Nieuwsuur 🇳🇱

_id	69180cf67957c3340b138b5d
url	https://npo.nl/start/serie/nieuwsuur/seizoen-2025/nieuwsuur_5260/afspelen
datetime	2025-11-13 21:30:00
description	De kersverse Tweede Kamer debatteert vandaag over de verkiezingsuitslag en de voortgang van de formatie. De 'tussenfase' die is voorgesteld door verkenner Koolmees leidt tot kritiek van PVV, VVD en JA21. We bespreken de laatste ontwikkelingen met politiek duider Arjan Noorlander. * Oplopende spanningen in Caribisch gebied. Amerika voert al maanden militaire acties uit in het gebied, onder meer voor de kust van Venezuela. Geregeld worden veronderstelde drugsboten aangevallen, waarbij tot nu toe bijna tachtig doden zijn gevallen. Hoe groot is de kans dat de situatie escaleert?

 

Statements

idx	statement	score
1	Dat had ik niet moeten gebruiken, dat soort woorden.	3.85
2	Ongepast taalgebruik, heb ik mijn excuses voor aangeboden.	3.48
3	En ik ga ervan uit dat als we het over de inhoud gaan hebben in de toekomst dat het dan verleden zal zijn.	4.04
4	Een rampzalig begin voor de kersverse informateur van D66.	4.34
5	Hans Wijers noemde VVD-leider Yesilgöz twee weken geleden nog een leugenaar.	10.41
7	Steeds meer jonge vrouwen van onder de 40 worden door psychische klachten arbeidsongeschikt.	90.75
9	Ik heb maandenlang twee of drie uur per nacht slaap gehad omdat mijn kind en ik allebei niet goed gingen.	43.44
11	Oud-ambassadeurs roepen Nederland op om de militaire activiteiten van de Verenigde Staten bij Venezuela te veroordelen.	82.82
12	Ondertussen neemt de onrust in Caribisch Nederland toe.	8.93
13	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
15	Met twee nieuwe informateurs een positieve agenda voor Nederland formuleren waar andere partijen bij kunnen aansluiten.	4.2
16	Maar nog voor ze aan hun opdracht konden beginnen na hun installatie vanmiddag lag Hans Wijers van D66 al onder vuur.	6.93
17	Op verkiezingsavond heeft hij op een bijeenkomst met bedrijven in Amsterdam VVD-leider Yesilgoz een leugenaar genoemd.	8.75
18	Hij heeft inmiddels zijn excuses aangeboden, maar of dat voldoende is?	7.44
21	Ja, ik vroeg me wel af, kan het nooit normaal gaan in dit Den Haag van tegenwoordig.	3.76
22	Het was de bedoeling dat na de verkiezingen, de campagne en alle opwinding de formatie in rustiger vaarwater zou komen.	3.55
23	CDA en D66 zouden om tafel gaan met twee informateurs tot kranten melden dat een van die informateurs VVD leider Yesilgöz een leugenaar heeft genoemd.	19.6
24	Dat riep veel vragen op op de eerste persconferentie van de informateurs.	5.13
26	Ik heb geen idee in welke context ik het gezegd heb.	3.75
28	Maar klaar is het niet, de persconferentie gaat alleen over de vragen van Wijers.	4.19
29	Toen werd gevraagd voor deze klus, heeft u toen direct gemeld dat u Yesilgöz een leugenaar heeft genoemd.	11.38
31	Ik wist het niet meer, anderen moesten u erop wijzen?	5.3
32	U heeft vast ook wel eens iets gezegd wat u niet meer precies wist.	4.59
33	Ik ga ervan uit dat ik het gezegd heb, en heb excuses aangeboden.	4.13
39	Het was een bijeenkomst van bedrijven in Amsterdam.	7.8
41	Toen werd ik het podium opgesleurd, en heb een paar onhandige dingen gezegd.	3.72
45	Ik heb het volste vertrouwen dat als ik überhaupt daar een rol in zou spelen dat ik een goed vertrouwen op kan bouwen met vertegenwoordigers van de VVD.	5.02
46	Ik heb de heer Wijers net gehoord, en dat hij de uitspraken terugneemt.	4.62
47	Heel goed, ik begrijp dat men vragen aan ons heeft.	3.8
48	Het is belangrijk dat wij die agenda gaan bouwen voor de toekomst.	4.4
50	Dit is toch zeer beschadigend voor de prille formatie, is Wijers houdbaar voor D66?	26.87
51	Dit is toch zeer beschadigend voor de prille formatie, is Wijers houdbaar voor D66?	26.87
53	Zeggen dat ze hiermee genoegen nemen, net als het CDA.	6.02
55	Want er worden hier wel vaker vreselijke dingen over elkaar gezegd.	5.89
56	Maar niet handig als je dan twee weken later informateur wilt worden.	4.15
58	Zeker niet als je dat doet namens D66 die alles op een nettere toon wil doen.	6.34
59	Uiteindelijk gaat het er vooral om of de leider van de VVD de beledigde partij, Dilan Yesilgöz genoegen neemt.	12.34
62	Ze waren al chagrijnig dat ze op de reservebank waren gezet.	5.66
64	Er moet dus wat de VVD betreft iets gerepareerd worden.	7.0
65	Niet alleen door Wijers, maar ook door Rob Jetten zelf.	6.59
67	Als ze met een geweldig stuk komen dat tot een kabinet leidt zul je er niemand over horen maar als het moeilijk wordt, is die denk ik het eerste wat weer oppopt.	6.75
70	Ze gaan niet zelf schrijven, zeggen ze dat laten ze de partijleiders van CDA en D66 doen.	16.06
71	In een strak schema, ze willen er in drie weken uitkomen.	5.15
72	Terwijl ook tussen die twee partijen veel verschillen zijn.	4.55
74	Birma benadrukte dat er verschillen zijn tussen de twee partijen.	10.23
75	Toch lijken de leiders van die twee het goed met elkaar te kunnen vinden.	4.41
76	Dat maakt het extra pijnlijk, het leek rustiger te worden.	5.43
78	Daar was vandaag ook debat over in de Tweede Kamer hoe die informatie formeel verder moet.	9.92
80	Toen leek er een voorzichtige formatie nogmaals te beginnen.	3.46
89	Dat zou moeten blijken, maar beide partijen hebben aangegeven dat ze er heel veel zin in hebben, dus ik hoop dat het goed gaat.	4.56
90	De twee winnaars van de verkiezingen worden dus aan het werk gezet door verkenner Koolmees.	5.43
93	De uitslag van de verkiezingen laat zien dat miljoenen Nederlanders hebben gekozen voor samenwerking en optimisme.	20.12
94	En ik zie wel aanknopingspunten, want de heer Jetten heeft een mooie campagne gevoerd.	3.77
96	Nou, kom er maar eens om, een D66'er die begint over gemeenschapszin.	3.74
97	Dus dat was voor mij ook de reden dat ik met een positieve blik heb gedacht: Volgens mij moet ik eens met die partij gaan praten.	3.9
102	Nee, we moeten wel ergens beginnen.. want je wilt niet dat deze formatie eindeloos rondjes draaien wordt.	3.97
104	Is het dan niet lastig voor andere partijen om dan later aan te haken?	7.98
111	Ik had gehoopt dat we nu met veel meer partijen over een meerderheidskabinet hadden kunnen spreken.	3.75
112	Ik heb het gezegd, we hadden graag met z'n vieren er gezeten, waaronder drie winnaars.	4.54
113	En dat JA21, daar is het duidelijk één van met 800 procent groei.	55.25
116	Ja, ik heb gezegd dat ik best met z'n vieren in één keer had kunnen en willen gaan zitten om het maar duidelijk te krijgen van wil D66 over rechts of over links.	4.17
119	En er is de angst dat straks GroenLinks-PvdA mag meepraten.	10.0
120	Is dit, ongetwijfeld onbedoeld, maar dan toch de opbouw naar een linkskabinet?	7.25
121	Dat zal dan zonder de VVD zijn, maar ook dat is natuurlijk wel een optie.	5.46
122	Liever nu duidelijkheid en aan de slag met de bouw van dat kabinet dan straks maanden verloren tijd, zou ik zeggen.	8.65
126	Als je je beloftes aan de kiezer probeert te houden dan is dat echt juist in het kiezersbelang handelen.	6.12
127	En als mensen dat campagnestand noemen, dan vind ik dat wat cynisch.	4.2
128	Wat Den Haag misschien moet leren is het gaat niet om jou als politicus hier of om je eigen partij.	5.29
131	En ik denk dat dit een logische en verstandige tussenstap is.	4.05
132	De nieuw gekozen Tweede Kamer is overwegend rechts.	16.46
133	Maar doordat de meeste partijen de PVV uitsluiten is een rechtskabinet niet gemakkelijk.	10.39
135	En als je centrum rechts wil en je heft de blokkade naar mijn partij op, heb je een meerderheid.	3.89
137	Als je dat niet wil, dan moet je zoiets geks doen als nu.	4.28
138	Maar het is eigenlijk totale tijdsverspilling, want ik zie niet wat eruit komt.	4.13
139	Alleen Wilders staat toch echt buitenspel, deze formatie.	4.88
140	En ondertussen zitten de VVD en JA21 ongeduldig in de wachtkamer.	10.18
142	Het is ook niet heel erg, omdat je dan even met elkaar wat temperamenten kan laten dalen.	4.04
144	Nou, drie weken op een termijn waar we hopelijk vier jaar plezier van gaan hebben.	3.42
145	Ik denk dat het niet nodig is dat D66 en CDA drie weken met elkaar onderhandelen.	7.96
146	Maar verkennen is net begonnen, dus ik ga luisteren.	3.44
147	Ik hoop dat het allemaal sneller kan. Maar Koolmees houdt voet bij stuk, want hij vindt: Dat nu op dit moment beginnen met een meerderheidskabinet met vier partijen een heel groot risico heeft om direct vast te lopen.	8.68
148	Mijn ervaring is ook dat als je in het beginvassen van een formatie Mijn ervaring is ook dat als je in het BEGINFASE van een formatie de verhoudingen onnodig op scherp stelt, dat je daar later de prijs voor betaalt met een soort relatietherapie, kopjes koffie drinken en weer bij elkaar komen.	3.82
151	Ik denk dat ik dat heb voorkomen met deze stappen, ja.	3.86
152	Wouter koolmees is klaar, die kan terug naar de NS.	44.09
153	De nieuwe informateurs beginnen morgen ochtend om 10:00 uur.	7.95
154	Dan zullen we zien of de uitspraken van Wijers de formatie in de weg aanziet.	4.08
155	En dan slecht nieuws van het UWV vandaag over met name vrouwen van onder de 40.	22.06
156	Deze groep raakt steeds vaker arbeidsongeschikt terwijl bij andere groepen de cijfers niet veranderen.	88.54
157	De belangrijkste reden dat deze groep jonge vrouwen uitvalt, zijn psychische klachten.	89.58
158	Helpt het jou om zo bezig te zijn buiten met je klachten, met je burn-out?	12.83
161	Dus tuinieren en bezig zijn in de natuur, of in de natuur zijn is iets wat meer ontspanning en voldoening geeft en ook een beetje het hoofd kan kalmeren.	4.43
162	Martine had een drukke carrière als adviseur in de voedingsindustrie.	7.68
163	Martine had een drukke carrière als adviseur in de voedingsindustrie.	7.68
165	Daar waren medische complicaties bij en toen ze na haar verlof te snel weer aan het werk ging, ging het mis.	11.04
167	Dus ik ging naar de huisarts van Ik weet niet meer welke sokken ik aan moet doen.	3.54
168	Dat was voor mezelf ook even zo van volgens mij gaat het nu niet meer goed als ik niet meer weet hoe dat werkt met sokken aandoen.	7.94
169	En toch wel op hoog niveau heb gepresteerd op andere vlakken.	3.43
170	Het was de eerste in een reeks van burn-outs die steeds heviger werden als ze toch weer probeerde te werken.	5.38
171	Het leidde tot slaapproblemen en depressieve klachten.	82.31
172	Uiteindelijk is ze gedeeltelijk arbeidsongeschikt verklaard en zit ze in de WIA.	35.06
173	Martine is niet de enige jonge vrouw die dit overkomt.	9.99
175	Over de hele linie ziet het UWV dat meer mensen arbeidsongeschikt raken door psychische klachten.	89.97
176	Wat nu opvalt is dat dit specifiek in de groep vrouwen onder de 40 sneller toeneemt dan in andere groepen.	82.31
177	In de eerste acht maanden van 2021.. werden bijna 6000 jonge vrouwen arbeidsongeschikt verklaard.	74.02
178	In de eerste acht maanden van dit jaar zijn dat er al bijna 9000.	15.09
179	Bedrijfsartsen, zoals Marieke van Hoffen, zien die toename van psychische klachten bij jonge vrouwen ook in hun praktijk.	83.8
181	Dat begint bij spanningsklachten, overspannenheid, burn-out maar er zit ook depressie en angst bij.	11.16
182	Dus alle oorzaken waarbij mensen vanwege psychische klachten verzuimen.	77.78
184	Heel erg opgejaagd vooral eigenlijk, rusteloos, opgejaagd, alle ballen hoog houden.	3.75
185	Ik heb maandenlang twee of drie uur per nacht slaap gehad omdat mijn kind en ik allebei niet goed gingen.	43.44
186	Het ging gewoon eigenlijk al maanden niet alleen had ik het zelf niet door, of ik had het misschien wel door maar ik had geen uitweg, ik kon het niet managen.	3.43
187	Daar komt eigenlijk een stapeling van factoren samen.	4.38
188	Werkdruk, arbeidsmarktkrapte, zorgtaken, opbouw van carrière vorming van een gezin, dus zwangerschap, bevalling.	29.53
190	En als je dan lang door blijft gaan zonder op tijd hersteltijd in te plannen, dan vallen mensen uiteindelijk om.	7.11
191	Wat ook opvalt is dat vrouwen met jonge kinderen vaker uitvallen met psychische klachten dan mannen met jonge kinderen.	90.48
192	Vrouwen zijn namelijk meer gaan werken maar doen thuis ook nog steeds de meeste zorgtaken zegt arbeidssocioloog Jana Besamusca.	84.76
193	Het grootste deel van de verandering in gelijkheid tussen mannen en vrouwen van de afgelopen honderd jaar komt omdat vrouwen heel erg veranderd zijn.	90.58
194	Omdat vrouwen veel meer zijn gaan werken omdat vrouwen veel meer onderwijs zijn gaan doen.	51.98
195	Allemaal posities waar ze heel erg in achterliepen.	3.39
196	En waar we nu pas een beetje aan beginnen is om ook meer ruimte te creëren voor die mannen om ook te veranderen en bijvoorbeeld ook meer een zorgrol op te pakken.	4.31
197	En dat zie je aan dat bijvoorbeeld het vaderschapsverlof pas heel recentelijk wat verruimd is.	12.64
198	Het UWV ziet ook dat arbeidsongeschiktheid door psychische klachten het meest voorkomt in sectoren als de zorg en het onderwijs sectoren waar nu eenmaal veel vrouwen werken.	85.61
199	Dat zijn allemaal sectoren waar enorme druk op staat vanwege personeelstekorten.	50.32
200	En als er een personeelstekort is dan staat er altijd meer druk op de mensen die er nog wel zijn.	19.08
201	En dat zijn mensen die dus ook de hele tijd worden gevraagd om toch nog een keertje extra te werken.	5.62
202	Ga je telkens overwerken dan komt er toch telkens meer druk weer op te staan.	4.49
203	Dat jonge vrouwen nu vaker uitvallen is een zorgelijke trend, zegt het UWV.	89.98
204	Juist deze groep die al zo vroeg in het arbeidszame leven uitvalt door ziekte, door klachten, en die nog zoveel arbeidspotentieel heeft.. en moet gaan inzetten in de toekomst.	6.62
205	Dat we daar deze toename zien, dat heeft hele grote impact voor die mensen in hun eigen leven.. dat ze zo vroeg in hun leven dit mee moeten maken maar ook ons als Nederland.	10.32
206	Dat je deze mensen die we zo hard nodig hebben met de huidige krapte die er op de arbeidsmarkt al is en die er in de toekomst nog komen gaat al zo vroeg in hun arbeidzame leven moet missen.	7.28
207	Er is wel wat aan te doen, zegt Marieke van Hoffen.	4.66
208	Werkgevers moeten beter opletten voordat het misgaat.	35.75
209	Als je signalen ziet dat het niet goed gaat met iemand dan is het belangrijk dat leidinggevenden die leren herkennen.	19.57
210	Die kunnen daar ook in getraind worden om dat te leren herkennen.	6.31
213	Als iemand opeens andere gedrag vertoont, opeens te laat komt terwijl hij altijd heel erg op tijd was opeens fouten gaat maken of opeens boos is, dat soort dingen vaak achter elkaar gaat verzuimen.	31.58
214	Dat zijn signalen dat je moet opletten van, is er wat aan de hand?	7.69
215	Het is in ieder geval het meer investeren en het beter betalen en waarderen van juist die sectoren waar veel burn-out plaatsvindt door grote personeelsekorten.	8.9
216	Dat dat in ieder geval een hele grote stap in de goede richting is.	4.41
218	Ze is er nog lang niet, maar hoopt toch dat ze gauw weer aan het werk kan. Ja, het gaat beter.	3.69
219	En ik hoop dat hoe bloeiend dit straks in de volgende zomer is dat ik ook weer wat meer in mijn eigen kracht en in bloei terug mag komen.	3.73
221	Straks: onrust op Curacao over de Amerikaanse aanvallen op drugsboten bij Venuzuela.	79.99
224	In de gemeente is de commissievergadering aan de gang over het verdwijnen van het dorp.	7.76
225	Dinsdag werd bekend dat 1100 inwoners weg moeten, zodat de industrie kan uitbreiden.	16.19
226	Vanavond kunnen inwoners met gemeenteraadsleden in gesprek.	7.16
227	Het is razend druk bij de commissievergadering in Moerdijk.	4.09
228	Iedereen wil weten wat hen de komende jaren te wachten staat.	4.09
229	Zo'n 48 uur geleden hoorden de bewoners van het dorp Moerdijk woorden die tot nu toe al tientallen jaren een dreiging vormden maar nooit eerder expliciet door bestuurders werden uitgesproken.	7.06
230	U vraagt daarbij van mensen om te vertrouwen op antwoorden en garanties die er nog niet zijn.	3.76
232	De raadsleden staan naar eigen zeggen voor een dilemma.	4.39
233	Van het Rijk moeten ze 400 hectare grond vrij maken.	25.08
237	En dus zit er volgens de wethouder niets anders op.	4.7
240	Omdat in de andere variant we veel meer kernen raken en ook het dorp Moerdijk raken.	4.53
241	En in deze variant we echt het dorp Moerdijk gaan raken en daar een oplossing voor gaan zoeken.	5.0
245	Per saldo dan de minste overlast van deze hele grote operatie?	6.77
247	Hoe bereidt een zich land voor op groeiende dreiging of eventuele oorlog?	7.15
248	In Duitsland hebben ze de komende jaren 80.000 extra soldaten nodig.	64.54
249	Daarom wil Duitsland nu gedeeltelijk terug naar de dienstplicht.	32.85
250	Militaire oefeningen zoals deze zijn er vanaf volgend jaar vaker.	24.54
251	Iedere 18-jarige zou al een vragenlijst krijgen daar komt nu ook een medische en psychologische keuring bij.	20.99
254	Of ze daadwerkelijk het leger in gaan, blijft een vrijwillige keuze.	4.46
256	Met een brutoloon van maandelijks 2600 euro en hulp met 't rij-examen- hoopt de regering dat voldoende mannen zich vrijwillig melden.	7.81
257	Maar als die 80.000 militairen niet worden gehaald?	19.97
261	De grote vraag was wat de regering wil doen als onvoldoende mensen vrijwillig in dienst gaan.	10.8
263	Ook al zijn de regeringspartijen het nu eens over dat er een vorm van dienstplicht moet komen ze laten in het midden wat die dan precies inhoudt.	12.12
264	En over een nieuwe wet die dat moet gaan regelen zou deze of misschien een volgende regering apart moeten stemmen.	11.99
265	Op de bezette Westelijke Jordaanoever is opnieuw brand gesticht door Israëlische kolonisten.	50.5
267	Een deel van het gebedshuis stond in brand, ook werden korans en het vloerkleed in brand gestoken.	11.84
268	De brand werd midden in de nacht aangestoken op dat moment waren er geen mensen in de moskee.	8.93
269	Het Israëlische leger, dat normaal gesproken moet optreden.. tegen gewelddadige kolonisten, heeft nog niemand opgepakt.	39.89
270	Afgelopen dagen waren er op de Westelijke Jordaanoever meerdere aanslagen op Palestijnen en hun eigendommen.	73.75
271	De Verenigde Naties maken zich zorgen om deze ontwikkelingen.	74.36
272	Volgens de VN waren er vorige maand meer dan 260 aanvallen.	30.38
273	Dat is het hoogste aantal, sinds de VN in 2006 is begonnen met het bijhouden van deze cijfers.	11.65
274	De Europese Unie gaat snel wat doen aan de spotgoedkope pakketjes uit China.	66.6
275	Vanaf volgend jaar vervalt de vrijstelling van douanerechten voor die pakketten.	18.65
276	Nu zijn pakketten tot 150 euro nog vrijgesteld van invoerheffingen, Maar nu die komt te vervallen.	12.31
277	Betekent dat producten van buiten de EU duurder worden.	55.01
278	Dagelijks komen er miljoenen pakketten van Chinese webshops de Europese Unie binnen.	25.04
279	Omdat al die goedkope pakketjes leiden tot oneerlijke concurrentie, wil de EU er snel wat aan doen.	14.85
280	Daarom besloten ze in Brussel vandaag die vrijstelling eerder af te schaffen.	13.16
281	Minister Heinen hoopte daar al op, omdat we volgens hem grip moeten krijgen op de 'troep' die het land binnenkomt.	12.88
282	De sinterklaasintocht in Yrseke, in Zeeland, gaat zaterdag niet door.	22.08
283	Actiegroep Kick Out Zwarte Piet had een demonstratie aangekondigd omdat er Zwarte Pieten mee zouden lopen.	21.19
284	Daarop besloot de organisatie de intocht, uit vrees voor ongeregeldheden niet door te laten gaan.	4.28
285	Nederlandse topambtenaren gaan volgende week naar China om te praten over de crisis bij chipmaker Nexperia.	43.31
286	Dat doen ze omdat China de export van die chips stillegde nadat minister Karremans had ingegrepen bij het bedrijf.	52.49
288	Dan gaan we naar de Cariben waar de Amerikanen al weken een troepenmacht opbouwen bij Venezuela in de strijd tegen drugs.	31.1
289	De Amerikanen schieten regelmatig boten uit de zee, omdat daar drugs in zouden worden vervoerd.	77.5
290	Bij die aanvallen zijn tientallen mensen om het leven gekomen.	64.38
291	Vanochtend voeren er weer twee Amerikaanse schepen langs Curaçao richting Venezuela.	9.42
293	Nederland werkt in het Caribisch gebied samen met de VS aan drugsbestrijding en deelt ook informatie.	39.44
294	Waar je ook kijkt, er is vanmiddag geen bootje te bekennen voor de normaal zo drukke kust van Curaçao.	10.36
295	Want vanochtend vroeg passeerden net buiten de Curaçaose wateren twee Amerikaanse oorlogsschepen, hier op archiefbeeld.	44.71
297	We zijn een klein eiland, wij kunnen niet met al die militairen, al die dingen.	4.0
299	Ja, het is een beetje onveilig, want het is toch heel dichtbij.	3.72
301	Ook politici zijn bang dat hun eiland een conflict in gerommeld wordt.	52.49
302	Stel u voor, er komt een tegenreactie militair vanuit Venezuela.	27.36
307	Dus natuurlijk hebben wij de zorg dat wij niet betrokken worden in een internationaal militair conflict.	4.3
308	Voor mij hoef ik niet na te denken.. de acties van de Verenigde Staten zijn illegaal.	7.62
309	Als je denkt dat een schip drugs heeft, dan moet je dat enteren.	22.92
310	Dan moeten die mensen gewoon voor de rechter gebracht worden, die dan een vonnis geeft.	19.28
311	Precies daarvoor trekken Nederland en de VS hier al jarenlang samen op.	6.32
312	Bijvoorbeeld met dit schip, waarmee de Amerikaanse kustwacht en de Nederlandse marine gezamenlijk patrouilleren.	19.2
314	Wat er nu gebeurt onder president Trump, is gewoon ongezien en ongehoord.	5.39
316	Het kan ook de economie aantasten, bijvoorbeeld het toerisme.	53.43
318	Ben Bekkering, van Instituut Clingendael voormalig vice-admiraal bij de Marine, en ook actief geweest in dit gebied.	6.09
320	Op Curaçao zijn mensen bang en bezorgd, snapt u dat?	67.05
323	Dan zie je opeens dat het voor je eigen voordeur gebeurt.	4.02
324	Mensen maken zich zorgen over geweld maar ook over wat het doet voor de economie.	81.73
326	De voormalige premier zei dat de Amerikanen iets illegaals doen.	70.11
327	Amerikanen werken samen op Curaçao met de Nederlandse marine.	62.33
331	Een samenwerking al sinds de jaren 90 waarbij we drugsboten proberen te onderscheppen.	17.51
333	Die operatie is heel succesvol maar heel anders dan wat de Amerikanen nu met die bootjes hebben gedaan.	8.01
334	Wat is de rol, verantwoordelijkheid van Nederland want Nederland heeft die voor Curacao?	27.65
335	Die is er voor om te zorgen dat wij binnen voor ons acceptabele regels opereren.	4.38
336	Maar ook belangrijk dat we rust creëren voor de bevolking en de zorg proberen weg te nemen.	6.47
338	Een gezamenlijke inspanning van de landsregeringen.	4.33
339	Maar zeker ook een belangrijke rol voor het land Nederland.	5.92
340	Over die samenwerking met de Amerikanen maken twee voormalig ambassadeurs zich zorgen.	11.49
341	Zij vinden dat Nederland zich duidelijker moet uitspreken over wat Amerika daar doet.	10.9
343	Dodelijke Amerikaanse aanvallen op vermeende drugsboten.	90.72
344	Sinds begin september vielen er bij in ieder geval 19 aanvallen, al 76 doden.	17.47
345	Mensenrechtenschendingen dus, stellen de Verenigde Naties.	67.18
346	Zonder proces en het leveren van bewijs worden hier vermeende drugsmokkelaars gedood.	58.87
347	Wat daar gebeurt is moreel zo verwerpelijk daar zijn haast geen woorden voor.	4.39
349	En twee: er is geen enkele juridische rechtvaardiging omdat doen.	5.37
350	En twee: er is geen enkele juridische rechtvaardiging om dat te doen.	5.36
351	Zegt Robert Schuddeboom, tot vorig jaar de hoogste Nederlandse diplomaat in Venezuela.	16.81
352	Ik vind wel dat je bezorgd moet zijn over het handhaven van internationale rechtsorde.	4.61
353	Zegt zijn voorganger op de ambassade in Caracas, Norbert Braakhuis.	12.77
354	Vanuit Venezuela hadden zij jarenlang goed zicht op de innige samenwerking op het gebied van drugsbestrijding met de Amerikanen in de Cariben.	11.66
356	Wij zijn toch ook een van de voorvechters van internationaal recht.	4.2
358	Het lijkt mij dat Nederland misschien wel als eerste zich daartegen moet uitspreken.	6.06
359	Ik denk dat het tijd is om je erover uit te spreken.	4.07
360	En het is ook tijd om erover uit te spreken in nauw overleg met de regeringen van Aruba en Curaçao.	3.92
361	Steeds meer Amerikaanse partners bij de drugsbestrijding zijn kritisch.	87.12
362	Colombia schort deze week de samenwerking zelfs op.	9.61
363	En ook het Verenigd Koninkrijk, van oudsher een trouwe bondgenoot van de VS, roert zich.	4.42
365	Ondertussen zwelt rond de G7-top deze week de kritiek aan.	16.01
366	Zo stelt de Franse minister van Buitenlandse Zaken dat de aanvallen het internationaal recht schenden.	37.21
368	Terwijl andere landen kritisch zijn, stelt demissionair premier Schoof afgelopen zaterdag op Curaçao dat hij zijn standpunt nog moet bepalen.	14.51
370	Nou, we hebben als kabinet daar nog geen opvatting over ingenomen in Nederland.	15.67
371	En dat ga ik hier nu op deze persconferentie ook niet doen.	3.43
373	Er zijn geen aanwijzingen dat Nederlandse inlichtingen zijn gebruikt bij de dodelijke bootaanvallen.	82.17
374	Toch stellen de oud-diplomaten dat iedere schijn van betrokkenheid moet worden vermeden.	4.5
375	Wat je eigenlijk zou willen is dat je toch een schot zet tussen de inlichting die jij verstrengt en acties die erop kunnen volgen die dodelijk zijn.	5.14
376	We zouden in die zin hetzelfde moeten doen als de Britten nu doen?	9.74
377	Ik denk dat je met de Amerikanen in overleg moet hierover, ja.	4.23
378	Op de vraag of Nederland, net als andere landen, het delen van inlichtingen wil beperken laat het ministerie van Buitenlandse Zaken vandaag weten: Kijk, de geschiedenis zal oordelen.	40.04
379	En wil je dat als deze episode achter de rug is wil je dan als je terugkijkt dat dan blijkt dat een deel van onze samenwerking mede heeft geleid tot dergelijke moreel verwerpelijke en juridisch niet toelaatbare acties?	9.37
380	Dat moet je niet willen, en als Nederland al helemaal niet.	5.78
385	De counter drugsoperaties moet je wel mee doorgaan.	8.92
386	Vervolgens moet je met alle landen in gesprek blijven om te zorgen dat de kou uit de lucht raakt Nederland niet betrokken raakt.	7.4
387	Is dat risico er toch niet, op moment dat je inlichtingen uitwisselt en er operaties vanuit Curaçao plaatsvinden.	7.37
388	Dat je onbedoeld het risico loopt dat je als Nederland een bijdrage levert aan een illegale actie van de Amerikanen.	61.29
389	Ik vind die kans heel erg klein, nauwelijks aanwezig.	3.65
391	Die acties van de Amerikanen nu worden op een heel andere manier uitgevoerd.	6.5
393	Vooral door duidelijk te maken dat hij twee operaties gescheiden zijn.. Is dat een belangrijk signaal.	7.29
394	En dat kun je onderschrijven in diplomatiek verkeer en hoe je je gedraagt in die wateren.	3.67
396	We doen al niet mee met die acties die Amerikanen zelf uitvoeren.	12.22
397	Maar wij hebben ook belang om samen met de Amerikanen drugs te bestrijden.	13.27
398	Drugs komen niet alleen naar Europa via drugsbootjes maar ook via alle handelsschepen.	79.56
400	Dus duidelijk het onderscheid maken, maar doorgaan met normale operaties.	4.37
404	Dan doet het Braziliaanse Hooggerechtshof definitief uitspraak over het beroep van ex-president Jair Bolsonaro.	36.67
405	Hij kreeg 27 jaar gevangenisstraf voor het beramen van een staatsgreep om aan de macht te blijven.	16.74
406	De VN Mensenrechtenraad komt met spoed samen om te overleggen over de verovering van de Soedanese stad El-Fasher waar de milities van de RSF massamoorden hebben gepleegd.	29.11
407	Het weer: Vannacht regent het langdurig in vooral het midden en noorden.	33.34
412	Meer nieuws in 't Late NOS Journaal, met sport, om 23.15 op NPO 1.	5.3