-d20250507
datetime	2025-05-07 20:00:00
description	De kardinalen zitten samen in de Sixtijnse Kapel om de nieuwe paus te kiezen. Willem Van Mullem geeft een laatste stand van zaken vanuit Rome. Vaticaankenner Tom Zwaenepoel en kerkjurist Hildegard Warnink (KU Leuven) volgen mee in de studio. Bondskanselier Merz wil meer investeren in defensie. Maar Duitsland hecht veel belang aan een begroting in evenwicht. Wat vinden economen en bedrijfsleiders?

 

Statements

idx	statement	score
1	Alle ogen zijn opnieuw gericht op Rome, op de verkiezing van de nieuwe paus.	4.17
2	Willem Van Mullem volgt het daar en in de studio praat ik met Tom Zwaenepoel en Hildegard Warnink.	5.53
3	En Duitsland pompt veel geld in de eigen defensie-industrie, maar dat is een risico voor de begroting.	62.55
5	Het is volop bezig, het conclaaf in Rome, maar witte rook is er nog niet.	3.98
7	De dag begon met een misviering en eeuwenoude rituelen.	3.53
11	De eerste rookpluim was aangekondigd tussen zeven en acht, maar er is nog niks gebeurd.	8.43
16	Ik kan het van hier heel moeilijk zien, het is heel ver.	4.05
17	Ik kan je wel zeggen dat hier duizenden mensen op het plein staan.	4.45
20	Alsof ze de kardinalen willen aanmanen om de kachel aan te steken om te zien of het zwarte of witte rook is.	13.95
22	Maar er blijft wel een gezonde spanning op het plein.	3.67
24	Een paus die verkozen wordt, is sowieso geschiedenis, maar het zou echt een record zijn als het vanavond wit is.	6.1
25	Voorlopig zie ik weinig beweging aan de schoorsteen.	3.66
26	Af en toe wel een Romeinse meeuw die zich zo wereldberoemd maakt.	5.28
30	Hoe vaker je genoemd wordt als papabile hoe kleiner je kansen zijn binnen het conclaaf.	70.87
35	Een vertrouweling van Franciscus, hij heeft de wereld ook rondgereisd.	3.48
37	Maar vaak genoemd worden, is geen garantie om paus te worden.	11.85
41	Hij is lid van de bekende Romeinse curie, dat pauselijke bestuursapparaat, en hij staat in voor de evangelisatie, het verspreiden van de boodschap in de wereld.	5.19
42	Hij ligt goed bij jongeren, hij is ook een tv-gezicht in eigen land.	15.21
44	En derde die dan weer wat stijgt, Jean-Marc Aveline.	6.08
48	Hij heeft een belangrijke rol in de interreligieuze dialoog.	5.94
49	Wij kunnen hier speculeren, maar de mannen daarbinnen, die 133 kardinalen, zullen beslissen wie straks naar buiten komt op dat balkon.	6.3
50	Veel kardinalen die nu meestemmen zijn ook benoemd door paus Franciscus.	8.51
53	Van de 133 kardinalen zijn er 108 die gecreëerd zijn, zo noemen ze dat, door Franciscus.	7.98
54	Wat paus Franciscus doelbewust heeft gedaan: hij heeft kardinalen gecreëerd in plekken die maar al te vaak door de kerk in alle jaren genegeerd zijn.	15.13
55	Een voorbeeld is een kardinaal die hij gecreëerd heeft, Dominique Mathieu, een landgenoot van ons, aartsbisschop van Teheran.	6.84
58	Ze zijn met 133, het drukst bevolkte conclaaf ooit.	86.14
61	Ze baseren zich op wie hier al is, op kardinalen die hier werken.	4.14
62	En dan zullen zij moeten zien wie hier een front kan vormen.	3.99
65	Dat besprak ik deze middag met iemand die al lang meegaat, Karel Kasteel, de Nederlander.	3.63
71	Ik denk dat de meeste kardinalen zich wel bewust zijn van het feit dat ze kunnen rekenen op steun van de Heilige Geest, en dat ze dus naar geweten zullen proberen om de kerk en de christenheid en de mensheid de beste paus te geven die we kunnen bedenken.	4.54
76	Hoe korter het conclaaf, hoe meer de mensen zich realiseren dat er geen strijd is.	4.14
77	Dat ze zich bewust zijn van wie de beste persoon is die deze zware taak... Alhoewel, ja, met veel moeite, want ik denk dat er niemand is die hiernaar verlangt.	4.57
79	Omdat het wel zwaar is, omdat je geen eigen leven meer hebt.	7.37
82	Nou, ik denk dat ik dat woord niet zou gebruiken, want je kunt ook veel goeddoen en je kunt veel mensen helpen en je kunt een bron van inspiratie zijn.	3.82
83	Maar het is wel geweldig zwaar, dus je moet ook gezond zijn.	4.77
84	Ik denk dat een lang conclaaf zou betekenen dat men niet goed weet welke richting men op moet gaan.	4.49
85	Vandaar die algemene vergaderingen die plaatsgehad hebben al deze dagen na de dood van de paus, om zo veel mogelijk tot een consensus te komen.	4.11
86	Ooit, ik weet niet meer welk conclaaf het was, kwam er grijze rook, dus wisten ze niet wat het was.	3.46
91	Ik denk dat het altijd tijd is voor die continenten die ook Christus hebben aanvaard en waar de kerk zo bloeit in Vietnam en Korea en de Filipijnen.	6.06
94	Dus ik zou het heel fijn vinden als er iemand zou zijn uit een van die landen die leiding zou kunnen geven aan de wereldkerk.	4.37
96	Ik zou het fijn vinden als er iemand zou komen uit Azië of zelfs Afrika, maar je hart gaat uit naar degene die je het beste kent en degene die dit conclaaf moet leiden, en dat is kardinaal Parolin.	3.61
98	Hij is iemand die de wereld heel goed kent en die zonder twijfel weet hoe die moet omgaan met degenen die nu oorlog voeren en waarvan wij hopen dat ze de vrede zullen betrachten weer te krijgen.	4.07
99	Ik praat er verder over met Tom Zwaenepoel, van de UGent en Abdij Zevenkerken en met Hildegard Warnink, professor kerkelijk recht aan de KU Leuven.	4.95
104	Een lang pontificaat wijst erop dat er verdeeldheid is, dat er spanningen zijn tussen de iets conservatievere en de iets progressievere.	6.18
106	Maar gisteren zeiden een aantal kardinalen: we kennen elkaar onvoldoende.	7.32
107	Met andere woorden: we zullen meer tijd nodig hebben.	3.92
109	Nog nooit is het verschil tussen de mensen zo groot geweest als nu.	4.71
110	We zitten met 133 kardinalen in een conclaaf die meer dan ooit tevoren uit verschillende delen van de wereld komen.	46.64
111	In het vorige conclaaf kwamen ze uit 48 verschillende landen.	9.17
113	Dat betekent dat ze uit andere culturen en achtergronden komen.	4.7
114	Dat betekent ook dat de meesten elkaar nooit gezien of ontmoet hebben, nooit gezien hebben.	4.42
115	Die moeten het dan eens worden over wie van hen de paus wordt.	5.71
116	Durft u een gokje te doen van wanneer dit conclaaf zou kunnen landen, als u zegt dat het lang kan duren?	5.35
117	De voorbije conclaven hebben niet lang geduurd, twee of drie dagen.	4.33
118	Het zou me sterk verbazen mocht het nu weer zo snel gaan.	4.09
120	Zij hebben met elkaar kunnen overleggen, maar of dat voldoende is om alle neuzen in dezelfde richting te krijgen, dat weet ik niet.	4.02
122	Het is een moeilijke tijdsgeest, zowel voor de kerk als de wereld.	4.18
127	80 procent van de kardinalen in de Sixtijnse Kapel hebben het nog nooit gedaan.	59.25
128	Het zou dus kunnen zijn dat er praktische, organisatorische problemen zijn.	5.38
130	De kardinalen gaan ervan uit dat ze de hulp krijgen van de Heilige Geest.	30.51
134	Het is belangrijk dat de plaatsvervanger van Christus op aarde, dat is een van de acht titels van de paus, met de hulp van de Heilige Geest, dat met de juiste inspiratie de juiste persoon wordt gekozen.	3.65
136	Men moet zich zo veel mogelijk achter een favoriet scharen.	3.97
137	Of iemand kan ook bijvoorbeeld een bevlogen toespraak houden, zoals paus Franciscus indertijd heeft gedaan, waardoor die veel mensen achter zich schaart.	7.76
139	Het grote mysterieuze is dat het allemaal onder geheimhouding staat.	4.57
140	U zag op de beelden hoe al die kardinalen gezworen hebben, met de hand op de Bijbel dat ze niks naar buiten brengen.	9.12
142	Of daar mensen openlijk campagne voeren of niet, of ze met elkaar in discussie gaan of niet, dat is onbekend.	4.41
143	De gesprekken hebben eigenlijk al plaatsgevonden tijdens het preconclaaf.	4.67
147	En als ze gaan eten, dan is dat het moment om elkaar nog beter te leren kennen.	4.37
149	Ze moeten de naam van de kardinaal neerschrijven van wie ze denken: dat is onze kandidaat.	4.31
150	Dat moet in een handschrift zijn dat niet herkenbaar is.	5.27
152	Een tweederdemeerderheid zou betekenen: we hebben een paus.	19.75
154	Ik las vandaag in de Angelsaksische pers: geen gsm, maar ze mogen wel dossiers en boeken mee binnen sleuren.	6.2
158	Dat is ook niet vreemd, als je met 133 mensen zit, van wie er 108 pas recent benoemd zijn, door deze paus, dat zij spiekbriefjes bij zich hebben om te kijken welke collega van waar komt.	4.99
159	Laten we kijken naar de papabile, zoals dat wordt genoemd.	4.61
161	The Economist toonde vandaag hoe het staat volgens de bookmakers.	10.05
164	Hij is de meest zichtbare kardinaal van het pontificaat van Franciscus.	6.82
168	In 1939, toen Pius XII werd verkozen, stond de oorlog klaar.	11.14
169	Men vond dat de wereld een paus nodig had die een goeie diplomaat was.	6.28
172	Hij is geen priester geweest, en ook geen bisschop.	7.08
173	Hij is een carrièrediplomaat, dat kan in zijn nadeel spelen.	4.54
174	In de Canvas-reeks 'Het Vaticaan, de staat van de kerk' is hij uitgebreid geïnterviewd door Rik Torfs.	7.06
176	Maar wie als papabile binnengaat, wordt het gewoonlijk niet.	5.78
178	Ik denk dat hij inderdaad een absolute kandidaat is.	4.24
179	Hij heeft veel eigenschappen die we vandaag nodig hebben als paus.	4.4
183	Hij is ook heel beminnelijk, dat ziet u in deze beelden.	3.88
186	Maar dat zegt hij met zoveel Italiaanse elegantie en op zo'n ontwapenende manier dat je het hem direct vergeeft.	3.7
189	Ik denk het wel, in Azië neemt het katholicisme toe.	61.86
190	Vele kardinalen vinden dat het tijd wordt voor een paus uit Azië.	12.57
192	Hij heeft ervaring in de curie, dus in het bestuursapparaat van de kerk.	4.37
198	Maar er zijn kardinalen die vinden dat hij oppervlakkig is, dat hij niet zeer diepgaand is, dat hij populistisch is.	7.57
199	En we mogen niet vergeten dat er ook een probleem was toen hij verbonden was met Caritas in het Vaticaan.	8.78
200	De paus heeft hem toen opzijgezet omdat er gevallen waren van pesterijen, vernederingen.	12.04
201	Hij was niet de echte verantwoordelijke, maar hij had ermee te maken.	4.23
203	Ik wil ook nog even stilstaan bij kardinaal Aveline uit Marseille.	3.75
205	Ik denk dat hij zeker iemand is die verlangt naar die post.	4.49
206	Hij heeft zelf te kennen gegeven dat hij zich heeft toegelegd op de kennis van het Italiaans, dat doet een en ander vermoeden.	5.09
207	Verder is het moeilijk om te zeggen of hij meer of minder kans maakt dan Tagle.	5.05
208	Buiten de muren van het Vaticaan horen we dat het tijd is voor een Aziatische paus.	4.89
210	Er zijn kwaliteiten die een paus nodig heeft om de spanningen binnen de kerk en de katholieke wereld aan te kunnen.	4.99
211	Of die nu uit Afrika of Azië komt, dat heeft niet veel belang.	4.52
215	Kardinaal De Kesel zei vanochtend: Zeker het pad verderzetten van Franciscus.	5.63
217	De meeste kardinalen willen verder met de erfenis van de overleden paus.	68.88
218	Laten we zeggen dat Franciscus heel wat deuren op een kier heeft gezet in het Vaticaan.	5.18
219	Dan denken we aan de hervormingen van de Romeinse curie.	5.03
220	Men hoopt dat die deuren die nu op een kier staan meer geopend worden.	3.64
222	Er zijn veel conflicten, dus men hoopt op een paus die een duidelijk signaal geeft naar de wereldvrede en die die spanningen waarover u sprak, die er zijn, maar minder dan in 2013, de spanningen tussen de conservatieven en de progressieve vleugel zijn veel kleiner aan het worden.	6.86
224	De vraag is of dat bij al die individuele kardinalen zo leeft.	7.07
225	Zij gaan het conclaaf binnen als kardinaal, maar iedereen weet dat de functie de persoon maakt en dat er niks zeker is over hoe een kardinaal vandaag is straks zal functioneren als paus.	4.83
226	Degene die nu paus wordt, wordt geconfronteerd met het feit dat zijn voorganger veel in gang heeft gezet, maar weinig bestendigd heeft en weinig verankerd heeft in het katholieke recht.	10.36
227	U zegt dus eigenlijk dat er nog veel werk is dat Franciscus niet heeft kunnen afmaken dat nu op de plank komt van de nieuwe paus.	11.84
230	Wij gebruiken vaak de begrippen progressief en conservatief.	4.89
232	Men hoort niet graag dat men in die termen over de paus spreekt.	4.9
234	Wat progressief is in West-Europa is dat niet in Afrika en omgekeerd.	5.56
235	In die zin is de roep om een Aziatische paus of een Afrikaanse paus... Ik vraag me dan af: wat wil men dan?	4.67
236	Wil men een Afrikaanse paus die denkt als een West-Europeaan?	10.18
237	Bepaalde stappen die gezet zijn door de paus zijn voor Afrika een brug te ver.	16.82
240	Voorlopig is er ook uit de schoorsteen vanavond nog geen rook gekomen.	4.38
242	Friedrich Merz, kersverse Duitse bondskanselier, legde vandaag zijn eerste bezoek af en dat was niet toevallig in Parijs, bij president Macron.	7.62
243	Merz is amper bekomen van de pijnlijke stemming gisteren in het parlement, hij had twee rondes nodig om bekrachtigd te worden, maar ging nu al meteen de Duits-Franse motor binnen de EU in ere herstellen.	5.5
244	De regering-Merz heeft aangekondigd dat ze miljarden zal investeren in defensie, en ze wil ook de verouderde infrastructuur aanpakken.	25.26
245	Daarvoor wordt het strikte begrotingsbeleid, tot voor kort onaantastbaar in Duitsland, losgelaten.	11.09
246	En dat zorgt bij economen en bedrijfsleiders voor bezorgdheid.	29.04
249	Voor de Bundeswehr gaat de ooit zo beruchte schuldenrem in Duitsland op de schop.	33.72
250	De toeleveranciers van het Duitse leger wrijven zich nu al in de handen.	7.1
251	De onderdelen voor deze militaire drones zijn allemaal 'made in Germany', van bedrading tot boordcomputer.	11.01
254	Door honderden miljarden te investeren in defensie en infrastructuur, hoopt Duitsland op een economische boost.	54.88
256	Want schulden maken ligt niet in de Duitse aard, ook al is het nodig.	14.84
257	Ralf Stoffels, zelf bedrijfsleider in de automobielsector, wil wel investeren, maar dan moet de regering ook eens kritisch naar zichzelf durven kijken.	19.95
258	Maar of Duitsland en Europa dan ook echt klaar zijn om economisch en militair op eigen benen te staan in een wereld vol geopolitieke spanningen, dat is nog maar de vraag.	6.35
259	Daarmee zit 'Terzake' erop, maar blijf zeker zitten voor 'De afspraak'.	3.77
260	Daar is Holocaustoverlever Simon Gronowski te gast.	16.76