Nieuwsuur 🇳🇱

_id	68586571f4df8d3171093eb5
url	https://npo.nl/start/serie/nieuwsuur/seizoen-2025/nieuwsuur_5123/afspelen
datetime	2025-06-22 21:30:00
description	Het nieuws met achtergronden, duiding en analyse.

 

Statements

idx	statement	score
4	Het zijn gevolgen die meteen gevoeld worden ook in Israel, ook voor Nederlanders daar.	7.02
5	Wat wij nu gaan doen, in ieder geval met betrekking tot Israël omdat daar pas heel recent het reisadvies rood is geworden is dat we gestrande Nederlanders, die echt gestrand zijn maar normaal in Nederland woonachtig, dat we die gaan helpen.	43.63
6	En net komt het nieuws binnen dat Nederland bezig is Welke schade is aangericht en welke schade kán Iran nog aanrichten?	21.37
7	Ik bespreek het met onze gasten en onze mensen in de regio.	4.21
8	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
9	Twee weken zou hij erover gaan nadenken het werden zo'n twee dagen.	3.82
10	Twee dagen waarna president Trump zich afgelopen nacht mengt in de Iraans-Israelische oorlog.	63.65
11	Voor velen onverwacht valt hij Iraanse nucleaire doelen aan met wapens die nog nooit eerder zijn gebruikt.	8.72
12	Het hoofd van de Amerikaanse strijdkrachten omschrijft vanmiddag hoe ze het hebben gedaan.	16.8
16	Aan tafel Midden-Oostenkenner Koert Debeuf en hoogleraar krijgswetenschappen Martijn Kitzen.	5.59
19	Het eerste bericht over de aanval kwam zo'n 20 uur geleden naar buiten.	9.0
23	In een paar woorden: Hoe groot is de impact van wat hier gebeurd is?	4.23
24	In de regio en in de wereld houdt iedereen de adem in.	13.1
25	En de sympathie voor Iran is weer gestegen in de voorbije uren.	8.59
26	Dat zegt iets over de internationale orde en sympathie.	4.04
34	De schade aan het internationaal recht en de diplomatie is heel groot.	11.13
35	Hoe groot de schade aan de nucleaire installaties is weten we niet.	25.84
36	Maar dit zal Iran en andere landen aanzetten om kernwapens te maken.	30.82
38	Het begon dus bijna een etmaal geleden: President Trump vannacht in de situation room, in het Pentagon.	8.71
39	Met zijn staf volgt hij de aanval van de Verenigde Staten op Iraanse nucleaire faciliteiten.	15.0
40	Kort daarna meldt de president de aanval op Truth Social.	21.25
42	Op diverse plaatsen, waaronder Tel Aviv en Haifa slaan Iraanse raketten in.	49.65
44	Beelden uit Iran, door cameramensen ter plekke gemaakt zijn er wel, maar toonde geen schade en getroffen burgers.	23.78
45	Wel is er een reactie van de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken.	32.87
46	Later komen deze beelden binnen Later komen deze beelden binnen van een Iraans protest, vanmiddag tegen de aanval.	16.01
52	Het is een aanval van de grote vijand, de VS. Dat is een blamage.	5.84
54	Om dit nog meer door te zetten en zich rond de leider te schaden.	4.44
56	De Iraanse bevolking is zeer ontevreden over het regime.	75.42
58	Dit is een aanval op de Iraanse soevereiniteit met burgerslachtoffers.	14.34
60	Je zou kunnen denken dat het regime in paniek zou raken.	4.34
62	Ja, dit regime is gepokt en gemazeld om te overleven.	4.62
66	De leiders die nu aan de macht zijn, zijn in die tijd gevormd.	3.71
67	Dus ik denk niet dat zij meteen de witte vlag gaan hijsen.	3.81
68	Maar het is een zware klap waarvan ze moeten herstellen, dat staat vast.	4.04
73	En de laatste keer, in 2003 werd het een totale catastrofe.	18.67
80	Twee weken zou Trump erover nadenken twee dagen later is het zover.	7.74
81	Ze waren dit, zeiden ze al heel lang aan het voorbereiden.	4.2
84	Niet voor niets waren er gisteren berichten over bommenwerpers die de andere kant opgingen.	7.39
93	Nee, ik denk dat hier het kernwapenprogramma er is.	6.85
96	En deze oorlog wordt voornamelijk uit de lucht gevoerd door Israël.	14.04
97	't Aanvalsplanis uitgevoerd met een wapen dat nog niet eerder is ingezet.	10.12
98	Laten we even kijken naar wat we weten over de impact.	4.0
99	Dit zouden de enige beelden zijn van de Amerikaanse aanval op Iran afgelopen nacht gefilmd vanaf de grond is Isfahan.	31.54
100	Het zou gaan om explosies bij het nucleaire complex daar.	21.4
101	De beelden zijn vrijgegeven door persbureaus maar zijn niet onafhankelijk geverifieerd.	7.01
102	Wat we wél zeker weten: Het complex bij Isfahan is 1 van de 3 nucleaire installaties die de Verenigde Staten aanvielen.	19.62
103	De nucleaire complexen bij Natanz en Fordo werden vanuit de lucht bestookt met zeven Amerikaanse B2-bommenwerpers.	18.89
104	In Natanz en Fordo vielen in totaal 14 zogeheten bunkerbusters.	12.63
105	In Natanz en Fordo vielen in totaal 14 zogeheten bunkerbusters.	12.63
106	In Natanz en Fordo vielen in totaal 14 zogeheten bunkerbusters.	12.63
107	Dat zijn zware bommen die eerst tientallen meters de grond inboren voordat ze ontploffen.	7.5
108	Op deze satellietenbeelden van voor en na de aanval zijn sporen van meerdere inslagen zichtbaar.	29.48
109	Maar wat we niét weten: Hoe groot de werkelijke klap is die werd toegediend aan het Iraanse nucleaire programma.	10.25
111	Toch spreekt de Amerikaanse minister van Defensie Hegseth nu al van een groot succes.	7.56
112	Maar volgens de Iraniërs valt de schade wel mee klinkt het vandaag op de Iraanse staatstelevisie.	13.38
113	Volgens het Internationale Atoomagentschap van de Verenigde Naties Volgens het Internationale Atoomagentschap van de Verenigde Naties Volgens het Internationale Atoomagentschap van de Verenigde Naties is voorlopig geen verhoogde straling geconstateerd rondom de drie nucleaire installaties.	10.52
114	Het agentschap komt morgen bijeen voor een spoedzitting.	5.54
115	Hoe aannemelijk is dat, dat ze nu in het geheim uitbouwen?	7.86
117	De acties van Israël de afgelopen weken de inlichtingen die ze hadden en de positie die ze hadden binnen Iran vind ik het niet aannemelijk dat er een geheime plek is.	18.54
121	De Amerikanen zijn bezig met uit te zoeken hoe effectief het is geweest.	27.15
127	Bij die berg stonden een tijdje geleden deze trucks.	10.63
131	Er kan dus materiaal zijn geëvacueerd uit de installatie.	22.89
132	Of die trucks stonden daarom te voorkomen dat Israël met commando's een grondaanval zouden.	73.85
135	Maar dan zouden de Israëli's het hebben geweten en hebben gebombardeerd?	27.26
139	Peyman Jafari, wat wordt er in Iraanse media over gezegd?	27.19
141	Het eerste wat wordt gezegd is dat Iran geen atoomwapenprogramma heeft.	74.08
142	Dat hebben de veiligheidsdiensten van de VS afgelopen maart ook verklaard.	33.76
143	Afgelopen week werd dat tegenover het Amerikaanse Congres verklaard.	6.71
144	Trump beweerde gisteren dat zijn veiligheidsdiensten fout zaten.	52.56
146	In Iran wordt gezegd dat ze deze aanval zagen aankomen.	29.68
150	Misschien ook als een uitweg om zelf met een beperkte tegenaanval te komen.	4.77
152	Ik zag dat het internationaal atoomagentschap zegt dat er uranium wordt verrijkt tot boven de 83 procent.	78.0
155	Maar een hoger percentage dan voor nucleaire stroomvoorziening nodig is.	24.42
158	Daar moest een diplomatieke weg voor worden gevonden.	4.32
162	Om druk te leggen op de VS om de sancties weg te halen.	12.86
167	Sjoerd: in een paar weken draait de VS van 'ze werken niet aan een kernwapen' en 'we willen diplomatie' naar deze aanval.	43.39
168	Hoe verkoopt Trump dit aan zijn oorlogs-kritische achterban?	17.97
170	We hebben de retoriek de afgelopen weken snel zien draaien.	3.61
171	Hij heeft al jaren aangegeven dat Iran met kernwapens een bedreiging kan zijn voor Amerika.	68.71
173	Hij wil laten zien dat hij hier dan de tijd heeft gegeven.	4.43
176	Maar het is een beetje een semantische discussie maar het blijft directe Amerikaanse betrokkenheid.	3.92
178	Lennard, het beeld was lang dat Netanyahu en Trump niet op één lijn zaten.	18.23
181	De lezing die je hier vooral hoort is dat Netanyahu veel druk heeft uitgeoefend op Trump.	29.35
185	Want als je die nucleaire faciliteiten wil vernietigen heb je Amerika nodig.	22.15
186	Vandaag kwam het bericht naar buiten dat afgelopen donderdag en een gespannen telefoongesprek was tussen Israël en Amerika.	11.83
188	En er is duidelijk gemaakt dat die deadline van twee weken te lang was voor Israël.	33.27
189	Netanyahu heeft zijn charmes in de strijd gegooid om Amerika mee te krijgen in de aanval.	20.38
191	Hoeveel zorgen maken ze zich daar bij jou om een tegenreactie van Iran?	23.23
192	Als je het leger en de politiek volgt is er geen uitgesproken zorg.	6.24
193	En op televisie gaat het over de successen van het Israëlische leger.	26.88
194	Vandaag zijn er acht lanceringsinstallaties vernield.	11.24
201	Want zij vinden Iran de grootste bedreiging voor Israël.	86.13
208	Dat de pestkop van het Midden-Oosten moet kiezen voor vrede.	7.88
212	Iran tijd misschien gedacht dat Trump zijn achterban niet mee had.	14.35
213	En dat het hem zou weerhouden van deelname aan de aanval.	8.91
214	Trump heeft laten zien dat er niet bij bluffen blijft.	27.47
215	Tegelijkertijd wil hij de prijs zo hoog maken dat hij hem niet hoeft in te zetten.	3.97
218	In hoeverre is er een weg naar de onderhandelingstafel?	5.38
221	Trump zit in de wacht en hij is aan het nadenken over zijn vervolgstappen.	6.47
222	Ik denk dat hij deze stap vrij aardig heeft weten te verkopen.	4.03
225	Ook binnen de Republikeinse Partij staan de neuzen redelijk dezelfde kant op.	5.61
227	Trump voelt nu wel de druk vanuit zijn achterban om een deal te maken.	13.32
232	Dat is bevestigd door de nationale veiligheidsadviseur van Israël.	22.09
233	Eerder deze week werd er wel gesproken over het liquideren van Khamenei.	11.45
235	En toen zei hij dat niemand in een oorlog immuun is.	5.86
236	Maar met een dergelijke liquidatie heb je het regime nog niet omvergeworpen.	5.1
237	Dan zou je nog veel meer geestelijken moeten liquideren.	4.46
239	Maar het omverwerpen van het regime ligt bij het Iraanse volk.	16.14
245	Als ze zouden zeggen dat te gaan doen kan een kat in het nauw hoogwaardige sprongen maken.	13.22
253	Vandaag heeft het parlement beslist, in Iran dat ze de Straat van Hormuz willen sluiten.	47.39
254	Dat is eigenlijk de deur van de Perzische Golf naar de rest van de wereld.	4.07
257	De Straat van Hormuz is het kleine gedeelte tussen de Holle van Perzië en?	9.54
261	20 procent van de olie voor de wereldhandel passeert de straat.	90.78
262	De sluiting zou een wereldwijde oliecrisis teweegbrengen.	27.42
264	Het Iraanse parlement zou besluiten om dit te sluiten.	41.36
269	Want Iran wil niet in oorlog raken met de Verenigde Staten.	51.28
274	Dus de Verenigde Staten worden er niet rechtstreeks door getroffen.	14.57
276	De Verenigde Staten zullen er wel tussenkomen maar zullen niet geraakt worden.	4.63
277	Maar er kunnen grote consequenties Maar er kunnen grote consequenties Maar er kunnen grote consequenties zijn voor de wereldeconomie.	4.92
282	De Verenigde Staten hebben daar veel middelen ontplooid.	32.2
287	En er zijn allerlei bases die we hier op het kaartje kunnen zien.	3.75
289	Ja, ze hebben behoorlijk wat bases in de regio er zijn er ook al behoorlijk wat geëvacueerd.	4.29
291	Ter voorbereiding op een eventuele reactie van Iran?	10.06
293	In 2020 was er de aanslag op de Iraanse generaal door een Amerikaanse drone.	64.55
294	Toen werden Amerikaanse bases in de regio aangevallen.	15.95
298	De-escaleren, met de beperkte aanval komen om geen gezichtsverlies te lijden.	90.83
300	Iran kan ook escaleren door de Straat van Hormuz te sluiten.	46.47
303	Maar als Iran verder in de hoek wordt gedreven kan het het gevoel hebben dat er niets meer te verliezen is.	6.03
308	Ook internationaal was er de afgelopen periode druk om het diplomatiek op te lossen.	7.05
312	Het is de eerste zelfmoordaanslag in Damascus sinds de val van het Assad-regime.	64.02
313	Syrische staatsmedia hebben het over 13 doden anonieme functionarissen spreken al over 20 doden.	55.08
314	Volgens de Syrische autoriteiten zit IS achter de aanslag.	68.82
315	Volgens de Syrische autoriteiten zit IS achter de aanslag.	68.82
316	Volgens de Syrische autoriteiten zit IS achter de aanslag.	68.82
318	En het dodenaantal is dus al opgelopen tot minstens 13.	24.43
319	Deze aanslag vergroot volgens correspondent Daisy Mohr het wantrouwen van minderheden in de nieuwe Syrische regering.	38.07
320	Dit is waar zo velen voor vreesden, hoopten dat het niet zou gebeuren en nu gebeurt het toch.	3.89
321	Een zelfmoordaanslag in een kerk tijdens een mis in een drukke wijk van Damascus.	76.33
322	De nieuwe leiders van Syrië hadden nog zo beloofd dat minderheden welkom zijn en veilig zijn.	50.13
323	Dus hoe ze het vertrouwen nu terug kunnen winnen en zorgen dat mensen zich weer veilig voelen dát is de grote vraag.	5.67
324	Dan zei minister Brekelmans van Defensie vanavond dat Nederland bezig een deel van de militairen weg te halen uit Irak.	62.34
327	Het vertrek van de militairen stond al gepland omdat hun missie bijna afgelopen was.	13.16
328	Maar zij kunnen niet weg, omdat het luchtruim dicht is.	29.36
330	We hebben 170 mensen in Irak zitten, waarvan er 150 al vertrokken zouden moeten zijn.	9.61
332	En we zijn nu bezig om de helft daarvan wel uit te laten roteren.	5.56
333	De andere helft zal misschien iets laten vertrekken.	3.79
336	De helft daarvan, daar zijn we op dit moment mee bezig.	6.95
339	Op het moment dat ze veilig ergens zijn geland, zal ik het melden.	3.78
340	En dat kan op zeer korte termijn gebeuren, maar dat is nu nog niet gebeurd.	4.01
341	De aanvallen van de VS op Iran met zeer zware bommen.	78.77
342	Internationaal wordt daar heel bezorgd op gereageerd.	8.32
343	In een gezamenlijke verklaring roepen het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland op tot deëscalatie.	12.03
344	De voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen benadrukt dat Iran nooit een atoombom mag ontwikkelen.	63.18
345	benadrukt dat Iran nooit een atoombom mag ontwikkelen.	75.32
346	benadrukt dat Iran nooit een atoombom mag ontwikkelen.	75.32
348	Ze schrijft dit op X. Nu is het moment voor Iran om mee te werken aan een diplomatieke oplossing.	18.34
349	De onderhandelingstafel is de enige plek om deze crisis te beëindigen.	5.01
351	Premier Schoof roept Iran ook op om te onderhandelen en om niet terug te slaan.	43.67
352	Steunt Nederland de aanval van de Amerikanen op Iran?	37.15
353	Ja, we stellen vast, dat zei ik net al dat de nucleaire dreiging die uitgaat van Iran niet langer door Verenigde Staten en Israël wordt geaccepteerd.	29.35
354	En Nederland is altijd duidelijk geweest dat Iran niet over een nucleair wapen mag beschikken.	76.02
357	De aanvallen zijn een snelle escalatie van een al buitengewoon zorgwekkende situatie in het Midden-Oosten.	66.33
358	Dat is ook de reden waarom het kabinet alle partijen oproept tot terughoudendheid.	14.09
360	Rechtvaardigt die dreiging vanuit Iran dat het internationaal recht gepasseerd wordt?	24.09
361	Dat vind ik een vraag die moeilijk te beantwoorden is.	4.14
362	Omdat, dat heb ik eerder ook gezegd ten aanzien van de Israëlische aanvallen de dreiging door ons op dit moment moeilijk, op basis van feitelijke informatie daar kunnen wij geen oordeel over uitspreken.	20.21
363	Maar u ziet dat het internationaal recht gepasseerd wordt?	7.16
365	Want daarvoor heb ik beschikking op dit moment over onvoldoende informatie.	3.83
366	Het staat als een paal boven water dat dit een strijd is met internationaal recht.	6.11
368	En ik vind het vreemd dat de minister-president dat niet duidelijk kan zeggen.	5.23
369	Maar kan die dreiging van Iran toch niet zo groot zijn dat je dit toch mag doen?	23.11
371	En ik vind ook dat Iran nooit over een kernwapen mag beschikken.	8.76
372	Maar je mag pas geweld gebruiken op het moment dat alle andere mogelijkheden om met Iran tot een akkoord te komen zijn uitgeput.	21.88
374	Maar het is duidelijk dus dat het kabinet 2 dagen voor de NAVO-top zich op de vlakte houdt over die vragen.	31.14
376	Wat is nou het bewijs voor de kernwapens waar aan gewerkt zou worden?	21.42
377	Hoe ging het zo snel van oproepen tot diplomatie naar het accepteren van schending van internationaal recht.	8.08
378	Voor we hier aan tafel verder praten eerst vragen aan Caspar Veldkamp demissionair-minister van Buitenlandse Zaken.	9.2
379	We vroegen hem: steunt Nederland de aanval van de VS?	27.5
380	We willen echt dat Iran nooit een kernwapenstaat wordt.	23.35
381	En we blijven ons in ieder geval inzetten dat er een onderhandelde uitkomst komt, om dat te bereiken.	4.15
382	Dus wij roepen wel op tot deescalatie en terughoudendheid.	3.59
384	Waar het om gaat nu is dat ook de VS toch een kleine opening openlaat om weer tot onderhandelingen over te gaan.	9.8
385	We hebben ook afgelopen week onze beperkte mogelijkheden gebruikt als Nederland om Iran ertoe op te roepen van: Kom nou weer aan tafel met de VS. Je ziet dat er dus nog een kleine kans is om dat te doen.	14.9
386	Uiteindelijk zou dat ook de beste manier zijn om te voorkomen dat Iran een kernwapenstaat wordt.	13.5
388	Omdat bijvoorbeeld ook de Israëlische Nationaal Veiligheidsadviseur eerder vorige week heeft aangegeven een onderhandelde uitkomst die beklijft betekent ook dat er niet iedere paar jaar moet worden gebombardeerd om dat Iraanse nuclearprogramma een aantal stappen terug te zetten.	37.78
390	Maar heeft u overtuigend bewijs gezien dat er echt een grote dreiging vanuit Iran komt?	21.04
391	Ik zie dat de VS en Israël niet langer de nucleaire dreiging van Iran accepteren.	10.01
393	Want vorige week was er nog sprake dat er om de tafel gezeten moest worden en nu is er al een aanval uitgevoerd.	15.38
394	Gaat dat niet veel te snel en werkt dat niet juist escalerend?	6.09
395	Voor Nederland is nog steeds de beste manier een onderhandelde manier.	6.28
396	Niet alleen vanwege de vrede en stabiliteit in het Midden-Oosten toch dichtbij Europa en daarom van impact op ons.	8.89
397	Maar ook omdat een onderhandelde uitkomst die beklijft een permanente onderhandelde uitkomst uiteindelijk beter is om te voorkomen dat Iran een kernwapenstaat wordt.	31.42
398	En daar gelooft u nog steeds in dan, na deze aanval?	5.78
399	Het is de inzet om, hoe klein die kans ook is om de ruimte die ook de VS daartoe biedt, maximaal te benutten.	7.74
400	De minister wil zich duidelijk niet branden aan een oordeel over de Amerikaanse aanval.	27.41
402	En het komt om een spannend moment vanwege de NAVO-top deze week in Den Haag waar president Trump nog steeds wordt verwacht.	21.64
403	Dus ja, er wordt gesproken, uiteraard, over onze veiligheid en onze weerbaarheid hoe die te versterken, over de oorlog in Oekraïne, want die gaat voort.	5.92
404	En dat moeten we niet vergeten, maar tegelijkertijd zal in tal van de zaaltjes waar de leiders elkaar ook ontmoeten ook los van de grote gezamenlijke sessie in de zaal, gesproken worden over het Midden-Oosten.	3.64
406	Alle signalen zijn dat al deze leiders ook in Den Haag aanwezig zullen zijn.	5.21
407	Het is, denk ik, juist nu ook heel belangrijk dat de leiders van die 32 NAVO-bondgenoten elkaar ook echt in de ogen kijken.	5.16
408	Vanwege de oplopende spanning in het Midden-Oosten worden gestrande Nederlanders in Israël geholpen.	62.42
409	Wat wij nu gaan doen, in ieder geval met betrekking tot Israël omdat daar pas heel recent het reisadvies rood is geworden dat we gestrande Nederlanders, die gestrand zijn maar normaal gesproken in Nederland woonachtig zijn dat we die gaan helpen door ze met bussen te vervoeren naar Egypte.	59.94
410	Zodat ze daar met een commerciële vlucht vanaf de vliegveld Sharm el Sheikh naar Eindhoven zullen kunnen afreizen.	8.33
416	Op dit moment is bij eer dan het vertrouwen in de VS totaal weg.	11.05
417	Op dit moment is bij Iran het vertrouwen in de VS totaal weg.	67.06
418	Afgelopen weken werd er onderhandeld en werd de onderhandelingstafel opgeblazen door Israël en de VS. Bovendien zorgde het voor problemen dat Trump met dubbele signalen kwam.	21.08
419	Eerst mocht Iran geen nucleaire wapens hebben maar dat mocht wel uranium verrijken.	44.16
421	Maar de maximale eis van de VS was niet accepteren.	31.79
422	Dus een tussenweg vinden dat Iran hier iets kan winnen, zou de oplossing moeten zijn.	13.54
423	Terwijl er strikte controles op Iran komen zou dat Iran geen atoomwapens krijgt.	39.53
424	Dat klinkt als een lange weg naar de onderhandelingstafel.	3.64
425	Om welke landen gaat u komende tijd letten in de regio?	4.67
427	Zoals gezegd, mijn vermoeden is dat zij de Verenigde Staten met rust zullen laten.	4.43
429	Tegelijkertijd is de vraag wat er in Iran zelf gaat gebeuren.	6.1
431	Ik zie in elk geval dat een revolutie niet op bestelling gebeurt.	4.22
434	Wat er nu allemaal gebeurt gaat in tegen het doel dat Israël zich had gesteld namelijk het regime veranderen.	15.8
439	De Verenigde Staten zijn helemaal meegegaan in de agenda van Netanyahu.	38.88
441	En we zien een verschuiving van machtsstructuren waarbij de grote overwinnaar vandaag Netanyahu is.	18.83
445	En Trump zal ermee pronken dat hij de kastanjes uit het vuur haalt.	8.63
455	Ja, morgen houdt NAVO-secretaris-generaal Rutte een persconferentie over de komende top in Den Haag.	8.3
456	In de rechtbank in Groningen is de inhoudelijke behandeling van de strafzaak tegen oud-topman van Jumbo, Frits van Eerd.	22.05
462	Meer nieuws in het Late NOS Journaal, om 10 voor half 12 NPO 1.	5.55