Nieuwsuur 🇳🇱

_id	68c72119c2c77c156288f01e
url	https://npo.nl/start/serie/nieuwsuur/seizoen-2025/nieuwsuur_5201/afspelen
datetime	2025-09-14 21:30:00
description	Het nieuws met achtergronden, duiding en analyse.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Woede en aangiftes na uitspraken Bob Vylan in Paradiso.	27.66
2	Meer verpleegtehuizen voor mensen met een niet-westerse achtergrond; zij voelen zich niet thuis in een witte Hollandse instelling.	11.17
3	Het muziekgebeuren, het eten sowieso de geuren van het eten sowieso.	6.76
6	En graffiti, vandalisme, het weer: Hoe lang overleeft kunst in de openbare ruimte?	28.36
7	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond, het is een punk-rap duo ze komen uit Londen en ze noemen zich Bob Vylan.	7.85
8	Waar die naam vandaan komt, zal u niet ontgaan dat ze iets anders zingen dan poeslief over "the times they're a-changing" waarschijnlijk ook niet.	4.4
9	Het duo lag al onder vuur over anti-Israël leuzen die ze scandeerden op het Glastonburyfestival.	12.5
10	Maar gisteravond in Amsterdam deden ze daar, zo lijkt het nog een schepje bovenop.	4.62
11	Het is reden voor Poppodium 013 om ze af te bestellen.	26.09
12	En voor tientallen anderen, waaronder het CIDI, om aangifte tegen ze te gaan doen.	8.66
14	Wie Bob Vylan boekt moet er rekening mee houden dat er beledigende teksten voorbij komen.	5.85
15	Dezelfde leus skandeerde de rapper eind juni op het grote Britse festival Glastonbury.	7.92
16	De Britse premier Starmer sprak er schande van en het OM doet daar nog altijd onderzoek.	35.18
17	Toch had de directeur van Paradiso er gisteravond niet op gerekend.	16.96
19	Alleen was er al een officiële demonstratie waarin het de hele tijd geroepen werd.	5.3
20	Dus het kan zijn dat de band daardoor geïnvloed is.	5.86
21	Want tot nu toe, sinds Glastonbury, hebben ze zich daarvan onthouden en ook publiek opgeroepen om het niet te roepen.	8.34
22	Dus dat het nu hier wel gebeurt, was voor ons wel onverwacht.	3.61
23	De band zou nog meer omstreden teksten hebben uitgesproken.	7.52
24	We programmeren bands als Bob Vylan vanuit onze overtuiging.	5.74
25	Dat we zoveel mogelijk podium moeten bieden, voor wat voor kritisch geluid dan ook.	4.05
27	Dat zijn meer de juridische kanten, als het aanzetten tot haat, geweld, discriminatie.	6.87
28	En als daar evident sprake van is, dan gaan we dat natuurlijk heroverwegen.	4.38
31	Dus ik vind juist dat het Openbaar Ministerie dat moet doen.	5.75
32	De Amsterdamse burgemeester Halsma schreef vandaag: Of het OM inderdaad onderzoek gaat doen, is nog niet bekend.	28.44
33	De Joodse Belangenorganisatie CIDI riep vandaag op om aangifte te doen.	21.1
34	Onder meer vanwege deze montage van beelden die de organisatie op X zette.	13.17
35	Verschillende politieke partijen oordeelden als volgt.	7.06
38	En JA21 Amsterdam over een orgie van haat jegens joden.	4.17
39	D66-leider Jetten zei vanochtend dit: Je hebt inderdaad echt helemaal niks begrepen van vrijheid van meningsuiting en de manier waarop je met elkaar ook van mening kan verschillen als je hier de moord op iemand staat toe te juichen.	27.74
40	Bob Vylan zou dinsdag optreden in poppodium 013 in Tilburg.	6.77
42	Morgen staan ze voorlopig nog wel in Doornroosje in Nijmegen.	5.92
45	Het is best moeilijk voor hen om hier mee om te gaan.	4.69
46	Dus ja, we hebben contact, maar het is best een ingewikkelde situatie.	3.84
48	Ik heb geen spijt van dat we ze hebben laten optreden.	3.68
49	Alleen, ja, we gaan het nog wel kritisch kijken of ze binnen de grenzen zijn gebleven van wat acceptabel is.	4.63
51	Dat gaat het Openbaar Ministerie waarschijnlijk doen.	24.73
53	U bent de voorkeursadvocaat zou je kunnen zeggen voor mensen die demonstreren tegen de gevestigde orde van krakers tot bezettende studenten tot Extinction Rebellion.	13.26
55	Laten we de voorbeelden van net even aflopen in dit geval.	3.54
56	De zanger van Bob Vylan zei: 'death, death to the IDF', mag dat?	12.15
58	Er wordt discussie gevoerd over wat Israël doet in Gaza.	42.95
59	Daarnaast moet je kijken of dit een kunstzinnige uiting is.	4.11
62	Dus dat het hier gaat over een leger waarvan veel mensen vinden dat ze genocide plegen.	34.16
63	Dat het een leger is van een staat.. Dat zich jarenlang aan mensenrechtenschendingen heeft schuldig gemaakt.	16.73
66	Het is niet onderdeel van een liedje, hij zegt er tussendoor, maakt dat juridisch uit?	23.06
67	Ja, dan is het niet verpakt in kunst, in een nummer.	4.38
68	Dan zal het eerder worden bekeken als een publieke uiting.	3.57
70	Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens de hoogste rechter, zegt dat je ook schokkende uitspraken mag doen.	51.13
72	In een liedje mag je dat niet, in de tussen tekst wel, mag je dus meer?	7.92
73	In een liedje mag je ook veel mogen als het voor het publiek duidelijk is dat het onderdeel is van een lied.	5.79
74	Dat je het niet gebruikt om je mening te versterken.	4.54
77	Ze hebben ook over Charlie Kirk gepraat, de neergeschoten man in Amerika.	53.11
78	Chat shit get banged, rest in peace you piece of.. shit - mag je dat zeggen?	4.65
79	Het is zeer onsmakelijk om dit te zeggen over een dode.	6.58
80	Rob Jetten zei dat je dan niks hebt begrepen van de vrijh eid van meningsuiting.	12.48
82	Oproep tot geweld, volgens het CIDI mogelijk strafbaar.	70.25
83	De rechter zal kijken of dit overdrachtelijk bedoeld is.	11.27
84	Of dat een soort protest is, of echt om het aanvallen van mensen.	4.67
85	Dat laatste wordt niet letterlijk gezegd, dat is wel essentieel.	4.04
86	Voor opruiing moet je een beeld geven je uitdrukking van wat je precies bedoelt.	4.62
87	We kunnen ons niet voorstellen dat hier een strafbaar feit wordt neergezet.	8.31
88	Na het concert zijn mensen buiten op straat ook 'death, death to the IDF' gaan scanderen tramverkeer geblokkeerd, het bleef dus niet bij wat er op het podium gezegd werd.	21.03
92	Dan neemt het publiek buiten het voor haar rekening.	4.51
95	Nee, het is nog niet duidelijk of de uiting strafbaar is.	9.25
96	Ik denk dat een rechter die uiting over het IDF niet strafbaar vindt.	20.24
101	Wat zijn in Nederland voorbeelden van discussie over wat wel en niet kan in de kunst?	10.83
103	Een voorbeeld waarin het wel mocht is het bekende proces tegen Gerard Reve die in een van zijn boeken God vergeleek met een ezel.	19.5
107	Een voorbeeld waarbij de rechter het te ver kon gaan was in 2015 voor een Nederlandse rapper waarin een acteur Wilders nadeed, die ontvoerd werd en doodgeschoten.	60.34
110	Inmiddels heeft podium 013 het optreden geannuleerd.	7.21
112	Is dit ook niet hoe een samenleving zelf grenzen aangeeft?	9.22
113	Zeker, dat mag, dat zijn private partijen die mogen zelf kiezen wie ze toelaten.	6.8
115	Je kunt ook zeggen, in het voordeel van Bob Vylan dat het misschien wel censuur is van het poppodium dat het geannuleerd heeft.	5.37
116	Voordat duidelijk is of het een strafbaar feit is dat van gisteren.	6.71
117	Denkt u tot slot dat het Openbaar Ministerie tot vervolging overgaat?	17.74
119	Wordt heel lastig om hier een goede zaak van te maken.	4.76
124	Ze groeiden op in bijvoorbeeld Suriname, Indonesië en Turkije maar slijten hun oude dag in Nederland.	9.43
125	En dat valt niet altijd mee voor de ruim 400.000 ouderen met een migratie-achtergrond.	76.49
126	Want in hun laatste dagen is de zorg vaak niet zoals-ie zou moeten zijn, zegt de landelijke ouderenbond.	60.59
127	De meeste verpleeghuizen zijn namelijk ingericht voor autochtone Nederlandse bejaarden.	80.8
128	En in zo'n witte Hollandse instelling voelen veel ouderen met een buitenlandse achtergrond zich niet bepaald senang.	8.17
130	En zo lief als hij hier op de foto staat, dat is hem gewoon ten top.	3.72
134	Haar echtgenoot kreeg dementie en kon niet langer thuis blijven wonen.	49.73
135	Zo kwam hij eigenlijk in een woonzorgcentrum terecht met Ik heb drie maanden echt elke dag gehuild.	3.76
138	Nou, dat was schrikken, want het was natuurlijk heel anders.	3.45
139	Zij en haar man komen uit voormalig Nederlands-Indië en waren verbijsterd door de cultuur in het Hollandse tehuis.	8.94
140	Het muziekgebeuren, het eten sowieso de geuren van het eten sowieso.	6.76
145	In het begin vielen zelfs onze kleinkinderen daarover dat ze zeggen van: Hmm, ze zeggen niet eens u tegen opa.	5.16
148	Het gebeurt vaker als mensen met een andere achtergrond in een wit verpleeghuis terechtkomen.	81.52
149	Dat betekent dat soms geen rekening wordt gehouden met bijvoorbeeld de taalbarrières dat je niet goed begrijpt wat er eigenlijk aan de hand is.	4.39
150	Sommige migrantenouderen hebben een ander idee over ziek zijn en gezond zijn.	90.46
151	Ze hebben bijvoorbeeld een ander idee over de palliatieve zorg, de laatste levensfase.	10.48
152	En het gevolg is dat oudere migranten zich eenzaam kunnen voelen.	89.44
153	Zich niet bij de groep voelen horen, en dat het toch een minder prettige laatste levensfase is van je leven.	6.28
158	Ja, er zijn er ook een hele hoop mensen die wel wat woorden Nederlands kunnen, hoor.	3.72
160	In dit Haarlemse verpleeghuis voor ouderen met dementie merkten ze dat bewoners met een andere achtergrond ook andere zorgbehoeftes hebben.	58.96
161	Als er onbekende geuren en continu onbekende taal gesproken wordt want als je dementie hebt ga je achteruit weer met je taal vergeet je de Nederlandse taal en dan val je helemaal terug in je moedertaal.	39.34
162	En als alles dan onbekend is, en het ruikt ook nog eens naar zuurkool wat niet bekend is in de Turkse of Marokkaanse keuken wat overigens wel heerlijk is, maar als het onherkenbaar is, dat kan een onveilig gevoel geven.	4.24
166	Hier openden ze vorig jaar een aparte vleugel voor ouderen met een niet-Westerse achtergrond.	16.21
167	Ik denk dat het voor de bewoners heel fijn is, omdat ze dan ook onderling communicatie hebben.	4.17
168	Anders zitten ze hier als wildvreemden tussen allemaal Nederlanders.	11.58
169	Ja, niemand spreekt de taal, maar die persoon spreekt ook geen Nederlands.	9.28
172	En ook een groot deel van het personeel spreekt Turks.	7.64
173	Turkse verzorgers die Turks kunnen praten, die met haar kunnen praten, uitleggen, medicijnen geven.	83.74
176	We weten dat er van de 2000 verpleeghuis-instellingen er zo'n 100 zijn die nu heel specifiek kijken naar cultuur of die gemaakt zijn voor specifieke migrantengroepen.	41.74
177	Bijvoorbeeld mensen met een Turkse, Marokkaanse of Surinaamse achtergrond.	17.29
179	Maar dat betekent ook dat er nog heel veel verpleeghuizen zijn waar dat niet het geval is.	7.49
180	Dit is Tempo Doeloe in Almelo, een middag voor ouderen met een Indische of Molukse achtergrond georganiseerd door Andrea van 't Oostende.	7.18
182	Maar als deze dansers, net als haar man, dement worden is er in de hele provincie geen verpleeghuis te vinden waar zij zich begrepen voelen.	16.18
183	Mijn doel wat ik wil bereiken is dat deze ouderen toch in hun eigen cultuur Mijn doel wat ik wil bereiken is dat deze ouderen toch in hun eigen cultuur oud kunnen worden en begrepen worden en die zorg ook kunnen krijgen die bij hen past, die bij ons ook past.	4.67
188	Linda leerde tellen in het Turks, maar het grootste deel van de Nederlandse collega's vertrok toen de afdeling zich ging richten op migranten.	25.63
189	En ook Linda twijfelde of ze wel met deze doelgroep wilde werken.	6.26
190	Ja, ik had zoiets van allemaal Turkse mensen ze praten geen Nederlands, bla, bla, bla.	14.03
191	Maar als je de achtergrond weet dan kijk je er toch heel anders tegen aan.	4.45
193	Vroeger moesten ze geen Nederlands gaan leren, ze moesten gelijk in de bak.	7.33
194	En dan niet 20 uur per week, nee, het was gelijk 100 of 80 uur per week, weet je wel.	8.29
195	Dus ja, als je dat dan weet, dan heb je zoiets van ja, maar deze mensen verdienen net zoveel zorg als een ander.	5.44
196	In deze sfeer willen deze ouderen hun laatste dagen doorbrengen.	4.55
197	Maar een eigen verpleeghuis is nog niet zo 1, 2, 3 geregeld.	6.62
198	Welke gemeente geeft ons een stukje bouwgrond van 3500 vierkante meter om dat te kunnen verwezenlijken?	16.8
200	U wilt niet eindigen aan een stille dinertafel met spruitjes en aardappelen?	8.48
204	De Turkse mevrouw van wie de zoon aan het woord kwam is intussen overleden in het bijzijn van de familie.	38.49
206	Straks: hoe lang overleeft kunst in de openbare ruimte?	59.39
209	Daar zijn in Ankara tienduizenden mensen de straat opgegaan.	25.05
210	Ze zijn woedend dat een rechter morgen beslist wie de leiding krijgt over oppositiepartij CHP.	14.93
211	Volgens de demonstranten hier is het de zoveelste poging van de regering Erdogan om oppositiepartij CHP buiten spel te zetten.	31.56
212	CHP werd bij de lokale verkiezingen van maart 2024 de grootste partij van Turkije.	11.41
213	Sindsdien zijn al honderden bestuursleden van de partij opgepakt.	7.75
214	Ook de populaire burgemeester van Istanboel, Imamoglu zit sinds maart dit jaar vast op verdenking van corruptie en samenwerking met een terroristische organisatie.	30.06
215	Imamoglu wordt gezien als de belangrijkste tegenstander van president Erdogan.	35.14
216	De mensen hier zijn bang dat de rechter de huidige partijleider, Özgür Özel uit zijn functie zet en vervangen wordt.	27.27
217	De politie in Noord-Holland heeft 2 mensen opgepakt voor verboden wapenbezit.	67.17
218	Het gaat om een minderjarige jongen en een man van 19.	18.25
219	In Beverwijk en Heemskerk geldt een noodbevel vanwege dreigend geweld tussen 2 groepen jongeren.	53.27
220	Dit soort filmpjes die op sociale media rondgaan zijn aanleiding voor het noodbevel.	7.23
224	Maar door social media zijn er duizenden mensen die naar die berichten kijken.	18.61
227	Een van de mensen die is aangehouden is iemand die ophitst.	59.37
231	Vanwege de onrust bleven afgelopen vrijdag 5 middelbare scholen dicht.	25.79
233	Het gebied blijft voorlopig nog wel veiligheidsrisicogebied.	13.95
234	De slotrit van de Vuelta is afgebroken vanwege pro-Palestijnse demonstranten.	68.61
235	Ze bezetten het parcours in Madrid, uit protest tegen de deelname van een Israëlische wielerploeg.	11.28
236	De demonstranten wisten 60km voor het einde door de hekken te dringen.	9.08
237	Alles probeerde de politie eraan te doen om de Vuelta tot een goed einde te brengen.	20.94
238	Want de afgelopen 3 weken werd de Spaanse wielerkoers meerdere keren stilgelegd vanwege demonstraties.	47.89
239	Zo'n 2000 agenten kwamen vandaag in Madrid in actie.	8.35
241	En zo kwam de wedstrijd eerder dan gepland ten einde.	5.88
242	Hij, Jonas Vingegaard mag uiteindelijk de overwinning op zijn naam schrijven.	5.92
243	Maar dan zonder officieel over de finishlijn te komen en zonder huldiging.	3.57
244	In Amsterdam zijn vanavond de Theo d'Ors uitgereikt de belangrijkste toneelprijzen van Nederland.	10.22
245	De Theo d'Ors voor de meest grensverleggende podiumpresatie is.. Het ensemble van Meeuw!	4.37
246	Het hele ensemble van het toneelstuk Meeuw wint dus.	7.92
247	Zij speelden een emotioneel toneelstuk gebaseerd op een stuk van de Russische schrijver Tsjechov.	9.44
248	Julia Ghysels ontvangt de prijs voor haar bijrol in Holly Goosebumps.	9.53
249	De prijs voor de meest indrukwekkende acteerprestatie gaat naar Daniël Kolf voor zijn rol in De dood van Benny Simons.	9.99
250	Qatar blijft bemiddelen bij de onderhandelingen tussen Israël en Hamas.	87.56
251	Ondanks dat het land afgelopen week zelf nog werd aangevallen door Israël.	49.61
253	Maar de premier van Qatar zegt dat deze zogenoemde Israëlische praktijken geen reden zijn om te stoppen met bemiddelen.	60.35
254	Dit zei hij in een tv-toespraak vanwege de Arabische top, die op dit moment plaatsvindt in Doha.	11.98
255	De Arabische staten noemen de Israëlische aanvallen barbaars en geven steun aan Qatar.	80.45
256	De rechts-extremistische AFD heeft een flinke verkiezingszege geboekt.. in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen.	10.48
258	De grootste partij is de christendemocratische CDU, met bijna een derde van de stemmen.	10.4
259	Oekraïne heeft een van de grootste Russische olieraffinaderijen aangevallen.	90.22
260	Die ligt in het noordwesten van Rusland, bij Sint Petersburg.	12.74
262	De raffinaderij is een van de grootste van Rusland.	81.68
263	De zogenoemde Blokken bij Wijchen Het Torentje van Drienerlo van Wim T. Schippers en 'Moments Contained', het metershoge werk van een staande vrouw bij CS Rotterdam.	7.34
264	Het is allemaal kunst in de openbare ruimte, vaak gemaakt in opdracht van gemeentes en het Rijk.	7.68
265	Nederland telt naar schatting ruim 10.000 van deze werken.	13.23
266	In het laatste deel van onze serie aandacht voor de houdbaarheid: Hoe lang overleeft kunst in de openbare ruimte?	12.77
267	Dit is mijn werk Blauwe Golven waarvoor ik in 1972 van de gemeente Arnhem een opdracht heb gekregen om een parkeerterrein te ontwerpen onder de viaducten van de brug die in feite nog gebouwd moest worden.	7.03
268	Omdat die schaal zo groot was dacht ik: ik moet een verzoening zien te maken tussen die enorme afritten en de bebouwing eromheen.	3.68
269	De golven trekken ook je blik onder dat viaduct door.	7.51
271	En door dit motief en de maat komen die toch bij elkaar.	4.19
273	Sinds de restauratie ligt Blauwe Golven er weer prachtig bij.	7.55
274	Maar tot voor kort had de gemeente nog plannen om het verwaarloosde kunstwerk te slopen.	12.38
275	Meestal is men heel enthousiast op het moment dat een nieuw beeld geplaatst wordt en ontwikkeld wordt.	4.15
276	Als het er eenmaal staat, dan wordt het soms wat lastiger.	4.28
277	Want er wordt vaak ook niet rekening gehouden met de lange termijn.	6.87
278	Dus er is vaak beperkt budget voor onderhoud, schoonmaak, restauratie.	15.77
279	Marieke van Diemen ontwerpt in opdracht van de NS kunst voor de nieuwe Intercity, die pas in 2029 gaat rijden.	18.15
280	In een loods staat een testtrein opgesteld waar de kunstenaar de eerste print kon bekijken.	7.99
281	We zien hier een proefprint eigenlijk drie stroken van drie verschillende werken.	5.49
284	Hier zie je dat het zo goed gaat komen, ik word hier heel blij van.	4.17
285	Je gaat natuurlijk eerst bedenken wat je zou willen laten zien.	4.08
287	De wetenschap dat het 40 jaar blijft, betekent dus ook dat het 40 jaar boeiend moet blijven.	6.65
288	En mijn werk leent zich daar wel voor, vind ik, omdat 't tijd vraagt.	3.42
290	Van Diemen maakt foto's van de reflectie in ramen van beroemde musea, wereldwijd.	8.14
291	Details van die foto's zijn straks overal te zien in de nieuwe Intercity's.	9.81
292	Dit is een foto die ik heb gemaakt in het voorportaal van het Grand Palais in Parijs, een mooi museum.	4.57
293	En wat je hier eigenlijk ziet, is smeedwerk waar glas voor zit.	5.45
294	En door dat glas zie je eigenlijk de reflectie van die prachtige koepel daarachter.	3.97
295	Het kunstwerk Blauwe golven kreeg 50 jaar geleden een duidelijke functie namelijk die van parkeerterrein.	11.9
296	De dalen van de golven komen precies uit op de toerit van het parkeerterrein.	4.89
297	Dus je kunt zo'n dal inrijden en dan zet je je auto maar ergens neer.	13.77
300	En ik denk dat het iets is wat als je nieuw bent en je ziet al die auto's zo staan die allemaal wel min of meer tegen zo'n hellinkje opstaan, dat zullen het ook zo doen.	4.53
303	Ik heb in die 50 jaar een verzoek gekregen of niet ergens op Blauwe Golven gebouwd mocht worden.	6.07
305	De aantasting van Blauwe Golven door de parkeerdienst.	69.84
306	Ineens zag ik dat er oranje lijnen op mijn ding stonden en bij de gemeente geïnformeerd.	4.02
310	De openbare ruimte verandert natuurlijk ook continu.	13.99
311	Er worden wegen aangelegd, fietspaden, er wordt gebouwd, verbouwd, er wordt gerenoveerd.	5.6
315	Als je dingen in de openbare ruimte maakt, is het niet voor eeuwig.	5.73
316	Alleen wanneer het op een soort achterbakse manier verdwijnt met allerlei smoesjes.	3.99
323	De opdracht van de NS bevat een aantal punten waar ik echt op moest letten.	4.09
324	Je hebt bijvoorbeeld stiltecoupés, maar je hebt ook actieve zones.	9.14
326	Er zit wel een bordje met 'tweede klas', dwars door uw werk heen.	4.11
330	De conducteur moet er echt naar kunnen wijzen want u zit in de tweede klas, vooral in de eerste klas.	5.79
331	Dat is nooit de bedoeling, als je daar geen kaartje voor hebt.	4.21
332	In een museum komen veel bezoekers, maar in een trein Ja, ik geloof een miljoen per dag.	13.06
334	Ja, dat is een heel raar idee, dat zoveel mensen je werk gaan zien.	4.78
337	Het is nu wel goed doorgedrongen dat het onderhouden moet worden.	4.76
339	Kijk, ik ben hier één dag per week om dit uit te trekken.	3.44
343	Albert, kijken we nog even naar het nieuws van morgen.	3.6
346	Morgen aan de kust stormachtig, met zware windstoten.	5.39
347	In het westen en noorden buien, bij zo'n 18 graden.	17.54
348	Meer nieuws in 't Late NOS Journaal om 23.10 op NPO 1.	5.17