Nieuwsuur 🇳🇱

_id	68e02ff1a9ca4362dacdd9e4
url	https://npo.nl/start/serie/nieuwsuur/seizoen-2025/nieuwsuur_5219/afspelen
datetime	2025-10-03 21:30:00
description	Een jaar is hij nu secretaris-generaal van de NAVO: Mark Rutte. Het zijn roerige tijden, met drones boven Denemarken en Noorwegen, luchtruimschendingen van Russische gevechtsvliegtuigen, de voortslepende oorlog in Oekraïne en een Russische leider die van geen wijken wil weten. Maar ook de relatie met een onvoorspelbare Amerikaanse president als Donald Trump, verdeeldheid in Europa over de Russische dreiging én de vraag of de NAVO nog voldoende kan afschrikken. Hoe houdt Rutte binnen het bondgenootschap alle neuzen dezelfde kant op? We kijken met hem terug en vooruit.

 

Statements

idx	statement	score
2	En hoeveel moeite kost het NAVO-baas Rutte om iedereen op één lijn te krijgen?	18.55
3	Rutte is een jaar in functie en is vanavond onze gast.	4.3
4	En dat terwijl president Poetin van de Westerse reactie niet onder de indruk lijkt.	6.0
5	En behalve Poetin vroeg ook Donald Trump het afgelopen jaar veel aandacht.	31.48
6	Hoe kijkt Rutte naar hem en heeft alle vleierij aan zijn adres ook zin gehad?	12.38
7	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
8	In eigen land wist hij in 14 jaar premierschap doorgaans wel een 'geitenpaadje' te vinden op weg naar een oplossing.	8.93
9	Maar de problemen waar Mark Rutte nu, als NAVO-baas mee te dealen heeft die zijn van een heel andere orde.	17.41
10	Kort na zijn aantreden, precies een jaar geleden zei hij dat we 'niet in oorlog zijn, maar zeker ook niet in vrede leven'.	5.31
11	Deze week sprak de Deense regering over een 'nine-eleven-moment' voor Europa aanleiding waren de recente drones boven het land die mogelijk uit Rusland komen.	48.29
13	En in hoeverre komt de dreiging voor de NAVO ook van binnenuit?	25.18
14	We gaan het allemaal bespreken met de man die de baan kreeg die hij nooit zei te willen, maar: 'events, dear boy, events'.	3.91
19	En er waren nog al wat 'events' het afgelopen jaar van Den Haag tot Washington en Alaska, bent u daar een beetje van bekomen?	4.61
25	Veel overleggen en luisteren naar de leiders om te proberen die 32 op een lijn te krijgen.	3.55
27	Bij deze baan heb ik het kannetje altijd in de koffer zitten.	3.48
28	U bent de vierde Nederlandse secretaris-generaal van de NAVO in de geschiedenis.	11.59
29	Toen een van uw voorgangers de vraag kreeg: hoeveel mensen werken er bij de NAVO zei hij: hooguit 50 procent.	30.9
33	Zeker in de afgelopen 2-3 jaar, sinds de aanval op Oekraïne is alles anders.	31.78
35	De schending van het luchtruim door Russische gevechtsvliegtuigen in Estland en er werden drones gesignaleerd op verschillende plekken in Europa.	65.33
36	U bent net terug uit Denemarken, daar spraken EU-leiders de afgelopen dagen over deze nieuwe situatie.	18.4
37	Vannacht schoot Polen Russische drones boven zijn eigen grondgebied uit de lucht.	71.67
38	Nederlandse straaljagers namen deel aan de actie en haalden ook toestellen neer.	35.21
39	Drie Russische straaljagers zijn zonder toestemming het luchtruim van Estland ingevlogen.	74.35
40	De vliegvelden van Kopenhagen in Denemarken en van Oslo in Noorwegen zijn gisteravond en in de nacht urenlang dicht geweest vanwege drones die er in de buurt zijn gezien.	32.84
42	Het was boven een militair oefenterrein in Elsenborn.	8.9
43	Concrete aanwijzingen dat dit de Russen zijn, zijn er niet.	9.28
44	Nee, dus op dit moment hebben we geen concrete aanwijzingen.	4.57
47	Om bij dat laatste te blijven, in België, dat weet u ook niet?	5.07
50	We weten wel dat die droomsymbolen uit Rusland kwamen.	13.86
51	Weet wel dat die drone's in Polen uit Rusland kwamen.	27.33
53	Soms is het lastig vast te stellen of het met opzet was of dat het een stupide fout was.	4.51
54	De Russische straaljagerpiloten zijn vaak slecht opgeleid.	90.55
58	Wij horen in Brussel dat het onderzoek waarschijnlijk nooit wordt afgemaakt omdat NAVO-landen het oneens zijn over wat de eventuele consequenties zijn als Rusland erachter zit.	31.0
63	Maar stel dat dit Russische drone's zijn niet alle landen pleiten voor dezelfde consequenties.	21.54
65	We hebben goede afspraken, is een droom gevaarlijk wordt hij neergeschoten.	7.33
66	Een Nederlandse straaljagersschool die in Polen neer.	67.19
67	Dat was voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog.	12.49
68	Tusk heeft gezegd dat ze het neerschieten als het een vliegtuig is.	32.6
70	Sinds de Sovjettijd komt het voor dat Russische straaljagers het NAVO gebied binnenvliegen.	78.0
72	Waar internationale luchtmachten bij zijn betrokken.	15.06
76	Is het wel gevaarlijk, dan kun je het zelf neerschieten.	7.38
77	Schoof zei dat we waakzaam moeten zijn maar dat we moeten oppassen dat brons geen hype worden.	5.13
78	maar dat we moeten oppassen dat drones geen hype worden.	17.31
80	Maar de Deense premier heeft het over een nine-eleven-moment.	8.69
82	In de aanloop naar de grote informele Europese top deze week op woensdag.	7.52
83	En op donderdag pas de grote vergadering van alle Europese leiders.	4.65
84	Als dan een aantal keren vliegtuigen dicht moeten dan is dat wel zorgelijk.	6.66
87	Oekraïne adviseert over het bouwen van een dronemuur.	86.43
91	De termmuur wekt de indruk dat je alles kunt tegenhouden.	5.73
93	Oekraïne weet wel 90 procent van de drone's neer te halen.	90.37
95	De discussie is het een muur of heb je alles klaarstaan om zoveel mogelijk droomt naar beneden te halen.	4.49
100	Maar in Denemarken snap ik heel goed dat de Denen het uiterst serieus namen.	4.82
104	Wat testen ze dan, en is het Westen geslaagd voor die test?	19.06
105	Voor die droomt kunnen we leren van de Oekraieners.	5.45
109	Hij heeft inmiddels 1 miljoen mensen dood of zwaargewond in Oekraïne.	86.21
113	Een dictator die bereid is 1 miljoen mensen op te offeren is tot nog vreemdere dingen in staat.	47.21
114	Rusland besteedt nu 40 procent van zijn jaarbudget aan defensie.	62.71
117	Dus hebben wij besloten meer aan defensie uit te geven.	4.85
118	Komen we zo op, even de simpele vraag: is de NAVO afschrikwekkend genoeg?	22.37
119	De NAVO is in alle opzichten superieur aan Rusland.	57.76
121	Toen ik binnenkwam, was ik bang dat we dat niet zouden zijn als we niet meer zouden uitgeven.	3.47
122	Even kijken naar het afgelopen jaar, dat was nogal een jaar.	4.04
127	En toen een toespraak in Londen met alarmerende toon.	4.2
129	Eerst ging vicepresident Vance vol op het orgel in München en niet lang daarna ging het mis tussen Trump en Zelensky.	9.04
130	U was vervolgens lange tijd, en misschien nog steeds wel een soort relatietherapeut tussen deze twee.	3.81
131	En intussen probeerde u alle NAVO-leden warm te krijgen voor de 5%-norm.	14.07
133	Waar u met EU-leiders sprak over de dreiging van drones.	38.32
135	Uw vorige baan omschreven als een baantje is dit een grote mensen baan?	5.87
136	De baan was serieus, maar ik wilde mezelf niet te groot maken.	3.42
137	Maar het is allemaal serieus wat er gebeurt in de wereld.	3.99
138	Ook gisteren op de Europese top ging het alleen over veiligheid.	22.87
140	Als ik uw werk zo samenvat: 1) de toevoer van wapens naar Oekraïne gaande houden 2) defensiebudgetten omhoog, 3) Trump en Zelensky bij elkaar houden.	24.23
142	Het meest spannend was om die uitgaven naar vijf procent te krijgen.	8.23
143	Dat was belangrijk om de dreiging door Rusland en ook China, vergis je niet.	4.86
146	Maar hoe zorgen we dat we evenveel gaan uitgeven in Europa als de Amerikanen.	9.04
147	Terecht dat zij zeggen dat Europa met een sigaar in de leunstoel zit.	8.04
149	Dat is belangrijk voor de relatie met Trump en andere presidenten.	6.39
152	Hoe zorg je er nou voor dat landen zich aan die 5 procent houden?	20.78
153	Ook een land als Spanje dat zegt het niet te gaan doen.	8.78
154	Spanje zegt wel dat ze alles gaan leveren wat ze moeten.	13.78
157	Ik heb de Spaanse premier gezegd dat ik vast gelijk krijgt, en hij niet.	6.67
159	Belangrijkste is dat zij het gaan leveren voor de verdediging.	4.13
160	Alle landen gaan een plan maken hoe zij geloofwaardig naar die vijf procent toegroeien in 2035.	83.34
161	Logisch dat Spanje iets anders wil dan de Baltische staten die de dreiging direct voelen.	7.23
162	We hebben vastgesteld wat landen moeten bijdragen als zo'n artikel vijf wordt ingeroepen.	16.42
163	Daar hebben we op de top in Den Haag een klap opgegeven.	4.92
164	Dus die drie procent extra voor defensie en de rest voor infrastructuur.	17.39
165	Die vijf procent komt niet uit de lucht, zoals de oude twee procent.	32.3
166	Er worden honderden miljarden aan defensie uitgegeven in Europa maar de gezamenlijke slagkracht is toch beperkt.	29.13
167	Nationale prestigeprojecten, dubbele productielijnen.	10.75
169	Dan helpt dat we hebben afgesproken voor de top wat elk land moet kunnen.	4.18
170	Dat geeft mij en de militaire commandant de mogelijkheid om de inspanningen van landen gericht te zijn op een bepaald punt.	3.69
173	In Duitsland is uit het niets een fabriek gestampt die dat doet.	24.24
174	Lucht afweersysteem is complexer en andere zaken moeten nog stappen zetten.	38.17
177	U staat bekend dat u zich tijdens Haagse onderhandelingen heel klein kon maken.	8.53
184	Ik heb het bewust gedaan, omdat ik het ook bij Trump terecht vindt.	4.77
185	We hadden acht landen in Europa die niet aan twee procent kwamen.	33.71
186	Begrijp ik, maar u praat heel bewust deze toon tegen Trump.	5.21
187	Ik vind dit terecht omdat die vijf procent hadden we nooit bereikt met een andere president in Amerika.	43.14
189	Feit dat Trump ook heeft besloten de stroomwapens naar Oekraïne weer op het oude peil te brengen, is cruciaal.	56.84
190	Wordt betaald door andere geallieerden, maar hij levert ze weer.	6.91
196	Het ene NAVO-land zinspeelt op het binnenvallen van het andere, en u zegt niets.	6.25
198	Als er zaken spelen binnen de NAVO tussen landen moet ik me er buiten houden.	6.73
199	Als het ene land het andere dreigt binnen te vallen?	6.6
201	Er zijn ook al tientallen jaren spanningen tussen Griekenland en Turkije.	25.21
202	Het gaat erom dat hij gelijk heeft dat het hoge noorden de poolcirkel is heel belangrijk.	5.31
204	Als de Amerikaanse president dit zegt, zegt u niets.	18.57
209	Maar geldt ook voor andere spanningen tussen NAVO-landen.	19.26
210	Het onderliggende punt dat hij lanceert dat gaat veel breder dan Groenland.	12.03
219	Het vervolgen van politieke tegenstanders, dat mag?	8.97
222	Amerika is zo machtig, heeft zo'n potentie dat gaat China nooit overnemen.	19.11
224	De Amerikaanse president Trump heeft zijn standpunt veranderd over het einde van de oorlog in Oekraïne.	86.35
225	Op zijn eigen platform Truth Social zegt Trump dat Oekraïne de oorlog kan winnen en alle door Rusland bezette gebieden kan terugwinnen.	70.91
235	Europa heeft zichzelf georganiseerd om te zorgen dat er veiligheidsgaranties komen na een vredesakkoord.	67.87
238	En dat het van belang is dat Oekraieners zo sterk mogelijk uitkomt.	6.56
239	in Polen hebben ze een grote bewustzijnscampagne gehouden.	10.2
240	Elke burger heeft een veiligheidshandboek gekregen wij houden het bij het advies een noodpakket in huis te halen.	13.9
243	De bezorgdheid is niet terug te zien bij de burgers.	8.97
244	Slechts 7% van de Nederlanders vindt Oekraïne een belangrijk politiek thema.	90.92
249	In peilingen vraag je wat mensen belangrijk vinden.	5.59
251	Maar in heel Europa zie je nu dat onderliggend steeds belangrijker gaat worden het thema dat mensen voelen.	4.65
253	Mensen voelen in hun buik dat het gaat om onze veiligheid.	18.47
255	Je ziet in andere Europese landen, in Noorwegen en in Moldavië een track terug naar het brede politieke midden.	4.29
256	Dan helpt het ook als politici het belangrijk maken.	5.98
259	U heeft er toch ook altijd een nationale campagne van gemaakt, Nederland op 1-2-3.	5.95
260	Zelfs in 2017: het woord Rusland kwam amper voor in verkiezingsprogramma na de Krim, na de MH17.	13.33
263	Na de inval van de Krim en MH17 was het toch het moment om Rusland centraal te stellen.	20.76
264	Heel Europa, ook wij, hebben onvoldoende gereageerd op de Krim.	55.92
266	Ik verwacht dat komende weken in de campagne veiligheid groter wordt.	4.33
269	Fijn dat er ook geld op de plank ligt in Nederland.	6.11
271	U geeft nog steeds op vrijdag les, niet zo vaak als vroeger.	6.55
280	Het is niet zo dat het telkens terugkomt maar je kunt er veel van leren.	4.42
281	Dat als een dictator probeert een ander land binnen te vallen en als internationale gemeenschap dat dan niet accepteert en voelt dat het een gevaar is voor de nationale veiligheid is Het Laatste Nieuws?	30.74
282	Hamas kwam zojuist met 'n reactie op het Gaza-plan van president Trump.	46.84
283	Hamas zou die reactie hebben overhandigd aan bemiddelaars.	58.25
284	En we weten inmiddels ook ongeveer wat daarin staat: Ze lijken grotendeels akkoord te gaan met het voorstel van president Trump.	25.38
286	Ze zeggen dat ze ermee akkoord gaan om alle gijzelaars vrij te laten.	13.54
287	Zowel de gijzelaars die nog in leven zijn, als de lichamen van de overleden gijzelaars.	5.74
288	Hamas benadrukt in een statement dat ze het bestuur van de Gazastrook willen overdragen aan een onafhankelijk Palestijns bestuur.	55.81
289	En ze bedanken allerlei landen voor hun hulp bij de onderhandleingen.	6.27
290	Wel zeggen ze dat het nog over details van het akkoord moet gaan.	13.88
291	En ze benadrukken dat Israel zich helemaal moet terugtrrekken.	9.67
292	Dit is allemaal net gebeurd, en dat is wat we nu weten.	4.15
296	Ik was blij dat er veel steun was voor de vredesvoorstellen van de Amerikaanse regering.	4.3
303	De man uit Lent die is opgepakt voor het doodsteken van z'n partner gisteravond, had twee weken geleden een huisverbod gekregen.	78.16
304	Vanwege huiselijk geweld: hij mocht 10 dagen lang niet in de buurt van het gezin komen.	34.67
305	Dinsdag liep dat huisverbod af, en gisteravond ging het dus mis.	20.93
307	Buurtbewoners hebben een herdenkingsplek gemaakt en zoeken troost bij elkaar.	72.23
311	Een vrouw van 45 werd hier gisteravond op straat bij haar huis neergestoken.	78.38
315	Zo'n huisverbod is er om rust te brengen juist om te zorgen dat mensen uit elkaar gaan.	61.01
316	Maar dat het dan vervolgens leidt tot een dodelijke steekpartij op straat, dat is wel ongehoord.	8.4
319	Het is nog onduidelijk of er nieuwe maatregelen waren genomen om de vrouw te beschermen.	18.44
320	Gisteravond was er nog een steekincident, in Purmerend.	16.99
321	Daar kwam een vrouw van 50 jaar uit Amsterdam om het leven.	10.37
322	Op het Nederlands Film Festival in Utrecht zijn de Gouden Kalveren uitgereikt.	9.79
323	De belangrijkste Nederlandse filmprijzen van het jaar.	74.15
324	26 Gouden Kalveren worden vanavond uitgereikt aan makers van onder meer films, documentaires en series.	9.64
325	De Gouden Kalf voor de Filmcultuur, de prijs voor voor mensen die zich op uitzonderlijke wijze hebben ingezet voor de Nederlandse filmcultuur, ging naar Marina Blok.	6.93
329	En vooral voor jullie enthousiasme, daar word ik echt heel warm van.	3.95
331	De prijs voor de Beste Film moet nog worden uitgereikt.	7.83
332	Frank Hoeve maakt vanavond twee keer kans op het Kalf voor Beste Film.	9.81
334	Actrice Patricia Routledge is overleden van de populaire Britse tv-serie Keeping Up Appearances.	58.21
336	Keeping up Appearances was razend populair in de jaren 90.	39.19
337	En werd in Nederland uitgezonden onder de naam Schone Schijn.	8.05
338	Routledge vertolkte de hoofdrol van de verwaande Hyacinth die zich graag zo deftig mogelijk voordeed bij haar buren.	6.45
340	Routledge trok uiteindelijk zelf in 1996 de stekker uit de serie.	8.6
341	In 2017 kreeg ze een onderscheiding voor haar acteerwerk en de titel 'dame'.	7.69
342	Lang bleef Routledge nog doorwerken maar ze zette het acteren vanaf haar 90e op een lager pitje.	8.45
344	Het Nationaal Theater in Den Haag heeft een bril ontwikkeld waarmee doven en slechthorenden toch naar een toneelvoorstelling kunnen.	35.81
345	De bril wordt getest bij een try-out en komt beschikbaar in drie theaters in Den Haag.	8.5
348	Hij werkt een beetje zoals ondertiteling op televisie maar dan rechtstreeks, live.	4.3
349	Het geluid van de acteurs gaat via mengtafels en een computer naar deze bril toe en die laat dan voor onszelf de tekst in beeld zien.	4.49
351	Dat is voor de mensen die doof of slechthorend zijn want die kunnen inderdaad al meelezen wat ze niet horen.	7.39
352	En ook iedereen die geen Nederlands spreekt kan in 223 talen meelezen.	4.17
353	Ik heb dit al een keer getest maar dat is meer dan een paar maanden geleden.	3.92
354	Die bril zet ik dan op op het moment dat het gaat beginnen.	3.5
355	En zo kan ik zowel het stuk volgen, wat er op het podium gebeurt maar ik kan ook gelijk live lezen wat er gezegd wordt.	3.67
356	Omdat dat door mijn auditieve beperking bijna onmogelijk is.	6.26
358	Nou, omdat we heel graag willen dat theater toegankelijk is en dit is een middel daarvoor.	4.16
359	Het initiatief 'wij eisen de nacht op' dat zich inzet voor meer veiligheid voor vrouwen, wordt een officiële stichting.	22.67
360	Het initiatief ontstond na de moord op de 17-jarige Lisa in Duivendrecht.	30.72
361	Met billboards met daarop de uitspraak werd overal in het land aandacht gevraagd voor de veiligheid van vrouwen.	10.37
362	Door nu een stichting op de richten, hoopt de organisator op blijvende verandering.	4.44
363	En zo kunnen de honderdduizenden euro's aan donaties ook beter worden ingezet.	11.11
364	PostNL mag er vanaf 2027 drie dagen over doen om brieven en kaarten te bezorgen.	18.03
365	Nu is dat nog één dag, volgend jaar juli gaat het al naar twee dagen.	5.42
366	Het postbedrijf heeft van het kabinet toestemming om de regels te versoepelen.	50.39
367	PostNL zegt dat het steeds duurder wordt om de bezorging overeind te houden.	86.11
369	De 43-jarige Guillaume van Luxemburg is vandaag beëdigd in de Kamer van Afgevaardigden in Luxemburg-Stad.	7.5
371	Namens het Nederlands koningshuis waren koning Willem-Alexander koningin Máxima, en prinses Amalia bij de ceremonie.	7.78
373	In Schiedam wordt geprotesteerd tegen de komst van een azc.	61.75
376	En de BBB begint z'n landelijke verkiezingscampagne op Urk.	5.97
377	En het is Open Huizen Dag van de Nederlandse Vereniging van Makelaars.	10.14
378	8400 woningen kunnen worden bezichtigd, dat is meer dan in april.	17.39
381	Morgen wordt een onstuimige dag met veel wind en vooral aan zee kans op zware windstoten.	83.71
383	Meer nieuws in 't Late NOS Journaal, met sport, rond 23.45 uur op NPO 1.	4.99