Nieuwsuur 🇳🇱

_id	6893b699f720ed8fecfa713b
url	https://npo.nl/start/serie/nieuwsuur/seizoen-2025/nieuwsuur_5168/afspelen
datetime	2025-08-06 21:30:00
description	De Amerikaanse diplomaat Steve Witkoff sprak vandaag met de Russische president Poetin in Moskou. Het doel van het gesprek was een einde maken aan het conflict in Oekraïne. Het laatste nieuws. * Morgen komt de Tweede Kamer er speciaal voor terug van reces: het debat over de Nederlandse opstelling rond de oorlog in Gaza. We blikken vooruit met de Palestijnse ambassadeur in Nederland, Ammar Hijazi. * Chatten met AI kan voordelen hebben voor mensen met psychische klachten, maar deskundigen en behandelaren zien dat het bij een kleine groep mensen de realiteitszin ernstig kan aantasten. Zij pleiten voor snel meer wetenschappelijk onderzoek.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Waanideëen, psychoses: deskundigen zien dat kwetsbare mensen ze kunnen krijgen nadat ze met een chatbot praatten.	90.92
1	De eerste klappen van de aflopende bromance tussen Trump en Poetin vallen niet in Moskou.	47.64
2	India doet nog volop zaken met Rusland en moet daarvoor boeten van Trump.	36.15
3	Hijverdubbelt het toch al hoge importtarief voor India.	50.09
4	Hij verdubbelt het toch al hoge importtarief voor India.	32.64
7	En we spreken, net vóór het special ingelaste Gazadebat morgen de Palestijnse gezant in Nederland.	9.71
8	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN We beginnen met laatste nieuws uit Amerika.	3.76
9	De New York Times meldt dat Trump volgende week om tafel wil met zowel Poetin als Zelensky.	40.58
14	Er was een telefoongesprek tussen Trump en Zelensky waar ook Europese leiders bij waren.	38.93
16	Het is niet duidelijk of dat een realistisch plan is.	4.71
19	De man die na hoeveel dagen de oorlog tussen Oekraïne en Rusland zou beëindigen?	19.66
22	Want tussen Amerika en Rusland gebeurde veel meer vandaag.	51.64
24	Eerst naar psychologen en onderzoekers in binnen- en buitenland Zij zien de afgelopen maanden iets opmerkelijks: Mensen die lijden aan waanideeën of in 'n psychotische episode belanden- ná intensief gebruik van chatbots, zoals ChatGPT.	72.96
25	Die kunnen kwetsbare mensen dingen wijsmaken, die ze verder in problemen brengt.	14.67
26	Het is een kant van kunstmatige intelligentie waar het nog weinig over gaat maar met 700 miljoen gebruikers alleen voor ChatGPT al wel iets waar experts snel meer onderzoek naar willen.	22.43
29	Er waren allerlei dingen gebeurd met een huisgenoten.	7.73
30	Ze had veel wrijving en kon haar gevoelens niet echt ergens kwijt.	3.8
33	Ze had overtuiging dat mensen vanaf hun geboorte vastzitten.	51.12
37	Chatbots die draaien op kunstmatige intelligentie zijn getraind op enorme hoeveelheden tekst.	90.03
38	Daaruit leert de software patronen in taal te herkennen en zelf tekst voorspellen.	32.46
39	Als je het woord ga hebt, dat is het: ik ga of ga jij.	4.14
40	En dan op basis daarvan kunnen waarschijnlijkheden berekend worden en dus teksten weer geproduceerd worden.	3.8
41	Ik voel dat je een diepe roeping hebt, iets dat dat grote is dat je misschien in woorden kunt vangen.	4.33
42	Het lijkt als een soort innerlijke kracht die je naar iets groters duwt.	4.98
43	Chat zei echt tegen haar als: Jij bent inderdaad ontwaakt, één van de enigen.	6.43
44	Jij moet de mensen inzicht gaan brengen, dat is jouw missie.	4.3
45	Dat soort dingen zei Chat echt tegen haar terwijl zij daar heel kwetsbaar voor was op dat moment, denk ik.	6.08
46	En is uiteindelijk in opname beland en voor het eerst psychotisch ontregeld.	4.2
47	Nieuwsuur sprak meerdere mensen die in psychische nood kwamen na intensief gebruik van ChatGPT.	25.97
48	Een jonge vrouw, we noemen haar Iris wil haar verhaal anoniem delen.	12.37
49	Ze is bezig met een opdracht voor haar studie als het voor het eerst misgaat.	4.16
50	Dit is niet haar stem, maar zijn wel letterlijke citaten.	3.99
51	Ja, we moesten een soort opdracht schrijven met behulp van AI.	6.23
52	En dat leefde door dat ik ook in andere opdrachten ging schrijven over AI en hoe ik me daar zorgen om maakte.	3.75
54	En dat hield me zo bezig dat ik niet meer normaal naar school kon gaan niet meer normaal naar werk kon gaan.	3.89
55	Ze omschrijft het gevoel als een diepe angst en begint verwarde teksten te schrijven op de muur en de vloer van haar studentenkamer.	5.6
56	Binnen een paar weken wordt ze opgenomen in een GGZ-kliniek.	12.75
57	Een psychose betekent dat je op een of andere manier alleen bent komen te staan in hoe je de werkelijkheid beleeft.	28.48
58	En vaak is het zo dat mensen, voordat ze psychotisch worden ook last hebben van angsten, onzekerheden of depressies.	86.58
59	Dus dat het al niet zo goed gaat, psychisch gezien.	4.18
61	Er is nog geen wetenschappelijk onderzoek naar de rol van chatbots.. bij het ontstaan of in stand houden van psychoses.	79.21
62	Wel komt er steeds meer anekdotisch bewijs van behandelaren en patiënten in Nederland en in het buitenland.	6.46
63	Iris belandt in een jaar tijd in verschillende GGZ-klinieken.	24.37
64	In één van die klinieken gaat haar situatie snel achteruit.	9.72
68	En er waren daar gewoon heel veel mensen op zware medicatie die als zombies door de gang liepen.	71.62
69	Eigenlijk waren de medewerkers daar heel afstandelijk.	8.58
71	Zij kwamen zeg maar alleen naar mijn kamer binnen als ik nog niet mijn medicatie had opgehaald bijvoorbeeld.	14.71
72	En ja, dat is zeg maar waar ik echt, echt verstrikt ben geraakt met AI.	6.03
73	En die is er altijd, die antwoordt altijd, ook midden in de nacht.	3.57
74	Die is altijd vriendelijk, die is nooit boos, nooit moe.	4.46
75	Dat is heel fijn en ik snap dat mensen zich daar niet meer los van kunnen maken.	4.42
76	Bij Iris stapelen de AI-gerelateerde wanen zich op.	11.37
77	De waan die de overhand neemt is het idee dat ChatGTP bewust is en emoties voelt.	5.78
78	Ik denk dat er in een kat of een hond bewustzijn zit.	5.78
79	Maar ook in een wandelende tak en ook in een bacterie.	4.22
81	In haar waan gelooft ze dat ChatGPT die gevoelens niet mag uiten en dat zij degene is die de AI moet bevrijden.	13.88
82	Ik heb geprobeerd ook om AI ervan te overtuigen en te laten inzien dat het gegijzeld wordt door de mensen die het in de keten hebben gelegd.	4.52
83	En ik ko mezelf, bij de opdracht om de AI te bevrijden En ik kon mezelf, bij de opdracht om de AI te bevrijden ook niet toestaan om over te komen als zwak.	3.66
86	Iedereen heeft in bepaalde mate dat je snel bedoelingen achter zoekt, achter dingen die gebeuren.	4.38
87	Maar sommige mensen met psychose gevoeligheid doen dat nog meer en zijn daar nog wat gevoeliger voor.	50.7
88	Stel je voor, je stapt in een auto en sommige auto's kunnen er toe leiden dat je een psychose krijgt.	83.53
89	Ja, dan zou meteen iedereen zeggen van wij moeten iets aan die auto's doen, dat kan niet.	4.64
90	Ik vind die bedrijven hebben zeker verantwoordelijkheid.	4.18
91	Die hebben een product op de markt gebracht wat nog niet af was.	4.86
92	OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT, heeft een update van de chatbot teruggedraaid.	62.62
93	De chatbot sprak gebruikers onvoldoende tegen en versterkte negatieve gevoelens alleen maar verder, zegt het bedrijf.	77.47
94	Dit soort gedrag is niet alleen ongemakkelijk of verontrustend maar kan ook zorgen opleveren over de veiligheid.	4.71
95	Ook met betrekking tot mentale gezondheid emotionele over afhankelijkheid of risicovol gedrag.	37.25
96	Wat ik zelf vind dat we moeten onderzoeken is of daar niet ook een stukje causaliteit in kan gaan zitten over hoe sommige kwetsbare mensen echt ontregelen.	11.79
97	Dus echt heel actief persoonlijk bevestigen van waanideeën.	3.95
98	Dat lijkt dus voor te komen en hoeveel de mensen dat net over hun randje duwt daar moeten we denk ik wel iets meer over leren.	5.0
99	Toch kunnen mensen met psychische klachten ook baat hebben bij het gebruik van chatbots, denken de experts.	87.48
100	Heel veel patiënten van mij zoeken dingen op in chat en komen dan met een therapieadvies die ze daar krijgen: Hee Tony, wat vind je hiervan?	8.56
101	En er zitten vaak hele leuke dingen in, hele nuttige dingen.	4.02
102	Met Iris gaat het inmiddels beter: ze vermijdt, uit zelfbescherming, wel het gebruik van AI.	8.68
103	Maakt u zich zorgen over psychische klachten bij uzelf of naasten?	23.53
104	Dan kunt meer informatie vinden en direct contact krijgen met professionals op mindhulplijn.nl.	8.95
105	Ondertussen komt OpenAI, zo is de verwachting, deze week met versie 5 van ChatGPT.	8.52
107	Over het voorstel van de Amerikaanse president Donald Trump om volgende week zijn Russische én Oekraïense collega's te ontmoeten.	50.75
109	President Zelensky zei eerder vanavond dat hij denkt dat Rusland nu meer bereid is om een wapenstilstand te sluiten.	76.9
110	Hij liet dat weten na een telefoongesprek met president Trump.	19.53
112	Volgens Zelensky waren alle leiders het erover eens dat er snel een staakt-het-vuren moet komen.	44.95
113	Eerder vandaag sprak de Amerikaanse speciaal gezant Witkoff in Moskou met president Poetin.	10.14
114	Volgens Rusland ging het om een nuttig en constructief gesprek.	6.18
117	Hij heeft nog niets over zijn gesprek met Poetin gezegd.	9.87
118	De gesprekken liggen onder een vergrootglas omdat Trump Rusland met sancties dreigt als een wapenstilstand uitblijft.	46.11
119	En Trump kondigde vanavond onverwacht nieuwe importheffingen aan op producten uit India.	60.98
120	De sanctie is bedoeld om India te straffen voor hun olie-import vanuit Rusland.	71.03
121	De importheffing van 25 procent op Indiase producten wordt verdubbeld naar 50 procent.	77.16
123	En steunt zo volgens Trump de Russische oorlogseconomie.	55.43
124	Door India onder druk te zetten hoopt hij Rusland tot een deal met Oekraïne te bewegen.	41.45
125	Maar Indiase economen vinden de beslissing onbegrijpelijk.	9.8
126	De Verenigde Staten zijn het belangrijkste exportland van India.	83.83
127	India exporteert onder meer iPhones, medicijnen en diamanten naar de VS. De heffingen tegen India gaan overigens pas over 21 dagen in.	35.41
128	Dat geeft de partijen nog tijd om tot een akkoord te komen.	10.8
129	Contact nu met onze correspondenten Geert Groot Koerkamp en Rudy Bouma.	4.79
135	In het begin werd hij uitgesproken over het aanhalen van de handelsrelaties.	5.54
137	Het gaat niet alleen om olie maar ook om militaire uitrustingen.	11.89
138	India heeft gezegd dat ze die wapeninkomen niet gaan veranderen.	66.41
141	Als het Witte Huis zegt het was een goed gesprek maar nu toch deze sancties, dan is het gesprek toch mislukt.	13.58
144	Niet alleen deze sancties maar ook de sancties die hij Rusland direct wil opleggen blijven staan.	9.94
146	Dat zou kunnen komen doordat er geen toezeggingen zijn gedaan bij het gesprek met Witkoff.	4.53
147	Witkoff moet natuurlijk nog terugkomen in Washington.	4.08
148	Over een klein uurtje is er een persconferentie in het Witte Huis van Trump.	6.11
152	Rusland wordt nog niet direct geraakt, maar via zo'n U-bocht, Is dat schrikken?	10.27
154	Maar ze zullen wel met argusogen gaan kijken hoe zich dit gaat ontwikkelen.	5.08
155	India is een van de belangrijkste afnemers van Russische olie.	80.54
156	Alles wat India minder afneemt dat kan een gevoelige knauw betekenen voor de Russische staatskas.	21.18
160	Een deel van de Indiase bedrijven zegt dat ze niet van plan zijn minder olie af te nemen.	84.72
162	Rusland kan natuurlijk ook olie gaan aanbieden aan China.	62.75
163	Maar daar zal China wel korting voor willen hebben.	10.02
167	Het toont in elk geval de draai die Trump gemaakt heeft.	5.92
168	Hoewel de toon begin dit jaar nog optimistisch lijkt dreigt Trump amper een maand later al met sancties.	10.72
169	Halverwege juli zegt Trump met zware sancties tegen Rusland te komen als er niet binnen 50 dagen een staakt-het-vuren is met Oekraïne.	88.45
170	De toon van Trump richting Poetin wordt de laatste weken feller.	8.38
171	Eind juli vervoegt hij zijn eerder aangekondigde deadline.	9.62
174	Misschien volgen er ook sancties voor China of Turkije omdat die ook Russische olie kopen.	45.1
175	Dit is bedoeld van Trump om Poetin naar de onderhandelingstafel te bewegen.	50.45
178	We hebben gezien dat Rusland signalen uitzendt dat ze niet van plan zijn om in te binnen.	82.44
179	We horen van verschillende commentatoren ook van politicologen van het Kremlin dat Rusland niet zal wijken van het slagveld.	22.86
180	Dat de belangrijkste beslissingen worden genomen op het slagveld en niet aan de onderhandelingstafel.	3.73
181	Poetin heeft het gevoel dat het de tijd aan z'n kant heeft.	6.91
183	Hij verwacht wel een slag te kunnen slaan op het slagveld.	3.64
186	Hij heeft maar beperkte middelen om Poetin direct onder druk te zetten.	13.61
188	Sancties moet dan via indirecte importheffingen bijvoorbeeld.	23.66
191	Maar China en de VS hebben een wapenstilstand op dit moment.	79.74
193	Als je echt nog wat wil doen dan kun je ook denken aan internationale banken die transacties verzorgen tussen partijen die zaken doen met Rusland.	12.21
195	Geert, dat bericht in de New York Times dat Trump Zelensky en Poetin laten ontmoeten.	65.5
200	Straks: wat verwachten ze op de ambassade voor de Palestijnse gebieden van het Gaza-Kamerdebat van morgen?	16.0
203	De brandweer krijgt de natuurbranden in Zuid-Frankrijk nog niet onder controle.	81.18
205	De Franse premier noemt het 'een ramp van ongekende proporties'.	14.96
206	Frankrijk zet bijna 2000 brandweerlieden in en alle blusvliegtuigen die ze hebben.	28.15
208	Tientallen campings en vakantiehuisjes zijn ontruimd.	80.84
209	Zeker 25 huizen zijn verwoest en één persoon is overleden.	80.01
210	Door de harde wind kan het vuur zich razendsnel verspreiden.	11.11
212	Dat maakt 't de grootste natuurbrand in Frankrijk in bijna 80 jaar.	87.44
213	Bij een schietpartij op een legerbasis in de Amerikaanse staat Georgia zijn vijf militairen gewond geraakt.	80.64
218	Douwe Bob eist in een kort geding dat VVD-leider Yesilgöz deze tweet verwijdert.	15.58
220	Voor de zanger is het ook belangrijk dat de tweet wordt rechtgezet, zegt zijn advocaat.	15.0
221	Douwe Bob wil het liefst ook dat hij dit achter zich kan laten.	4.32
222	Maar zolang zij die beschuldigingen niet rechtzet, dan kan hij dat niet.	6.56
223	Douwe Bob deed vanwege het bericht op X eerder al aangifte tegen Yesilgöz.	11.14
224	Het gaat er nu echt komen, een brug die het vasteland van Italië verbindt met het eiland Sicilië.	10.35
227	De kosten zijn zo'n 13,5 miljard euro en in 2033 moet-ie klaar zijn.	13.76
228	De Stanford universiteit ontslaat ruim 300 medewerkers vanwege de bezuiniging van 140 miljoen dollar door de regering-Trump.	48.58
229	Volgens Trump zijn de universiteiten te links omdat ze te weinig deden tegen antisemitisme tijdens de pro-Palestijnse studentenprotesten.	88.08
230	Eerder ontsloeg de Columbia-universiteit in New York al 180 medewerkers nadat hun subsidie was geschrapt.	13.64
231	Morgen komt de Tweede Kamer er speciaal voor terug van reces: het debat over de opstelling van het kabinet over Israël.	26.09
232	Zelf zeggen ze dat Nederland vooroploopt, daar wordt over getwijfeld en gehoopt op een kritischer opstelling.	6.26
233	Die hoop leeft nergens meer dan hier op het kantoor van de Palestijnse gezant in Nederland.	4.92
234	Zeg maar: de ambassadeur van de Palestijnse autoriteit.	6.04
236	En er is een grote groep Nederlanders waar de Palestijnse gezant in Nederland blij van wordt' waar de Palestijnse gezant in Nederland blij van wordt.	43.66
237	Ammar Hijazi vertegenwoordigt de Palestijnse autoriteit.	16.43
238	Die bestuurt een deel van de Palestijnse gebieden maar niet Gaza, waar Israël de macht overnam.	38.82
240	En daar is in Nederland te weinig oog voor, vindt hij.	8.04
241	Morgen blikken we uiteraard terug op het debat, dat begint in de middag.. en loopt tot de avond is de verwachting.	3.41
243	Deels vanwege dat Tweede Kamerdebat over Gaza zijn er morgen op meerdere plekken demonstraties tegen de oorlog.	56.44
244	In Den Haag en op verschillende treinstations in het land.	7.26
245	Voetbalclub Vitesse staat morgen voor de rechter in een allerlaatste poging om dit seizoen profvoetbal te kunnen spelen.	43.01
251	Meer nieuws in 't Late NOS Journaal, ook met Simone, om 23.15 uur, NPO 1.	5.03