Nieuwsuur 🇳🇱

_id	685470f05e002a0defa3564c
url	https://npo.nl/start/serie/nieuwsuur/seizoen-2025/nieuwsuur_5116/afspelen
datetime	2025-06-19 21:30:00
description	Het Midden-Oosten houdt de adem in nu het oorlog is tussen Israël en Iran. We bespreken de situatie met de Iraanse ambassadeur in Nederland, Hadi Farajvand. * De Tweede Kamerfractie van GroenLinks-PvdA wil dat de levering van Nederlandse onderdelen voor het Israëlische luchtverdedigingssysteem Iron Dome wordt stilgelegd. * Tussen 1956 en 1984 werden ongehuwde zwangere vrouwen onder druk gezet om hun pasgeboren kind af te staan. De commissie onderzoek Binnenlandse Afstand en Adoptie brengt een rapport uit over deze praktijk. We spreken met getroffen moeders en Micha de Winter, voorzitter van de onderzoekscommissie, schuift aan in de studio.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Het hele Midden-Oosten gaat in de fik door een gek die in het hoofd staat van de Israëlische regering.	9.44
1	Ik zie geen andere optie dan om nu alle drukmiddelen in te zetten om dit te stoppen.	3.99
2	GroenLinks-PvdA vindt dat Israel z'n recht op zelfverdediging met de Iron Dome heeft verspeeld sinds de aanval op Iran.	86.81
3	Waarom kiest de partij voor dit explosieve standpunt?	9.47
4	Jonge moeders die afstand moesten doen van hun baby's.	90.36
5	Gaat de overheid excuses aanbieden of anderszins helpen?	17.17
6	Het is mijn eigen dossier en in principe staat er informatie in over mij als baby.	4.35
10	En zes dagen voor de NAVO-top legt het pacifistische Spanje een bom onder de afspraken.	32.7
11	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
13	Spanje heeft vandaag aan NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte laten weten dat ze niet van plan zijn te voldoen aan de nieuwe NAVO-norm van 5%.	49.75
14	Die zou volgens de Spaanse premier Sanchez 'niet alleen onredelijk, maar ook schadelijk' zijn.	11.15
15	Waarom doen ze dat en wat gaat dit voor de NAVO-top van volgende week betekenen?	30.7
16	Dat bespreek ik met in Washington correspondent Sjoerd den Daas en in Spanje Edwin Winkels.	4.95
21	Het is een van de laatste progressieve regeringen in Europa.	23.21
23	Hij heeft het defensiebudget al aardig opgeschroefd maar het zit op nog maar 1,3 procent.	32.05
24	In plaats van 20 miljard zou er nog 80 miljard bij moeten komen.	11.06
27	En de goede transitie waar we zo goed mee bezig zijn komt bijna tot stilstand net als de ontwikkelingsamenwerking.	5.07
28	En dat wil hij niet opofferen voor zoveel meer geld aan defensie.	4.44
29	En de tweede reden is dat deze week een grote corruptieschandaal in zijn gezicht ontplofte.	3.72
30	Een van zijn vertrouwelingen wordt beschuldigd van corruptie.	19.22
31	Hij moet een nog linkser coalitiepartner binnenboord houden.	6.07
33	En die moet hij tegemoet komen om zijn eigen hachje als premier te redden.	5.23
34	Is dit onderhandelingstactiek of hoe serieus moeten we dit nemen?	5.86
37	Hij zegt: wij willen niet verder gaan dan 2,1 procent.	9.81
38	Dat is nog ongelooflijk ver verwijderd van de 3,5 procent die de NAVO eerst wil.	19.31
39	Hij lijkt niet bereid om verder te gaan naar de vijf procent.	8.51
40	Ik denk dat hij ook ziet in Spanje wordt gezegd dat andere regeringsleiders ook al hebben ze het niet gezegd misschien ook twijfelen: vijf procent is gekkenwerk.	17.98
41	Hij hoopt de komende dagen in Den Haag om andere regeringsleiders in Europa achter zich te krijgen dat het in ieder geval minder wordt dan de vijf procent die wordt geëist.	14.66
45	Tijdens de persconferentie ging het vooral over al dan niet ingrijpen in Iran.	6.64
46	Kan Donald Trump überhaupt wel naar de NAVO top in Nederland komen?	40.55
51	Spanje doet nu wat andere landen misschien ook wel zouden willen.	6.21
52	In Belgie neemt het verzet tegen die norm bijvoorbeeld ook toe.	29.01
53	Er zijn ook mensen die verbaasd zijn dat het in andere landen zonder slag of stoot voorbijgaat.	5.12
54	Wat vinden ze in Amerika over de twijfels in Europa?	6.96
55	Hier is de boodschap heel duidelijk vanuit het Witte Huis.	4.54
57	Dat is ook waar hij Mark Rutte mee de boer op heeft gestuurd.	16.46
58	Men vindt in Amerika dat de belastingbetaler te lang te veel heeft betaald voor de beveiligingsparaplu waar Europese landen en Canada onder hebben kunnen schuilen.	48.94
60	Andere landen moeten meer meebetalen aan de veiligheidsparaplu.	26.94
63	Maar de boodschap vanuit het Witte Huis zal echt zijn: willen jullie Amerika aan boord houden dan moeten jullie echt over de brug komen.	5.03
66	Sanchez heeft gezegd dat hij een alternatief voorstel heeft: laten we het vrijwillig doen.	12.38
69	Maar hij zal niet willen toegeven aan die vijf procent.	5.53
70	14 procent van de Spanjaarden is slechts voor het verhogen van het defensiebudget.	90.91
73	Hier in Spanje voelen we de dreiging uit Rusland veel minder.	37.51
74	We zitten in het zuidoosten, het puntje van Europa.	4.01
75	Je hoort hier niets over noodpakketten zoals in Nederland.	6.18
83	Tot vandaag wilde die partij dat een eventueel wapenembargo Israël niet zou raken in zijn verdediging.	19.07
84	Concreet: het luchtafweersysteem Iron Dome moest buiten schot blijven.	41.4
85	Maar nu Netanyahu Iran aanvalt laat die partij die voorwaarde los.	24.89
86	Tot verbazing van veel andere partijen in Den Haag.	3.58
87	GroenLinks-PvdA verbijsterde vandaag veel Kamerleden met hun vergaande voorstel.	16.29
89	Omdat de motie eigenlijk doodvonnis voor onschuldige burgers kan betekenen vinden wij het belangrijk dat over deze motie hoofdelijk wordt gestemd.	5.23
92	Voor de motie hebben gestemd 35 leden, daartegen 99.	8.71
95	GroenLinks-PvdA wil de druk opvoeren op premier Netanyahu.	47.73
96	Hele Midden-Oosten gaat in de fik door een gek die aan het hoofd staat van de Israëlse regering.	12.05
97	Ik zie geen andere optie dan om nu alle drukmiddelen in te zetten om dit te stoppen.	3.99
98	Hij zou die aanval op Iran nooit hebben gedaan als er niet een raketafweersysteem was geweest.	33.25
101	En dus zette Piri in de middag haar voorstel voor een wapenembargo door.	5.61
102	Het is een duivels dilemma, maar mijn fractie zag geen andere mogelijkheid dan nu te komen tot deze motie.	3.62
103	GroenLinks-PvdA vindt dat het zelfverdedigingsinstrument Iron Dome niet meer ondersteund moet worden.	77.42
104	GroenLinks-PvdA vindt dat het zelfverdedigingsinstrument Iron Dome niet meer ondersteund moet worden.	77.42
105	Ook al betekent dit dat dorpen en steden in Israël kwetsbaar worden daar kunt u dan toch gewoon volmondig ja op zeggen vanuit het perspectief van GroenLinks-PvdA?	63.55
107	Wat wij zeggen is dat de Iron Dome, wat wij tot nu toe altijd die leveringen hebben verdedigd omdat het puur als een defensief wapen werd ingezet.	10.03
108	We zien nu afgelopen vrijdag dat Israël het inzet als een onderdeel van haar aanvalsstrategie.	44.69
110	Ja, voorzitter, ik maak me grote zorgen om deze radicalisering van GroenLinks-PvdA.	7.81
111	Zonder de Iron Dome zou Israël niet hebben bestaan op dit moment.	37.0
114	Ik dacht, dit is hopelijk een slip op de tong van mevrouw Piri en zal ze straks in het twee-minuutendebat het misschien terugnemen.	3.79
116	Wel harde verwijten dat GroenLinks-PvdA radicaliseert.	16.21
118	Maar bewijst u op deze manier met terugwerkende kracht het bewijs van Dilan Yeşilgöz die zei als een van de eersten dat u radicaal bent?	17.83
120	Ik heb geprobeerd u net mijn analyse te geven van de situatie in het Midden-Oosten.	4.72
121	Ik maak mij buitengewoon veel zorgen over de escalatie die dreigt.	4.84
123	En als de Amerikanen erbij betrokken raken omdat ze daarin meegesleept worden door Netanyahu, dan zijn de gevolgen niet te overzien.	25.6
125	En daarom vind ik dat er een heel duidelijk signaal in Netanyahu moet worden gegeven.	5.73
126	De-escalatie aan de onderhandelingstafel en stop met raketten sturen naar Iran.	58.87
127	Maar het signaal is dan dus ook dat dat betekent dat raketten ook niet kunnen worden tegengehouden in Israël.	33.18
128	Dat is uiteindelijk de consequentie van uw besluit dan?	10.1
129	De consequentie van ons besluit is dat op termijn Nederland niet zal bijdragen aan wapensystemen die ertoe leiden dat Netanyahu de ruimte heeft om anderen aan te vallen in de veronderstelling dat hij onkwetsbaar is.	69.08
130	Arjan Noorlander in Den Haag, waarom doet GroenLinks-PvdA dit?	13.83
131	Omdat ze vinden dat het een goede stap is zeggen ze zelf.	5.26
133	Als Netanyahu niet wil luisteren, moet hij maar voelen.	13.76
134	Als je de motie leest die is ingediend is hij heel stevig.	4.57
135	Frans Timmermans is in het interview al wat voorzichtiger.	8.58
138	Nederland levert slechts onderdelen voor enkele radarsystemen dus het systeem zal ook niet uitvallen.	20.99
140	Ze weten ook dat tegenover deze motie de beelden staan die we allemaal hebben gezien van raketten die neerkomen op woonwijken in Israël.	74.18
142	Maar zij voelen zich gesterkt door het beeld van alle demonstranten bijvoorbeeld afgelopen zondag op het Malieveld die zeggen: Nederland moet meer doen.	13.92
143	En dit moet Nederland dan doen volgens GroenLinks-PvdA.	11.43
145	Is dan de strategie om standpunten in te nemen die radicaal zijn?	8.72
146	Omdat zij zeggen dat ze het vinden dat kun je wel blijven volhouden maar er is ook een politieke werkelijkheid.	5.25
147	En die is behoorlijk dynamisch, want het is campagnetijd.	3.67
148	Daarom wordt er behoorlijk op dit soort uitspraken gelet.	4.92
149	De rechterpartijen proberen Frans Timmermans al wat langer neer te zetten als de leider van een partij die geradicaliseerd is.	6.68
150	Maar dat plakte niet, want hij steunde de NAVO-norm zonder voorwaarden.	22.01
151	En het kabinet schoof richting Timmermans als het ging om de kritiek op Israël.	64.75
152	Daarom is het opvallend dat ze dit standpunt innemen waarvan ze weten dat het politiek olie op het vuur was.	6.0
153	Waarschijnlijk zijn ze bij de VVD daar tevreden meer.	12.41
154	Die proberen hem neer te zetten als een radicaal politicus.	5.42
155	Daar werd al over gemopperd omdat hij wel meewerkt.	5.22
156	Maar vandaag heeft GroenLinks-PvdA zelf de benzine op het vuur gegooid.	5.6
157	Daar zal in de campagne dan de gebruik van worden gemaakt.	4.28
158	Er komen verkiezingen aan, dit is geen 'slip on the tongue'.	3.91
164	Ze zeggen dat er de afgelopen tijd in de GroenLinks-PvdA-fractie uitgebreid over gesproken is en dat dit een goed doordacht standpunt is.	17.79
165	Maar ze kregen niet veel steun uit de Tweede Kamer.	15.4
166	Ook niet van natuurlijke bondgenoten als D66 en Volt die vaak op dit onderwerp dicht bij die partij staan.	7.07
168	Ze vindt dat Israël het recht heeft om zichzelf te verdedigen.	53.0
169	Dus het wordt spannend hoe dit politiek in de campagne gaat uitpakken.	4.72
171	Je zou ook kunnen zeggen dat het een overmoedige stap was want de politieke concurrentie zal hier gehakt van maken.	4.52
172	Er is komende zaterdag een congres van PvdA GroenLinks.	7.73
174	Ik kan het me niet voorstellen dat iedereen het er zo erg mee eens is.	4.25
176	En via Den Haag komen we terecht in het oorlogsgebied zelf waar een van de raketten van Iran een ziekenhuis in Israël raakte.	59.15
177	De Israëlische minister Katz reageerde daarop met de mededeling dat de opperste leider Khamenei van Iran gedood moet worden.	59.64
179	En dat terwijl er morgen door Europa geprobeerd wordt via diplomatiek overleg een eind te maken aan het geweld over en weer.	5.88
180	Intussen is de vraag: Is het regime meer dan alleen de opperste leider?	5.29
182	Ook in Iran zijn verkiezingen, maar in feite is hij de grote baas.	7.06
185	De opperste leider heeft de politieke en religieuze macht over het land, over Iran.	12.78
186	Die heeft volgens de grondwetten de macht over de rechtelijke macht de inlichtingendiensten, de strijdkrachten, de staatsomroep.	8.52
188	Na de revolutie, begin jaren 80 wordt Iran officieel een islamitische republiek.	27.08
191	Een hardliner die weinig opheeft met Westerse leiders.	4.96
192	In Amerika woedt nu een fel debat over de vraag of het Iraanse regime omver moet worden geworpen.	23.53
195	Er zijn verkiezingen, er is een parlement een regering en een president.	5.63
196	Maar de werkelijke macht ligt niet hier, maar bij de religieuzen de opperste leider en de Raad van Hoeders.	4.11
198	Dus als jij een leuke wet of een leuke maatregel wilt doorvoeren die niet echt islamitisch is of liberaal of wat dan ook dan is daar de Raad van Hoeders om nee te zeggen.	8.7
200	Militair steunt het regime vooral op de machtige Revolutionaire Garde die, de naam zegt het al, tijdens de revolutie is ontstaan en die naast het gewone leger opereert.	11.94
201	Je hebt het leger, dat is gewoon zoals elk land een leger heeft.	4.55
202	En je hebt de Revolutionaire Garde, wat ook een soort leger is met een marine en een luchtmacht en alles hoewel de luchtmacht in Iran niks voorstelt.	8.94
203	Maar die is speciaal opgericht in 1979 om de revolutie te redden om het systeem te bewaren.	9.33
204	Dus die zijn veel politieker dan het leger en die zijn ook veel actiever in het buitenland om alweer die islamitische revolutie te redden, te bewaren.	7.21
206	Hebben ook gaandeweg, zo is het niet begonnen maar gaandeweg, ik geloof dat nu een derde van de economie in handen van de Revolutionaire Garde is.	41.12
207	Militair en politiek heeft het regime de touwtjes stevig in handen.	4.02
208	De regelmatig terugkerende protesten onder de bevolking zijn nooit een echte bedreiging gebleken.	8.42
209	Je hebt een bevolking met heel veel bezwaren tegen het regime maar er is geen echte oppositiebeweging.	20.55
211	Dus je hebt een ongelukkig volk, een ontevreden volk en heel weinig mogelijkheden om er wat aan te veranderen.	4.47
213	De Israëlische defensieminister Katz wil Khamenei dood hebben.	66.15
214	Ik denk dat als Ali Khamenei wordt omgelegd door of de Amerikanen of de Israëliërs dat het regime niet in elkaar stort.	11.82
215	Het is uiteindelijk een heel goed georganiseerd regime dat sinds jaar en dag, nou, '79, aan de macht is.	3.55
218	Ik denk dat ze het nog een hele tijd kunnen volhouden.	3.81
219	Het Witte Huis laat intussen weten dat Trump binnen twee weken een besluit neemt over militair ingrijpen in Iran.	51.2
220	Straks: het onrecht spat van iedere pagina in zijn rapport.	7.22
221	De voorzitter van de commissie-De Winter is te gast over gedwongen adoptie van pasgeboren kinderen in naoorlogs Nederland.	36.85
223	Ruim 33.000 Nederlandse Citroën-rijders mogen hun auto niet meer gebruiken.	83.73
225	Bij de auto's die gebouwd zijn tussen 2009 en 2019 zijn er problemen met de airbags.	72.76
226	Er liep al een Europese terugroepactie om die airbags te repareren.	23.76
227	Maar na een dodelijk ongeluk in Frankrijk heeft het moederbedrijf haast met die reparaties.	41.67
228	Ze worden nu teruggeroepen omdat wij hebben bepaald in overleg met alle deskundigen dat dat goed is om te doen.	11.2
229	Het is opgelegd door de Franse autoriteiten naar aanleiding van het incident in Noord-Frankrijk.	24.05
230	Wij hebben vanuit Stellantis gezegd, laten we geen enkel risico nemen.	15.81
231	We doen dit voor alle Noord-Europese landen, waaronder Nederland.	10.75
232	Bezitters van de Citroëns met airbagproblemen wordt aangeraden direct contact op te nemen met de verkoper om de auto te herstellen.	71.93
233	Finland stapt uit het landmijnenverdrag van Ottawa.	49.49
234	In dat verdrag beloven landen geen mijnen te leggen die exploderen als iemand er op trapt.	11.95
235	De ruime meerderheid van het Finse parlement wil mijnen kunnen leggen tegen Russische dreiging.	27.29
236	De Fins-Russische grens is ruim 1300 kilometer lang.	22.93
237	De kwaliteit van processen-verbaal van de politie is zo slecht dat overtreders vaak vrijuit gaan.	39.72
238	Het gaat om, zou je denken, simpel papierwerk zoals wildplassen of rijbewijzen die worden ingenomen.	4.81
239	Een proces-verbaal is een officieel verslag waarin politiemensen of buitengewoon opsporingsambtenaren opschrijven wat ze hebben geconstateerd.	21.38
240	Het gaat om vergrijpen als rijden zonder rijbewijs openbare dronkenschap en baldadigheid.	55.17
241	Als een politieagent of een boa een strafbaar feit constateert moet hij opschrijven wat hij gezien heeft en gehoord.	23.88
242	En dat op een goeie manier beschrijven zodat wij kunnen vaststellen dat er bewijzen in het dossier zitten.	4.28
245	Het andere is dat er vaak bewijsstukken meegestuurd moeten worden.	6.32
246	Bijvoorbeeld als je onverzekerd rijdt dan hebben wij daar ook graag een bewijsstuk van bij het proces-verbaal zitten.	5.72
247	En dat is ook een van de dingen die niet altijd goed gaat.	4.52
248	Volgens de politie wordt de kwestie zeer serieus genomen.	7.54
249	En loopt er onder meer via de politie-opleiding een project om de kwaliteit van de processen-verbaal te verbeteren.	10.3
250	De politie werkt heel hard maar doet dat vaak op straat, in veel hectiek.	10.92
251	En moet daar dan ter plekke een proces-verbaal opmaken.	4.8
252	En dat leidt er ook wel eens toe dat het niet altijd volledig en compleet in één keer goed is.	4.29
254	De bank deelde jarenlang bonussen uit aan medewerkers.	21.32
255	En dat mocht niet, omdat de bank met belastinggeld overeind werd gehouden.	15.22
256	Banken met staatssteun hebben echt een volledig bonusverbod.	84.36
258	Het lijkt toch een vrij duidelijke boodschap van de minister van Financiën in 2014.	12.95
260	Weliswaar niet aan de top van het bedrijf maar aan zeven mensen in de laag daaronder.	4.44
262	ABN AMRO krijgt waarschuwingen en toch gaat de bank door met het geven van de bonussen.	78.52
264	Keer op keer werd ABN AMRO gewaarschuwd en toch ging ze door met het betalen van de bonussen.	27.58
265	We hadden de bank graag gevraagd waarom ze dat deden maar ze willen geen toelichting geven.	16.88
267	Daarin zeggen ze dat ze altijd te goedertrouw hebben gehandeld Daarin zeggen ze dat ze altijd te goeder trouw hebben gehandeld maar dat ze nu ook wel inzien dat het volgens de regels niet had gemogen.	9.68
268	Gerben Everts werkte in het verleden bij een financieel toezichthouder.	7.72
272	Eigenlijk doordat ze in het verleden teveel bonussen uitkeerden teveel risico namen, omdat mensen daar zelf van profiteerden.	25.99
273	Toen was de afspraak: geen bonussen meer bij ABN AMRO.	18.63
279	De grootste vakbond binnen de bank, de Unie, zegt dat het bonusverbod ABN AMRO belemmert.	80.18
280	En dat personeel makkelijker naar Rabo of ING overstapt waar dit soort bonussen wel mogen.	38.29
281	Het echtpaar uit Alphen aan den Rijn dat al een paar dagen werd vermist.. is dood teruggevonden in Frankrijk.	36.56
282	Beiden lagen in de buurt van hun auto, bij het Franse dorp Leurville.	11.51
283	Ze waren op weg naar hun vakantiehuis ten westen van Dijon.	7.98
284	Het oudere echtpaar vertrok een week geleden daarnaartoe.	19.12
285	De politie sluit een misdrijf zo goed als zeker uit.	10.43
286	Twee doden in de Waalhaven in Rotterdam bij een ongeluk op een schip.	87.55
291	De Pride in Boedapest mag van de Hongaarse politie níet doorgaan.	64.63
293	Daarop zeiden politici in andere EU-landen dat ze alsnog zouden gaan.	29.2
294	De burgemeester van Boedapest heeft gezegd dat hij het verbod zal negeren.	37.22
298	Het zijn schrijnende verhalen, over vrouwen die hun baby's moesten afstaan ter adoptie.	62.92
299	Verhalen waar excuses bij horen, vinden die vrouwen en hun kinderen.	86.28
300	Er werd een onderzoek ingesteld, waar door betrokkenen veel van verwacht werd.	7.43
302	Ik spreek zo met de voorzitter van de onderzoekscommissie.	4.93
304	Ik raakte zwanger en binnen twee weken zat ik in een opvanghuis.	21.67
308	En ja, toen ben ik daar Daarna heb ik het huis verlaten en mijn dochter bleef daarachter.	7.34
312	Decennia lang moesten duizenden jonge ongehuwde meisjes hun baby's afstaan.	89.46
313	Steeds meer vrouwen, zoals Ellen Venhuizen, vertellen hoe er destijds druk op ze werd uitgeoefend.	6.8
314	Door hun omgeving, maar ook door instanties als de Raad voor de Kinderbescherming die ze afstandsverklaringen liet ondertekenen zonder juridische basis.	14.26
315	'Ondergetekende Venhuizen verklaart vrijwillig afstand te doen van haar natuurlijk kind.'	39.26
316	'Zij is ervan op de hoogte dat plaatsing van het kind in een adoptief gezin een definitieve onderstreept, is en dat de Raad niet, ook onderstreept, meewerkt aan terugplaatsing bij de moeder.'	42.07
317	'Zij verklaart dat zij door niemand gedwongen wordt om afstand te doen.. en dat dit haar eigen beslissing is.'	9.56
319	Ik heb daarna geprobeerd om een eigen bankrekening te openen maar dat gaat niet, want daar was ik te jong voor.	3.77
322	Maar ik kan wel 100 procent zeker zeggen dat ik mijn kind afsta en dat ik dat vrijwillig doe.	3.7
323	Zonder dat ik enige informatie heb gekregen over wat het betekent en wat mijn mogelijkheden zouden zijn.	4.11
324	In andere landen speelt vergelijkbare problematiek.	8.8
325	Daar werd de afgelopen jaren ook onderzoek gedaan dat tot aanbevelingen aan de staat leidde om excuses te maken, wat ook gebeurde.	34.31
326	Maar in Nederland liep dit veel trager, weet Christel Don, die het dossier al jaren volgt.	8.97
327	Nou, in Nederland zijn we op een gegeven moment ook met een onderzoek gestart, zo'n zes jaar geleden.	7.76
328	Dat eerste onderzoek is echt falikant aan het misgelopen vanwege allerlei grove privacy-schendingen.. belangenverstrengeling, gegevens van betrokkenen kwamen op straat te liggen.	22.07
329	Dat heeft het vertrouwen van de mensen die eraan hebben meegewerkt natuurlijk geen goed gedaan.	4.17
330	En het heeft het huidige onderzoek ook behoorlijk vertraagd.	11.81
331	Ondertussen zijn moeders en kinderen nog altijd op zoek naar informatie over hun verleden.	6.19
335	Het is mijn eigen dossier en in principe staat er informatie in over mij als baby.	4.35
339	Plus, dan denk je ook waarom moet dit zo geheim zijn?	5.23
340	Ik voelde dat zelf ook wel enigszins als een verlengstuk van die geheimhouding waar we in principe mee geboren zijn.	3.88
341	Een afstandsmoeder startte een zaak tegen de Nederlandse staat omdat ze de Raad voor de Kinderbescherming en daarmee de staat verantwoordelijk houdt.	77.03
342	Maar de staat zelf bestreed dit en zei dat de kwestie bovendien was verjaard.	10.89
343	Het hof kwam daardoor niet toe aan een inhoudelijke beoordeling.	15.77
346	Ik kan natuurlijk helaas niet in het hoofd kijken van de Nederlandse staat maar het aannemelijk is dat men hiermee een voorschot wil nemen op mogelijke volgende claims.	5.12
349	Want er zijn natuurlijk ook eisen voor financiële ondersteuning bij psychosociale hulp.	19.19
355	Zeker als dingen niet betaald worden door de verzekering.	11.79
357	Wel stelde het kabinet een nieuw onderzoek in, geleid door Micha de Winter.	18.54
358	En vandaag, na 2,5 jaar, is zijn langverwachte rapport eindelijk klaar.	5.06
359	De onderzoekscommissie constateert dat de afstandspraktijk bij veel mensen tot groot verdriet, woede en vaak tot levenslange schade heeft geleid.	87.3
360	Maar ze doet geen aanbeveling voor volledige toegang tot informatie of financiële hulp en beveelt de staat ook niet aan excuses te maken.	12.16
361	Ze schrijft dat ze geen schuldigen en slachtoffers wil aanwijzen.	12.8
362	Dat zou tot een zwart-wit beeld van de geschiedenis leiden en geen recht doen aan de complexe ervaringen.	4.52
363	Wat het rapport heel erg goed laat zien, is hoe immens groot het leed is dat is veroorzaakt door het scheiden van moeders en baby's.	81.0
364	Terwijl in het rapport ook staat dat de commissie in een vijfde van de 300 onderzochte dossiers afstandsverklaringen gevonden zijn.	19.4
366	Vrouwen dachten echt dat ze daarmee hun kind kwijt waren als ze dat hadden ondertekend.	86.06
368	De stichtingen die afstandsmoeders en afstandskinderen vertegenwoordigen zeggen bitter teleurgesteld te zijn.	9.88
369	Je wordt gewoon met een kluitje in het riet gestuurd.	10.97
370	Het is al tijden bezig en nu krijg je zo'n iets, dat is een dooddoener.	4.71
371	Bij het uitblijven van excuses blijft het een algemeen verhaal en er wordt nog steeds de schuld van de moeders c.q het schuldgevoel van alle afgestanen dat ze in een beschamende situatie ter wereld zijn gekomen.	4.39
373	En Micha de Winter is voorzitter van de commissie, welkom.	4.87
376	Over het feit dat u geen aanbeveling doet om excuses te laten maken door de overheid.	6.91
377	Ik onderschrijf de verhalen die ze erkennen en het onrecht dat ze voelen wat ze is aangedaan.	3.71
378	Wat ik wel jammer vind nu ik dit zie deze interviews zijn gemaakt voordat iemand het rapport had gelezen.	5.21
379	Dat kan je ook een beetje horen want in het rapport dat vanmiddag is gepresenteerd worden mensen absoluut niet met een kluitje in het riet gestuurd.	9.87
380	Er wordt uitgebreid gedocumenteerd hoe dit heeft kunnen gebeuren en welke partijen daarbij betrokken waren.	6.81
381	En welke partijen welke verantwoordelijkheid hebben gehad.	4.89
382	Dat gaat over ouders, de samenleving die de meisjes dwongen tot afstand omdat het een schande was.	30.63
383	En in de psychiatrisch bestond een beweging waarin meisjes die ongepland zwanger werden ziek waren en dus ongeschikt waren om moeder te worden.	87.31
384	En het ging om gebrekkige voorlichting door de Raad van kinderbescherming.	43.47
385	En de overheid had een adoptiewet aangenomen die afstand en adoptie bevorderde.	32.34
386	Maar er worden dus duidelijk verantwoordelijkheden bij verschillende instanties belegd.	3.59
389	Punt 1: Neem dit thema op in de Canon van Nederland.	4.58
392	Dit is een geschiedenis geweest van mensen over hebben gezwegen.	4.34
393	Mensen is onrecht aangedaan en er is veel leed veroorzaakt maar men heeft altijd moeten zwijgen over deze gebeurtenissen.	4.63
396	De canon van de geschiedenis wordt gebruikt in het onderwijs.	40.38
398	Dit thema verdient het naar ons gevoel om opgenomen te worden bijvoorbeeld in het geschiedenisonderwijs.	4.67
399	Maar de mensen die het betreft zeggen dat ze meer verdienen.	14.38
400	Ierland, Australië, België maar ook Schotland hebben excuus gemaakt.	7.78
401	Waarom is het zo moeilijk om gewoon te zeggen: De overheid zou excuses moeten aanbieden?	11.91
402	Kijk, sorry zeggen als er verder niks mee samenhangt als er geen maatregelen uit voortvloeien kan dat ook een heel leeg iets zijn.	4.7
406	We vinden het belangrijk dat bijvoorbeeld de geestelijke gezondheidszorg en de psychiatrie kijken naar hun eigen geschiedenis en waar het is fout gegaan.	6.18
407	En de raden van kinderbescherming met de 19 regionale raden die er toen waren: wat is er fout gegaan?	22.85
408	Dat geldt voor alle organisaties die hierbij betrokken zijn geweest.	8.33
409	Dus een excuus van de minister, van mij mag het maar het moet niet leeg zijn.	4.35
411	Nee, omdat het juist veel meer gaat dat mensen niks hebben aan een algemeen excuus.	5.2
412	De kinderen om wie het gaat hebben vandaag ook gereageerd op uw rapport en zeggen: Wat zegt u tegen deze mensen?	25.95
413	Ten eerste zeg ik: het is een rapport waarin die hele geschiedenis uitgebreid gedocumenteerd wordt.	4.56
417	Luide stemmen, stille stemmen en aarzelende stemmen.	3.69
418	Sommige mensen vinden dat alleen een financiële schadevergoeding het antwoord is.	33.11
420	We hebben ook onderzoek gedaan naar mensen die zeggen: ik wil niet afgescheept worden met een schadevergoeding.	9.86
421	Dat is ook in onderzoeken naar seksueel misbruik gebleken.	71.64
422	Voor sommigen geldt het en voor anderen geldt dat niet.	4.91
423	Dan is het niet aan ons om daarover een uitspraak te doen.	5.35
425	We hebben wetenschappelijk onderzoek gedaan naar wat er gebeurd is en wie er verantwoordelijk waren en wat de impact is geweest.	9.44
426	Wat de politieke consequenties ervan zijn is aan de politiek.	4.9
429	Een andere aanbeveling is: Zorg voor condooms in het basispakket.	7.57
430	Sommige moeders zijn nu 60 en denken: waar heeft die man het over?	36.84
432	In de huidige tijd zijn er mensen die zeggen: seksuele voorlichting op het basisonderwijs denk aan de lentekriebels, dat moeten we niet doen.	36.71
433	Er worden toch nu geen kinderen meer bij hun moeder weggehaald?	39.32
435	Dit is een maatregel in een verleden dat voorbij is.	4.82
437	Als je in de huidige tijd geen seksuele voorlichting geeft en mensen geen zeggenschap geeft over hun eigen zwangerschap dan kunnen we zomaar weer in de situatie terechtkomen dat er tienerzwangerschappen ontstaan.	62.87
442	Komt u met nog een advies aan de politiek als u dit allemaal hoort?	6.91
443	We hebben een heel uitgebreid onderzoek gepresenteerd.	6.73
444	En we hebben aangeboden dat als mensen het goed gelezen hebben en het duurt een tijdje voordat ze het goed gelezen kunnen hebben om dan met alle mensen in gesprek te gaan en uit te leggen waarom wij tot onze conclusie zijn gekomen en waarom we deze aanbevelingen hebben gedaan.	5.63
448	Morgen is de uitspraak tegen de directie van de klimhal in Amsterdam.	20.22
449	Daar overleed een kind van elf tijdens een kinderfeestje.	31.91
451	En het Zeeuwse mosselseizoen begint morgen met het ophalen van de eerste sleep.	49.85
452	Het seizoen begint uitzonderlijk vroeg door het warme voorjaar.	41.5
453	Het weer: Vannacht helder met alleen aan zee wolken.	11.24
457	Meer nieuws in 't Late NOS Journaal, met sport, om half 12 NPO 1.	5.47
458	Morgen op NPO Start de serie van onze collega Eelco Bosch van Rosenthal, Poetins Pionnen.	5.98
459	Zo sturen Russische inlichtingendiensten nog steeds berichten naar hun spionnen in Europa.	50.61
460	Dat ook Nederland interessant is voor de Russen, leidt geen twijfel.	5.13
464	Het is toch gelukt blijkbaar een voet binnen de deur te krijgen.	3.72
466	Maar sinds de oorlog in Oekraïne is Rusland ook een andere weg ingeslagen.	33.46
468	Hoe gaan de Russische inlichtingendiensten in Europa te werk en wat staat ons nog te wachten?	27.92
470	Je ziet het in onze Nieuwsuurserie Poetins pionnen.	4.36