Ter Zake 🇧🇪

_id	6873aa5cd46cf16eb872cdc6
url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/terzake/2025/terzake-d20250701
datetime	2025-07-01 20:00:00
description	België kraakt onder de hitte. In oude appartementsgebouwen lopen temperaturen op tot boven de 30 graden. Sandra en Mohamed vertellen hoe ze de dag doorkomen in een slecht geïsoleerd woonblok. Klimaatwetenschapper Wim Thiery (VUB) legt uit waarom dit weer geen toeval is, en hoe we steeds meer extreme hitte zullen meemaken. Drones spelen een steeds grotere rol in moderne oorlogsvoering, en het Belgische leger wil daarin niet achterblijven. Tegen 2030 schaft Defensie 1.700 drones aan, van compacte toestellen tot modellen die 150 kilo kunnen dragen. Bart Aerts trok naar Zeebrugge, waar speciale eenheden in alle discretie worden opgeleid tot dronepiloot. Volgende week ontvangt Donald Trump de Israëlische premier Netanyahu in de VS. Op tafel: een mogelijk staakt-het-vuren in Gaza en de herlancering van de Abraham-akkoorden. Maar intussen gaan de beschietingen op Palestijnen die hulp zoeken gewoon door. We gaan naar Nasrah Habiballah in Oost-Jeruzalem.

 

Statements

idx	statement	score
3	Om de hitte te verminderen, steken we van die dekentjes.	13.98
5	Niet alleen ons land, maar ook andere Europese landen snakken naar verkoeling.	14.94
7	Drones zijn booming business, maar vergen ook vakmanschap.	56.98
9	Achteraf, in de verschillende eenheden en wapenscholen, worden ze dan opgeleid voor het tactische gedeelte.	4.61
10	President Trump wil een staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas.	81.49
17	Victor Van Driessche en Haitem Bejaoui trokken naar sociale woontorens in Deurne-Zuid.	8.82
18	Want hoe hou je het bij deze temperaturen leefbaar in oudere gebouwen?	36.7
21	Ik heb hier waaiertjes staan, daar een waaier... Normaal nog een airco.	3.39
23	Het is kwart voor een, middaguur in het appartement van Sandra.	7.48
24	De thermostaat kruipt al langzaam richting 30 graden, en dan moeten de warmste uren nog komen.	87.48
25	Ze zeggen wel om de ramen en de gordijnen toe te laten, maar dat gaat niet, want ik heb zware astma.	5.76
28	En dus probeert Sandra zelf zo veel mogelijk te verkoelen.	4.02
29	Deze zet ik dan op, normaal gezien de airco hier nog, maar dat vond ik op den duur zo'n verspilling, want daar heb ik een serieuze rekening van gekregen.	3.73
30	Maar je ziet het ook: het staat aan en ik zweet mezelf nog te pletter, heel mijn rug is nat.	3.43
31	Als jullie weg zijn, dan zit ik gewoon in mijn blootje.	3.73
32	De woontoren waarin Sandra woont, werd gebouwd eind jaren 70.	12.12
33	Het was het sluitstuk van de Arenawijk, een grote sociale woonwijk in Deurne-Zuid.	6.6
34	In deze torens wonen vandaag nog steeds bijna 300 mensen, maar de gebouwen hebben hun beste tijd gehad.	7.55
35	We trekken naar een van de oudste gebouwen, in de zuidrand van de wijk, waar Mohamed woont.	6.89
36	Het is even na drie uur, en Mohamed probeert de warmte uit zijn al oververhitte woonkamer te houden.	4.01
38	Met ramen van lage kwaliteit en nauwelijks isolatie.	5.37
40	Dat merken ze ook bij de sociale organisatie SAAMO.	8.65
41	Wij hebben veel mensen die bij ons in Antwerpen verkoeling komen zoeken, of die naar ons komen met energiefacturen die heel hoog zijn.	53.33
42	SAAMO ijvert al enkele jaren voor structurele oplossingen.	5.2
43	In het gebouw van Sandra gebeurden er al wat kleine ingrepen, voor de toren van Mohamed zijn er uittgebreidere renovatieplannen.	4.76
46	Wij voelen wel dat er hier een aantal dingen aan het veranderen, aan het gebeuren zijn.	3.92
47	Normaal gezien worden de woningen helemaal gerenoveerd.	11.2
48	De mensen doen dan ook een verhuisbeweging naar andere blokken.	17.79
49	Maar qua timing zijn we nog niet zeker wanneer dat gebeurt.	3.58
50	En ook de communicatie van sociale woonmaatschappij Woonhaven schiet tekort.	66.99
51	Ze hadden wel eens gezegd dat ze de buitenkanten ook kwamen doen, maar wanneer dat gaat zijn, weet ik niet.	4.16
53	In tussentijd zoeken de bewoners vooral buiten verkoeling op.	44.16
54	Welkom, Wim Thiery, klimaatwetenschapper aan de VUB.	5.24
55	De warmte slaat uit de reportage tot hierbinnen in de studio, zou je bijna zeggen.	3.67
57	We zitten met een schoolvoorbeeld van een hittegolf.	51.83
59	Ten eerste zie je dat de straalstroom zeer bochtig is.	10.04
61	Dat is een snelweg van lucht op 10 kilometer hoogte.	10.98
62	En als die straalstroom meandert, blijven de weersystemen ter plaatse trappelen.	10.16
63	En nu zitten we met een hogedrukgebied dat ter plaatse trappelt boven Centraal-Europa.	5.35
64	En omdat wij ten westen daarvan zitten, krijgen wij een aanvoer van warme lucht van de subtropische gebieden.	10.34
65	Er zijn eerst records gebroken in Spanje en Portugal, gevolgd door Frankrijk, en nu zijn wij aan de beurt.	5.95
66	In die context hoor je ook weleens spreken over een hittekoepel.	5.73
69	Het ter plaatse trappelen van dat weersysteem speelt, maar we zien ook andere zaken.	4.37
70	Er zijn ook nauwelijks wolken, en al die zonne-energie geraakt dus tot aan het oppervlak.	19.8
72	Een laatste element is dat wij uit de op een na droogste lente komen sinds het begin van de metingen.	6.02
75	Alle energie van de zon gaat daardoor naar het opwarmen van die lagere luchtlagen.	85.98
76	En we krijgen een vicieuze cirkel van hitte en droogte waardoor de hitte steeds verder toeneemt.	89.96
77	Ik moest denken aan China, dat tijdens de Olympische Spelen de wolken uit de lucht schoot, om toch maar zeker te zijn van goed weer.	7.34
78	Zou zo'n soort oplossing te bedenken zijn voor zo'n hittekoepel?	9.61
79	We kunnen daar jammer genoeg niets aan doen, want dat hangt samen met die straalstroom, een luchtstroom op 10 kilometer boven het oppervlak die de hele wereld rondgaat.	9.92
81	Niet alleen in ons land is het buitengewoon warm, dat is ook zo elders in Europa.	60.21
82	Edward Seynaeve peilde de temperatuur in de naburige landen.	14.24
83	Dat zeer warme, dat droge en zonnige weer, zet zich nog een tijdje verder.	3.49
84	Ook vandaag is het dus zeer warm of zeg maar extreem heet.	3.69
86	Het is vandaag de warmste 1 juli ooit, tenminste sinds het begin van de metingen.	18.78
87	In De Bilt was het rond 13.00 uur boven de 33 graden, weer een record dus.	19.9
89	Daarom geldt het internationale hitteplan voor heel het land.	65.08
91	U had het daarnet over die warme winden die over onze streken trekken.	3.64
93	We verwachten dat de systemen een beetje gaan opschuiven richting het oosten, en dat de wind tegen morgenavond zal draaien.	3.57
94	Dan krijgen we wind uit het noorden en duikt de temperatuur een tiental graden omlaag.	86.47
96	We hoorden het een paar keer zeggen: historische records verbroken, alweer.	4.65
97	U hebt recent een studie uitgevoerd naar het ongeëvenaarde leven van mensen die nu jong zijn in deze omstandigheden.	14.83
99	We hebben berekend hoeveel klimaatextremen een persoon op een bepaalde locatie zal meemaken in zijn of haar hele leven.	80.3
101	In Brussel zien we dat kinderen die in 2020 geboren zijn, die vandaag dus vijf jaar oud zijn, een aantal hittegolven zullen opbouwen in hun leven.	88.97
103	Dat is de bovengrens, het maximale aantal hittegolven dat men verwacht in een wereld zonder klimaatverandering.	23.19
104	Gaat men voorbij die stippellijn, dan gaan we volgens onze definitie een ongeëvenaard leven leiden en dan is de stempel van de klimaatverandering op het leven van die persoon niet meer te ontkennen.	4.97
105	We zagen drie scenario's: temperatuurstijging met 1,5, 2,5 en 3,5 graden.	13.78
107	We kunnen dat voor verschillende scenario's doen, maar de resultaten zijn duidelijk.	3.96
108	Kinderen in België zullen een ongeëvenaard leven leiden wat betreft de blootstelling aan hittegolven.	90.57
110	Dat kan, maar zeker doorheen het hele leven ver voorbij de grens, zowel in het optimistische scenario, de 1,5 graden van het Parijsakkoord, als in het meest pessimistische scenario van 3,5 graden.	11.92
111	Het gaat niet alleen over hittegolven, maar het hangt samen met andere fenomenen die zich kunnen voordoen?	17.02
112	We hebben dat voor zes klimaatextremen bekeken, ook voor overstromingen, orkanen, droogte, bosbranden.	63.62
114	En wat wij zien, is dat voor hitte het probleem zich voordoet dat 92 procent van de kinderen die vandaag vijf jaar zijn een ongeëvenaard leven zullen leiden onder dat pessimistische scenario.	90.33
115	Dat is heel slecht nieuws, dat treft bijna elk kind.	13.99
116	Maar even belangrijk is dat als we binnen de grens van het Parijsakkoord blijven, we maar de helft van die kinderen in die situatie brengen.	14.51
117	40 procent van de kinderen kunnen we redden van die situatie als we onze ambitie verhogen en binnen de Parijsakkoorden blijven.	90.4
120	Het gaat over anderhalf miljard kinderen die risico lopen op een ongeëvenaard leven onder het pessimistische scenario, en meer dan 650 miljoen kinderen die gespaard kunnen worden van de extreem risicovolle situatie, indien we binnen de grenzen van het Parijsakkoord blijven.	54.7
121	Nog even de vraag: wordt iedereen even hard getroffen?	6.09
122	Want u focust op jonge mensen, maar er zijn veel meer mensen die getroffen worden.	11.23
125	De kinderen van vandaag, zij zullen in de toekomst leven waarin de klimaatextremen nog erger zullen zijn dan vandaag.	7.94
126	Ten tweede zien we ook dat de mensen die socio-economisch kwetsbaar zijn vaak disproportioneel getroffen worden.	40.25
127	Zoals we zagen in de reportage, in de sociale woontorens?	7.67
130	We zien dus intergenerationele onrechtvaardigheid en socio-economische onrechtvaardigheid.	22.91
131	U hebt een paar keer gezegd dat er nog veel te redden valt als we die doelstelling van het akkoord van Parijs halen, 1,5 graad opwarming.	24.23
133	Die anderhalve graad wordt misschien moeilijk, maar die 1,6 graden kunnen we misschien halen.	3.79
134	We moeten de hoogst mogelijke ambitie aan de dag leggen om dat klimaatbeleid te voeren.	7.01
137	Met de Green Deal ligt op Europees niveau een ambitieus plan klaar.	9.44
138	Maar dan moet bijvoorbeeld ook Trump meewillen, en aan de andere kant China?	13.46
140	Wij moeten die doelstellingen samen bereiken, maar we moeten eerst voor eigen deur vegen en zelf die doelstellingen realiseren.	4.12
141	Nadien kunnen we onze leidersrol opnemen op het internationale toneel en de andere blokken vragen om ook inspanningen te leveren.	3.59
142	Morgen komt de Europese Commissie met nieuwe klimaatplannen.	46.72
144	Met de Green Deal ligt de doelstelling op tafel om in 2050 klimaatneutraal te zijn.	78.77
149	Wat er morgen gebeurt, is dat men een voorstel zal doen vanuit de Commissie om de doelstelling voor 2040 vast te klikken, het tussenpunt tussen 2030 en 2050.	16.43
150	Er is een advies uitgebracht met de stelling dat men de uitstoot met 90 tot 95 procent naar beneden moet brengen.	35.59
153	Dat is volgens die berekeningen een haalbare kaart, en een consistente bijdrage met het Parijsakkoord en de Green Deal.	7.27
154	Hoe het er nu naar uitziet, zal de Europese Commissie de ondergrens van die aanbeveling, -90 procent, voorstellen als doelstelling voor 2040.	22.82
155	Maar daar moeten de lidstaten het dan wel mee eens zijn, dus ook de Belgische regering.	8.04
157	We zien dat het vanuit de Europese Commissie een doelstelling is, en we zien ook dat er duidelijke steun lijkt te zijn vanuit het Europees parlement.	5.65
158	Sommige landen staan iets minder te trappelen, maar als we dat doen, houden we de kansen open om de Green Deal te realiseren.	17.73
160	Er is nog werk aan de winkel, wij hinken achter op het Europese peloton, zowel wat betreft het implementeren van maatregelen als wat betreft ambitie.	3.81
161	Maar op Europees niveau is de trein van de transitie vertrokken.	19.88
162	Het zou een goede zaak zijn als wij er zouden op springen.	4.77
164	Drones spelen een cruciale rol in moderne oorlogsvoering en staan dus ook op het verlanglijstje van het Belgische leger.	65.6
165	Tegen 2030 zal ons land 1700 nieuwe drones aankopen.	79.02
166	De komende jaren krijgen honderden militairen een opleiding tot dronepiloot.	70.07
167	Bart Aerts ging eens kijken in Zeebrugge, waar enkele leden van de speciale eenheden de militaire mogelijkheden van de drone ontdekken.	7.37
172	Natuurlijk vraagt u zich dan af: zal die naar mij komen, ja of nee?	4.25
173	Dit is een drone met een kinetisch effect, of die een kinetisch effect zou kunnen hebben, maar tegelijkertijd heb je gewoon met het geluid een psychologisch effect.	11.55
174	Drones duiken steeds vaker op in moderne oorlogsvoering.	90.8
175	Het Oekraïense leger bewijst hoe levensgevaarlijk dergelijke toestellen kunnen zijn, zelfs voor peperdure en zwaar gepantserde legervoertuigen.	53.93
176	België wil mee zijn, en dus krijgen de komende jaren honderden Belgische militairen Zoals je ziet: in Oekraïne wordt het heel veel gebruikt voor verre afstanden, omdat je precies in de drone zit.	65.52
178	Deze drone heeft een topsnelheid van ongeveer 80 à 100 kilometer per uur.	11.98
179	Vandaag krijgen tien leden van een speciale legereenheid in het grootste geheim een opleiding in het midden van de haven van Zeebrugge.	7.85
180	We mogen ze niet herkenbaar in beeld brengen om toekomstige operaties niet te hypothekeren.	16.15
188	Het is te warm voor mij, dus het kan zijn dat ik op een bepaald moment zeg dat we een pauze doen, omdat ik ook een beetje van de schaduw wil genieten.	3.67
192	Binnen het leger zijn er verschillende toepassingen.	15.17