Ter Zake 🇧🇪

_id	6873ae46d46cf16eb8737d49
url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/terzake/2025/terzake-d20250622
datetime	2025-06-22 20:00:00
description	Vannacht hebben de Verenigde Staten aanvallen op 3 Iraanse nucleaire sites uitgevoerd. Iran heeft gereageerd met raketaanvallen op Israël. Wat is de schade? En hoe groot is de kans op verdere escalatie? Professor internationale politiek Jonathan Holslag (VUB) en Midden-Oosten expert Inge Vrancken komen naar de studio. Iran-deskundige Peyman Jafari geeft een laatste stand van zaken vanuit de VS. En hoe reageert de Belgische regering? Yves Borms praat ons bij over het kernoverleg.

 

Statements

idx	statement	score
1	Vanavond een extra 'Terzake', want Amerika heeft Iran gebombardeerd.	25.62
2	Komt er nu een felle tegenaanval en kan dit helemaal escaleren?	6.13
4	En ook Inge Vrancken van onze buitenlandredactie schuift mee aan tafel.	3.97
5	En in de Wetstraat zit de top van de regering op dit moment samen over de defensieplannen van Theo Francken.	6.3
8	Ze hebben zich gemengd in de oorlog tussen Israël en Iran.	36.95
9	En daarbij zijn voor de eerste keer de zogenoemde bunkerbommen gebruikt.	11.57
10	Met een gewicht van bijna 14 ton gaan ze tot 60 meter diep.	9.38
13	Even voor vier uur vannacht loopt het bericht binnen.	5.7
15	Deze kaart toont hoe de aanval precies verlopen is.	11.21
16	In totaal zetten de VS vannacht 125 militaire vliegtuigen in, waaronder zeven zware B-2 bommenwerpers met 14 zogenoemde bunkerbommen.	24.28
17	Dat zijn zware bommen in de vorm van een dartspijl, die schade kunnen aanrichten tot 60 meter onder de grond.	12.33
18	Nodig om onder meer deze ondergrondse nucleaire site in Fordow te raken.	4.84
19	Want daar werkt Iran, volgens Trump, aan een kernwapen.	71.62
20	Deze satellietbeelden tonen zes kraters op de Fordow-site na de aanval.	28.38
21	Maar hoe groot de schade precies is, is niet duidelijk.	4.44
23	De reactie van Iran laat niet lang op zich wachten.	5.73
25	In de vroege ochtend lanceert het Iraanse leger een nieuwe aanval op Israël.	28.19
26	Een 30-tal raketten stellen de Iron Dome op de proef.	41.01
29	Al benadrukt de Amerikaanse minister van Defensie Pete Hegseth al snel dat de VS zich enkel richten op de nucleaire structuur.	27.14
30	De VS willen dus geen oorlog met het Iraanse regime zelf.	62.34
31	Dankbaarheid vanuit Israël, maar wereldwijd regeert vooral de bezorgdheid.	14.62
32	De meeste landen hulden zich vandaag vooral in stilzwijgen.	38.1
33	En bij ons in de studio Jonathan Holslag, expert internationale politiek, en Inge Vrancken van onze buitenlandreactie.	5.16
38	Trump heeft beloofd om zich niet te moeien in het Midden-Oosten.	42.74
39	Hij heeft die belofte prominent gedaan bij de verkiezingen.	5.09
41	Aanvankelijk bevond Trump zich bij de aarzelaars, de mensen die er niet veel van wilden weten.	5.8
43	Hij heeft Israël een succesvolle campagne zien voeren.	6.87
45	Het Israëlische succes heeft hem dan aangezet om de kers op de taart te zetten en de drie installaties te treffen.	6.33
46	Inge Vrancken, is Netanyahu dan de poppenspeler die dit allemaal beheerst?	23.24
48	Vanuit eigen doelstellingen, die nucleaire installaties treffen.	5.98
50	Ook de binnenlandse politieke crisis, de oorlog met Gaza, de Westelijke Jordaanoever.	24.48
52	Netanyahu zag ook dat het Israëlische publiek zich opnieuw achter hem zou scharen.	37.89
54	Trump moet gedacht hebben: hier wil ik ook mijn deel van meepikken.	4.1
55	Dat is mogelijk militaire winst, maar dat is nog geen politieke winst.	4.25
56	Eerst over die militaire wens: Trump zegt dat het een succes is.	6.86
62	Over Isfahan zegt het internationaal atoomagentschap: er is geen nucleair materiaal raakt.	17.2
63	Iran heeft verklaard: We hebben nog wat kunnen verplaatsen voor de aanval.	21.35
65	Er zijn satellietfoto's die aangeven dat een grote colonne vrachtwagens voor een aantal installaties stond.	10.86
67	Iran heeft tunnelcomplexen verspreid over het hele land.	80.76
68	Maar dat maakt nog altijd niet dat ze plots een nieuw kernwapen hebben.	4.24
69	Ik ga er vanuit dat de drie sites zwaar getroffen zijn.	5.92
71	Niet alleen voor hem, ook de Israëlische campagne is een overweldigend succes.	8.79
73	Een aantal jaren terug waren de blauwdruk van wat hij een paar weken geleden is beginnen te doen.	3.66
74	Dit is het sluitstuk, wellicht met de intentie om onderhandelingen af te dwingen en hardere garanties te krijgen om het civiele nucleaire programma te 'airgappen'.	4.48
78	Ook bij de republikeinen is er een belangrijke groep die zegt: Hou je bezig met de problemen in Amerika.	12.84
81	Hij zal pogen om zich te beperken tot deze ene aanval.	3.92
82	Alles hangt af van een mogelijke escalatie van Iran.	10.07
83	Als Iran vergelding treft door Amerikaanse basissen in het Midden-Oosten te viseren, spreken we over iets helemaal anders.	17.04
84	Ik verwacht niet dat dat gaat gebeuren op grote schaal.	3.76
85	Ik denk dat hij met deze symbolische aanval toont dat Amerika harde machtige schaal kan werpen en dat hij niet verglijdt in een aanslepend conflict.	5.68
86	Amerika is absoluut niet van plan het om een tweede 2003-Irak-scenario te beginnen.	31.78
90	De aanhang van Trump presenteert het met groot militair machtsvertoon.	10.85
91	Het is een boodschap aan het Midden-Oosten dat elk obstakel voor Israëlische dominantie het niet zou volhouden.	16.64
92	Het is ook een boodschap aan concurrenten van de VS, met name China.	12.74
93	60 procent is tegen Amerikaanse betrokkenheid bij deze oorlog.	81.81
94	Het zal afhangen van hoe dit zich verder gaat ontwikkelen.	4.59
98	Woedend, omdat dit een aanval is van de grote vijand van Iran: de Verenigde Staten.	17.66
99	Symbolisch is het een belangrijke klap voor de Iraanse leiders.	9.01
100	Ze zijn met name kwaad omdat president Trump opnieuw een belofte heeft gebroken.	26.49
102	Hij zei dat hij over twee weken een besluit zou nemen.	8.68
104	President Trump heeft gisteren de informatie van zijn eigen veiligheidsdiensten opzijgeschoven, dat Iran niet aan een kernwapen werkt en dat er geen onmiddellijk gevaar is.	73.73
110	Er valt wat te zeggen voor dat de-escaleren, omdat de Amerikanen uitdrukkelijk zeggen: we willen geen verandering van het regime.	6.75
112	Anonieme Iraanse bronnen hebben gemeld dat de aanval van tevoren aangekondigd was, om het allemaal beperkt te houden.	28.95
114	Dat zou tot een verdere aanvallen van de VS kunnen leiden.	9.26
115	Dat escaleren, heeft Iran nog de grote middelen om flink terug te slaan?	21.42
117	Ze hebben vandaag lange afstandsraketten afgeschoten op Israël.	26.74
118	Ze kunnen die inzetten op Amerikaanse militaire basissen.	18.4
119	Er zijn 40.000 Amerikaanse troepen in het Midden-Oosten.	46.2
120	Iran zou ook de Straat van Hormuz, waar 20 procent van de olieuitvoer vandaan loopt, kunnen stilleggen en de olieprijs verhogen.	81.12
121	Dat zijn onmiddellijke escalaties die tot verdere acties van de VS kunnen leiden.	5.26
122	Op die manier zouden ze de VS voor het blok zetten.	8.37
123	Als jullie oorlog willen, moet je ook weten wat wij kunnen escaleren.	4.3
124	Op een gegeven moment moeten nu dan troepen naar Iran zenden.	5.11
127	De laatste optie is dat Iran uit het Non-Proliferatieverdrag stapt en aan atoomwapens werkt.	68.22
131	20 procent van het dagelijkse oliehandel gaat via de Straat van Hormuz.	77.57
132	Iran heeft de mogelijkheden om die vrij snel te blokkeren.	36.3
135	We zouden die economische impact met z'n allen voelen.	4.8
136	Als een deel niet meer kan uitgevoerd worden, zullen ze ook minder inkomsten hebben.	4.75
138	Ik ga er niet vanuit dat ze de Straat van Hormuz zullen afsluiten.	6.64
139	De twee belangrijkste uitvoerhavens liggen in de Perzische Golf.	15.41
141	Als ze dat doen met mijnen, kunnen de Amerikanen daarmee afrekenen, om dat te voorkomen.	12.38
142	Er zijn voldoende systemen in de nabijheid om dat preventief uit te schakelen.	5.18
143	Ik denk dat het regime compleet in het touw hangt na die Israëlische uitputtingsoorlog.	7.69
144	Als ze nu verder gaan escaleren, tekenen ze hun doodvonnis.	4.51
145	Ze zijn niet meer in staat om de gecombineerde aanval te pareren.	5.82
147	Wat Israëli goed hebben gedaan, is stap voor stap het Iraanse verdedigingsmechanisme ontmantelen.	12.5
149	Met onder andere in Libanon, ze hebben Hezbollah een stuk geneutraliseerd.	14.96
151	Het leiderschap van Hezbollah zegt: het is niet ons gevecht.	9.36
152	Hier en daar kan Iran zeker nog speldenprikken uitdelen.	10.96
154	En als we het zouden proberen, gaan de Israëli het gaspedaal induwen.	14.51
157	Wellicht door nog meer achter het politiek leiderschap aan te gaan.	4.25
159	Stel dat er toch heel wat aanvallen op Israël komen, in welke mate is Netanyahu nog in staat om het allemaal tegen te houden?	28.76
162	De tactiek om eerst heel veel drones af te sturen, wordt gebruikt.	22.22
164	Het zorgt vooral voor materiële schade en gewonden.	42.29
166	De aanvoer vanuit de Verenigde Staten om de IJzeren Koepel gaande te houden, blijft bestaan.	36.56
167	Vandaag is er vaker de vergelijking gemaakt met wat de Amerikanen in Irak hebben gedaan in 2003.	60.28
168	Een maand voor de invasie in Irak in 2003 haalt Tony Blair alles uit de kast om bondgenoten en de publieke opinie te overtuigen: Irak is een gevaar voor de wereld en verbergt een hoop massavernietigingswapens.	19.43
169	De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell had de dag voordien hetzelfde gedaan met een slideshow in de VN-Veiligheidsraad.	24.93
170	Ondanks wereldwijde protesten en het uiteindelijk ontbreken van de steun van de Verenigde Naties vallen de VS en Groot-Brittannië Irak binnen via Koeweit.	35.23
171	De bestorming van hoofdstad Bagdad en de verovering van de rest van het land verloopt niet zonder slag of stoot.	4.31
172	ARCHIEFSTEM: De Britten proberen nu al dagen om het schiereiland in het zuiden van Irak onder controle te krijgen.	47.77
174	En ook de zoektocht naar die gevaarlijke massavernietigingswapens, waar het allemaal om te doen was, draait anders uit.	6.04
176	Amerika zal in mei 2003 de overwinning afkondigen, maar nog vele jaren verliezen leiden in een poging het land te stabiliseren.	8.18
177	En die massavernietigingswapens, die zijn nooit gevonden.	20.26
178	Meer dan 20 jaar geleden stapten de VS en Groot-Brittannië samen ten strijde onder valse voorwendselen.	10.66
180	De Britten kregen niet meer dan de mededeling dat het zou gebeuren.	6.22
181	De Irakoorlog ligt nog altijd moeilijk voor Labour-regeringen.	17.66
186	Het zou mij verbazen als die personen zouden overgaan tot een 2003-scenario.	4.62
187	Bij de Trump-regering vinden ze dat de aandacht moeten houden op China.	53.29
189	Er zou veel moeten gebeuren om Trump te overhalen om een gecombineerd lucht- grondoffensief in beweging te zetten Ik zie dat niet gebeuren.	10.05
190	De vragen over de massavernietigingswapens, er waren wat diffuse signalen van de inlichtingendiensten van het atoomagentschap.	24.65
196	Je zit wel met een theocratisch dictatoriale regime dat al jaren openlijk zegt dat het Israël van de kaart wil vegen.	16.83
197	Dat is niet wat de bevolking zegt, maar wat het regime zegt.	4.45
198	De vergelijking die ik interessant vind, is: wat hierna?	5.01
199	We hebben misschien een militaire overwinning van Israël en de VS, maar het is geen politieke overwinning.	6.57
202	Als zich dan herhaalt wat we in Irak hebben gezien, is dat niet goed voor de regio en voor de wereld.	5.63
204	Die zijn al verschillende jaren aan de kant geschoven.	4.03
205	Ik denk dat hij de volgende stap niet zullen bepalen.	4.15
206	Twee factoren zijn nu bepalend: het harde regime dat in het nauw zit.	3.89
207	Het gaat beseffen dat verdere escalatie niet gunstig is.	4.79
211	Als het regime zichzelf in stand wil houden, moeten ze tegemoetkomen aan een toenemend wantrouwen en een toenemende ontevredenheid over de economie.	4.34
212	Die kunnen nu zou een gevolg zijn van een te hard buitenlands beleid.	6.18
213	Ik denk dat hij dan veel gedwongen zal worden om de weg van pragmatisme te kiezen.	4.24
215	Ik haalde nog een andere regime bij, het Russische regime.	4.35
218	Men zou kunnen redeneren: Alle aandacht naar daar, minder naar Oekraïne.	4.74
221	De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken is naar Moskou getrokken.	59.55
222	Wat voor Rusland belangrijk is, zijn de Iraanse drones die ze altijd hebben gekregen om Oekraïne aan te vallen.	69.0
227	Onze regering zit op dit moment samen om de defensieplannen van Theo Francken te bespreken.	6.55
231	Nee, maar bij het binnengaan heb ik Theo Francken kunnen spreken.	3.68
232	Hij hoopt dat zijn strategisch plan wordt goedgekeurd.	5.38
233	Daarin worden de toekomstige uitgaven van defensie besproken.	4.24
237	Theo Francken had er alle hoop in dat dat zou worden goedgekeurd.	7.62
238	Hij hoopt dat de NAVO defensienorm van vijf procent zou worden afgeklopt.	26.07
241	Ze willen zich nog niet zetten op de lijn van Spanje, maar willen toch versoepelingen.	6.58
243	Ze zullen op de NAVO-top uitpakken met een strategisch plan en zeggen: we gaan mee met die vijf procent.	29.94
245	De aanval en gebeurtenis op Iran, hoe wordt daar op gereageerd door onze regering?	15.42
246	Maxime Prévot heeft gezegd dat Iran absoluut geen atoomwapen mag hebben.	56.32
248	De strijdende partijen moeten zo snel mogelijk aan de onderhandelingstafel gaan zitten.	4.23
252	Het enige Europese land dat door de VS op de hoogte is gebracht van een aanval op Iran was Groot-Brittannië.	78.18
255	Stel dat het toch zou escaleren, kan er dan op een zeker moment ook aan ons land gevraagd worden om een rol te spelen?	6.6
256	Dat kan zeker als we zouden gaan naar een situatie waarin er mijnen worden gelegd in de Straat van Hormuz.	4.12
258	Maar we zullen waarschijnlijk zwaar moeten stabiliseren in Oekraïne, niet in het Midden-Oosten.	14.36
259	In dat opzicht is het plan van Theo Francken noodzakelijk.	8.45
260	We gaan naar een tijd waarin de harde taal van wapengeweld opnieuw prominenter wordt.	4.91
261	Als we niet afhankelijk willen worden van een president als Donald Trump, moeten onze eigen boontjes doppen.	7.27
263	We moeten de Middellandse Zee en de Rode zee beveiligen.	17.79
264	Maar ook in gebieden als Afrika moeten we op verschillende momenten stabiliseren.	6.21
266	Ik zou er niet van uitgaan dat we in Iran troepen gaan sturen.	4.69
270	Stel dat er zware aanvallen zouden komen tegen Amerikaanse doelwitten in het Midden-Oosten, lijkt het mij dat hij Washington zal blijven.	8.04
271	Vanuit Mark Rutte geredeneerd, waar moet hij op inzetten?	11.69
274	Ze moeten zich zo lang als kan uit het Midden-Oosten houden.	6.06
275	Bijzondere tijden, maar blij dat jullie er vanavond bij waren voor meer uitleg.	3.66
276	Ik dank de hele ploeg achter de schermen voor de extra uitzending.	3.46