Nieuwsuur 🇳🇱

_id	68c32ef1c2c77c15621c6cef
url	https://npo.nl/start/serie/nieuwsuur/seizoen-2025/nieuwsuur_5195/afspelen
datetime	2025-09-11 21:30:00
description	De reacties op de gewelddadige dood van de Amerikaanse politiek activist en invloedrijk mediapersoonlijkheid Charlie Kirk leggen de verdeeldheid in de VS bloot. Wie was hij? Te gast is Amerikadeskundige Casper Thomas. * Heeft de NAVO de luchtverdediging op orde? Negentien drones hebben het Poolse luchtruim geschonden. Nederlandse F35-gevechtsvliegtuigen hielpen mee om de drones uit de lucht te schieten, maar dat lukte slechts deels. * De BNNVARA-podcastserie Vloeken in de Kerk onthult de wereld van seksueel misbruik door gezagsdragers in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Te gast is Trijnie Bouw, voorzitter PKN.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 De moord op de politiek activist Charlie Kirk verscheurt Amerika.	72.41
1	President Trump wijst met een beschuldigende vinger naar radicaal links.	45.98
3	Ook in de Protestantse kerk is sprake van seksueel misbruik vooral volwassen vrouwen zijn slachtoffer, blijkt uit een podcast van BNNVARA.	88.78
5	En dat is echt iets waar ik nog steeds heel veel last van heb.	4.02
6	Ik kon daar niet meer wonen, want hij was continu in mijn omgeving.	4.94
12	En is Europa wel goed voorbereid als Rusland een echte drone-aanval begint?	54.25
13	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
14	Hij was een man van het vrije woord en sprak veel op universiteiten.	5.48
15	Daar ging hij in debat met studenten en probeerde ze te overtuigen van zijn zeer radicale en conservatieve gedachtengoed.	6.89
17	Want Charlie Kirk was een Trump-aanhanger en Trump wijst met de beschuldigende vinger naar radicaal links.	57.66
20	Er zou een uur geleden een nieuwe persconferentie zijn maar die is afgelast wegens snelle ontwikkelingen in de zaak.	5.67
22	Eerder op de avond zijn er al beelden vrijgegeven van de vermoedelijke dader.	12.3
24	Die zou een half uur van tevoren de campus zijn opgekomen.	7.19
26	Want het was zo'n 130-180 meter vanaf de plek waar Kirk sprak dat hij op het dak heeft gelegen.	8.87
28	Verschillende media schrijven dat op dat geweer, of op munitie gegraveerde teksten hebben gestaan.	16.06
32	Wij spraken vandaag twee Amerikanen die Kirk heel goed kenden.	4.69
34	Want Charlie Kirk was een van de grootste sterren aan het Republikeinse firmament.	69.03
35	Als politiek influencer ging Kirk met zijn beweging universiteiten af om in debat te gaan met studenten.	10.29
36	Hij daagde politieke tegenstanders uit om zijn ongelijk te bewijzen.	6.33
37	Bijvoorbeeld of Trump wel of niet de verkiezingen won in 2020.	37.41
38	Zijn standpunten zijn oerconservatief zoals over abortus en de rol van vrouwen.	20.2
39	Politicus Joe Walsh was de politiek mentor van Charlie Kirk.	19.82
41	Walsh was uitdager van Donald Trump bij de voorverkiezingen van 2020.	38.45
45	Hij kent Charlie Kirk al 12 jaar en is kapot van zijn dood.	46.08
46	Charlie Kirk wordt geroemd omdat hij veel jongeren in de conservatieve hoek wist te trekken.	79.24
50	Over de identiteit van de dader is nog steeds weinig bekend.	13.36
51	Dat weerhield politici niet van het doen van stevige uitspraken.	6.74
52	Het is de vraag waar de moord op Charlie Kirk toe gaat leiden.	23.66
53	Joe Wlash ziet het politieke geweld eerder toenemen.	26.49
59	Gebruikte stevige woorden voor zijn politieke tegenstanders als geen ander.	3.64
60	En hij negeert ook allerlei politiek geweld richting democraten.	8.22
61	Hij is zelf ook het mikpunt geweest van een moordaanslag maar afgelopen zomer is een politica van de democratische partij met haar man in haar woning vermoord.	30.26
62	De democratische gouverneur van Pennsylvania daar is ook een moordaanslag op gepleegd dit voorjaar.	58.58
66	Zijn er ook nog politici die wel de verbinding zoeken of het goede voorbeeld geven om het rustig te houden?	8.26
68	Maar gisteren in het Congres ging het desondanks toch fout toen een moment stilte werd gehouden.	3.57
69	Dat ontaardde in modder gooien van republikeinen en democraten.	4.11
70	Daarom maakte Joe walsh, de voormalige mentor van Kirk zich grote zorgen over de staat van het land.	12.0
72	Jij schrijft onder meer voor de Groene Amsterdammer.	6.04
75	Als we dit naar Nederland vertalen, hoe groot is dit?	5.07
76	Dit is een moment waarop de Amerikaanse samenleving en afslag gaat nemen.	4.37
82	We weten wel dat Amerika doordesemd is van politiek geweld.	61.84
84	Als je het naar Nederland zou vertalen: Is het vergelijkbaar met de moord op Theo van Gogh bijvoorbeeld?	40.77
86	In die gevallen wisten we wel meer over de dader en het motief.	4.23
89	Je ziet dat het debat in Amerika en de interpretatie van deze gebeurtenis op de feiten vooruit loopt.	4.04
93	Het ingewikkelde is, de opsporingsdiensten die het moeten oplossen zijn in het huidige tijdperk zwaar gepolitiseerd geraakt.	11.21
94	Trump heeft een loyalisten benoemd tot hoogste baas van de FBI.	79.32
95	Mijn vrees is dat ook in het verloop van deze zaak het heel moeilijk wordt om de waarheid boven tafel te krijgen.	4.46
96	Jij hebt Kirk wel eens op een rally in actie gezien.	3.56
101	Ik zag hem spreken in een interessante fase waarin het nog niet duidelijk was of Trump weer presidentskandidaat zou worden.	6.93
102	Hij hield een heel betoog dat de Republikeinse partij ver weg moest blijven van de grote techbedrijven.	15.67
103	Dat laat zien dat het kan verkeren in conservatieve kringen.	4.18
104	Wat je ook een beetje ziet is dat hij steeds meer van een kopstuk van de conservatieve beweging in brede zin naar een politiek figuur is geworden.	4.47
106	Dat maakt dat deze moordaanslag een veel politiekerkarakter heeft.	6.94
107	Dat maakt dat deze moordaanslag een veel politieker karakter heeft.	7.5
108	Ontegenzeggelijk heeft hij een rol gehad in de huidige Trump-regering.	6.24
109	Hij moest mensen bevragen op hun loyaliteit aan Trump voordat ze in de regering mochten aantreden.	22.28
111	Hij zocht ook heel nadrukkelijk het debat, deze Kirk.	4.61
112	Er zat ook wel een interesse, lijkt het, in de ander.	4.25
113	Zeker, en dat hoor je ook van het deel van Amerika dat het niet eens was met zijn standpunten.	5.02
114	Maar wel zegt: dat waar hij voor stond, vrije uitwisseling van standpunten ook dat is geweld aangedaan.	10.3
115	Dat is een soort punt waarop Amerika elkaar dan vind.	5.46
116	Tegelijkertijd zie je wel dat de polariserende interpretatie van deze gebeurtenis, het ene kamp tegen het andere dat neemt al heel snel de overhand.	4.01
117	Ik zie nog weinig aangrijpingspunten voor een soort gezamenlijk besef dat dit iets is van: even een stap terug doen.	4.37
119	Wat valt je op als je kijkt naar de reacties van links en rechts?	11.06
121	Het verhaal was heel sterk: de kogel kwam van links.	4.47
122	Een aantal democraten zeggen: dit is niet wie wij zijn.	7.7
123	Ik vrees dat Amerika zich in de ogen moet kijken en zeggen: dit is wel degelijk wie wij zijn.	5.02
124	Aan beide zijden van het politieke spectrum worden politici beschoten.	6.16
128	Je zag ook zelfs enigszins enthousiaste reacties bijna vanuit bepaalde linkse hoek, op zijn dood.	3.47
129	Op TikTok bijvoorbeeld filmpjes van jongeren die dit als positief bericht onthalen.	81.23
131	Los van het feit dat het niet kies is om iemands overlijden te vieren.	10.62
132	Het laat alleen maar zien hoe die verdeelt de Amerikaanse samenleving is.	9.0
133	Op het moment dat er een moordaanslag wordt gepleegd zonder duidelijke motieven nog dat er al mensen zijn die het vieren.	9.77
134	En dat anderen meteen al weten wie het gedaan heeft.	4.13
136	Dat laat zien dat iedereen zijn standpunt al lang klaar heeft.	4.09
139	Die zegt dat de polarisatie en haat zo erg is dat ik mij afvraag of Amerika over 50 jaar nog bestaat.	6.56
142	Een beetje het idee van een nieuwe burgeroorlog waarbij Amerika uiteensplijt in twee gedeelten.	5.11
144	Er zijn mensen die dit scenario op een veel kortere baan hebben geschoven in Amerika.	5.16
146	En deze gebeurtenis brengt dat absoluut wel dichterbij.	4.0
148	Dan gaan we naar Afke met nieuws uit Polen In Polen zijn dronevluchten voorlopig verboden.	37.88
149	Ook beperkt het land het luchtverkeer langs de oostgrens.	88.36
150	Het is een reactie op de Russische drones die gisteren het luchtruim van Polen binnendrongen.	77.67
151	In het plaatsje Wyryki, vlak bij de Poolse oostgrens, wordt de schade opgenomen.	10.32
152	Veroorzaakt door de drones, die gisterenavond werden neergehaald.	11.63
154	Polen schoot ze uit de lucht met behulp van NAVO-bondgenoten, waaronder Nederland.	25.22
155	In het parlement was dan ook er applaus voor het leger én de samenwerking.	6.48
156	Rusland zegt dat het schenden van het luchtruim niet bewust was.	87.86
158	Nederlandse militairen aan het front krijgen hulp van hackende collega's.	87.99
159	Hierbij draag ik u op het commando over 101 CEMA-Bataljon.	6.34
161	Het is een samenvoeging van hackers die kunnen inbreken in computers en militairen die bijvoorbeeld signalen van radio's en telefoons kunnen verstoren.	87.58
162	Iedereen heeft wel een telefoon bij zich, iedereen heeft wel een laptop bij zich.	6.53
163	Dat zijn allemaal gaten die wij proberen uit te buiten bij een vijand.	4.14
164	Het schept ongekende mogelijkheden aan het front, zegt commandant Masseling.	6.23
165	Wat je zou kunnen doen is een brug natuurlijk uitschakelen met een bom erop gooien.	7.12
166	Maar misschien kunnen we hem ook wel met cybercapaciteit open of dichtzetten.	4.92
167	Als je een beetje naar boven kijkt.. zien we een mast die helemaal uitgestoken is.	5.05
169	Daarmee kunnen we afluisteren, peilen en informatie verzamelen.	5.31
170	En de verzamelde informatie kan dan bijvoorbeeld gebruikt worden om de vijand te misleiden.	5.68
171	Als wij onderkennen dat wij een commandant aan het afluisteren zijn- zijn audio kunnen opnemen en op een later tijdstip afspelen op dezelfde frequentie dan kunnen we mogelijk een misleidende bevel uitgeven aan de vijand.	7.02
172	Allemaal bedoeld om het de tegenstander zo moeilijk mogelijk te maken.	5.74
173	Want zeggen ze hier, wie de communicatie controleert, domineert de operatie.	6.83
174	De Russische drone-aanval van gisteren was niet alleen een aanval op Polen.	83.59
175	Het was volgens experts ook een wake-up call voor de Europese luchtverdediging.	48.86
176	Want waarom moest Nederland gisteren met peperdure straaljagers schieten op spotgoedkope drones?	65.01
183	Kijk, één of twee drones die van de koers afwijken, is nog verklaarbaar.	6.09
184	Maar drones die 300 kilometer het Poolse luchtruim indringen dat is geen toeval meer.	86.12
185	Al dus Frans Osinga, hoogleraar oorlogsstudies aan de Universiteit van Leiden.	6.45
186	Hoeveel drones het Poolse luchtruim precies zijn binnengekomen is nog altijd niet bekend.	41.09
188	Daarvan zouden er zo'n zeven uit de lucht zijn geschoten.	12.84
189	Officiële mededelingen hierover worden niet gedaan.	7.38
190	Ik begrijp dat ze vooral hebben gekeken naar welk dreigingssysteem.. vormt daadwerkelijk op dit moment een dreiging?	11.84
193	Nee, want u zegt ook een drone die een koers op een graanveld heeft, laat maar lekker vallen.	5.99
198	Waarom zou je dan een kostbaar middel eraan wijden om het te onderscheppen?	9.14
199	En toch werden die kostbare middelen gisteren wel degelijk ingezet in de vorm van de F-35 straaljager.	35.9
201	Andere adequate wapensystemen tegen de eenvoudige Russische drones waren kennelijk niet voor handen.	15.64
202	Als je die op dat moment niet hebt, of ze staan niet op de goede plek dan maak je gebruik van de middelen die je hebt.	5.16
203	De F-35's zijn door Nederland er naartoe gebracht om het Poolse luchtruim te beschermen.	88.52
204	Als er dan een dreiging is en de Poolse krijgsmacht vraagt om steun, dan zet je ze in.	13.48
205	Maar liever heb je natuurlijk goedkope middelen om gekope dreigingen uit te schakelen.	4.28
209	En het doel is dat je op die manier op een korte afstand, een paar kilometer je kan verdedigen door tegen een andere drone aan te vliegen.	14.4
210	Arnout de Jong heeft een bedrijf dat drones ontwerpt.	31.32
212	Een relatief goedkope drone die vanaf de grond razendsnel op een doel kan afvliegen.	8.13
213	Bijvoorbeeld in de richting van de drones die het Poolse luchtruim gisteren binnenvlogen.	29.76
214	Als hij in de buurt is, dan zal hij inderdaad met zijn camera's die drone kunnen zien.	9.46
215	En op dat moment er ook automatisch heen kunnen vliegen om het tegenaan te knallen.	4.25
220	En zeker in oorlogssituaties is het minder belangrijk dat het naar de grond komt.	5.21
221	Mocht hij hem net missen, dan zijn we ook aan het kijken of we andere middelen kunnen toepassen.	4.04
222	En daarmee bedoel ik bijvoorbeeld door toch weer een net uit te schieten.	3.67
223	Of inderdaad een explosie, waardoor je een andere drone ook uitschakelt.	69.58
226	Nou ja, we hebben wel meegedaan met verschillende NAVO-testen.	7.29
229	We hebben laten zien wat het kan. We zijn benieuwd wat de volgende stappen kunnen zijn.	3.88
231	Want de NAVO-luchtverdediging is verre van op orde, zegt Frans Osinga.	34.12
232	De grootste gaten zitten dus in de luchtverdediging.	87.19
233	Het vermogen op lange afstand doelen uit te schakelen.	8.68
234	Waarnemingsmiddelen vanuit de ruimte, maar ook vanaf de grond.	7.99
237	Rutte heeft recent gezegd: Europa moet zijn luchtverdedigingscapaciteit met 400% uitbreiden.	85.96
238	Kijken we naar wat in Oekraïne gebeurt, heeft Europa maar 5% van de capaciteit.	90.53
240	Ik zou denken dat we dat al lang voor elkaar zouden hebben.	4.2
242	Deels is die verwachting terecht natuurlijk want de oorlog is al een paar jaar bezig.	7.01
243	Aan de andere kant heeft Europa een aantal van die schaarste capaciteiten aan Oekraïne gegeven.	78.71
245	En zie je dat Europese landen, waaronder Polen, maar ook Nederland- intussen bestellingen heeft geplaatst om dat soort capaciteiten juist te versterken.	10.7
247	Zoals bij alle wapensystemen is ook bij de ontwikkeling van drones sprake van een wedloop.	69.22
248	Radiosignalen waarmee de drone bestuurd wordt, kunnen verstoord worden.	85.68
250	Hier zit een communicatiekabel aan, dus dan wordt het niet radiografisch bestuurd.	5.49
252	Dus alle communicatie, alle informatie van de camera's gaat via dat draadje.	4.28
255	Uiteindelijk kan zo'n draadje een paar kilometer zijn.	4.68
256	Het is dun, het is helemaal ingewikkeld en het rolt af zodra je ermee wegvliegt.	5.1
257	Deze nieuwe dreiging van drones, van kruisraketten geavanceerd of niet geavanceerd, wordt heel serieus genomen.	6.95
258	En dat dwingt er dus toe dat Europa gaat investeren in die gelaagdheid van de luchtverdediging.	29.93
259	En straks vertellen twee vrouwen over misbruik binnen de Protestantse kerk.	37.3
260	De voorzitter van de Protestantse Kerk in Nederland komt uitleggen hoe dit mogelijk was.	24.28
261	De Braziliaanse oud-president Bolsonaro is schuldig bevonden aan poging tot een staatsgreep.	88.03
262	Dat heeft het Braziliaanse hooggerechtshof besloten.	22.22
263	Die poging volgde op de verkiezingen van eind 2022.	8.16
264	Toen verloor Bolsonaro van de huidige president Lula.	52.7
265	Aanhangers van Bolsonaro bestormden meerdere overheidsgebouwen in de hoofdstad Brasília.	12.77
266	Bolsonaro heeft altijd ontkend dat hij achter de coup zat.	45.56
267	Correspondent Nina Jurna staat bij het hooggerechtshof in Brasilia.	7.31
268	Bolsonaro is dus schuldig bevonden, wat gaat er nu gebeuren?	29.51
269	De derde rechter die vandaag moest stemmen heeft inderdaad voor een veroordeling gestemd.	30.04
270	Dat betekent dat er nu drie rechters zijn die voor hebben gestemd.	11.45
272	Maar daarmee is in ieder geval Bolsonaro nu veroordeeld.	33.04
273	Er gaat nog een rechter zijn stem uitbrengen maar dat maakt niet meer uit voor de veroordeling.	11.35
274	Morgen gaan deze rechters beslissen wat voor straf hij moet krijgen.	7.09
276	En onder meer ook van onderdeel zijn van een criminele organisatie.	6.29
279	Maar de man is 70 jaar, dus dat is niet realistisch.	13.6
280	Dus morgen beslissen deze rechters wat voor straf hij gaat krijgen.	9.4
282	De Tweede Kamer heeft vanavond opnieuw besloten dat er géén zieke kinderen uit Gaza naar Nederland worden gehaald.	84.82
283	De Wereldgezondheidsorganisatie heeft landen daar om gevraagd.	51.44
284	Onder meer Spanje en het Verenigd Koninkrijk doen dit wel.	18.21
286	Oppositiepartijen willen dat zieke kinderen uit Gaza hierheen komen voor een behandeling.	83.45
287	Ze zijn het niet eens met het kabinet dat dit het beste in de regio kan gebeuren.	12.86
288	Het beste voor deze kinderen, voor wie de capaciteit niet opgeschaald kan worden voor wie geen plek gevonden kan worden in deze regio het beste voor deze kinderen is dat ze een kans krijgen om te overleven.	9.96
289	Met enig ongemak leggen partijen uit waarom ze tegen het voorstel zijn.	4.88
290	De minister verzekerde ons dat de zorg- en ziekenhuiscapaciteit in de regio niet is uitgeput en dat het kabinet extra geld vrijmaakt voor de medische zorg aldaar.	78.51
291	We zijn ervan overtuigd dat kinderen in omringende landen sneller en effectiever geholpen kunnen worden.. dan wanneer we in Nederland een complex bureaucratisch systeem moeten optuigen voor de screening van de mensen die met hun mee komen.	14.52
292	En dus is er ook deze keer net geen meerderheid voor.	8.11
294	En met die uitslag blijft 't kabinet inzetten op zorg in de regio.	69.04
298	Daarvoor maken we er geld voor vrij en gaan we in overleg met de landen in de regio en organisaties.	5.58
299	PostNL gaat binnenkort weer pakketten vervoeren naar de Verenigde Staten.	66.67
300	Vorige maand stopte het postbedrijf daar mee vanwege onduidelijkheid over de nieuwe invoerkosten.	20.14
301	Volgens PostNL is er tot nu toe niet meer duidelijkheid gekomen.	16.43
302	Toch hervat het bedrijf voor een deel de verzending van zakelijke post, retourzendingen en cadeaupakketten tot 100 dollar naar de VS. De tijdelijke stop had te maken met de vrijstelling van invoerrechten op pakketten.	9.08
303	Normaal hoefden er geen invoerkosten betaald te worden voor pakketten tot 800 dollar.	7.85
305	Seksueel misbruikt door een dominee, een ouderling of een diaken.	90.31
306	Het laat diepe sporen na bij vrouwen die dit meemaken in de protestantse kerk.	18.12
308	En ze hebben vaak ook moeite om het bij de kerk aanhangig te maken.	5.08
309	De behandeling van een klacht leidt vaak tot verwijdering tussen mensen, en eenzaamheid.	72.44
311	Over dit onderwerp gaat de nieuwe podcast 'Vloeken in de kerk' van BNNVARA.	9.54
312	Straks reageert de landelijke voorzitter van de protestantse kerk.	8.27
314	De kerk die in beeld komt heeft niet met het misbruik te maken.	14.83
315	Ik ging een vrijwilligerswerk doen in de gemeente waar ik al lid van was.	4.97
317	En ik merkte ook dat er gewoon een persoonlijke klik was.	3.66
318	Wat hij deed, was het contact heel snel heel persoonlijk maken en zeggen van: wat jij vertelt vind ik heel erg mooi en bedankt dat je me een inkijkje geeft in je ziel.	3.62
319	Maar hij zei ook op een gegeven moment: Ook al zijn wij niet getrouwd, dit is wel iets wat zo mooi en zo bijzonder is dit heeft God zo bedoeld.	4.25
320	Ik was daar heel erg over in de war, want dacht ook: ik ben gelukkig getrouwd en dit is een predikant.	3.52
322	Voor Marloes, niet haar echte naam, begint het als ze als volwassene terugverhuist naar het dorp van haar jeugd.	9.15
323	Toen was ze alleen seksueel misbruikt door een familielid.	52.16
324	Ik weet zeker dat ik daardoor minder geaccepteerd werd.	3.66
325	En zeker in de kerkelijke gemeente, waar iedereen die persoon gekend heeft.	3.97
327	Eén iemand, een getrouwde man die zich presenteert als kerkbestuurder, ontfermt zich over haar.	17.6
328	Ja, hij zei je kunt me vertrouwen, want ik ben ouderling.	5.41
329	Dat hij als engel op mijn pad was gezet om mij te helpen.	4.46
330	Hij was niet als de mensen die mij misbruikt hadden, hij was de veiligheid voor mij.	4.89
332	Binnen de kerk zijn natuurlijk de dominee en de mensen die bij dat kerkbestuur horen toch de gezagsdragers.	4.87
333	De machtsverhouding is vergelijkbaar met die van een dokter en patiënt of een docent en student.	17.07
334	Dat zegt klinisch psycholoog Aafke Scharloo die meerdere slachtoffers van seksueel misbruik in de kerk bijstond.	71.93
335	Maar er zit nog een extra laag in en dat is natuurlijk de laag van het geloof.	3.94
336	Dat de dominee of de kerkelijk leiders in ieder geval de vertegenwoordigers zijn van de God die ze aanhangen.	4.05
337	Waardoor de leden heel veel aanzien toekennen aan de leiders van de kerk.	3.75
338	Marloes wordt eerst nog verliefd op de man die zich voordoet als reddende engel.	25.48
340	Toen heb ik dus ook gezegd dat ik daar een einde aan wilde maken.	3.48
341	Want dat kon natuurlijk ook echt niet, die man was getrouwd.	14.63
342	Maar ja, hij bleef wel komen en dan was het nog even een knuffeltje.	3.45
343	En dan was dat geen knuffeltje, maar dat ging verder.	3.48
344	Maar ja, dat het dan zo ver gaat met bepaalde seksuele handelingen op een gegeven moment wilde ik dat echt niet meer.	3.79
345	Maar op het moment dat jij eerder in je leven seksueel misbruik hebt meegemaakt dan bevries je op het moment dat het weer gebeurt.	8.94
346	We waren dus bevriend en werkten met elkaar samen een paar maanden.	5.57
348	Het is bij Rita niet haar verleden, maar deze diagnose die haar erg kwetsbaar maakt.	17.25
349	En toen, na een paar weken, kreeg ik een borstamputatie.	5.49
351	Hij had olie bij zich om te zalven, dus op mijn handen en op mijn hoofd.	3.94
352	En hij ging bij mij op het bed zitten en inderdaad bidden en dat vond ik heel fijn.	3.51
353	Hij was heel blij dat hij er was, alleen daarna probeerde hij me te betasten.	4.02
354	Op een moment zelf schrok ik en heb ik hem tegengehouden.	3.67
355	Maar toen hij er in de weken daarna langs kwam, ging 't nog veel verder.	4.02
357	Ik was blij dat hij er was, maar ik was niet blij met wat hij deed.	3.66
358	En ik heb me ook héél schuldig gevoeld en heel erg geschaamd.	3.42
359	Van: waarom heb ik dit toegelaten, waarom heb ik niet eerder wat gezegd, wat wilde ik dan zelf?	5.76
360	Maar wie verantwoordelijk is, is voor de seksueel misbruikspecialist glashelder.	21.73
361	Door de scheve machtsverhouding is dat de predikant.	4.12
362	Ook al nodigt de cliënt, en in dit geval zijn dat dan de leden van de kerk, je daar expliciet toe uit.	5.83
363	Het is nooit goed om daarop heen te gaan, je moet het altijd weigeren.	4.68
364	Dus hoe je dit wendt of keert, dit is seksueel misbruik?	17.72
366	En als je zelf in een kwetsbare positie zit, is het heel moeilijk om je daartegen te verzetten.	5.36
368	En dat is echt iets waar ik nog steeds heel veel last van heb.	4.02
369	Hoe de kerk vervolgens omgaat met het misbruik, is voor beide vrouwen een tweede drama.	19.62
370	Rita's zaak belandt bij een tuchtcommissie van de koepelorganisatie PKN de Protestantse Kerk in Nederland.	7.78
371	De predikant wordt geschorst, maar met de mogelijkheid om terug te keren in een andere gemeente.	20.95
372	En daar heeft hij ook om gevraagd of dat mocht, en de PKN heeft gezegd dat dat in principe goed was.	15.29
373	Dus hij had inderdaad weer ergens anders PKN-predikant kunnen zijn.	5.1
374	En dat is ook wat ik zo gevaarlijk vind omdat je op die manier gewoon ergens anders weer verder kan gaan waar je ook weer afhankelijkheidsrelaties kan aangaan.	6.36
375	Uiteindelijk besluit hij zelf alsnog te stoppen als predikant.	9.49
376	De man die het op Marloes had voorzien, belooft na onderzoek van de kerk geen contact meer te zoeken.	18.51
378	Ik kon daar niet meer wonen, want hij was continu in mijn omgeving.	4.94
380	En ja, als je dan de betrokken predikant tegenkomt die dan zegt van: Het is goed dat je bent verhuisd.	6.93
382	Ik zeg, hij zit nog steeds vooraan in de kerk en hij doet ook nog regelmatig z'n diensten en ik moet maar wegblijven.	3.75
384	Je wordt een beetje uitgegumd, het gevoel dat je niet mag bestaan eigenlijk.	4.57
387	Hoe vaak seksueel misbruik voorkomt in de Protestantse Kerk wordt niet bijgehouden.	76.35
388	De PKN kan alleen melden dat er sinds 2004 41 klachten over alle vormen van intimidatie zijn behandeld.	11.53
390	En dan weten we dus dat er een enorm dark number is, zoals we dat noemen.	5.01
392	Maar in principe wordt er gezegd dat rond de 40 procent van de vrouwen toch te maken hebben gehad één keer of vaker in hun leven met strafbare vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag.	89.23
394	En dat zou natuurlijk heel opmerkelijk zijn als juist in een hiërarchische organisatie waarvan we weten dat de kans op misbruik eigenlijk groter is dan in niet-hiërarchische organisaties.. dat er maar zo weinig meldingen zijn.	16.77
396	Rita is uiteindelijk ook verhuisd door wat er allemaal gebeurd is.	16.4
397	Heb je vanuit de PKN excuses gehad of nazorg of iets?	6.26
398	Ik heb van de PKN alleen een bevestiging gekregen voor mijn uitschrijving.	7.8
399	De pijn die dit doet, zeg maar is ook het gevoel dat je er alleen voor staat, op het moment dat het erop aankomt.	4.24
400	En ik vind dat een kerk moet laten zien: je bent niet alleen als het erop aankomt.	4.6
401	En laat zien aan slachtoffers dat het niet jouw schuld is.	4.99
403	En ja, daarin kan de PKN, denk ik, nog heel veel verbeteren.	3.91
404	In de studio Trijnie Bouw voorzitter van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland.	6.67
409	Ik vind het heel triest dat deze vrouwen dit overkomen is.	6.25
412	Wat ik ook zie, is dat naast de uitstekende analyse van mevrouw Scharloo wil ik nog iets toevoegen: dat deze vrouwen hun eigen lokale veilige geloofsgemeenschap zijn kwijtgeraakt.	9.81
414	Hij een van de vrouwen zegt: mijn ziel is verkracht.	39.35
418	Ik zit nu in een positie onze kerkgemeenschap is zo georganiseerd dat lokale kerken heel zelfstandig zijn.	3.88
419	Maar als landelijk bestuur proberen we juist samen goed hieraan te werken.	4.48
420	We hebben vanaf 1999 als landelijk bestuur gezegd: wij staan pal naast het slachtoffer.	7.23
421	Daarnaast zijn steeds meer stappen gezegd om het beter te doen met elkaar.	5.2
422	Dat is helaas niet gelukt, als we naar deze verhalen luisteren.	3.64
426	Ik durf hier en daar te zeggen, vanuit het instituut kerk: excuses aan deze vrouwen.	4.15
430	Moeten we met elkaar gaan zoeken: hoe kunnen we dit nog meer voorkomen?	5.68
432	Want als u zegt: sorry wat vindt u zelf dat de kerk verkeerd heeft gedaan en wat niet meer mag gebeuren?	10.44
433	Wat vooral belangrijk is op dat spoor zijn we ook al langer gekomen we hebben heel veel dingen best wel goed geregeld in de zin van: aandacht bij de opleidingen.	3.74
437	Daar wordt nadrukkelijk aandacht besteed aan de mechanismen die benoemd werden.	3.56
441	Al die dingen zijn we ons steeds meer bewust van geworden.	4.19
443	Maar wat ik deze vrouwen hoor zeggen, wat wij ons ook aantrekken..	3.78
448	Maar hier is de lokale gemeenschap niet meer die veilige plek.	4.26
449	Hoe kunnen we dan met elkaar Dat klinkt heel empathisch.	4.33
450	Maar wat er gebeurd is uiteindelijk dat de eindsom is van deze twee voorbeelden dat de twee predikanten door konden gaan.	5.0
454	Deze predikant, in het geval van Rita kon in een andere gemeente gewoon doorgaan.	24.37
455	Dat is een van de redenen dat we ook dat hebben aangescherpt.	5.11
456	Binnen het tuchtrecht dat wij kennen dat is geen strafrecht, maar een eigenlijke kerkelijke recht waar we naar het morele gehalte van onze voorgangers kijken hadden we eerst alleen de mogelijkheid van een berisping of schorsing.	15.08
457	Juist afgelopen tijd hebben we al besloten: iemand kan ook uit zijn ambt gezet worden, levenslang.	6.38
459	Daarbij het voorbeeld van Rita die een melding doet en vervolgens wordt dat door de lokale kerk afgehandeld.	21.15
461	Dus zij heeft haar verhaal gedaan maar was verder geen partij.	4.65
462	Het uiteindelijke wat zij van de kerk hoort is het bewijs van uitschrijving.	4.29
464	Heeft u ook iets gedaan aan het feit dat op het moment dat je die melding doet dat je dan nog als slachtoffer gehoord gaat worden?	13.8
472	We komen twee keer per jaar als landelijke vergadering bij elkaar.	5.53
475	Tegelijkertijd doen we ook aan verdere professionalisering van de vertrouwenspersonen.	3.95
476	Dat vrouwen die de melding doen ook direct iemand toegewezen krijgen.	7.57
477	Die verhalen horen we ook dat de vertrouwenspersoon bevriend is of werkt met de vermeende dader.	4.51
479	Dat stukje denk ik dat we heel goed mee bezig zijn.	4.16
480	Lokale vertrouwenspersonen zijn tegenwoordig verplicht.	36.97
482	Dus als iemand denkt: de vertrouwenspersoon uit mijn plaat, dat vind ik tricky dan kan iemand direct terecht ook voor een gespecialiseerd vertrouwenspersoon.	3.89
484	Maar de expert zegt ook: er zullen er zeker meer zijn.	8.64
486	Doet u een oproep aan slachtoffers om zich te melden?	6.3
487	Ik hoop van harte dat de verhalen van deze twee vrouwen ze hebben de moed gehad om dit aan ons te vertellen dat dat ook andere mensen oproept om hun verhaal ook te doen.	6.42
489	Gaat u ook als de rooms-katholieke kerk een onderzoek instellen?	23.91
490	Een onderzoek instellen ik denk dat je altijd uit moet kijken om iets te beloven een commissie, wat misschien eigenlijk weer voelt als een doekje voor het bloeden.	5.35
492	Wat ik wel wil is dat we binnen de bestaande mogelijkheden dat we die gaan versterken.	4.24
493	Ik hoop dat vrouwen, ook naar aanleiding van deze uitzending denken: ik wil mijn verhaal kwijt.	4.38
498	En de podcast 'Vloeken in de kerk' is vanaf nu te volgen via NPO Luister.	8.48
500	De VN-Veiligheidsraad komt naar verwachting morgen bij elkaar voor een overleg over de drones die het Poolse luchtruim binnendrongen.	65.47
502	Ondertussen beginnen Rusland en Belarus morgen aan een vierdaagse gezamenlijke militaire oefening.	5.61
504	De laatste keer dat de twee landen samen oefenden was in 2022 een paar dagen voor de inval van Rusland in Oekraïne.	35.33
506	Vannacht vallen er aan de kust nog wat buien, met kans op onweer.	63.31
507	Verder is het zo goed als droog met minimaal 10 graden.	9.08
510	Meer nieuws in 't Late NOS Journaal, met sport, om 5 over 11, NPO 1.	5.61