Nieuwsuur 🇳🇱

_id	6834f721ca6c7ea471f23012
url	https://npo.nl/start/serie/nieuwsuur/seizoen-2025/nieuwsuur_5098/afspelen
datetime	2025-05-24 21:30:00
description	'Anti-wegkijkwet' op losse schroeven. De ambitie om misstanden in de kledingsector uit te bannen, komt steeds meer onder druk. De Franse president Macron en de Duitse bondskanselier Merz willen de 'anti-wegkijkwet' van tafel omdat hij slecht is voor de Europese concurrentiepositie. * (De meeste) NSC-leden blijven positief na vertrek Omtzigt. Pieter Omtzigt nam zichtbaar geëmotioneerd afscheid van NSC op het partijcongres in Arnhem. Geloven de overgebleven leden nog in de toekomst van de partij? * In Suriname zijn morgen de eerste verkiezingen zonder Desi Bouterse. Belangrijkste verkiezingsthema: het nieuwe oliegeld.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Als je hier bent, is er volop enthousiasme natuurlijk.	3.7
1	Maar als je kijkt wat er in het land gebeurt en hoe de partij er daar voorstaat, dat is toch zorgelijk.	4.49
8	De éminence grise van de Surinaamse oliewinning kijkt bezorgd toe.	21.38
9	Ik hoop dat de Surinaamse gemeenschap met goed verstand naar de verkiezingen gaat straks.	6.5
11	En van de wet die bedrijven dwingt.. om de arbeidsomstandigheden in ontwikkelingslanden te controleren, blijft steeds minder over.	63.56
12	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
13	Hij is benoemd tot het eerste erelid van zijn partij NSC vandaag.	6.0
15	Maar misschien is hij ook wel het laatste: Want hoewel hij betrokken blijft, doet de kiezer dat voorlopig niet.	4.74
16	In peilingen is van NSC namelijk weinig meer over nog maar één zetel.	6.44
17	De kabinetsdeelname, het gedoe in de partij, het afscheid van de voorman: De kiezer zoekt het inmiddels elders.	10.61
18	Vandaag kwam de partij hoe dan ook samen op een partijcongres.	5.04
20	Het is nu aan nieuwe leider Nicolien van Vroonhoven om het tij te keren.	5.59
21	Uw eerste congres zonder Pieter Omtzigt als leider.	5.85
25	En ik vind het ook echt een heel belangrijk congres.	4.01
28	Iedereen verwacht nu alles van u. Ja, en het voelt ook echt zo van nu moeten we ook laten zien wat we in huis hebben.	3.72
29	Goudeerlijk over de last op haar schouders stapt Nicolien van Vroonhoven als nieuwe partijleider het NSC-congres binnen.	5.31
30	400 leden zijn er en bijna iedereen is enthousiast.	7.13
34	De peiling is wat meer twijfelen, maar we gaan ervoor door.	3.94
35	En als we gewoon de inzet blijven tonen die we doen komt het gewoon goed.	4.6
42	En verder, wat men in Twente zegt, kijken wat het wordt.	3.85
43	Hoe anders was de wereld van NSC nog maar anderhalf jaar geleden op het allereerste partijcongres, toen hij er nog was.	4.31
46	Dit is inderdaad de eerste keer dat we zelf iets organiseren.	4.1
47	Maar inmiddels zit de partij al een jaar in het kabinet.	7.3
50	En staat de partij op enorm verlies in alle peilingen.	5.55
53	En op het moment dat de spits niet de wedstrijd heeft die hij zou willen dan ligt dat niet alleen aan de spits, maar aan het hele team.	3.68
54	En ik wil even graag gezegd hebben, als medeaanvoerder van het team dat het ons ongelooflijk spijt dat het niet gelukt is om jou de ondersteuning te bieden waar je recht op had.	4.15
56	Een geplande, kleine, symbolische overdacht op het podium loopt uit op een speech van 45 minuten.	9.85
58	Mensen die actief willen zijn in een politieke partij.	6.88
59	En in die speech maakt de NSC-oprichter duidelijk dat hij nooit echt weg zal zijn bij de partij.	5.99
60	En iemand met lidnummer 1 zal actief zijn na de zomer.	3.8
61	Maar vragen stellen aan Pieter Omtzigt, zit er niet in.	5.46
62	De opgestapte leider ontwijkt na zijn speech de media.	9.39
63	We hadden natuurlijk graag nog Pieter Omtzigt zelf gesproken maar die gaan we niet meer zien?	6.36
65	En Van Vroonhoven wacht een zware taak want de peilingen zijn dramatisch voor NSC.	7.1
67	De meeste nieuwe partijen hebben in het begin een ingewikkeld proces dat ze doorlopen, omdat ze ineens, zeker als ze ineens zo groot worden.	4.41
68	Dit wordt niet het congres waarop het licht wordt uitgedaan?	9.59
73	Slechts een enkeling spreekt vandaag openlijk zorgen uit over de staat van de partij.	3.87
74	Als je hier bent, is er volop enthousiasme natuurlijk.	3.9
75	Maar als je kijkt wat er in het land gebeurt en hoe de partij er daar voorstaat ja, dat is toch wel zorgelijk, denk ik.	4.64
76	Is het een beetje als een parallel universum hier vandaag?	4.6
77	Ja, er staat ergens een olifant in de kamer, heb ik het idee.	3.78
79	Nou ja, we zien met z'n allen wat er landelijk gebeurt natuurlijk.	3.74
82	Ik denk dat je het daar ook met elkaar over moet hebben.	4.52
83	Mag ik een hele impopulaire vraag stellen hier op het congres?	8.44
87	Nou ja, als je niet het echte probleem gaat benoemen dan denk ik dat het heel lastig wordt.	4.54
88	Onder leiding van Van Vroonhoven wil NSC vanaf nu meer gaan vertellen wat de partij wel wil en wat ze hebben bereikt.	7.09
91	Het zou raar zijn als we onze koers zouden gaan verleggen.	4.0
92	Met deze koers en met deze ideeën hebben wij de kiezers weten te beroeren anderhalf jaar geleden.	4.64
93	Wij stonden aan de lat, na drie maanden, op twintig zetels We hadden al regeringsverantwoordelijkheid.	6.76
97	Dus dat we nu een beetje rustig de boel kunnen opbouwen heel eerlijk ben ik daar wel blij om.	3.98
98	Bent u een betere verkoper van die boodschap dan Pieter Omtzigt?	7.09
101	Maar ik denk wel dat het goed is dat we met elkaar zeggen dat we ons niet kleiner moeten maken dan we zijn.	4.44
103	We zijn nu, ik durf nog niet te zeggen volwassen partij maar wel een bijna volwassen partij.	3.64
106	Morgen is NSC-kopstuk en minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp hier te gast.	6.26
110	Een land waar ze in 2020 olie hebben gevonden ter waarde van misschien wel 26 miljard euro.	59.07
114	Wie dat mede bepaalt is één van deze twee: De huidige president Chan Santokhi en zijn grote uitdager: De opvolger van Desi Bouterse, Jenny Simons.	7.41
115	Zojuist sprak ik met onze correspondent Nina Jurna in Paramaribo en ik vroeg haar of die olievondst de verkiezingsrace op z'n kop zet.	6.17
118	Kijk, de Surinamers hopen dat het straks goed zal gaan met de olie.	26.5
119	Maar de politici hopen allemaal om in het machtscentrum te komen.	4.61
120	Want de olie wordt verwacht de komende drie jaar dat die opgepompt gaat worden, in 2028.	51.0
121	Dus ja, wie nu in de regering terechtkomt, die heeft straks de zeggenschap over die olie.	24.57
124	De huidige president Santokhi en de opvolgster van Bouterse, Jenny Simons.	7.48
126	Wat je ziet is dat president Santokhi de afgelopen jaren behoorlijk moest bezuinigen.	5.65
127	Hij nam een enorme staatsschuld over van zijn voorganger Bouterse.	11.93
129	En hij zegt: Ja, nu breken de mooie tijden aan met de olie.	3.96
130	Dus hij belooft de mensen dat zij daar ook in mee gaan delen.	4.04
131	Hij belooft ook certificaten, royalty's voor die olie.	8.07
133	Daar tegenover heb je dan Jenny Simons van de NDP die zegt: we moeten niet beginnen om nu al cadeautjes uit te delen.	10.96
135	Ze zegt van het moet gaan naar de gezondheidszorg, naar het onderwijs.	10.01
137	En vooral of die oliegelden straks wel goed terechtkomen.	6.55
138	En daarover sprak ik ook met de oprichter van het Surinaamse staatsolie, Eddy Jharap.	8.72
140	Ik ben directeur geweest van de Staatsoliemaatschappij, 25 jaar.	7.72
141	Hij werd soms voor gek verklaard, maar hij heeft er altijd in geloofd.	3.8
142	Eddy Jharap, nu 80 jaar, is de grondlegger van de olie-industrie in Suriname.	26.93
146	Olie produceren, jullie olie produceren hou toch op.	18.9
147	Dankzij Jharap heeft Suriname nu zijn eigen olie-industrie.	36.63
148	Er wordt al geboord op land maar de grote klapper komt straks met olievelden op zee.	21.01
151	Jharap heeft er altijd in geloofd, want op land lukte het ook.	5.4
152	Zelfs in gebieden waar wij nogal sceptisch waren maar voor de goede orde toch een boorgat hebben gezet hebben we uiteindelijk toch olie gevonden, en goede olie.	4.76
156	En toen het via de politiek niet kon heb ik binnen de boezem van de staat toch nog iets positiefs gerealiseerd.	4.28
163	Toen er in de jaren 60 bij een school naar water werd geboord.. kwam er ineens olie uit de grond.	21.2
165	En hij wist in 1980 het toenmalige militaire bewind te overtuigen om de olieproductie in eigen hand te nemen.	12.09
169	Om toch te laten zien dat het kan. En ik heb echt geen middel onbeproefd gelaten.	4.04
171	En zo zijn we in 1982 met de eerste vijf putten begonnen.	8.16
172	En stap voor stap hebben we de productie uitgebreid.	4.25
173	Maar eind jaren 90 hing Staatsolie aan een zijdedraadje.	8.52
175	Men had teveel geld verbrast, laten we het zo zeggen.	13.88
176	Een president is een beetje in de war geraakt en dacht van: Nou, Staatsolie verkopen.	22.38
180	Dat is de hoogste onderscheiding die Suriname geeft.	17.09
184	Bij Staatsolie is Jharap nog altijd een soort Godfather.	11.13
185	Hij was gebrand om de wereld te laten zien dat Surinamers een relatief complexe operatie konden uitvoeren.	72.61
188	Hij was tegenover andere mensen misschien ook af en toe wat strenger maar het ging altijd over het doel.	3.79
189	En als het doel gehaald was, dan leek het En wij Surinamers zijn snel op onze tenen getrapt dus dan zeggen we: Oké, dan gaan we meneer Jharap even ontwijken.	4.54
192	Maar voor hem, hij was het al vergeten in de middag.	3.67
200	40 jaren lang hebben we naar olie gezocht in de offshore.	20.76
204	Ter illustratie, de totale overheidsbegroting is 1,2 miljard.	13.03
206	De vraag is, wordt dit geld straks wel goed besteed?	9.03
207	Er zijn genoeg landen met een rijkdom aan grondstoffen terwijl de bevolking arm blijft.	60.19
209	Ik hoop dat de Surinaamse gemeenschap met goed verstand haar leiders kiest die straks deze beslissingen gaan nemen.	7.47
215	En tot nu toe is hij altijd erg barmhartig naar mij toegewezen.	3.46
216	En tot nu toe is hij altijd erg barmhartig naar mij toe geweest.	3.47
218	Maar de vraag is ook, Nina of God wel barmhartig gaat zijn voor het Surinaamse volk.	5.33
219	Want van bauxiet en van goud is Suriname ook niet rijk geworden.	83.25
222	Er zijn natuurlijk genoeg landen waar de grote olievondsten er niet toe hebben geleid dat ook de bevolking rijk is geworden.	75.43
223	Het is vaak ook in de handen van de rijken gebleven.	4.51
224	We hoeven bijvoorbeeld alleen maar te kijken naar ons buurland, Guyana.	6.32
225	Daar zijn ook grote olievondsten gedaan, meer dan in Suriname.	48.58
227	Ja, er worden ziekenhuizen gebouwd en wegen maar het is ook ontzettend duur geworden voor de gewone Guyanezen.	82.07
229	En dat zie je eigenlijk ook al wel want bijvoorbeeld de prijzen van huizen en grond is al duurder geworden.	37.65
231	Ja, want er zijn rondom de Surinaamse politiek laten we eerlijk zijn, veel verhalen over corruptie op te tekenen.	22.09
232	Ja, opeenvolgende regeringen hebben zich daar schuldig aan gemaakt.	28.7
233	Toen president Santokhi aan de macht kwam, vijf jaar geleden was de hoop dat hij het compleet anders zou doen.	6.01
234	Als minister, voormalig minister van Justitie, oud politieman maar ook hij, zijn regering, heeft zich schuldig gemaakt aan vriendjespolitiek en corruptie.	13.7
235	Er zijn familieleden benoemd op hoge positie, maar ook zijn voorganger de NDP, toen onder leiding van Bouterse, daar was ook grootschalige corruptie.	7.13
236	Dus ja, de mensen die vragen zich ook af, gaat het nu anders?	6.42
237	Dat is ook echt de grote vraag bij deze verkiezingen.	5.27
239	Want de critici zeggen: Eigenlijk moet je een heel nieuw leiderschap hebben om te voorkomen dat die olie straks in verkeerde handen terechtkomt.	30.13
240	Ja, en dit lijkt toch eigenlijk door op de ingeslagen weg.	5.07
242	Is er iets te zeggen over wie er zou kunnen gaan winnen?	6.94
243	Als we naar de peilingen kijken dan zie je inderdaad dat de oude politiek toch weer bovenaan staat.	5.1
244	De VHP van president Santokhi en de NDP, nu onder leiding van Jenny Simons die staan eigenlijk hoog in de peilingen.	4.25
245	Nu is het wel zo dat om de vereiste meerderheid te kunnen krijgen om de president te kunnen kiezen want het zijn parlementsverkiezingen moeten partijen waarschijnlijk coalities aangaan.	14.74
246	Dus hier zegt men wel: de echte spanning begint straks pas na de verkiezingen.	3.94
254	Saida, weten we al meer over wat die stroomstoring in Frankrijk?	15.45
255	Nou, wat we weten is dat de Franse politie uitgaat van sabotage.	40.77
256	En dat ze zoeken naar de verantwoordelijke van de grote stroomstoring.	9.39
257	In het zuiden van het land was de overlast vanochtend fors.	11.74
258	Tienduizenden huizen, bedrijven en instellingen zaten zonder stroom.	46.36
261	En de stroomstoring veroorzaakte problemen in de horeca.	87.98
262	In de stad Cannes, was vandaag ook de laatste dag van het filmfestival- met de uitreiking van de Gouden Palm.	6.95
263	Op het festival werd vanmiddag door de storing een film onderbroken en moesten ze daar overschakelen naar noodstroom.	7.93
264	Volgens de politie is er sprake van opzet en doen ze onderzoek naar mogelijke brandstichting.	36.35
265	Franse media melden dat er ook sabotage was op elektriciteitsmasten.	86.61
266	Op het filmfestival van Cannes is de Gouden Palm vanavond gewonnen door de Iraanse filmmaker Jafar Panahi met zijn film It Was Just an Accident.	14.5
267	Bij een grote droneaanval op verschillende regio's van Oekraïne.. kwamen vannacht dertien mensen om het leven.	87.41
268	De aanval gebeurde uren na een grote gevangenenruil.	8.7
269	En ook vandaag werden er over en weer mensen vrijgelaten.	11.44
270	Na 17 maanden gevangenschap kan hij eindelijk zijn zoontje weer in z'n armen sluiten.	11.87
272	De gevangenenruil was het enige waar Oekraïne en Rusland het tijdens de onderhandelingen vorige week in Turkije over eens werden.	38.17
273	En daarvoor zijn ook deze Russische soldaten dankbaar.	5.24
274	De A1 tussen knooppunt Watergraafsmeer en Diemen bij Amsterdam, gaat een dag eerder open dan gepland.	35.49
276	Volgens Rijkswaterstaat was de reistijd gemiddeld 30 tot 60 minuten langer dan gebruikelijk.	16.64
279	Komende week beginnen nieuwe werkzaamheden bij Amsterdam.	10.92
281	Op de Dam in Amsterdam hebben duizenden mensen gedemonstreerd tegen populisme en verdeeldheid.	43.58
283	De bijeenkomst was georganiseerd door ruim 240 maatschappelijke organisaties.	7.3
284	In Londen zijn vannacht een 43-jarige vrouw en haar drie kinderen omgekomen bij een woningbrand.	80.72
286	De brand brak uit in de wijk Brent, in het noordwesten van de stad.	12.33
290	Voor het eerst is in ons land een NK GeoGuessr gehouden.	9.78
291	Dat is een online spel waarbij spelers zo snel mogelijk een locatie moeten raden met Google StreetView.	6.36
294	De twee spelers die het tegen elkaar opnemen hebben een minuut om hun locatie te bepalen.	7.74
297	Dan ga je kijken naar de hints dan ga je kijken naar de wegbegeleiding of naar de straatnaamborden, verkeersborden, elektriciteitspalen, bomen, gras.	4.89
298	Je kijkt naar alles om je heen om te bepalen waar je een beetje bent.	5.72
303	Het spel is razendpopulair en de organisator van dit NK weet wel waarom.	10.89
307	Je kijkt één keer en je ziet: Het zijn spelers die tegen elkaar spelen en ze moeten raden waar ze op de wereld zijn.	3.96
308	En heel veel moeilijker dan dat is het eigenlijk niet.	5.26
310	Hij deed bijvoorbeeld mee aan het WK in 2024 en hij won het eerste WK in 2023.	7.89
312	Dus eigenlijk was het voor iedereen al heel leuk om gewoon een keer samen te komen.	3.91
313	Dat ik dan wereldkampioen werd, dat was natuurlijk extra speciaal daarbovenop.	3.73
315	Hij is zeker de grote favoriet dus daar gaat iedereen hier eigenlijk wel van uit.	4.4
316	Nederlands succes in de Champions League voor vrouwen.	64.39
317	Coach Reneé Slegers versloeg met haar Arsenal de favoriet Barcelona.	14.86
324	Keeper van Arsenal Daphne van Domselaar werd niet gepasseerd en dus won de club uit Londen met 1-0.	9.16
325	Renée Slegers is de eerste Nederlandse trainer die de Champions League voor vrouwen weet te winnen.	48.11
326	Er is al een rollercoaster aan emoties voorbijgegaan.	5.58
328	En ik denk pas na dagen dat ik pas echt snap en voel.	3.85
329	Hoe merk je dat er een andere wind waait in Europa?	12.69
331	Jarenlang is er gewerkt aan een wet die grote bedrijven dwingt om precies in kaart te brengen waar ze hun spullen vandaan halen en hoe het er bij hun toeleveranciers aan toe gaat.	18.1
332	Zeg maar: de kledingindustrie die tot aan de katoenplukker moet weten onder welke arbeidsomstandigheden die werkt.	22.91
335	De Franse president Macron en de Duitse bondskanselier Merz willen hem van tafel omdat hij slecht is voor de Europese concurrentiepositie.	19.72
337	Al decennia een wereld van gebrekkige arbeidsomstandigheden uitbuiting en misstanden.	5.24
339	Een gebouw in Bangladesh met textielfabrieken stort in.	86.85
341	Onder meer Mango, Benetton en Primark lieten hier hun kleding maken.	8.46
343	We waren na Rana Plaza op een punt waarbij mensen breed inzagen dat bindende wetgeving de weg was om te komen tot het waarborgen.. van de rechten van mens en milieu.	41.82
344	Zegt Marjella Bronckhorst van de Schone Kleren Campagne.	6.54
345	Een stichting die zich inzet voor een eerlijker kledingindustrie.	20.6
346	Jarenlang wordt er gewerkt aan de zogenoemde anti-wegkijkwet.	11.63
347	Een EU-wet die grote bedrijven verplicht om misstanden in hun waardeketens op te sporen en aan te pakken.	80.67
348	Dat werkt als volgt: Bedrijven zouden hun hele keten in kaart moeten brengen.	5.73
349	Je moet je voorstellen dat kledingarbeiders in de fabrieken in Bangladesh één deel van de schakel zijn, van de hele keten.	7.13
350	Op andere plekken zetten ze ritsen in, knopen aan, noem het maar op.	4.9
351	Dat zouden bedrijven helemaal in kaart moeten brengen.	4.46
352	Wat daar gebeurde, hoe de arbeidsomstandigheden zijn?	6.93
354	Zodat ze er zeker van kunnen zijn dat ze het in beeld hebben en dat als er misstanden zijn die er dus heel veel zijn, zoals wij dat ook heel vaak laten zien dat ze die dus in beeld hebben, maar ook dat ze die konden verhelpen.	3.79
356	Dat was het idee, want onlangs stelde de Europese Commissie voor de wetgeving af te zwakken.	33.15
357	Nu is een rapport verschenen dat zegt: Wij hebben als Europa niet genoeg concurrentievermogen en de bedrijven moeten we hier houden, ons vestigingsklimaat moet beter.	38.5
358	En onder dat mom is de Europese Commissie dus gestart met het volledig naar beneden halen van de wetgeving.	21.48
359	De Duitse bondskanselier Friedrich Merz en president Macron van Frankrijk deden daar recent nog een schepje bovenop.	9.08
360	Naar aanloop van een belangrijke meeting die woensdag weer plaatsvindt hebben zij publiekelijk gezegd dat ze willen dat de hele wetgeving geschrapt wordt.	11.59
361	Dat is de klok helemaal terugzetten en dat is problematisch omdat zij natuurlijk hele grote lidstaten zijn met veel kracht in de commissie.	4.96
362	Voor de helderheid, Macron en Merz zouden op persoonlijke titel hebben gesproken.	4.9
363	Werkgeversorganisatie VNO-NCW laat ons vandaag schriftelijk weten dat ze vóór EU-wetgeving zijn op dit terrein.	25.94
364	Maar ze hebben ook zorgen over de onduidelijkheid van de regels en het gebrek aan harmonisatie.	6.94
365	Ook vragen de werkgevers zich af wat precies de omstandigheden zijn wanneer je zou moeten ingrijpen.	5.96
366	En volgens VNO-NCW blijft het wel degelijk zo dat bedrijven de hele keten moeten blijven monitoren op misstanden.	23.47
367	Bronkhorst van de Schone Kleren Campagne heeft geen vertrouwen in het voorstel dat waarschijnlijk komende week in Brussel op tafel komt.	6.98
368	De bedoeling is om het in eerste aanleg bij directe zakenrelaties alleen te controleren.	4.47
369	Waarbij je dus het grootste deel van de keten buiten beschouwing laat.	4.48
370	Dus de mensen die de knopen aanzetten, die de katoen plukken, die zijn dan niet meer in beeld?	14.77
372	En het nieuwe voorstel is nu na heel veel gesteggel heen en weer, om dat te doen op basis van risico's.	7.83
373	Dus op het moment dat een bedrijf denkt: hier is waarschijnlijk een risico in mijn keten aannemelijk moeten ze dat wel in kaart brengen.	5.23
375	Die signalen moet je krijgen dat die risico's er zijn, en de misstanden.	6.03
376	Maar wij hebben er geen vertrouwen in dat dat ook daadwerkelijk zal leiden tot een verbetering van de situatie van de mensenrechten.	5.83
381	Zij vertellen ons hoe de omstandigheden in de fabrieken zijn.	4.36
382	En wij proberen ervoor te zorgen dat Europa, waar wij zelf wonen dat die geen dubieuze rol speelt in dit proces.	9.02
385	Morgen worden op de Amerikaanse militaire begraafplaats bij Margraten in Limburg de Amerikaanse militairen herdacht die zijn gesneuveld in de Tweede Wereldoorlog.	25.92
386	Koning Willem-Alexander en premier Schoof zijn er ook bij.	10.39
388	De zwarte man die door politiegeweld om het leven kwam.	87.36
389	Zijn dood veroorzaakte wereldwijd een golf van verontwaardiging en was de start van de Black Lives Matter-beweging.	72.74
397	Meer nieuws in het Late NOS Journaal rond half 12, NPO 1.	5.36