Nieuwsuur 🇳🇱

_id	6930a982bb77f162b39449c8
url	https://npo.nl/start/serie/nieuwsuur/seizoen-2025/nieuwsuur_5279/afspelen
datetime	2025-12-03 21:30:00
description	Voor- en nadelen van een minderheidskabinet. Politicoloog Claes de Vreese is te gast. * Regeling mijnschade. Limburgers kunnen aanspraak maken op een vergoeding voor mijnschade. Ze zijn sceptisch of de regeling voldoende zal zijn. * Oppositiepartij Rusland. Rusland heeft een liberale oppositiepartij: Jabloko (de appel). Ze zijn vóór democratie en tegen de oorlog in Oekraïne. * Controverse biografieën. Het boek Zwaag is een biografie van de in 2015 overleden schrijver Joost Zwagerman. Auteur Maria Vlaar beschrijft Zwagermans talent, maar ook zijn zwakke en kwetsbare kanten. Mensen die Zwagerman goed kenden zijn kritisch op de biografie.

 

Statements

idx	statement	score
3	Informateur Buma sprak vandaag met de kleine politieke partijen.	5.41
6	Bij scheuren en verzakkingen van huizen denkt iedereen aan Groningen.	45.4
7	Maar in Limburg kampen ze al tientallen jaren met dezelfde problemen, door de mijnbouw.	15.17
8	De mensen in de streek hebben de offers geleverd om ook de welvaart van Nederland te verzorgen.	11.52
9	Dan verwacht je dat de schade en de ellende ook door de overheid opgevangen zal worden.	4.56
10	En twee directeuren van Damen Shipyards zijn opgepakt op verdenking van het overtreden van de sanctiewet.	25.18
11	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
12	Henri Bontenbal noemde het gisteren een reële optie al heeft het niet zijn voorkeur; een minderheidskabinet.	7.97
13	In Nederland wordt het minderheidskabinet vaak gezien als risicovol en instabiel.	65.92
14	Toch is het in Denemarken de norm en zitten die kabinetten langer dan de meerderheidskabinetten hier.	35.66
15	Bij de kleine partijen die vandaag bij informateur Sybrand Buma langskwamen is er wel sympathie voor het idee.	4.21
19	Informateur Buma nodigt vandaag één voor één de kleinere partijen uit om daarbinnen ook deze vraag te stellen.	7.7
23	Het is vanuit het belang van 50PLUS, een kleine partij zijn we er ook best wel voor in de zin dat we dan meer invloed per onderwerp krijgen.	4.44
26	Hoe ga je dan ook met de partijen om die uiteindelijk de partijen aan de meerderheid moeten helpen?	12.94
27	Ik denk dat het werkbaar is, maar dan moet je natuurlijk wel iets meer dan een uitgestoken hand.	4.19
28	Dan moet je ook echt de actieve samenwerking op gaan zoeken.	4.54
30	We hebben de afgelopen twee jaar een meerderheidskabinet gehad met voortdurend gedoe en gedonder, als ik het zo mag zeggen.	5.89
31	Dus een meerderheidskabinet is ook geen garantie voor stabiliteit.	10.88
39	En een minderheidskabinet is wat dat betreft inderdaad een manier die meer vrijheid wel zou geven aan de Tweede Kamer.	8.19
41	Voor ons zijn harde eisen dat we echt een veel strenger migratiebeleid willen.	13.48
42	Je kan van ons altijd verwachten dat wij een kabinet steunen als die de solidariteit organiseert en opkomt voor de rechten en sociale verworvenheden van gewone mensen.	9.98
43	Maar ook naast buitenlandse veiligheid de binnenlandse veiligheid.	4.19
44	Politie, openbaar ministerie, rechters die onder water staan.	7.6
45	En dan moet er heel veel gebeuren voor natuur, voor klimaat.	4.47
46	Het mag ambitieuzer, zeker op Europa, klimaat, digitalisering.	5.83
47	Gezin, medische ethiek en ook de klassieke vrijheden.	4.25
48	Maar dan ook hou rekening, juist ook met gevoeligheden in onze partij, het begin van het leven.	3.69
49	Nou, dan moeten niet alle D66 kroonjuwelen opgepoetst worden.	5.08
50	De boodschappenlijstjes verschillen dus nogal van elkaar.	27.47
51	Morgen ontvangt informateur Buma de grotere partijen, zoals de VVD, JA21 en GroenLinks-PvdA.	6.4
52	En dan horen we ook hoe zij tegen die minderheidsoptie aankijken.	4.79
54	De tijd van politieke experimenten moeten we echt achter ons laten.	5.44
55	Een minderheidskabinet zou weer zo'n experiment zijn.	7.72
56	Nederland is wel weer eens toe aan een stabiel meerderheidskabinet.	18.59
57	Claes de Vreese, politicoloog verbonden aan de UvA u bent gespecialiseerd in minderheidskabinetten die in uw geboorteland Denemarken succesvol zijn.	14.74
60	Klaver zegt dat de tijd van experimenteren voorbij is.	5.26
62	Maar is een minderheidskabinet een risicovol experiment?	30.67
65	Sinds de Tweede Wereldoorlog is er bijna altijd een minderheidskabinet.	12.0
66	Die blijven doorgaans best wel lang zitten en zorgen ook wel voor een stabiel beleid.	5.25
69	Je kunt een minderheidskabinet hebben dat leunt op vaste gedoogpartners.	14.3
71	Je kunt ook een variant hebben met verschillende blokken.	4.27
74	Dat je per onderwerp op zoek gaat in de Tweede Kamer naar een meerderheid.	7.46
75	En als je dan kijkt naar Denemarken, hoe functioneert het daar?	12.39
77	Er zijn bijna altijd minderheidskabinet een geweest.	9.84
80	En dan is de kunst om per onderwerp aansluiting te krijgen bij de andere blokken.	4.04
82	Er is ook een norm ontstaan dat als je een deal maakt dan loopt die deal ook door na de volgende verkiezingen.	24.87
83	Maar het is ook belangrijk dat het een parlement is.	4.32
87	Hoe het in Denemarken functioneert en je legt dat op Nederland.	5.97
91	In Denemarken werkt het ook omdat het inmiddels de norm is.	18.66
92	Elke partij weet dat ze moeten kunnen dealen met een minderheidskabinet.	9.63
93	Er is echt een norm nodig van compromissen sluiten.	5.94
95	En het vertrouwen hebben dat je er gezamenlijk uitkomt.	4.08
98	Bent u ook door de formerende partijen al gevraagd?	7.46
103	Wat zegt u dan met de kennis vanuit Denemarken en de verschillen met Nederland?	7.23
105	Er zitten een paar artijen aan tafel die grote stappen willen maken op dossiers die lang stil hebben gelegen in Nederland.	3.71
107	En dan heb je ook nog een variant die ook niet gebruikelijk is.	4.17
108	Maar je kunt ook zeggen, misschien moet je het maar proberen.	4.11
109	Maar het interessante is, het vraagt niet alleen iets van die paar partijen die in een minderheidskabinet stappen het vraagt ook heel veel van de andere partijen in de Tweede Kamer.	6.13
110	Die moeten bereid zijn om echte deals te sluiten en niet bij de eerste beste kwestie als ze niet hun zin krijgen om dan een motie van wantrouwen te steunen.	4.58
111	Dat is ook nog een belangrijk verschil tussen Nederland en Denemarken.	8.57
114	In Nederland is dat een beetje een inflatie geweest.	12.87
115	Als de motie wordt ingezet in Denemarken kan een kabinet aanblijven als er maar geen meerderheid tegen het kabinet is.	35.33
116	En in Nederland moet het kabinet een meerderheid achter zich hebben.	24.55
117	Dat klinkt als een klein verschil, maar in de praktijk is dat groot.	4.01
118	Dus als een partij het niet eens is met het kabinet maar de kwestie is niet groot genoeg om ze naar huis te sturen dan kunnen ze zich onthouden van stemming.	8.21
119	En dan heeft het kabinet geen meerderheid maar ze hebben ook geen meerderheid tegen zich.	20.82
120	Dat is een belangrijk verschil maar is het ook een voorwaarde dat een politiek systeem zich er ook naar moet aanpassen wil het succes van zijn?	7.99
122	Om een succesvol minderheidskabinet te hebben vraagt het echt veel van de partijen.	6.06
123	Maar ook heel veel van de andere partijen in de Tweede Kamer.	8.69
130	Maar ze moeten ook accepteren dat het niet altijd lukt.	4.53
131	En dan moeten ze de verleiding weerstaan om een motie van wantrouwen niet te steunen.	4.4
133	We hebben natuurlijk ook verschillende mogelijkheden als we kijken naar de huidige politieke situatie.	4.12
134	Als het gaat over een minderheidsvariant gaat het over de partijen die nu al tot een akkoord zijn gekomen.	16.82
135	D66 en het CDA, aangevuld waarschijnlijk met de VVD.	9.65
138	Ja, voor het proces is het misschien goed om het opentrekken.	4.49
139	Deze twee partijen lijken stappen te kunnen zetten in een paar weken.	4.56
140	En er is ook een variant waar er nog een grotere partij aan kan sluiten.	4.61
141	Op basis van de onderhandelingen die nog moeten komen.	4.01
143	Maar de partijen moeten er ook instappen met de bereidheid om verder te onderhandelen.	4.28
148	Of een minderheidsvariant waar ze het meer met elkaar eens zijn dan die grote verschillen.	5.26
149	De partijen moeten toch bereid zijn om met elkaar samen te werken.	5.5
150	Ook al zit je in een minderheidskabinet dat heeft geen zin als je verder geen compromissen wilt sluiten.	4.63
151	En je moet actief met de rest van de Tweede Kamer in gesprek gaan.	4.35
155	De Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst FIOD heeft gisteren twee directeuren van de Nederlandse scheepsbouwer Damen Shipyards gearresteerd.	38.58
156	Damen is een van de belangrijke leveranciers van het ministerie van Defensie.	12.71
157	Het gaat om het project waarover Nieuwsuur vorig jaar onthulde dat honderden Europese onderdelen in Rusland terecht zijn gekomen.	45.67
158	Damen en de twee personen worden verdacht van het overtreden.. én bewust én opzettelijk omzeilen van de sancties tegen Rusland vanaf het najaar 2022.	41.23
159	De FIOD vermoedt dat het bedrijf goederen via andere landen alsnog aan Rusland leverde.	44.07
160	Ik praat er zo over met collega Gert-Jan Dennekamp, die het onderzoek naar Damen deed.	7.64
162	Gisteren deed de FIOD een inval bij verschillende werknemers van Damen en ook hier op het hoofdkantoor van Damen een van de belangrijkste defensiebedrijven van Nederland.	13.84
163	Het bedrijf zou sancties tegen Rusland hebben omzeild bij de bouw van deze boten.	27.47
164	Het gaat om deze visserschepen die Damen in Rusland bouwde.	25.27
165	Vlak voor de oorlog begon werd de eerste boot te water gelaten, er zouden er nog 19 volgen.	7.35
166	Maar Rusland begon de oorlog in Oekraïne en Europa reageerde met sancties.	54.59
167	Damen mocht niet langer onderdelen leveren voor de schepen.	8.84
168	Deze boten voor de krabbenvangst zijn ontworpen door Damen en worden gebouwd op een Russische scheepswerf.	11.23
169	Ook de onderdelen voor de boten kwamen via Damen in Nederland.	9.17
170	Voor de Russische inval in 2022 zien we dat veel onderdelen voor de schepen van de door Dame ontworpen boot van het type 57-12 voor de schepen van de door Damen ontworpen boot van het type 57-12 via Damen naar Rusland worden getransporteerd.	12.53
171	Het gaat dan om vele al door Europese fabrikanten gebouwde componenten zoals airconditioning, dekkranen, schroeven en andere apparatuur.	11.12
172	Het gaat om duizenden onderdelen voor een twintigtal schepen.	7.37
173	De waarde van al die spullen bedraagt vele tientallen miljoenen euro's.	10.01
174	Maar waar voor de oorlog de route via Nederland liep, veranderde dat kort na het begin van de oorlog.	8.14
175	Nadat de sancties zijn ingegaan, volgen de onderdelen vanaf de zomer 2023 ineens een route via landen die geen handelsbeperking hebben met Rusland.	12.97
176	Wat dan opvalt, de onderdelen die worden geleverd zijn veelal nog steeds dezelfde, en de omschrijving en de eindbestemming ook.	4.25
177	Alleen is Damen uit Nederland nu niet meer de verzender, maar bedrijven in Turkije en Hongkong.	11.17
180	Hoe opvallend is het dat twee directeuren zijn gearresteerd?	17.49
181	De FIOD arresteert wel eens vaker iemand maar niet van zo'n groot en belangrijk bedrijf als Damen.	26.34
183	De Nederlandse overheid heeft gezegd dat het van strategisch, nationaal belang is.	15.82
184	En dat daar mensen worden opgepakt omdat ze sancties hebben overtreden tegenover Rusland.	42.75
185	Dat is niet alleen opmerkelijk, maar ook pijnlijk voor het bedrijf.	4.21
187	Dat zij zich zouden bezighouden met dat soort praktijken.	4.98
188	Twee weken geleden is er al een rechtszaak tegen Damen begonnen.	11.19
189	Wat is het verband met de inval en arrestaties van gisteravond?	9.64
191	Damen heeft in het verleden mensen omgekocht om boten te kunnen verkopen.	13.59
192	Er zat ook iets in van het overtreden van de sancties in 2022.	35.04
193	Justitie heeft toen voorgesteld om het met een schikking af te doen.	26.34
195	Vervolgens is justitie verder gaan zoeken ook naar aanleiding van onze eigen uitzending en er is ontdekt dat in de jaren daarna er producten voor de boten waar het om gaat de krabbenboten in Rusland dat daarvoor producten zijn geleverd via Nederland en via een omweg en toch in Rusland zijn gekomen.	35.62
196	Dit is mede het gevolg van het onderzoek van collega Mitchell van den Klundert en jijzelf.	5.49
198	Mitchell houdt sinds de start van de sancties in de gaten wat Rusland in en uitgaat.	8.73
199	Hij ontdekte dat producten die voor de sancties via Nederland liepen opeens via een omweg in Rusland terechtkwamen.	31.56
202	We hebben nu extra aanwijzingen door de inval van de FIOD.	15.58
203	Maar ze hebben producten gemaakt voor de boten in Rusland.	16.56
205	En een van die bedrijven in Duitsland heeft tegen ons verklaard dat ze zo zijn geschrokken van de cijfers die we hebben laten zien dat ze zelf ook een melding hebben gedaan bij de toezichthouder in Duitsland.	26.53
206	Zij voelden ook wel dat het niet klopte dat hun producten uiteindelijk toch in Rusland terecht kwamen.	24.72
210	Veel van de werven waar deze boten worden gebruikt zijn in handen van de defensieindustrie.	11.19
211	En voor Rusland is het ook een sector van strategisch belang.	5.65
212	Poetin heeft zich daar ook vaker over uitgesproken.	24.54
214	De voorzitter van de EU hoorde je het net ook zeggen dat de sancties zijn bedoeld om Rusland te treffen in de portemonnee.	69.96
215	En als je dan helpt om Rusland juist geld te laten verdienen dan is dat extra pijnlijk.	13.3
219	Ik denk dat het voor Damen heel erg lastig is deze affaire.	4.72
221	Dat ze volgens de heersende regels alles hebben gedaan.	6.08
223	Ze hebben deze zomer meegewerkt aan een onderzoek en ook zelf een onderzoek gedaan en dat hebben ze ook gedeeld met de Nederlandse autoriteiten.	9.64
225	En anderhalve maand geleden is bij een andere toeleverancier ook een inval geweest specifiek met het oog op deze boten.	15.85
227	Als het leidt tot een veroordeling dan is dat pijnlijk voor Damen, omdat het beperkingen heeft.	6.14
233	Je zou het misschien niet denken, maar Rusland heeft een liberale oppositiepartij, officieel en legaal.	11.85
235	En ze zijn voor democratie en tegen de oorlog in Oekraïne.	6.96
236	Volgend jaar zijn er verkiezingen voor het Russische parlement maar de vraag is of Jabloko kan meedoen.	7.45
237	Kopstukken van de partij worden bestookt met aanklachten en rechtszaken.	12.77
249	Het Kremlin heeft geprobeerd om het politieke spectrum onder controle te krijgen.	56.25
250	Tegenwoordig is er geen echte oppositie meer in het parlement.	9.23
252	Ze moeten het vooral doen met gemeenteraadskandidaten.	4.7
258	Ze schrijven avonden uit voor politieke gevangenen.	13.07
259	Maar politiek spelen ze geen grote rol van betekenis.	4.47
265	Zijn misdaad: Een online condoleancebericht voor oppositieleider Navalny, die in de gevangenis overleed.	59.99
267	Dat is nog te overzien, maar met zo'n veroordeling kan hij zich niet verkiesbaar stellen.	3.7
269	Dit gemeenteraadslid in Sint-Petersburg is ook aangeklaagd voor een foto van Navalny.	64.14
271	Zij was op haar beurt de opvolger van dit gemeenteraadslid die zijn zetel verloor omdat hij officieel werd gebrandmerkt als buitenlands agent.	18.28
273	Die heeft huisarrest wegens het in diskrediet brengen van het leger.	30.76
274	En een andere vicevoorzitter zit in de cel wegens kritische berichten over de oorlog dik drie jaar geleden.	15.67
275	Ondanks dit alles zijn er op het partijcongres genoeg kandidaten.	4.97
276	Jabloko heeft inderdaad standpunten die gevaarlijk zijn.	7.2
280	Pas de laatste maanden wordt de partijtop aangepakt.	5.67
281	De vraag is alleen of Jabloko de verkiezingen van volgend jaar wel haalt.	4.65
285	En of ze veel stemmen zullen halen is natuurlijk de vraag.	4.44
286	In Rusland zijn er al heel lang geen vrije verkiezingen.	74.02
287	Dus hoeveel stemmen er worden uitgebracht heeft niet heel veel effect of je wel of niet in het parlement komt.	5.96
289	Maar het is wel van belang er zijn veel mensen die denken anders over wat er allemaal gebeurt.	4.12
293	Steeds meer mensen in Rusland hebben genoeg van die oorlog.	62.9
294	Ze willen dat het wreder wordt en dat er onderhandelingen komen.	4.52
296	Bij de presidentsverkiezingen hebben we ook gezien dat er daadwerkelijk veel mensen op zoek waren naar een ander geluid.	9.68
297	Toen iemand zich kandidaat stelde tegen Poetin voor de vrede.	13.74
298	Toen hebben we ook rijen mensen gezien die hun handtekening wilde zetten voor die kandidaat.	5.97
299	Uiteindelijk werd hij niet toegelaten, maar die mensen waren er wel.	7.47
300	De mensen werden ook opgeroepen om te gaan stemmen.	12.02
302	En dat kan volgend jaar dus wel gebeuren bij die verkiezingen.	3.95
303	Maakt het Kremlin zich serieus zorgen over deze partij?	21.15
304	Nogmaals, niet in de zin dat Jabloko in het parlement zou kunnen komen.	6.87
305	Maar je ziet steeds dat er een irrationele angst bestaat voor alles wat maar onafhankelijk is.	4.82
306	Heel recent zagen we nog dat er enkele straatmuzikanten in Sint Petersburg werden opgepakt.	8.53
307	Tot drie keer toe achter elkaar drie weken cel kregen.	8.78
308	De zangeres en de gitarist hebben het land weten te ontvluchten.	20.82
309	Maar die zongen liedjes van zogenaamde buitenlandse agenten.	9.26
310	Van zangers en zangeressen die niet meer in Rusland zijn en die verboden zijn.	47.41
313	Mensen die iets op het internet zetten, een tegengeluid laten horen dat men deze stemmen tot zwijgen wil brengen.	7.54
315	In het komende jaar wanneer de oorlog gaat voortduren kan de stemming toch omslaan.	4.52
316	Tegen de tijd van de verkiezingen weet je nooit wat voor gevoelens er zullen leven in de Russische samenleving.	5.07
318	Straks: in Limburg is nog steeds veel schade door de mijnbouw.	76.89
321	Mark Visser Zeker deze feestmaand gebeurt het veel.	3.69
322	Goedkope spullen bestellen bij webshops, vooral uit China.	15.98
323	Maar in het nieuwe jaar wordt het een stuk duurder.	41.83
324	Het kabinet wil vanaf 1 januari al een pakkettoeslag invoeren voor pakketjes van buiten de Europese Unie van gemiddeld 6zes euro meer per pakketje.	14.78
327	In een winkel in de Haagse Theresiastraat is het al weken druk.	5.76
335	Dus het stroomt echt helemaal vol met pakketten, zoals je ziet.	4.51
336	Landelijk gezien komt 90 procent van die pakketjes uit China.	43.86
337	Maar met een miljoen pakketjes per dag is dat niet meer te doen voor de douane.	10.96
339	Daarom wil het kabinet een heffing invoeren voor dit soort pakketten.	26.15
345	Maar dat je daar heffingen op invoert lijkt me reëel.	5.62
347	Door de heffing hoopt het kabinet dat consumenten minder producten uit China gaan bestellen.	83.25
348	Nederland kan de huidige stromen pakketjes niet meer aan.	45.77
349	Daarvoor waarschuwt het kabinet in dit conceptwetsvoorstel.	54.33
350	Juist omdat landen als België en Frankrijk ook van plan zijn om per 1 januari zo'n extra toeslag op te leggen, kan Nederland niet achterblijven.	36.73
351	Doen we dat wel, dan verwacht het kabinet een tsunami aan pakketjes in de Rotterdamse haven en op Schiphol.	45.04
353	Maar met de huidige stroom aan pakketten zit er ook een voordeel aan voor het kabinet.	20.62
355	Israël zegt dat het de komende dagen de grensovergang bij Rafah opent, tussen Gaza en Egypte.	40.75
356	In de Gazastrook is onvoldoende hulp voor Palestijnen die medische zorg nodig hebben.	89.86
358	Dit is de situatie doorgaans bij de grensovergang sinds mei vorig jaar: gesloten.	18.19
359	Voor die tijd was het de belangrijkste uitgang voor Palestijnen die de Gazastrook verlieten en een belangrijke toegangspoort voor humanitaire hulp.	49.96
360	Israël wil de grens momenteel alleen openen voor Palestijnen die vertrekken voor medische hulp.	83.3
362	De openstelling van de grensovergang is een afspraak uit het staakt-het-vuren dat in oktober inging.	11.38
363	Volgens de VN hebben ruim 16.000 Gazanen medische hulp in het buitenland nodig.	57.51
364	Dierenrechtenorganisaties veroordelen het doodschieten van een wolf op de Utrechtse Heuvelrug.	86.51
365	Ze wijzen erop dat nog niet vaststaat dat het om probleemwolf Bram gaat.	13.99
367	De Faunabescherming noemt de dood van het dier onnodig.	78.16
368	De groep Animal Rights noemt het afschieten een 'schanddaad'.	18.86
369	Hier, in de bossen op de Utrechtse heuvelrug is er op de wolf gejaagd.	7.38
370	In het dorp Austerlitz halen ze opgelucht adem, als het inderdaad de probleemwolf is.	6.6
371	Bram beet onder meer een jongetje van zes en een meisje.	11.79
373	Bram heeft er zoveel ellende teweeggebracht in het dorp dat het beter zou zijn, vind ik, dat het raak is.	3.86
376	Misschien had het met de juiste middelen niet zo ver hoeven komen, dat Bram moest worden afgeschoten.	4.71
377	Die wolf moet je uitleggen: mensen zijn niet leuk, mensen zijn niet eng en als we dat op tijd hadden kunnen leren dan was dit allemaal niet nodig geweest.	5.9
378	Uit een DNA-analyse moet snel blijken of de jagers de juiste wolf hebben geschoten.	24.79
379	De Roemeense marine heeft een zeedrone uitgeschakeld in de Zwarte Zee.	51.58
380	Het zelfvarende bootje bracht volgens de Roemenen de scheepvaart in gevaar.	20.52
381	Het vaartuig werd zo'n 60 kilometer buiten de Roemeense kust gespot.	17.75
383	Het gaat om een type drone dat ontwikkeld is door Oekraïne om Russische schepen aan te vallen.	81.23
384	Een ruime meerderheid van de jongeren tussen 18 en 24 heeft geldzorgen.	86.02
387	Daarnaast komen veel jongeren in de problemen doordat ze dingen kopen waar ze achteraf spijt van hebben.	90.58
388	Oud-ING-topman Ralph Hamers wordt niet vervolgd vanwege witwasproblemen bij de bank.	67.97
389	10 jaar geleden konden criminelen honderden miljoenen euro's witwassen via ING.	73.74
390	Vervolging van Hamers is volgens het gerechtshof niet zinvol.	42.52
392	In Groningen was het het gas, in Limburg de steenkool.	21.19
393	In beide provincies leidde de winning tot grote schade.	18.9
394	Voor de schade in Limburg was heel lang nauwelijks aandacht.	15.18
397	Want tot op de dag van vandaag verzakken in de mijnstreek huizen, en scheuren er muren.	6.04
398	Maar morgen wordt 50 jaar na de sluiting van de laatste kolenmijn, een schadeloket officieel geopend.	16.7
399	Het is een regeling waar gedupeerden zich kunnen melden en kunnen aangeven dat je schade hebt aan je huis.	57.78
400	Dan komen er vanuit het loket komen experts kijken en gaan we zorgen dat die schade ook gerepareerd wordt, hersteld wordt en vergoedt.	11.02
401	Maar in Limburg blijven zorgen of dit nieuwe schadeloket voldoende zal helpen.	16.44
403	Het enige wat recht staat is de deur en de rest staat scheef.	3.82
404	Andre Schouteten heeft de pech dat zijn woning bovenop een oude mijnschacht is gebouwd.	11.62
405	Hier zien wij een grote scheur lopen van begin tot eind van het huis.	3.44
407	Dit is door de gemeente in 2006 nogmaals bekeken en toen veilig verklaard.	8.73
409	Ook onder het appartement van Jo Sonnemanns werden vroeger kolen gedolven.	9.76
410	De eerste scheuren, met name die horizontale scheuren die nogal verontrustend waren deden zich voor op deze slaapkamer en dan onder het bed zie je dat, tot aan de buitenmuur.	3.9
411	Dat betekent dus dat die binnenmuur in zijn volledige breedte is gescheurd.	3.56
414	Zo'n 200 meter boven de kolenpijlers van de Emma is Voerendaal de schrik om het hart geslagen.	5.76
415	Het ergst is de parochiekerk van Voerendaal getroffen.	16.5
416	De toren van deze monumentenkerk stamt uit de elfde eeuw.	8.68
417	Met zorg kijkt de pastoor naar de vuistgrote scheuren in de muren waar doorheen men gewoon naar buiten kan kijken.	9.9
419	Pas tien jaar geleden kwam er een calamiteitenfonds.	15.67
421	Er moet sprake zijn van dusdanige gebreken waarbij de veiligheid van wonen in het geding is.	6.44
423	En alle andere mijnschade is natuurlijk mijnschade maar daar mogen we niks aan doen.	4.14
424	En op een gegeven moment sprong er hier een klein stukje uit de muur.	3.45
425	En toen sprong er nog een klein stukje uit de muur.	3.52
429	Als ik zie, de mensen hier in de streek die in de mijnen hebben gewerkt die hebben de offers geleverd aan Nederland om ook de welvaart van Nederland te verzorgen.	6.3
430	En dan zou je ook verwachten dat de schade en de ellende die daarvan komt door de overheid ook netjes opgevangen zou worden.	4.83
432	Nadat we zagen hoeveel mijnschade er was die wij niet mochten behandelen dat er een algemene brede regeling moest komen voor mijnschade.	7.96
433	En de eerste hobbel die we moesten nemen was de minister van Economische Zaken, toen Henk Kamp die aanvankelijk zei: Er is geen mijnschade is in het zuiden.	7.02
434	Vroeger daalde de bodem op de plekken waar de steenkool werd afgegraven.	13.83
437	Sinds 1994 wordt het grondwater niet meer weggepompt uit de oude mijngangen.	6.15
438	In het Mijnmuseum in Heerlen houden ze de stijging van het mijnwater bij.	23.89
440	Sinds een jaar of vijf heeft het water het pijl bereikt dat het het bovenliggende dekterrein bereikt waar dus geen steenkoollagen zitten maar dat is zandmergel, los, onsamenhangend.	14.29
441	En dat laat zich vrij gemakkelijk omhoog duwen door die enorme druk van het water.	3.49
443	En als je hier tegen Je hoort gewoon, het staat los.	3.75
444	Met het schadelokket komt hier nu eindelijk een vergoeding voor.	7.29
445	Volgens Henk Kamp, die destijds minister was was de mijnschade verjaard.	13.43
447	Later heeft de Raad van State daar een uitspraak over gedaan.	22.3
449	En toen heeft ook al minister Wiebes gezegd dat we die schade moeten vergoeden.	26.01
450	En ik heb in het afgelopen jaar samen met de provincie en de gemeente keihard gewerkt om te zorgen dat het lokket er nu ook echt komt, want dat is wel zo het heeft in mijn ogen gewoon te lang geduurd.	4.37
451	Daarmee is het nog niet eind goed, al goed want alleen de schade aan de woningen wordt gecompenseerd.	7.08
454	En de mensen in Limburg krijgen dat niet vergoed want het staat zwart op dit in de regeling dat waardevermindering niet zal worden vergoed.	63.43
456	De taxateur heeft uiteindelijk de waarde van mijn woning verminderd met 50.000 euro.	61.73
457	Daarnaast kan het wel een jaar duren voordat een schade wordt toegekend.	6.81
458	Dat is te lang, zegt de voorzitter van het calamiteitenfonds.	24.8
460	Een van de zorgpunten die wij hebben als calamiteitenfonds is dat het vrij lang gaat duren.	20.07
461	En dat je eigenlijk door die ruime termijnen het geduld van de mensen nog langer op de proef stelt.	3.88
463	Niemand praat over het stopzetten van die stijging.	6.97
464	Want dat is punt één van mij want we kunnen geen schade aan de achtergrond vergoeden en aan de voorkant blijft nieuwe mijnschade optreden.	4.33
466	Dit is ongetwijfeld 100 procent zeker dweilen met de kraan open.	3.62
468	De stijging van het waterpeil in die oude mijnschachten is het niet dweilen met de kraan open?	36.26
470	Om een beeld te krijgen van hoe scheef het eigenlijk is heb ik hier een balletje.	4.06
473	Ik wil er heel graag vertrouwen in hebben maar de gemeente is al vaker geconfronteerd met deze mijnschade.. en toen hebben we ook nul op het request gekregen.	8.28
474	Dus zodoende, ja, ik moet het eerst even zien, dan geloven, ben ik bang.	3.65
475	Voor de schaderegeling is in eerste instantie 70 miljoen beschikbaar.	10.86
476	Mocht er meer nodig zijn, dan gaat het kabinet daar naar kijken.	9.12
479	Het Openbaar Ministerie heeft vijf maanden gevangenisstraf geëist.	39.26
480	De gemeenteraad van Katwijk behandelt het voorstel voor de koopzondag zodat ook daar de winkels op zondag open kunnen.	12.57
481	Het weer: Vannacht kan het aan de kust wat opklaren.	23.79
483	Morgen overdag waarschijnlijk wat meer zon dan vandaag.	9.77
485	Meer nieuws in 't Late NOS Journaal, met sport, 23.15 uur, NPO 1.	5.04