Nieuwsuur 🇳🇱

_id	6834f721ca6c7ea471f23011
url	https://npo.nl/start/serie/nieuwsuur/seizoen-2025/nieuwsuur_5094/afspelen
datetime	2025-05-25 21:30:00
description	Minister Veldkamp (BuZa) over de geopolitieke verhoudingen. Kan Europa zich meten met grootmachten Amerika, China en Rusland? Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken is te gast. We praten vooral over Gaza, maar ook over diplomatie, oorlog en vrede, autoritaire presidenten en controversiële bondgenoten.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Nederland alleen is een klein land aan de Noordzee, maar met Europa staan we samen sterk.	12.91
1	Controversiële bondgenoten, onverzettelijke vijanden en ondoorgrondelijke concurrenten.	4.15
2	Kan Europa zich meten met grootmachten Amerika, China en Rusland?	9.5
3	Minister Caspar Veldkamp van Buitenlandse Zaken is te gast.	6.83
8	En hoe kan het dat Nederland opeens voorloopt tegenover Israël?	24.0
9	Een gesprek over diplomatie, over oorlog en over vrede.	4.08
10	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
11	"Het voordeel van een klein land is dat het een groot buitenland heeft."	4.77
12	Dat zei Joseph Luns ooit, de langstzittende minister van Buitenlandse Zaken in de jaren '50 en '60.	10.02
15	Nu het buitenland feitelijk even groot is, maar de problemen een stuk groter: Hoe gaat Nederland daarmee om?	9.19
17	We gaan het dus hebben over macht, met de huidige minister van Buitenlandse Zaken.	10.46
18	Over hoe hij met Israël en Gaza omgaat, met China maar we beginnen even heel actueel bij Oekraïne.	10.61
20	Het Russische leger voerde afgelopen nacht opnieuw grootschalige aanvallen uit op Oekraïne.	88.08
25	Extra pijnlijk voor de inwoners om die feestdag te beginnen in de bekende schuilplaats van de stad, het metrostation.	6.18
28	Rusland zou tientallen raketten en bijna 300 drones hebben afgevuurd.	73.99
30	Oekraïne spreekt van de grootste Russische luchtaanvallen in weken.	90.72
31	Terwijl de aanvallen over en weer doorgaan, hebben Rusland en Oekraïne een grote gevangenenruil afgerond.	53.3
33	Het is de grootste ruil sinds het begin van de oorlog.	9.94
34	Daar zijn ze, 303 Oekraïense gevangenen, op veilige bodem.	39.11
35	Aan de andere kant van de grens zijn ook 303 Russen vrijgelaten ook op weg naar hun familie.	33.05
36	Het was het derde en laatste deel van de grootste gevangenenruil sinds het begin van de oorlog.	34.35
37	Dat zeggen het Russische ministerie van Defensie én de Oekraïense legerleiding.	18.55
38	Oekraïne en Rusland kwamen de gevangenenruil vorige week in Istanbul overeen.	34.98
39	Een staakt-het-vuren was ook de bedoeling, maar dat is niet gelukt.	3.9
40	Allemaal tegen de achtergrond van de grootste Russische luchtaanvallen inwerken.	32.18
41	Welkom Caspar Veldkamp, minister van Buitenlandse Zaken.	5.48
42	Welkom Caspar Veldkamp, minister van Buitenlandse Zaken.	5.48
44	Zelensky roept op tot nieuwe sancties, wilt u zich daarvoor inzetten?	31.35
45	Zelensky roept op tot nieuwe sancties, wilt u zich daarvoor inzetten?	31.35
47	Afgelopen dinsdag in Brussel hebben we vastgesteld het 17e sanctiepakket van de EU tegen Rusland.	38.32
48	Nederland heeft veel concrete gegevens daarvoor aangedragen.	6.25
52	Rusland valt telkens Oekraïne aan en spreekt tegelijkertijd over Oekraïne.	49.08
53	Dus we moeten Oekraïne goed steunen en druk uitoefenen op Rusland.	15.85
57	Amerikanen doen twee dingen: senatoren werken aan importheffingen van 500% op landen die Russische energie kopen, maar Trump dreigt ook af te haken en zegt: Europees probleem.	74.9
61	De Amerikanen hebben wel een initiatiefwet met hele zware sancties aangenomen.	40.58
64	Maar anderhalve week geleden waren er besprekingen in Istanboel.	6.16
65	De Oekraïners waren bereid om te onderhandelen ook met Rusland.	77.69
70	Dat betekent voor mij dat we absolute Oekraïne moeten blijven steunen ook militair.	9.93
72	En we moeten ook de infrastructuur helpen herstellen.	7.37
73	En we moeten ook de druk op Rusland blijven opvoeren.	11.06
74	Het liefst wil ik samen doen met de EU en de VS. Maar we moeten vooral ook de besprekingen opzoeken.	3.7
75	De Oekraïense delegatie heeft gezegd: die verwijst naar Napoleon die ooit zou zeggen oorlogvoeren en onderhandelen tegelijk.	64.26
77	We gaan praten over macht, en de rol van Nederland in die grote, onrustige wereld.	4.18
79	Daarover zei u gisteren op het ledencongres van NSC het volgende: Europa is in heel veel opzichten verleerd om met macht en machtsverhoudingen in de wereld om te gaan.	7.83
80	En Veel Europese diplomaten, ik ken hun vak die zitten liever met gelijkgezinde diplomaten in de Verenigde Naties mooie proclamaties af te geven dan naar China af te reizen om daar te beseffen hoe klein we zijn en hoe smal de marges om iets te bereiken.	6.81
81	U komt net terug uit China, hebt u daar te horen gekregen hoe klein we zijn?	5.88
82	U komt net terug uit China, hebt u daar te horen gekregen hoe klein we zijn?	5.88
85	Daar wonen 5 miljoen mensen meer dan in heel Nederland.	56.83
86	Het gaat toch niet alleen om de omvang van de stad?	10.06
89	Je moet in Europa dus zoveel mogelijk samen optrekken.	4.63
91	We moeten strategisch ontwaken en de taal van de macht leren spreken.	5.02
92	We spreken vaak de taal van wenselijkheden in Europa en niet die van werkelijkheden.	9.74
95	Moeten we dat ook richting de VS doen, zei China dat?	23.1
96	De Chinezen willen ons graag duidelijk maken dat Trump ingewikkeld is en zij voorspelbaar.	20.6
97	Er dreigen natuurlijk die handelstarieven uit de VS. China heeft daar fel op gereageerd.	15.59
98	Er zijn onderhandelingen opgestart.. En er is een 90 dagen pauze gekomen.	7.73
100	Nou, aan de kant van de VS met deze regering is men bereid er heel hard in te gaan.	4.62
102	China meent ook: wij hebben geduld en kunnen pijn verdragen.	25.64
105	China vraagt dat misschien nu om harder te zijn naar Trump.	17.54
107	In het kort: die zijn zo goed dat de Amerikanen zeggen dat wij die alleen met hun toestemming mogen exporteren.	9.13
109	Hier wordt ook wel langzaam anders over de VS gedacht.	5.2
110	Wij zitten daar tussenin, en tot in de Amerikaanse Senaat zijn daar zenuwen over.	4.08
111	Zagen we bij de hoorzitting van de nieuwe ambassadeur voor de VS in Nederland.	8.35
112	Met wie gaat u liever de strijd aan, met Trump of met Xi?	8.32
113	Met wie gaat u liever de strijd aan, met Trump of met Xi?	8.32
115	We kunnen deels onze koers bepalen.. En die bepalen we zelf we hebben ook exportvergunningen voor die hoogwaardige machines.	24.52
116	China wil ze natuurlijk graag hebben de allermodernste.	5.51
117	Nederland maakt steeds een eigen verstandige afweging.	26.83
123	En we richten ons niet op maar een land waarop allerlei landen.	3.71
124	China wil natuurlijk geen enkele beperking qua de meest geavanceerde machines.	7.58
127	Binnenkort gaat de minister van buitenlandse handel ook naar China.	10.97
133	U hebt zich ingezet voor een EU-onderzoek naar het handelsverdrag met Israel, vanwege mensenrechtenschendingen.	42.9
136	Denkt u dat Netanyahu daarvan onder de indruk is eigenlijk?	19.31
137	Denkt u dat Netanyahu daarvan onder de indruk is eigenlijk?	19.31
139	De oorlog daar ik vind het verschrikkelijk wat daar gebeurt.	5.52
141	Ik probeer daar telkens handelingsperspectief te creëren.	3.47
145	Het feit dat we nu via deze stap in Europa tot de conclusie zijn gekomen dat we vraagtekens plaatsen bij dat associatieakkoord met Israël dat is best groot.	16.97
146	Het heeft in Israël groot uitgepakt, zie ik in de kranten.	10.24
155	Hij waarschuwde in maart al tegen het instellen van een humanitaire blokkade.	12.31
157	Het valt me wel op dat dat nieuws nu ook naar buiten komt.	4.48
159	Vorige week zondag heeft men ook getracht dat besluit de wind uit de zeilen te nemen door een kleine opening te bieden.	3.47
160	Een aantal tientallen vrachtwagens zijn toen doorgelaten.	11.17
162	Hoe hebben de minst kritische landen nou die ommekeer gemaakt?	9.76
163	Klopt het dat u verbaasd was dat andere landen ermee instemden?	8.8
164	Klopt het dat u verbaasd was dat andere landen ermee instemden?	8.8
167	Maar de Duitse positie qua tekst en toon was bijna gelijk aan de onze.	4.76
168	Alleen kwamen wij tot een andere conclusie namelijk dat we deze stap willen zetten.	3.89
169	Ik denk dat het feit dat ook landen die het niet expliciet konden steunen dat die in de ministerraad zeiden: wij delen de zorgen wel.	14.38
170	Het feit dat ze dat aangaven, heeft de Nederlandse positie versterkt.	10.38
171	Hoe hebben de minst kritische landen nou die ommekeer gemaakt?	9.76
172	Hoe hebben de minst kritische landen nou die ommekeer gemaakt?	9.76
173	We hebben ook We hebben ook dat is ook het politieke handwerk Wij zijn niet meteen gaan contacteren naar de landen die altijd kritiek op Israël headden.	9.61
174	We zijn eerst naar de landen gegaan die het lastiger vinden.	4.43
175	We hebben gezegd: Israël moet zichzelf kunnen verdedigen na die aanslagen maar we hebben altijd gezegd: wel volgens de regels van het internationale recht.	42.85
177	Maar nu maken we ons grote zorgen door die humanitaire blokkade en het besluit om die oorlog te intensiveren.	29.77
179	Ik heb ook echt aan een aantal landen duidelijk gemaakt: ik doe dit ook in de wetenschap dat ook in Israël er steeds meer kritiek is op de lijn van de regering.	8.49
180	Er komt dus nu onderzoek, terwijl u zelf in de brief aan Kallas al zegt dat alleen de blokkade al een overtreding is van Israëls verplichtingen onder internationaal humanitair recht.	44.87
184	Het feit dat wij iets vinden Nederland kan iets vinden waar je staat sterker als je het met heel Europa vindt.	7.92
189	Er is ook zoveel kritiek op de Nederlandse regering dat u niets doet.	13.76
190	En dat was nog voor Netanyahu laatst zei: ik ben voor het plan Trump om alle Gazanen daar weg te halen.	35.83
191	En dat was nog voor Netanyahu laatst zei: ik ben voor het plan Trump om alle Gazanen daar weg te halen.	35.83
192	Er zijn mensen die zeggen: In welk geval is etnische zuivering in lijn met de mensenrechten?	45.74
193	In welk geval is etnische zuivering in lijn met de mensenrechten?	37.69
194	De Nederlandse streep in het zand is nu de Europese streep in het zand.	48.91
200	Ik kan me voorstellen dat mensen zeggen: nog een onderzoek?	5.91
205	En we zeggen duidelijk tegen Israël: die humanitaire blokkade naar de Gazastrook moet worden opgeheven.	41.81
206	U noemde de situatie in de Gazastrook eerder catastrofaal.	21.74
209	Palestijnen beklimmen vandaag een hulptransport met goederen.	88.48
210	Na bijna drie maanden zonder, komen er sinds maandag weer vrachtwagens Gaza binnenrijden.	37.0
211	Ook bij de uitgiftepunten van het voedsel is het dringen.	23.63
212	Internationale organisaties waarschuwen al langer voor een hongersnood.	87.8
214	Bij Israëlische aanvallen zijn vandaag 38 Palestijnen gedood onder wie een journalist en een hulpverlener.	88.35
215	Vandaag werd ook bekend dat bij een Israëlische aanval op de stad Khan Younis afgelopen vrijdag negen kinderen van een artsenechtpaar zijn gedood.	70.29
216	De vader en hun 11-jarige zoon hebben als enigen de aanval overleefd.	64.61
218	Het Israëlische leger zegt dat de aanval was gericht tegen 'een aantal verdachten in een nabijgelegen gebouw'.	26.04
219	Het leger zegt de dood van onschuldige burgers te onderzoeken.	70.12
223	Ik vraag me af in hoeverre u het acceptabel vindt wanneer Israël dit nodig vindt om zich tegen Hamas te verdedigen.	13.8
225	Ik herken ook niet de beschuldiging dat Nederland niks doet.	7.29
227	En ik zie dat ook op andere terreinen zoals de Westelijke Jordaanoever.	4.22
233	En ik wil niet alleen als Nederland veroordelen maar samen met Europa.	4.58
234	Het zijn grote termen, en ik begrijp waarom, catastrofaal en dergelijke.	4.22
235	Er wordt openlijk gesproken over Gazanen daar weg krijgen door Israëlische politici.	49.18
236	Er zijn stappen waar maatschappelijk debat over is.	4.9
237	In hoeverre vindt u dat wat we daar zien kenmerken van genocide handelen?	24.97
238	Over dat woord is de Nederlandse regering buitengewoon terughoudend.	8.73
244	De beste manier om hem te stoppen is een staakt-het-vuren.	10.86
245	Zo kun je de gijzelaars vrijkragen.. En de humanitaire hulp het gebied binnenkrijgen.	18.7
246	En een einde in zicht krijgen op die verschrikkelijke oorlog.	4.01
247	Want je hebt niet alleen Israël nodig, maar ook Hamas voor een staakt-het-vuren.	16.37
248	Hamas moet dus de gijzelaars vrijlaten en de wapens neerleggen en geen deel meer uitmaken van het bestuur in de Gazastrook.	27.41
249	Israël gaat wat mij betreft in tegen het humanitair en het oorlogsrecht.	14.3
250	Maar ook in Israël zelf zeggen steeds meer mensen ook in leger en veiligheidsdiensten dit gaat niet de goede kant op.	21.89
251	Met al die termen u wilt zich niet wagen aan die ene term maar kan het bij onderzoek blijven?	6.11
254	Maar Frankrijk, Engeland, Canada praten over sancties onderhandelingen opschorten waarom gaan we niet verder?	31.07
256	Ook in Israëlische media zie ik dat de stap van Europa toch wel wat bereikt meer dan die onderhandelingen over het handelsverdrag.	11.03
257	Dus we moeten beter met de machtsverhoudingen omgaan?	7.81
260	Ik kan zorgen dat u thuis een goed gevoel heeft met boze verklaringen.. Of je kan zorgen dat ik in Europa iets gedaan krijg wat overduidelijk een stap richting Israël maken.	5.14
262	Ik sluit niet uit dat we meer moeten doen in de toekomst maar we moeten ergens beginnen.	3.96
265	Er staat in dat we de noden in Gaza willen verlichten.	10.02
269	Maar hebt u van het kabinet meer bewegingsruimte gekregen?	19.06
270	Ik ga niet op stappen vooruit lopen wat dat betreft.	3.7
271	Ik denk dat Wilders het interessant vindt om te weten.	4.28
272	Ik hoor vaak over Wilders, maar ik spreek vaker met anderen dan met hem.	3.89
275	Als Nederland moeten we er samen met anderen iets aan doen.	5.43
279	Die oorlog daar moet zo snel mogelijk ophouden daar gaat het om.	6.41
284	Ik kan zorgen dat de Nederlandse streep in het zand de Europese streep wordt en zorgen dat we samen sterk staan.	5.94
286	Dan kijken we nog naar de rest van het nieuws van vanavond, Mark.	3.68
287	In Suriname zijn de parlements- verkiezingen aan de gang.	22.43
290	Volgens de peilingen maken de VHP van president Santokhi en de NDP van de overleden oud-president Bouterse beiden kans om de grootste te worden.	13.05
291	Lijsttrekker van de NDP is dit keer de 71-jarige Jenny Simons.	9.37
293	Simons kan mogelijk de eerste vrouwelijke president van Suriname worden.	12.19
294	Het is voor het eerst in 45 jaar dat Desi Bouterse geen rol speelt.	14.58
296	Selfies, vakantiefoto's, babyfoto's en al die teksten die we schrijven op Instagram en Facebook Ze worden vanaf volgende week gebruikt voor de ontwikkeling van een computerprogramma dat zelf teksten schrijft en afbeeldingen maakt.	18.77
297	Meta-AI, zo heet de chatdienst die Meta aan het ontwikkelen is.	31.15
300	Hij onderzoekt, niet voor Meta, maar voor de universiteit Leiden hoe mens en machine elkaar beter kunnen begrijpen.	5.13
301	En Meta gaat dus, om het Nederlands beter te snappen Nederlandstalige Facebook- en Instagram-posts gebruiken.	49.33
302	Bijvoorbeeld een trots bericht na een fikse wandeltocht.	3.74
303	Je ziet hier dus dat het echt gaat om sociale taal.	4.44
305	Bijvoorbeeld hier heb je ironie, 'een klein heuveltje maar'.	3.66
306	'Poeh poeh' is iets wat we heel specifiek in Nederland gebruiken.	5.99
307	Er worden nieuwe woorden geïntroduceerd, zoals ongelofeloos.	3.5
308	Meta belooft die sociale data alleen te gebruiken voor het trainen van het AI-model.	87.38
309	Toch roept het verzamelen van sociale mediadata weerstand op bij sommige experts.	22.98
310	En dat is dat wij onze posts, op Facebook en Instagram die plaatsen we om privéredenen.	5.65
311	En Meta wil dat met deze stap eigenlijk vercommercialiseren.	5.78
312	Meta geeft gebruikers tot dinsdag de gelegenheid om bezwaar te maken tegen het gebruik van de data.	27.42
313	In het zuiden van Zwitserland zijn vijf skiërs omgekomen.	53.96
314	Dat gebeurde hier op de Rimpfischhorn een berg die zo'n 4000 meter hoog is.	15.73
315	De lichamen zijn met behulp van een helikopter gevonden.	22.97
316	Het is onduidelijk wat er met de skiërs is gebeurd maar het lijkt te gaan om een ongeluk.	9.58
317	De verdachte van de mesaanval vrijdagavond in de Duitse stad Hamburg was een dag voor het incident ontslagen uit een psychiatrische kliniek.	26.05
319	Volgens de kliniek waar de vrouw zat waren er geen medische redenen om de vrouw nog langer te behandelen.	48.43
320	In de Australische deelstaat New South Wales zitten tienduizenden inwoners zonder elektriciteit door overstromingen.	88.09
322	Vijf mensen kwamen door het stijgende water om het leven.	79.79
325	Dan is een zitting in de zaak tegen de vier verdachten van de explosie aan de Tarwekamp in Den Haag.	23.85
326	Daarbij kwamen eind vorig jaar zes mensen om het leven.	19.95
327	Het weer: Vannacht af en toe een bui bij 9 tot 12 graden.	48.78
329	Morgen overdag zon, stapelwolken en landinwaarts buien.	9.18
331	Meer nieuws in het Late NOS Journaal, om 23.35 uur, NPO 1.	5.34